بزم قدسیان

عرض ادب
بله بدون تردید استاد توفیقی از برجسته ترین و بزرگترین اساتید مطالعات اسلام و مسیحیت است خداوند ایشان را حفظ فرماید .
اما آنچه بنده حقیر از نوشته جات ایشان دیده و خوانده ام چیزی دیگر را می رساند .
ایشان خود به محققین این عرصه کمک هم کرده و می کند و از بعضی
شنیدم که برای کاری در این حوزه شخصی را تشویق هم کرده بودند .
ایشان درباره فخر الاسلام و نوشته های او مقاله ای تدوین نموده و آن را در مجله هفت آسمان به طبع رساندند .
به فرض اینکه برخی از این آثار ضعیف باشد اما اینطور نیست که همه آن نگاشته ها ضعیف باشد و این در هر پهنه ای اجتناب ناپذیر است .
اما براستی چرا مستشرقین این گونه آثار را به چاپ می رسانند ؟؟
اگر نگوییم که دلیل چاپ این آثار توسط مستشرقین مغرضانه است .
در مقابل نظر جناب استاد توفیقی عزیز نظرات دیگری از محققان این حوزه هم هست .
با توجه به روحیه ای که از شما می شناسیم خواهشی از حضرتتان دارم و آن این است که آن فهرست را منتشر فرمایید که برای محققان این حوزه بسی سودمند است .
با کمال احترام ??

سخنرانی دکتر فاطمه طباطبایی در انجمن علمی عرفان اسلامی :
در زمان امام حسین، چه منکراتی در جامعه وجود داشت ؟

دکتر فاطمه طباطبایی عروس امام و استاد حوزه و دانشگاه ، با طرح این سوال که در زمان امام حسین، چه منکراتی در جامعه وجود داشته است، گفت: « حاکمان یعنی کسانی که بر جان و مال و ناموس مردم حکومت می کنند، باید شریعت پیامبر را زیبا و مورد پسند عقل و شرع قرار دهند.امام حسین(ع) این منکرات را این گونه بیان می کنند: حاکمان،ملازم شیطان شده اند، از اطاعت خدا سر باز زده اند، حدودالهی را تعطیل کرده اند، به جای اصلاح، فساد می کنند،اموری که در شریعت جدم حلال شمرده شده حرام و حرام را حلال کرده اند، علائم هدایت را دگرگون کرده اند؛ یعنی آن علائمی که انسان ها به کمک آن ها می توانستند به سمت خدا بروند و خدا گونه شوند،به گونه ای طراحی شده که به سمت شیطان می روند، ارزش ها ی انسانی به ارزش های شیطانی تبدیل شده است.»
طباطبایی ادامه داد: «افراد پست و حقیر، دیگران را حقیر و پست می خواهند و تحمل انسان را ندارند؛ زیرا شیطان صفت شده اند و دشمنی شیطان با آدم، نزاعی دیرینه است؛ اما نکته در این است که مسئولان و حاکمان هر نظامی، این مطالب را قبول دارند، ولی خود و زیر مجموعه خود را از چنین عیوبی پاک و پیراسته می دانند.»
طباطبایی با بیان این که مردم نیز باید به امر به معروف و نهی از منکر نسبت به حاکمان خود بپردازند، گغت: «یکی از مراتب امر به معروف و نهی از منکر به مردم تعلق می گیرد که دولتمردان و صاحبان مناصب را نقد کنند و علائم وارونه شده را تذکر دهند. ولی متاسفانه مسئولان این وظیفه و رسالت مردم را نادیده می‌گیرند و گاه منتقدان را دشمن می پندارند در حالی که خود می دانند که برخی انتقادها از سر دلسوزی است و هر منتقدی دشمن نیست، از این رو، یا آن را بی جواب می گذارند، تا رفته رفته لوث شود و مردم از بیانش خسته و ناامید شوند، و یا آن را دشمنی با نظام و کشور قلمداد می کنند، که بستگی به مرام و انسانیت آنان دارند. وقتی مسئولی هشدار و نقد مردم را نشنود و خود را پاسخگوی مردم نبیند، رفته رفته شیطان بر او مسلط می شود و به میزان تسلط شیطان، از انسان ها، فاصله می گیرد؛ تا آن جا که دشمن آن ها می‌شود و به اندازه قدرتش، با آنها دشمنی می کند و از هیچ امری باکی ندارد. این خصلت شیطان است که باطل را برای او حق جلوه می دهد.»

