جستاری در اسناد کهن

Forwarded From مصدق به روايت تاريخ و اسناد

asnade_kohan

🎥روز بیست و هشتم

🔹گزارش لحظه به لحظه از آنچه در روز کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ رخ داد

▫️تنظیم‌کننده: فهیمه نظری

▫️گرافیست و تدوینگر: رامین ایمانی

tarikhirani.ir/fa/news/8515
aparat.com/v/wBjd0
@mohammadmosaddegh

Forwarded From مورخان

جستاری در اسناد کهن

asnade_kohan

به بهانه شصت و پنجمین سالگرد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
✍امین آریان راد

Forwarded From مورخان

جستاری در اسناد کهن

asnade_kohan

🔹به بهانه شصت و پنجمین سالگرد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
✍امین آریان راد

پس از سقوط دولت دکتر محمد مصدق، طرفداران وی و مخالفان حکومت پهلوی، رویدادهای منجر به سقوط دولت وی را «کودتا» نامیدند و کوشیدند نقش مهم مخالفتهای داخلی در این رویداد را نادیده بگیرند. مخالفان دولت دکتر مصدق و سلطنت طلبان با «قیام ملی» نامیدن وقایع روز ۲۸ مرداد ۳۲ کوشیدند که نقش نیروهای خارجی در سازماندهی مخالفان را از گزارش تاریخ کنار‌ بگذارند.
پس از گذاشت سالها و انتشار برخی اسناد در اینکه نیروهای خارجی در این رویداد نقش مهمی داشتند هیچ گونه تردیدی نیست. اما نقش مخالفان قانونی داخلی وی کمتر محل تامل بوده است. واقعیت آن است که دولت مصدق در طول مدت مذاکره با انگلیسیها نتوانست به توافقی با آنان دست یابد یا به روایتی انگلیسیها تمایلی به دست یابی به توافق با وی نداشتند. به هر رو همین مساله و نیز مسائلی همچون رد درخواست به حق همراهان مصدق همچون کاشانی، مکی و بقایی برای داشتن سهمی در انتصابات، زمینه ساز مخالفتهای داخلی گردید. به ویژه در مجلسی که مصدق برای نخستین بار انتخابات آن را به «بهانه تقلب» در حوزه های متعدد، نیمه کاره رها کرده بود.
این مخالفتها، که از سوی همراهان آغازین مصدق ابراز می شد و البته انگلیسیها و آمریکایی نیز در تشدید آن نقش داشتند، تداوم کار را غیر ممکن کرد.
مصدق به وسیله «رفراندوم» مجلس را منحل کرد. در چنین شرایطی «شاه» در نبود مجلس، حکم‌ برکناری مصدق را امضا و در نیمه شب ۲۵ مرداد به وی ابلاغ کرد.‌ مصدق، آورنده حکم «سرهنگ نصیری» را دستگیر و صبح روز بعد اعلام کرد کودتایی را خنثی کرده است. در ۲۸ مرداد مخالفان که هر راهی را برای برکناری مصدق بسته دیدند، با همراهی آمریکایی ها و انگلیسیها دولت مصدق را برکنار کردند. به گمانم در این‌ منازعه جایی برای شماتت یک دسته و برکنار دانستن طرف مقابل از خطا وجود ندارد.
در این که در نبود مجلس، شاه می توانست نخست وزیر را برکنار کند جای تردیدی نیست. مصدق خود با درخواست برکناری دولت ساعد از شاه در پاییز ۱۳۲۸ به این حق اعتراف کرده بود گرچه بعدها در خاطراتش این حق را منکر گردید. با این حال مساله اینجاست که نمایندگان مخالف دولت انحلال مجلس را غیرقانونی میدانستند و تا روزهای پایانی دولت همچنان جلسات را بدون داشتن اکثریت تشکیل می دادند. در پاییز همان سال شاه فرمان انحلال مجلس را صادر کرد. در عین حال فرمان عزل مصدق دچار مشکل دیگری ست. فرمان عزل در ۲۲ مرداد امضا شد در حالی که انحلال مجلس در ۲۵ مرداد اعلام‌ شد!
@movarekhan

