قناة

جستاری در اسناد کهن

جستاری در اسناد کهن
901
عددالاعضاء
3,502
Links
5,341
Files
1,268
Videos
20,427
Photo
وصف القناة
✅ کانال جستاری در اسناد کهن، محفلی برای درج اسناد تاریخی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ♦️بازفرست یا بازنشر مطالبِ کانال‌ها، به معنی تایید و موافقت یا رد و مخالفت نیست!
Forwarded From دورهمی یزدیها
#تاریخ_یزد
نامه وزیر دارایی در خصوص استقلال یزد از اصفهان در 14 تیر 1343
💠برگ هایی از تاریخ یزد در بزرگترین کانال یزدیها👇
https://t.me/joinchat/AAAAADx2WEgcjUSTZ9CzKQ
Forwarded From رجبعلی لباف خانیکی
🔺زیباترین کتیبه‌ی ایران که تا سال ۱۳۱۸ بر دیوار مخروبه نظامیه خرگرد نصب بود و بقایای مدرسه نظامیه که در سال ۱۳۷۰ محو شد!

⭕️نظامیه‌ی خرگرد؛ گوهری که خاک شد!

#نظامیه_خرگرد
#تخریب
#رجبعلی_لباف_خانیکی

🆔 T.me/labbafkhaniki
Forwarded From رجبعلی لباف خانیکی
⭕️نظامیۀ خرگرد؛ گوهری که خاک شد!

🖋 #رجبعلی_لباف_خانیکی

🔹آموزش فعالیتی اجتماعی است که متناسب با سطح فرهنگ و تمدن هر جامعه شکل می‌گیرد و نهادها و سازمان‌های ویژه‌ای پدید می‌آورد که «مدرسه» اصلی‌ترین نهاد جهت فعالیتهای آموزشی است.
اما در گذشته کارکرد مدرسه صرفا آموزشی نبود بلکه مذهبی نیز بود و به آن هم اکتفا نمی‌شد زیرا بسیاری اوقات کارکردهای مزبور تحت تاثیر نقش سیاسی-اجتماعی آن قرار می‌گرفت.

🔹«خواجه نظام‌الملک طوسی» یکی از نخستین کسانی بود که بیشتر به علل سیاسی-اجتماعی و با برخورداری از تمکن مالی فراوان و پشتیبانی بی‌چون و چرای ملک شاه سلجوقی، تعداد زیادی مدرسه به نام «نظامیه» در شهرهای مختلف جهان اسلام تاسیس کرد و تشکیلات و سازمان اداری نوینی در نحوۀ ادارۀ آن‌ها ابداع نمود. اوکه فردی اندیشمند و دانا، اما متعصب بود، بهترین تشکیلات را برای حداکثر بهره‌برداری از نقش و نیروی «دانش» برای مقاصد سیاسی-اجتماعی دستگاه حاکم به وجود آورد.
نقش و عملکرد سیاسی-اجتماعی مدارس گاه چنان بود که در مبارزات و درگیری‌های خشونت آمیزی که بین پیروان فرقه‌های مختلف مذهبی ایجاد می شد، مدارس از نخستین مراکزی بودند که مورد هجوم واقع می‌شدند و ویران می‌گردیدند از جمله در نزاعی که در سال ۵۰۶ ه.ق بین حنفیان و شافعیان در شهر نیشابور روی داد، هشت مدرسه از حنفیان و هفده مدرسه از شافعیان ویران شد. با این وجود همواره نقش آموزش مدارس بخصوص نظامیه‌ها در همۀ گرایشهای علمی، نظری و عقلی بسیار پررنگ و تعیین کننده بود.