@hammihann

بر اساس نقل های شیعیان حوزه علمیه نجف قدمتی هزار ساله دارد. از زمانی که یخ طوسی پایاه های اولیه این حوزه علمیه در نجف را بنیان نهاد تا به امروز این سیر ادامه داشته است. مولف در این مقاله به بررسی این مساله می پردازد که آیا حوزه علمیه در نجف قدمت هزار ساله داشته است؟ سیر تطور شکل گیری این نهاد در عراق به چه صورت بوده است؟
@ganjinemaktoob

خلاصه مطالب آخرین جلسه درس تشیع
امروز درس تشیع ما برای دو دانشجوی دکتری و یک مهمان که همه کلاسها را آمد، بر محور ارتباط «عتبات و مزار ائمه با حوزه های علمیه» بود. اولین حوزه علمیه از سوی محدثان قمی در قم بوده، اما فکر نمی کنم کاری به مرقد فاطمه معصومه داشته است. اگر هم داشته اشاره ای در این باره در رجال نجاشی در باره اشعری ها نیست. شاید اولین مورد، از این دست، نجف باشد، وقتی شیخ طوسی، خانه اش در حوالی 450 در بغداد مورد حمله قرار گرفت و به نجف رفت. حوزه نجف بر محور مرقد امام علی ع ایجاد شد که حوزه هزار ساله دارد. بعدها در کربلا حوزه علمیه درست شد که در دوره قاجار نقش مهمی در تاریخ شیعه داشت. کاظمین هم در این اواخر حوزه مختصری داشته است. همین طور در دوره قاجار در سامرا که میرزای شیرازی رفت و کنار قبر عسکریین حوزه ای و مدرسه به راه انداخت. در ایران هم در مشهد و قم حوزه های علمیه بوده است. حوزه قم قدیمی است اما حوزه امروز قم از حوالی سال 1300 درست شد و اهمیت آن هم به خاطر حرم حضرت معصومه بود. مشهد هم محل مهاجرت برخی از علما مثل پدر شیخ بهایی و بعدها شیخ حر عاملی بود و به همین دلیل حوزه آنجا گسترش یافت. البته در برخی شهرهای دیگر مثل اصفهان که حوزه بزرگی بوده، ربطی به امام و امامزاده ندارد. آنجا پایتخت صفوی ها بوده و برای همین حوزه علمیه درست شده است. شاید در کل بشود گفت، نیمی از حوزه های علمیه از نظر عدد در اطراف مراقد ائمه درست شده اما از نظر اهمیت، بیشتر آنها چنین بوده است. از نظر بزرگی، دو مورد نجف و قم قابل اعتنا بوده و هست. این اواخر در سوریه هم در حوالی مرقد حضرت زینب، حوزه علمیه بزرگی درست شده بود.
اما این که چه مسائلی در این میانه می تواند مورد توجه باشد، یکی ارتباط دو جنبه «زیارت و ارتباط با مرجعیت» است. در واقع، هر کسی برای زیارت به این شهرها می رود، زمینه تماس با حوزه علمیه را هم دارد و سری هم به مراجع علمی می زند. دیگر ایجاد نوعی «تقدس» در میان طلبه هاست که هر از چندی برای زیارت به حرم می روند و اینها در مقایسه با حوزه هایی که جای زیارت ندارد، قدری زمینه تقدس بیشتری دارد. داشتن موقعیت امام جماعتی در حرم، یکی از مسائل مطرح بوده است. از این دست نمونه های دیگری هم هست. جنبه دیگر این بحث، مسائل اقتصادی است که به از وقف و نذوراتی که به این شهرها می رسد، بهره ای هم به حوزه های علمیه می رسیده است. در دوره قاجار، اغلب وقف هایی که برای عتبات می شده، سهمی را هم برای کمک به علمای فقیر در نظر می گرفته اند. افرادی که به عتبات می رفتند، معمولا تصفیه حساب های شرعی خود را هم با مراجع انجام می دادند.
یک جنبه دیگر، دفن علما در این حرم هاست که به هر روی، ایجاد نوعی ارتباط میان علم و حرم هم هست. الان قبور مراجع گذشته در حرم حضرت معصومه، اهمیت زیادی دارد. در حرم امام علی (ع)، کاظمین و کربلا هم این مساله بوده است. اصولا از نظر شیعه خاک این شهرها نوعی تبرک دارد و این باور سبب می شد تا بسیاری از مقدسین از شهرهای دیگر هم آن جا بیایند. علما در این باره اصرار داشته اند که مثلا در مشهد الرضا یا مشهد امام علی (ع) یا کربلا دفن شوند. داستان بردن جنازه ها به عتبات، مساله مهمی در تمام دوره صفوی و قاجار است. در این باره رساله هایی هم هست که در باره انتقال میت به مشاهد مشرفه نوشته شده است. این مساله یعنی انتقال جنائز به عتبات، از دیرباز بوده و در دوره صفوی و بعد قاجار خیلی شدت پیدا کرد. علما در این باره بحث می کردند که میت را قبل از دفن و حتی بعد از دفن می توان از قبردرآورد و جنازه اش را به عتبات فرستاد. محمد حسین بن عبدالباقی خاتون آبادی از نوادگان دختری مجلسی رساله ای در این باره دارد. نکته دیگر این که بسیاری از مردم عادی، برای سکونت به عتبات می رفتند و بسا شروع به خواندن درس طلبگی هم می کردند. گاهی بچه های آنها طلبه می شدند و این هم زمینه ای برای توسعه بود. ارتباط شیعیان هندی با عتبات برای زیارت، منجر به گسترش ارتباط حوزوی آنها با نجف شد و تأثیر زیادی گسترش تشیع در هند داشت.