Forwarded From اقتصاد شرق

جستاری در اسناد کهن

asnade_kohan

🎥 واقعه ۲۸ مرداد چطور کودتایی بود؟

✔️مرجع اخبار اقتصادی ایران👇
https://t.me/joinchat/AAAAADwnFKBvzSH4qjjwIg

Forwarded From بهمنی قاجار

جستاری در اسناد کهن

asnade_kohan

سه ۲۸ مرداد شوم

۲۸ مرداد ۳۲ کودتا علیه دولت ملی مصدق
۲۸ مرداد ۵۷ آتش زدن سینما رکس
آبادان
۲۸ مرداد ۹۹ آتش زدن و ذبح سرمایه ملی در زیر پای ویلموتس بلژیکی .

https://t.me/bahmanighajar

Forwarded From مصدق به روايت تاريخ و اسناد

جستاری در اسناد کهن

asnade_kohan

برخی از مطالبی که در سالگرد کودتای 28 مرداد در کانال‌های تلگرامی منتشر شد و ما فرصت بازتاب آن را نداشتیم

✅از صبح تا شب ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ چه اتفاقاتی رخ داد؟

✅براندازی به دقت طراحی شده مروري بر كتاب «پشت پرده كودتا» نوشته علی رهنما

✅بخشی از دفاعیات دکتر مصدق به نقل از کتاب «خواب آشفته نفت- از کودتای ۲۸ مرداد تا سقوط زاهدی»، تالیف دکتر محمدعلی موحد

✅دوباره بیست و هشت مرداد و محمد مصدق - محمد فاضلی - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

✅سه نکتۀ کوتاه درباره دکتر محمد مصدقضا بابایی

✅برنامه پرگار کودتای ۲۸ مرداد

✅احمد زیدآبادی پیامدهای سیاسی و حقوقی واقعه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲

✅خوانش غلط کودتای ۲۸ مرداد

✅ ۲۸ مرداد یک واقعه با چندین روایت نوشته بهمنی قاجار

✅اگر كودتا نيست ، پس بفرمائيد كه چيست ؟

✅واکاوی کودتای 28 مرداد و احتمال تکرار آن در گفت و گوی امتداد با محمد توسلی

✅امید و نومیدی در ۲۸ مرداد

✅امتداد سه روزنامه دلواپس را بررسی می‌کند: غائله یادداشت مسعود بهنود در روزنامه اعتماد

✅برای اولین بار منتشر می شود/ روایت سالنامه سلطنت طلبان از وقایع روز 28 مرداد چه بود؟

✅ افشای نقش‌آفرینی بریتانیا در کودتای ۲۸ مرداد علیه دولت مصدق

‍ ✅ اذعان جان کِری به دخالت آمریکا در سقوط دولت مصدق

‍ ✅ آبراهامیان : تراژدی۳۲ و كمدی امريكايی ۹۹

✅ کودتا یا قیام ملی؟

✅درس 28 مرداد: از لحاظ نهضت ملی ایران و از لحاظ رهبران خائن حزب توده نویسنده :خلیل ملکی

✅کودتای ۲۸ مرداد با تئاتر لاله‌زار چه کرد؟

✅۲۸ مرداد در خانه مصدق چه گذشت؟

✅آرمان مصدق و نسیان تراژیک ما

✅مداخله خارجی و وجدان عمومی: "مساله مشروعیت"در حاشیه شصت و هفتمین سالگشت کودتای ۲۸ مردادحمیدرضا عابدیان

✅ شمایل ملّی مصدّق

✅مصدق و وجدان جمعی ما مصطفی محب کیا

✅چندان که غم به جان تو بارید باران به کوهسار نیامد.محمدعلی رونق
@mohammadmosaddegh