🔹«مدرسۀ #نظامیه_خرگرد» یکی از آن مدرسه‌ها بود که در سال ۴۸۰ ه.ق به دستور خواجه نظام الملک طوسی در شهر خرگرد (۵کیلومتری شهر کنونی خواف) باصلابت ساخته شد. دیوارهایش از خشت و گل بود و با توجه به شواهد مانند دیگر بناهای دوران سلجوقی رویۀ دیوارها با آجرکاری و درون فضاها با گچبری زینت یافته بود. خرابه‌های این مدرسه در سال ۱۹۴۰م/۱۳۱۸خ مورد بازدید «آندره گدار» فرانسوی قرار گرفت و زیبائیهای بر جای مانده از آن، او را سخت تحت تاثیر قرار داد و او با تشخیص و ترسیم نقشۀ مدرسۀ خرگرد متوجه شده که این مدرسه از نمونه‌های شاخص بناهای چهار ایوانی اولیه و متاثر از معماری کهن ایران می‌باشد. بر اساس اندازه‌گیری‌های گدار مدرسه از یک صحن نسبتا وسیع و مربع با قاعدۀ ۲۲/۰۴ متر، دهانه ایوان۷/۰۴ متر و ضخامت دیوارها ۲/۲۰ متر برخوردار بوده است.
ظاهراً تنها فضایی که نیمه خرابه قابل تشخیص بوده، ایوان قبله در امتداد جنوب غربی و مزین به بقایای کتیبه‌ای آجری و بسیار زیبا و باشکوه بوده که گدار آنرا بدون تردید زیباترین کتیبۀ ایران دانسته و اداره باستان‌شناسی آن را به موزۀ تهران انتقال داده که اکنون زینت بخش موزۀ اسلامی می‌باشد.

🔹کتیبه‌ها آجری و به خط کوفی گلدار در قابهای مستطیل به عرض ۸۰ سانتیمتر به صورت نواری بر زمینۀ آجری فراز دیوارهای خشت و گلی دورادور مدرسه را شامل می‌شده است. قسمت‌های باقی ماندۀ کتیبه توسط آندره گدار خوانده شده است.
ظاهراً بر چهار گوشۀ مدرسه چهار شبستان یا تالار قرار داشته که فراز دیوار های آن ها نیز به کتیبه های کوفی گلدار مزین بوده است شدت تخریب بنا امکان تشخیص دقیق آن فضاها را غیر ممکن کرده اما می‌توان فرض کرد که فضاهای آموزشی یا شبستان بوده‌اند و در صورتی که کاربری شبستان داشته‌اند، نظامیۀ خرگرد را باید از نوع «مسجد-مدرسه» قلمداد کرد. باقی ماندۀ تزئینات آجری در برخی قسمت‌های باقی مانده حاکی از اینست که نظامیۀ خرگرد بنای زیبا و مجللی با نمای آجرکاری به صورت خفته راسته و مزین به زیباترین کتیبه ها بوده است. آن بنا که نماد اعتبار و اهمیت خرگرد در دوران سلجوقی محسوب می شده و امکان حضور بسیاری از دانشمندان و فرهیختگان آن عصر را در خرگرد فراهم می کرده، احتمالا در دوران تیموریان رونق پیشین خود را از دست داده و در سال۸۴۸ ه.ق مدرسۀ زیبا و باشکوه دیگری به نام « #مدرسه_غیاثیه» به فاصلۀ حدود یکصد متری آن این بار به سعی وزیر اندیشمند دیگری به نام #غیاث‌الدین_پیر_احمد_خوافی ساخته شده است.

🔹خرابه‌های مدرسۀ نظامیه تا سال ۱۳۷۰ خورشیدی به صورت تپه‌ای با بقایای دیوارهای خشت و گلی در هم ریخته در میانۀ بافت مسکونی روستای کنونی خرگرد وجود داشته و گویا در آغاز آن سال توسط اهالی خاکبرداری و تسطیح شده و در جایش مسجدی جدید با دیوار‌های آجری و نمای سیمانی کبود رنگ ساخته شده است. کاش همان مدرسه یا مسجد-مدرسه با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی تجدید بنا و احیا و آن گوهر خاک نمی‌شد.