آقای دکتر رضا منصوری در باره یادداشت بنده در باره سخنان امام جمعه تهران چنین نوشتند:
جناب جعفریان عزیز نوشته شما را با مطلع «سخنان امروز امام جمعه تهران» دیدم. به واقعیت قابل توجهی اشاره کردید. این گونه بحثهای حوزوی/دانشگاهی همیشه مطلوب است. چرا باید آن را آشفتگی ذهنی نامید؟ آنچه درد آور است آشفتگی نیست اصرار بر «بر حق» بودن است و این انتظار که همه همان مشرب فکری را بپذیرند. انسان کنونی یاد گرفته است این اصرار بیهوده است و نامفید. جوهره تفکر مدرن در پذیرش همین امر بدیهی است. اگر در تاریخ مناظره می کردیم تا معلوم شود کدام مشرب فکری یا عقیدتی درست است امروزه مباحثه می کنیم تا شاید بعضی گوشه های مغفول یک‌مشرب برای مدافعان آن روشن شود. این امر بدیهی دیگری در دنیای مدرن است که می بینم در حوزه از آن غافل اند. شک نکنیم. آینده انسان مسلمان در هیچ یک از این مشرب ها فکری و اعتقادی نیست. حوزه اما به نظر می رسد این واقعیت را نمی پذیرد. نتیجه بدون شک شکست حوزه خواهد بود. به ویژه که مدافعان یک‌مشرب مانند سخنران امام جمعه مذکور در مکتوب شما با زبانی که نشانی از ادب اسلامی یا حوزوی در آن نیست مردم را به مانند رعیت های دوران قدیم خطاب می کند. آینده از آن بخشی از حوزه خواهد بود که بدیهیات دریافت نوین بشری را دریافته باشد. امیدوار باشیم خسارت مالی و معنوی به مردم ما ناشی از این بی توجهی ها برای ایران آینده قابل تحمل باشد.

داستان تظاهرات این روزها در شهرهای امریکا اهمیت زیاد و استثنایی دارد. مردم ینگه دنیا، به خاطر کشته شدن یک سیاه ـ حتی مجرم ـ در زیر پای یک پلیس سفید، خود را به آب و آتش زده اند و دولت امریکا هم که برایش حفظ قدرت و اعتبار و اقتصاد و امنیت و آرامش، آن هم در این جو کرونا زده مهم است، به مقابله با مردم برخاسته است. بسیاری از مردم امریکا از این که لازم است در امنیت باشند و اقتصادشان درست باشد، سر در می آورند، اما با این حال، به میدان مبارزه آمده اند، زیرا کشته شدن یک سیاه برای آنان از اهمیت بیشتری برخوردار است. شاید هیچ چیزی نتواند این فاجعه را به اندازه نکته ای که در آیه «من قتل نفسا بغیر نفس او فساد فی الارض فکأنما قتل الناس جمیعا» بیان می کند، توضیح دهد. کشتن یک سیاه، به معنای نابود کردن یک نژاد است. در این که انعکاس این مسأله در ایران با تفسیرهای دیگری روبروست کاری ندارم. این رفتار، نوعی مقابله به مثل در باره رفتاری است که دولتمردان امریکا در دوره بحران در ایران داشتند. اما این مسائل، در ماهیت ماجرای مبارزه مردم امریکا و این که چه قدر برای دفاع از حریت آدمی اهمیت دارد، تأثیر نمی گذارد.خیلی از جاهای دنیا مردمانی تظاهرات و شورش می کنند تا آب و نان بدست آورند، آن هم با ارزش است، اما مردمی که به دفاع از یک سیاه، این طور به میدان بیایند، و بسیاری از مردم دنیا را از این زاویه به صحنه بکشند، کارشان فوق العاده است. باید دانست که مسیر تاریخ بشر، با این وقایع رقم می خورد. تحولی که به سمت دفاع از حقوق انسانها و برابری آنها و در همان جهتی است که رسول (ص) ما فرمود: بعثت الی الاحمر و الاسود، من برای سفید و سیاه مبعوث شدم. تفسیرهای دیگر را کنار بگذاریم، و از مردم امریکا برای حمایت از حقوق یک سیاه، ارزش قائل باشیم. این اساس انسانیت است. البته می شود به مردم امریکا ایراد گرفت، که خیلی وقت های دیگر هم باید از انسانیت دفاع کنند، حتی اگر غیر امریکایی باشد، اما اصل این کار، برای دفاع از حقوق انسان ها مهم و تأثیر گذار است.