Forwarded From مصدق به روايت تاريخ و اسناد

جستاری در اسناد کهن

asnade_kohan

یادداشتی از تیرداد بنکدار
کودتای ۲۸ مرداد و راهبردهای سیاسی
دوستی به درستی نوشته بود که ۲۸ مرداد امسال منتقدین محترم مصدق هم کوشیدند تا حساب خود را از شعبون‌بی‌مخ‌ها و پری‌بلنده‌ها جدا کنند. اما باید این را هم افزود که البته میراث‌خواهان چماق تاج‌بخش، اعم از فاشیست‌های سلطنت‌طلب تا دل‌سپردگان و سرسپردگان خارجی هم امسال بر شدت عربده‌ها و اوباش‌گری‌هایشان در فضای مجازی افزودند. اما از همه مهمتر مورخان و استادان دانشگاه و به طور کلی همه صاحب‌نظران و روشنفکرانی بودند که امسال با جدیت و متانت هرچه تمامتر از میراث نمادین نهضت ملی ایران و رهبر آن دکتر محمد مصدق، دفاع کردند. در این میان عده‌ای هم این‌ مناقشه را یک نزاع بیهوده تاریخی تصور می‌کنند که به باورم شاید این ارزیابی تا چند سال پیش می‌توانست درست باشد، اما اکنون چنین نیست. زیرا اکنون مناقشه در مورد ۲۸ مرداد نه یک اختلاف نظر تاریخی با جنبه روایی که به وضوح منازعه‌ای سیاسی و به روز و واجد جنبه راهبردی است.
اکنون یکسوی منازعه طرفداران کودتایی قرار دارند که توسط نیروهای محافظه‌کار و مرتجع دربار-ارتش و فقها-بازار و با برنامه‌ریزی و پشتیبانی محرز امپریالیسم خارجی به انجام رسید و در مقابل و در سوی دیگر منازعه مدافعان کابینه دکتر مصدق هستند که از یکسو به دنبال احقاق حقوق ملت ایران در سرمایه ملی صنعت نفت و خلع ید از غارتگران بریتانیایی بود و از سوی دیگر در بدترین شرایط و علی‌رغم توطئه‌های مشترک عوامل امپریالیسم خارجی و ارتجاع داخلی، بر پاسداشت آزادی‌های دموکراتیک ملت پایفشاری می‌کرد. علاوه بر این، حتی بسیاری که بر تمام یا بخشی از عملکرد کابینه مصدق انتقاد دارند، اما به هیچ روی فرجام آن را که سرنگونی با کودتای خارجی و شورش اوباش بود را تائید نمی‌کنند هم نهایتا در همین سمت منازعه جای می‌گیرند.
مشخصا راهبرد هر دو گروه برای آینده ایران نیز متمایز است. طرفداران کودتاچیان، دانسته و نادانسته سرنوشت محتوم ملت ایران را تبعیت از استبداد می‌دانند، ذهن دوگانه‌ساز آنها بدیلی جز استبداد سابق برای استبداد مستقر ندارد و البته در راهبردشان هیچ امتناعی از سرسپردگی به خارجی ندارند. اما در مقابل میهن‌دوستان و آزادیخواهانی هستند که حتی می‌توانند در برگیرنده مشروطه‌خواهان راستین (نه سلطنت‌طلبان) هم باشند، میراث ارزنده و نمادین نهضت ملی را به مثابه پشتوانه‌ای برای راهبرد دموکراتیک ملی خود برای ایران آینده ارج نهاده و مسیری متفاوت از دو مسیر استبدادی سابق و مستقر را ترسیم می‌کنند. دقیقا هم همین قابلیت بدیل‌ساز راهبرد اخیر است که فضای دوگانه‌ساز همه میراث‌داران کودتای ۲۸ مرداد را بر هم زده و آنها را به طور روزافزونی به اوباش‌گری و دیگرستیزی می‌کشاند. اما باکی نیست چون پیروزی کودتای ۲۸ مرداد اساسا نخستین شکست آنها بوده و این شکست تا محو کامل همه میراث استبدادی در این کشور امتداد خواهد یافت.
@mohammadmosaddegh