🆔 @labbafkhaniki
Forwarded From Fatemeh Ghaziha
شرح تصویر : نقاشی از صحنۀ سان دیدن الکساندر دوم امپراطور روسیه وناصرالدین شاه در
پترز بورگ.
Forwarded From Fatemeh Ghaziha
مشایعت باشکوه امپراطور روس ناصرالدین شاه را :
الکساندر دوم در سالهای ۱۸۵۵ الی ۱۸۸۱ امپراطور روس بود. وی بعد از۲۶ سال حکومت ترور شد. الکساند دوم در سفر اول و دوم ناصرالدین شاه به فرنگستان امپراطور و میزبان شاه و همراهان بود ، چنین به نظر می رسد که در این سفر استقبال و پذیرائی شایانی از ناصرالدین شاه بعمل آمده ، وی در خاطرات روز سه شنبه ۲۵جمادي الاول خود هنگام عزیمت از روسیه به طرف ورشو چنین می نگارد:
از پطر باید به ورشو* برویم ، در ساعت ظهر باید حرکت شود، برخاستیم، رخت پوشیده حاضر شدیم، نیم ساعت قبل از وقت ،
امپراطور با همه پسرهایش و شاهزاده ها و بزرگان آمدند منزل من. استقبال کردم، دست دادیم، بسیار به مهربانی و گرمی راه افتادیم،از تالار به تالار، تا رسیدیم به اطاق مخصوص امپراطور نشستیم، من بودم و امپراطور و قمزوف، سایرین بیرون رفتند، خیلی
صحبت هاي دوستانه شد و بعضی مطالب گفته بودم، همه را امپراطور گفت، قبول کردم. بعد برخاسته با امپراطور رفتم اطاق امپراطریس، آنجا هم نشستم، با کمال خوبی گذشت. بعد برخاسته از پله عمارت امپراطور آمدیم پایین. پالتو من حاضر نبود،امپراطور پالتو خودش را به من داد، پوشیدم. گفتم چون پالتو شما را پوشیدم اغور* * سفر من خیر است.
خلاصه من و امپراطور نشستیم [در] درشکه، راندیم سرباز، و مردم زیاد باز طرفین راه بودند، اورّا می کشیدند، از همان راه دیروز که به گار پطرهوف رفتیم می رفتیم تا نزدیک گارپطرهوف به دست چپ راندیم به گار ورشو رسیدیم، پیاده شدیم. امپراطور هم پیاده
شد. ولیعهد و همه شاهزادگان و برادرهاي امپراطور و سردارها و غیره همه بودند. به همه شاهزاده ها دست داده وداع کردیم.
امپراطور مکرر بر مکرر دست داد به من، وداع گرمی کردیم. رفتم توي واگون یعنی کالسکه بخار، باز امپراطور آمد توي کالسکه مجددا دست داده اظهار کمال محبت را کرد و همچنین من اظهار کمال دوستی، و رفت پایین ایستاد با شاهزاده ها، تا راه آهن حرکت کرد، همانطور [که] ایستاده بود چند قدمی هم با حرکت اول کالسکه به راه آمد، بعد از آن کالسکه به تندي راه افتاد و پطر زبورغ از نظر غایب شد. منبع : روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه قاجار در سفر دوم فرنگستان، به کوشش فاطمه قاضیها ، تهران ، سازمان اسناد ملی ایران ، 1379، ص: 107
Forwarded From اتچ بات
💥نگاهی به تاریخ سفرهای مقامات ایرانی به روسیه
✍️ علی مرادی مراغه ای
@Ali_Moradi_maragheie
✅در مورد سفر رئیس مجلس ایران به روسیه مطالب ضد و نقیض زیادی از سوی گروهها نوشته اند که نمیخواهم وارد گردم چون نه اهلِ گروه یا حزبی هستم و نه تحلیلگر سیاسی هستم، تنها به عنوانِ مورخِ مستقل،معتقدم اگر رخدادها را در پرتو مشابهتهای تاریخی آنها بنگریم آنوقت، دید و بینش مان به مراتب ژرفتر و عمیق تر خواهد بود.

🌾حوادث تاریخی نشان میدهد حتی در بدترین وضعیت نیز وقتی مقامی از ایران وارد روسیه میشده روسها علیرغم تاریخِ روابطِ زهراگین شان با ما، همیشه در استقبال، سنگ تمام میگذاشته اند دو نمونه می آورم:
اولی،در زمان امپراطور روسیه رخ داده و دومی در زمان استالین. و این جناب پوتین نه در حد و قواره امپراطور روسیه بوده و نه در اندازه استالینِ فاتح جنگِ با فاشیسم...

🌾اولی مربوط به سفر خسرو میرزا به پترزبورگ و دیدار با امپراطور نیکلای اول برای عذرخواهی از قتل گریبایدوف است و اوضاع ایران چنین اسفناک بود:
بتازگی، شکستهای سختی از روسیه خورده و روسها تا زنجان، تمام شهرهای آذربایجان را اشغال کرده قرارداد شوم ترکمنچای را تحمیل کرده و ایران را ملزم به پرداخت غرامت سنگین 10کرور کرده بودند که همگی اینها،کمر ایران را شکسته بود و در این زمان، ایرانیان زخمگین و تحقیر شده در یک فضای احساسی به سفارت روسیه در تهران ریخته و چنان 33نفر اعضای سفارت و خود سفیر گریبایدوف را سلاخی کرده بودند که اجسادشان قابل تشخیص نبود...!
در آن زمان، عباس میرزا یکی از پسران خود(خسرو میرزا) را برای عذرخواهی به ملاقات امپراطور روسیه میفرستد و امپراطور، چنان گرم از پسر عباس میرزا استقبال میکند که حتی دو کرور از ده کرور غرامت جنگی را نیز به یُمن پای خسرو میرزا می بخشد و این زمانیست که ایرانیان شکست خورده مرتکب قتل و عام اعضای سفارت شده و مقام ایرانی فرستاده شده نیز حتی هزارمین رتبه نیز در بین مقامات ایرانی نداشته...!