علامه امینی در سال 1335 در اصفهان منبر رفت و علاوه بر وجوهی که برای کمک به کتابخانه ای که در نجف ساخت از مردم گرفت، از علما خواست کتابهای خود را به ایشان بدهند. این لیست، فهرست اسامی کسانی است که کتابهای خود (چاپی و خطی) به علامه دادند و در حال حاضر در کتابخانه امیر المومنین (ع) در نجف است.

⚡️نگاهی به وضعیت حوزه علمیه نجف

✔️گزارشی از گفتگو با آیت الله شیخ محمد سند🔻

🔸روز یکشنبه 8 مرداد با جمعی از دوستان( نجمی، سجادی، جمادی،فروغی و هادی به) ساعتی با آیت الله شیخ سند از روحانیون بحرینی گفتگو کردیم او متولد بحرین است در یکی از دانشگاه‌های لندن، مدتی در یکی از رشته های مهندسی، مشغول به تحصیل بوده که با پیروزی انقلاب اسلامی وارد حوزه علمیه قم شد و از سالهای 87 در نجف ساکن شده و به تدریس فقه و اصول و مسائل کلامی اشتغال دارد نکته هایی از این جلسه به یادم مانده است:

🔹آمار دقیقی از تعداد طلاب ساکن نجف ندارد میگویند حدود 12 هزار تا 20 هزار نفر طلبه مشغول تحصیل در حوزه نجف هستند که حدود نیمی از آنها در دروس خارج فقه و اصول شرکت می کنند.

🔹می گوید حدود 9 سال است در نجف ساکن شده است و ارتباطات بین المللی نجف برایش عجیب بوده است روزی نیست که از جهان اسلام و کشورهایی غربی، نجف میهمان علمی نداشته باشد، این مساله بقدری برایش جالب است که می گوید قم خود را با دیوارهایی محصور کرده است.

🔹می گوید با وجود اینکه حوزه نجف دوره سختی را در دوره صدام سپری کرده است اما شور و حال علمی از بین نرفته است و دقت های فقهی و اصولی و اشتیاق علمی برقرار است.

🔹حوزه نجف را شهر معتدلین است و عقل جمعی و مشورت را از محورهای زندگی در حوزه نجف می داند و می گوید افراد تندرو بصورت اتوماتیک وار به حاشیه می روند.

🔹حوزه علمیه نجف ساختار سنتی خود را حفظ کرده است در حد فاصل نجف تا کوفه، مراکز علمی یا مراکز پژوهشی سنتی و مدرن وجود دارد و در کوفه دانشگاه ها برقرار هستند می گوید حوزه مراکز اکادمیک را به رسمیت می شناسد و نگاهش این است که حوزه سنتی باید سنتی بماند و مراکز دانشگاهی باید دانشگاهی بمانند نه حوزه دانشگاه شود و نه دانشگاه حوزه شود.

🔹از دانشگاهی شدن حوزه علمیه قم نگران است و می گوید ساختار جدید وزنه های علمی نمی تواند تربیت کند. از نظر او توزیع افکار شیعه از قم خوب انجام می شود اما تربیت طلاب با آسیب هایی مواجه شده است.

🔹می گوید طلبه های نجف منطق می خوانند شاید بیشتر از طلاب قم، فلسفه درس رسمی نیست و در برخی خانه ها و محافل خصوصی تحصیل می شود می گوید از نگاه نجفی ها، حوزه علمیه باید مدرسه امام صادق باشد نه مدرسه ارسطو، البته می گوید مخالف ها با فلسفه سفت و سخت نیست و مخالفتی ندارند اما نباید محور باشد. می گوید یک درس کلامی تدریس می کند و حدود 250 شاگرد حاضر می شوند.

🔹می گوید حدود 50 طلبه ایرانی را می شناسد که در همین سالهای اخیر به نجف رفته اند و آنجا ساکن شده اند از نظر او باید زمینه ای ایجاد کرد طلاب قم در صورت تمایل بتوانند در نجف تحصیل کنند حتی می گوید باید فکری کرد پژوهشگران و فضلای حوزوی بتوانند مثلا شش ماه در نجف ساکن شوند و پروژه های علمی خود را پیش ببرند.