Forwarded From مصدق به روايت تاريخ و اسناد

جستاری در اسناد کهن

asnade_kohan

#مطلب_روز
نقش زنان بدکاره در کودتای ۲۸ امرداد ۱۳۳۲؛

کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، گروهی از زنان بدنام را در سطحی وسيع و ابعادی متفاوت معرفی و مطرح کرد.
رقيه آزادپور(معروف به پروين آژادن قزی)، پری غفاری، الهه اعتضادی، سکينه قاسمی(معروف به پری بلنده) شناخته شده ترين شان بودند.
اين زنان حتی از سوی مردانی که با آنان همکاری های اجتماعی و سياسی داشتند و از اين زنان به عنوان ابزاری برای پيشبرد خواست هایشان استفاده می کردند "چندتائی روسپی و فاحشه " خوانده می شدند، " زنان بد کاره ای" که گفته می شد به تحريک شعبان جعفری و تعدادی لات و چاقوکش به خيابان آمده بودند وعربده کشی می کردند که شاه در کشور بماند و مصدق برکنار شود.
نَقل است که برخی از اين زنان با درباريان ارتباط داشتند و برای آن ها "خانم" می بردند و دسته ای ديگر روسپيان شهر نو و خانم رئيس هایی بودند که "محمود مسگر( باجناق حسين رمضون يخی) بسيج شان کرده و به خيابان آورده بودشان".
ملکه اعتضادی که از او به عنوان "فاحشه درباری" نام برده شده است يکی از رهبران "حزب ذوالفقار" بود، حزبی که در ۲۶ خرداد سال ۱۳۳۱ "با همياری و همکاری عده ای از کسبه و طوافان ميدان بارفروشان، در حدود خيابان مولوی تاسيس شد" و اکثرشان نيز از طرفداران طيب و شعبان جعفری بودند.
ملکه اعتضادی در ملاقات با کاشانی با چادر پيش او رفت.
کاشانی به او گفت:
دخترم من به تو فرصت می دهم که در کار خود پيروز بشوی.
ملکه گفته بود:
"آيا انتظار داريد که من از دريا بگذرم و پاهايم خيس نشود؟"
او اداره تظاهرات بر علیه مصدق را برعهده گرفت و تظاهر کنندگان او را روی دست بلند کرده و او در حالی که قاب عکسی از شاه در دست داشت، روی دست مردان با صدای بلند جاويد شاه می گفت...

پروين غفاری، هنرپيشه و آواز خوان و معروف به " موطلائی شهر ما" بود، به گفته خودش با شاه و درباريان ارتباط داشت و ادعا شده است، که مدتی "معشوقه شاه بود".
او نيز از مدافعان رژيم پهلوی بود و در واقعه کودتای ۲۸ مرداد عليه مصدق فعاليت کرد.
سکينه قاسمی(پری بلنده) از زنان تن فروشِ شهرنو، که درمحله قلعه صاحب نفوذ بود نيزعليه مصدق وارد ميدان شده بود.
اين زن همراه با رقيه آزادپور، ملکه اعتضادی و پروين غفاری در سازمان دادن تظاهرات های خيابانی عليه دولت ملی دکتر مصدق و پيروزی کودتا ی ۲۸ مرداد نقش داشتند...