🌾دومین سفر مربوط به قوام السلطنه در 29 بهمن1324است و باز ایران در بدترین زمان ممکن است کشور در اشغال متفقین و زیر چکمه های ارتش سرخ...
اما روسها خودشان هواپیما فرستاده و قوام به همراه هيئتی عازم مسكو میگردد فیلم کمیابی که در زیر آورده ام، گویاست و با کمک منابع تاریخی فیلم را توضیح میدهم تا استقبال روسها را ببینید:
قوام در دوشنبه ساعت هفت‌ونيم صبح وارد باكو شده؛ در فرودگاه، كميسر خارجه دولت آذربايجان به استقبال آمده و پذيرائی نمودند و قرار بود پس از نيم ساعت توقف، بطرف مسكو رهسپار شوند. چون به وسيله بی ‌سيم از مسكو اطلاع دادند هوا سخت طوفانی است، شب را در باکو متوقف و پذيرائی كامل به عمل آمد.اما واقع امر این بود که چون ممكن بود هواپيما شب به مسكو برسد و احترامات و تشريفاتی كه در نظر گرفته بودند هنگام شب كامل جلوه‌ گر نشود در نتیجه، هیئت ایرانی را در باكو پذيرائی نمودند كه هواپيما در فردا زمانی وارد مسكو شود كه هوا كاملاً روشن باشد و تشريفات مجلل به خوبی آشكار...
هیئت ایرانی، سی‌ ام بهمن ، از فرودگاه باکو به مسكو حركت كرده و بعد از ظهر وارد مسكو شدند .براساس فیلم زیر، در فرودگاه مسکو، مولوتف قائم مقام كميسر ملی و كميسر خارجه، دكانوزف جانشين كميسر خارجه رؤسای عالیرتبه و فرمانده پادگان مسكو...حاضر شده گارد احترام نيز در ميدان فرودگاه منتظر ورود بود. در فیلم میبینید پس از پياده شدن قوام از هواپيما، بلافاصله مولوتف نزديك آمده، خير مقدم میگوید و رؤسای عاليرتبه كميساريای خارجه، سفرا و وزرا معرفی شده سپس فرمانده گارد احترام تبريكِ ورود میگوید پس از خواندن سرود ملی ايران و سرود شوروی، گارد احترام در مقابل هيئت اعزامی رژه میروند.
اقامتگاه مخصوصی كه سابقاً چرچيل رئيس الوزرا، انگلستان را در آن پذيرائی نموده بودند، به قوام تخصيص دادند.
قوام در مدت 17 روزِ مسافرت، 2 بار با استالين و 4 بار با مولوتف ملاقات كرد و در19 اسفند 1324 به تهران برگشت. ماحصل مذاکرات: تخلیه ارتش سرخ و توافقِ قرارداد نفت بصورت50درصد طرفین، البته بشرط تصویب مجلس ایران...(دقت شود که در آن زمان، سهم ایران از قراردادِ دارسی انگلیسی، حتی به 20درصد نمیرسید.)

🌾دیگر به سفر اشرف پهلوی به مسکو و دیدارش با استالین نمیپردازم که اندکی پس از سفر قوام یعنی در29تیر۱۳۲۵ش صورت گرفت در این سفر، ملاقات ده دقیقه ای اشرف با استالین، دو ساعت و نیم طول کشید و در آخر هم، بزرگترین دیکتاتور تاریخ روسیه و شاید هم جهان، هدیه ایی بس گرانبها یعنی «پالتویی از پوست سمور» به اشرف داد...!
حالا این پوتین دیکتاتور کوچولو کجا و آن استالین دیکتاتورِ بزرگ کجا...؟!
و در طول این سالهایِ اختلاف بین ایران و غرب، بیشترین سود را همین پوتین برده...
بدون شرح!
عقاب احتمالا آلمان شير انگليس و خرس شوروي
Hossein Mottaqi
بدون شرح!
عقاب آمریکا
انگلیس شیر
شوروی خرس