🔹بین مراکز قم و نجف ارتباط محدود است می گوید برخی از مراکز علمی حداقل کتابهایشان را در نجف عرضه کنند.

🔹یکی از دوستان می پرسد تا چه زمانی قم حضور دارند و پاسخ می دهد عازم نجف هستم زیرا دروس نجف شروع می شود و باید درس را شروع کنیم.

🔹یکی از دوستان از آینده مرجعیت می پرسد او می گوید نگرانی از این بایت وجود ندارد و تا دروس سنتی برقرار است حوزه می تواند مراجع بزرگ تقلید تربیت کند🔺

@namehayehawzavi

بر اساس نقل های شیعیان حوزه علمیه نجف قدمتی هزار ساله دارد. از زمانی که شیخ طوسی پایاه های اولیه این حوزه علمیه در نجف را بنیان نهاد تا به امروز این سیر ادامه داشته است. مولف در این مقاله به بررسی این مساله می پردازد که آیا حوزه علمیه در نجف قدمت هزار ساله داشته است؟ سیر تطور شکل گیری این نهاد در عراق به چه صورت بوده است؟
@ganjinemaktoob

⚡یکی از سیاست های آیت الله سیستانی این بود که وجوهات را به جامعه برمی گرداند و اجازه می داد خودش شخص آنرا صرف فقرا کند.
⚡آیت الله سیستانی در زمینه تعیین مرجعیت به روش سنتی حوزه اعتقاد دارند.
⚡در حال حاضر حوزه علمیه قم حوزه بانشاطی است.

✔سیدمنیر خباز استاد حوزه علمیه قم و از شاگردان آیت الله سیستانی، در گفتگو با عصر اندیشه🔻

◾️بخش دوم

🔹سیدسیستانی از زمان آیت الله خوئی انتقاداتی به روش ایشان در تعامل با اوضاع عراق داشت و با وجود احترام فراوانی که برای او قائل بود و میدانست که با توجه به شرایط موجود این روش را برگزیده است، اما بر این باور بود که مدیریت و رهبری ایشان در سطح مرجعیت و تعامل با اوضاع کشور و جامعه عراق میتوانست به گونهای متفاوت و بهتر از این باشد. به همین خاطر پس از درگذشت آیت الله خوئی به محض اینکه به مرجعیت رسید، تلاش کرد با مردم در ارتباط باشد و فاصله میان مردم و مرجعیت را بردارد. از این رو بسیاری از کسانی که در زمان سید خوئی وکلای مرجعیت بودند را تغییر داد و به جای آنها فضلای جوان منصوب کرد زیرا آنها به مردم نزدیکتر بودند و آشنایی بیشتری با مشکلات مردم داشتند.

🔹یکی از کارهایی که ایشان بلافاصله پس از رسیدن به مرجعیت انجام داد، این بود که وجوهات شرعی را به خود جامعه بازمی گرداند و وجوهات دریافت نمیکرد و هرکسی که وجوه شرعی نزد او می برد و قصد پرداخت داشت، به او میگفت خودش آن را میان فقرا توزیع کند و وجوهات را نزد ایشان نیاورد. تاکنون نیز فتوای ایشان در عراق همین است که هر شهروند عراقی که وجوهات شرعی دارد، مجاز است به هر شکلی که صلاح میداند آن را میان فقرای شهر و منطقه خود توزیع کند و این روش ایشان توانسته است بسیاری از فقرها و ناتوانیهای مردم جامعه را برطرف کند.

🔹سیدسیستانی اکنون بر این باور است که نمی شود ایشان شخص خاصی را به عنوان مرجع پس از خود تعیین کند، بلکه معتقد است روش قدیمی و معروف حوزهها در این زمینه قابل اطمینانتر است از اینکه ایشان بخواهد شخصاً مرجع پس از خود را تعیین کند. روش قدیمی حوزه ها نیز این گونه بود که پس از رحلت یک مرجع، فضلا و اهل خبره جمع میشدند و در میان خود شخصی را به عنوان اعلم و تواناتر در استنباط حکم شرعی تعیین میکردند. همانطور که میدانید، اکنون در حوزه علمیه نحف مراجع دیگری نیز همچون آیت الله سید محمدسعید حکیم، آیت الله محمد اسحاق الفیاض و آیت الله شیخ بشیر نجفی حضور دارند که همه مرجع هستند گرچه برخی از آنها از لحاظ سنی به سید سیستانی نزدیکترند، اما بعضی جوانتر هستند و به نظر میرسد پس از سید سیستانی مرجعیت به یکی از این مراجع برسد. اما در مورد اینکه آیا مرجعیت به همان قدرتِ مرجعیت سید سیستانی باقی خواهد ماند و اینکه آیا جانشین ایشان دارای بصیرت و آگاهی و توانایی کافی در اداره امور خواهد بود یا نه، این امری است که من نمیتوانم درباره آن سخن بگویم.

🔹از زمانی که پس از رحلت سید خوئی به قم آمدم تا کنون که حدود 27 سال از آن میگذرد، این شهر از نظر فرهنگی و علمی متنوعتر از نجف است و علاوه بر این در قم دروس مختلفِ تفسیر، فلسفه و علوم قرآن و مکاتب دیگر وجود دارد که حوزه نجف اشرف تا کنون نتوانسته به این سطح و گستردگی در مکاتب علمی مختلف برسد. همچنین فراوانی تعداد طلاب و علما از ویژگیهای حوزه علمیه قم است؛ این فراوانی نشانه آبادی و نشاط و رونق یک حوزه به شمار می آید که امری روشن و بدیهی است زیرا حوزه نجف در دهه هشتاد یعنی اوایل جنگ رژیم بعث علیه ایران تا زمان سرنگونی صدام رو به ضعف گذاشت اما حوزه قم در این سالها شکوفا شد و از این رو به نظر من حرکت علمی حوزوی همچنان در قم قویتر و گسترده تر از نجف اشرف است.

🔹مؤسسات علمی موجود در قم ضروری هستند. ما از طلاب حوزه نمی خواهیم با دانش و آگاهی صد سال پیش زندگی کنند بلکه از آنها انتظار داریم با فرهنگ ها و دیدگاه ها و نظریات مخلتلف جهان آشنا بوده و به شرایط زمان خود احاطه داشته باشند نه اینکه در سطح صد سال یا پنجاه سال پیش خود باقی بمانند. من بر این باورم که این تنوع و گستردگی رشته ها و علوم موجود در قم امری ضروری است تا شخصیت علمی طلاب حوزوی پربارتر از پیش باشد.

🔹حوزه نجف اشرف هم قابلیت و بستر لازم برای پیشرفت و رسیدن دوباره به رونق گذشته را دارد و میتواند اولین حوزه جهان تشیع با قابلیتها و تواناییهای فراوان باشد و شاید این حوزه بتواند در سالهای آینده با تکیه بر قدرت و شایستگیهای خود به این سطح برسد.

@namehayehawzavi

خلاصه مطالب آخرین جلسه درس تشیع
امروز درس تشیع ما برای دو دانشجوی دکتری و یک مهمان که همه کلاسها را آمد، بر محور ارتباط «عتبات و مزار ائمه با حوزه های علمیه» بود. اولین حوزه علمیه از سوی محدثان قمی در قم بوده، اما فکر نمی کنم کاری به مرقد فاطمه معصومه داشته است. اگر هم داشته اشاره ای در این باره در رجال نجاشی در باره اشعری ها نیست. شاید اولین مورد، از این درست، نجف باشد، وقتی شیخ طوسی، خانه اش در حوالی 450 در بغداد مورد حمله قرار گرفت و به نجف رفت. حوزه نجف بر محور مرقد امام علی ع ایجاد شد که حوزه هزار ساله دارد. بعدها در کربلا حوزه علمیه درست شد که در دوره قاجار نقش مهمی در تاریخ شیعه داشت. کاظمین هم در این اواخر حوزه مختصری داشته است. همین طور در دوره قاجار در سامرا که میرزای شیرازی رفت و کنار قبر عسکریین حوزه ای و مدرسه به راه انداخت. در ایران هم در مشهد و قم حوزه های علمیه بوده است. حوزه قم قدیمی است اما حوزه امروز قم از حوالی سال 1300 درست شد و اهمیت آن هم به خاطر حرم حضرت معصومه بود. مشهد هم محل مهاجرت برخی از علما مثل پدر شیخ بهایی و بعدها شیخ حر عاملی بود و به همین دلیل حوزه آنجا گسترش یافت. البته در برخی شهرهای دیگر مثل اصفهان که حوزه بزرگی بوده، ربطی به امام و امامزاده ندارد. آنجا پایتخت صفوی ها بوده و برای همین حوزه علمیه درست شده است. شاید در کل بشود گفت، نیمی از حوزه های علمیه از نظر عدد در اطراف مراقد ائمه درست شده اما از نظر اهمیت، بیشتر آنها چنین بوده است. از نظر بزرگی، دو مورد نجف و قم قابل اعتنا بوده و هست. این اواخر در سوریه هم در حوالی مرقد حضرت زینب، حوزه علمیه بزرگی درست شده بود.
اما این که چه مسائلی در این میانه می تواند مورد توجه باشد، یکی ارتباط دو جنبه «زیارت و ارتباط با مرجعیت» است. در واقع، هر کسی برای زیارت به این شهرها می رود، زمینه تماس با حوزه علمیه را هم دارد و سری هم به مراجع علمی می زند. دیگر ایجاد نوعی «تقدس» در میان طلبه هاست که هر از چندی برای زیارت به حرم می روند و اینها در مقایسه با حوزه هایی که جای زیارت ندارد، قدری زمینه تقدس بیشتری دارد. داشتن موقعیت امام جماعتی در حرم، یکی از مسائل مطرح بوده است. از این دست نمونه های دیگری هم هست. جنبه دیگر این بحث، مسائل اقتصادی است که به از وقف و نذوراتی که به این شهرها می رسد، بهره ای هم به حوزه های علمیه می رسیده است. در دوره قاجار، اغلب وقف هایی که برای عتبات می شده، سهمی را هم برای کمک به علمای فقیر در نظر می گرفته اند. افرادی که به عتبات می رفتند، معمولا تصفیه حساب های شرعی خود را هم با مراجع انجام می دادند.
یک جنبه دیگر، دفن علما در این حرم هاست که به هر روی، ایجاد نوعی ارتباط میان علم و حرم هم هست. الان قبور مراجع گذشته در حرم حضرت معصومه، اهمیت زیادی دارد. در حرم امام علی (ع)، کاظمین و کربلا هم این مساله بوده است. اصولا از نظر شیعه خاک این شهرها نوعی تبرک دارد و این باور سبب می شد تا بسیاری از مقدسین از شهرهای دیگر هم آن جا بیایند. علما در این باره اصرار داشته اند که مثلا در مشهد الرضا یا مشهد امام علی (ع) یا کربلا دفن شوند. داستان بردن جنازه ها به عتبات، مساله مهمی در تمام دوره صفوی و قاجار است. در این باره رساله هایی هم هست که در باره انتقال میت به مشاهد مشرفه نوشته شده است. این مساله یعنی انتقال جنائز به عتبات، از دیرباز بوده و در دوره صفوی و بعد قاجار خیلی شدت پیدا کرد. علما در این باره بحث می کردند که میت را قبل از دفن و حتی بعد از دفن می توان از قبردرآورد و جنازه اش را به عتبات فرستاد. محمد حسین بن عبدالباقی خاتون آبادی از نوادگان دختری مجلسی رساله ای در این باره دارد. نکته دیگر این که بسیاری از مردم عادی، برای سکونت به عتبات می رفتند و بسا شروع به خواندن درس طلبگی هم می کردند. گاهی بچه های آنها طلبه می شدند و این هم زمینه ای برای توسعه بود. ارتباط شیعیان هندی با عتبات برای زیارت، منجر به گسترش ارتباط حوزوی آنها با نجف شد و تأثیر زیادی گسترش تشیع در هند داشت.

🍃الگوی سیستانی

✍مهدی نصیری

در خبرهای امروز آمده بود که دو زن مسلمان و یک زن مسیحیِ طبعا فاقد حجاب با تصویب پارلمان عراق تصدی سه وزارت مهاجرت‌، دارایی و ارتباطات را بر عهده گرفتند.
کشور عراق با مصائب و مشکلات فراوان در حال تمرین دموکراسی و انتخابات آزاد و تمرکز قدرت در پارلمانی (بدون کمترین نظارت استصوابی) است که رئیس جمهور و نخست وزیر و هیات دولت و دیگر مقامات عالی را انتخاب می کند و به تصویب قوانین می پردازد.
طبق قانون اساسی، رئیس جمهور عراق کرد، رئیس پارلمان، سنی و نخست وزیر شیعه است.

اجرای هیچ حکم شرعی و دینی بدون تصویب در پارلمان بر جامعه عراق تحمیل نمی شود. حجاب اجباری حتی در شهرهای مقدسی چون کربلا و نجف وجود ندارد. برخی از خیابانهای کربلا و نجف حال و هوایی غربی و متجدد دارد اما گروه فشاری از سوی روحانیت و حوزه و آستانهای مقدسه علوی ع و حسینی ع برای بر هم زدن آرامش و زیست متفاوت برخی از ساکنان این شهرها وجود ندارد. اگر چه در خطبه های نماز جمعه ی این دو شهر بعضا با جوانان مخاطبه صورت می گيرد و ارزشهای دینی ترویج و ابلاغ می شود.

بزرگترین سفارت آمریکا در جهان از حیث تعداد کارمند و وسعت مکانی در بغداد وجود دارد و دیگر کشورهای غربی و اروپایی همراه با چین و روسیه نیز با دولت عراق روابط دیپلماتیک دارند.
روابط دولت عراق با دولت عربستان و دیگر کشورهای منطقه حسنه است و در عین حال روابط حسنه و بسیار گسترده ای با ایران دارد.

بدون شک قدرتمندترین رجل دینی و مردمی عراق آیت الله سید علی سیستانی مرجع شیعیان عراق و میلیونها شیعه خارج از عراق است که یک جمله و سطر و اظهار نظر او می تواند هر معادله ای را در عراق تغییر دهد. همان گونه که فتوای او برای جهاد در برابر داعش دهها هزار عراقی را برای دفاع بر انگیخت و با کمک نیروهای ایران و تجهیزات نظامی آمریکا، داعش را منکوب کرد.

با این وجود آیت الله سیستانی ترجیح می دهد کمترین مداخله را در امور سیاسی عراق داشته و تنها آنجا که یک معضل و گره جدی وجود دارد و رهنمود و مداخله او می تواند به حل مساله کمک کند، ورود می کند و عموم احزاب و جریان‌های سیاسی عراق پذیرای آن می شوند.

سیستانی نماد وحدت و محبوب همه عراقی‌ها اعم از شیعه و سنی و ایزدی و کرد و ترکمان است، چرا که بارها گفته است همه عراقی‌های غیر شیعه، نفس و عین خود ما هستند.

پاپ فرانسیس، رهبر بیش از یک میلیارد مسیحی کاتولیک در اقدامی بی سابقه مشتاقانه به دیدار این مرجع شیعی در خانه محقرش به نجف می آید و می گوید برای کسب معنویت به این سفر آمده است.

بیش از سیصد شبکه تلویزیونی در جهان به طور زنده این دیدار تاریخی را پوشش دادند، در حالی که رسانه های ایران با بی اعتنایی تمام با این حادثه مواجه شدند و اخبار شبکه یک سیما در آن روز پس از پخش خبرهای متعدد از جمله در باره سیب زمینی و پیاز، خبری دو سه سطری را در باره این دیدار برای بینندگان خود قرائت کرد!
📚@nasiri42

علامه امینی در سال 1335 در اصفهان منبر رفت و علاوه بر وجوهی که برای کمک به کتابخانه ای که در نجف ساخت از مردم گرفت، از علما خواست کتابهای خود را به ایشان بدهند. این لیست، فهرست اسامی کسانی است که کتابهای خود (چاپی و خطی) به علامه دادند و در حال حاضر در کتابخانه امیر المومنین (ع) در نجف است.

🔸تفکیکیان و همفکرتراشی

🔹مروّجان تفکیک با توجه به چهره محبوب آیة الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی أعلی الله مقامه تلاش می کنند ایشان را هم همفکر خود معرفی نمایند و از این رو به مخالفت ایشان با تدریس فلسفه و عرفان در نجف اشرف استناد می کنند.

🔸امّا حقیقت این است که عقیده و سیره آن فقیه بزرگ با عقیده و سیره پیشوای تفکیک کاملا متفاوت است.

🔹آیة الله سید ابوالحسن اصفهانی مصلحت حوزه علمیه کهنسال نجف را در این می دید که فقط فقه و اصول در آن تدریس گردد و مجتهد تربیت شود؛ اما با تدریس حکمت در غیر از حوزه نجف مخالفتی نداشته، بلکه در مرقومه ای که برای برخی از حکمای ساکن تهران نگاشته صراحتا اجازه تدریس حکمت الهی را به او داده است. همچنین در برخی از اجازات برای حکمای الهی کمال تجلیل و احترام را نسبت به آنان به عمل آورده است.

🔸حال آن که میرزا مهدی اصفهانی مطلقا با اندیشه ورزی عقلی مخالف بوده و بر سر منبر علناً به عرفای عظام نجف توهین می کرده است.

🔹در ذیل اجازه تدریس حکمت که آیة الله سید ابوالحسن اصفهانی برای مرحوم سید محمد علی داعی الاسلام نگاشته و اجازه اجتهاد ایشان برای فیلسوف بزرگ شرق علامه میرزا مهدی آشتیانی به عنوان شاهدی بر کذب ادعای تفکیکیان ذکر می شود.

🔸«مخفي نماند که جناب مستطاب سيد الأفاضل الأعلام وسند الأماجد الفخام، آقاي حاج سيد محمد علی الملقّب والمدعوّ بداعی الإسلام دام تأييده که هميشه در علوم متشتّته از معقول و منقول و غير ذلك تدريس و تدرّس داشته... مجازند از جانب احقر در تدريس معقول و حکمت الهی و رياضی و ساير علوم که کما فی السابق به افاضات علميه خود مستعدّين از اهل تحصيل را مستفيض نمايند. حرّره الأحقر أبو الحسن الموسوی الاصفهانی».

@bazmeghodsian