زنگی های گود قدرت، نقش سیاسی و اجتماعی جاهل ها و لات ها در تاریخ معاصر ایران
✍️ مسعود نقره کار

@DrHosseinFatemiNaeini
@mohammadmosaddegh

Forwarded From خبرفوری

جستاری در اسناد کهن

asnade_kohan

دو فاحشه معروف که در کودتای ۲۸ مرداد نقش داشتند

🔹ملکه اعتضادی و پری بلنده؛ یکی به اسرائیل گریخت و دیگری بعد از انقلاب اعدام شد
🔹ملکه بعد از کودتا به حدی پیشرفت کرد که یکی از سهامداران بانک ایران و ژاپن شد
🔹داستان کنایه ملکه به دکتر مصدق در دادگاه وپاسخ جالب او چیست؟

♦️اینجا بخوانید👇
khabarfoori.com/detail/1276161

Forwarded From پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد

جستاری در اسناد کهن

asnade_kohan

روایت غلامحسین مصدق از کودتای ۲۸ مرداد

خاطرم هست که روز ۲۵ مرداد که شبش قرار شد کودتا بکنند و پدر مرا بگیرند. نتوانستند بگیرند رفتند سراغ دکتر فاطمی در شمیران. دکتر فاطمی را گرفتند با زیرک‌زاده و حق‌شناس، بیچاره‌ها را. اینها را گرفتند و بردندشان حبس، و فاطمی را ریختند تو خانه‌اش حتی از ساواک ریختند تو خانه‌اش حتی شنیدم که با زنش هم کاری کردند چی کردند توهین کردند به بچه‌اش و کتک زدند و اينها. خیلی مثل دیوانه. حالا این شب ۲۵ مرداد بود. شنبه شب، بین شنبه و یکشنبه بود، روز ۲۵ یکشنبه بود شب ۲۵ مرداد بود.

من خودم اتفاقاً هتل دربند چیز مهمانی، چون به اصطلاح تشریفات بابایم را هم خودم می‌‌‌کردم، با آمریکایی‌ها هم ارتباط داشتم دوست بودم اینها. با هندرسن دوست بودم، با مستر وارن که رئیس اصل ۴ بود با من دوست بود خیلی اینها، ما رفیق بودیم در نتیجه وارن را دعوتش کردم به شام با هندرسن شام می‌‌‌خوردیم در هتل دربند. شام می‌‌‌خوردیم و ساعت یازده و یازده‌ونیم بود که آمدم منزل بخوابم. صبح ساعت یک بعد از نیمه‌شب دیدم که خواهرم تلفن می‌‌‌کند که فلان کس می‌‌‌دانید چه خبر شده؟ کودتا خواستند بکنند. گفتم چه بوده؟ چه کودتایی؟ گفت «بله نصف شب رفتند سراغ آقا که آقا را بگیرند و نتوانستند آقا را بگیرند و آن نصیری رفته کاغذ عزل آقا را از شاه برده آنجا.» گفتم والله خبر ندارم تا ببینم پدرم. بابا، خانه‌اش با من پنجاه قدم راه بود، [بهش گفتم] من بیایم آنجا الان؟ گفت «نه، نه.» اصلاً چه شده آخر؟ گفت «هیچی، خواستند غلغلک بدهند چیز مهمی نیست. تو بخواب راحت صبح بیا پهلوی من. صبح زود ييا.»

من هر روز صبح زود ساعت ۶ می‌‌‌رفتم پهلوی پدرم. فشار خونش را می‌‌‌گرفتم یک آمپول بکوزین به او می‌‌‌زدم می‌‌‌آمدم، این کار من بود. صبح که ساعت شش رفتم پهلوی پدرم ساعت شش ونیم هفت ربع کم دکتر فاطمی مثل دیوانه‌ها از شمیران آمده آزاده شده آمده مو‌های سرش راست روی سرش، جوشی هم بود دیوانه، داد زد و رفت پهلوی پدرم. وقتی از پیش پدرم آمد بیرون گفت «غلام..» دستش را بلند کرد عصا هم دستش بود چون از وقتی که عمل کرده بود عصا دستش بود. دستش را بلند کرد گفت «غلام، این مماشات پدر تو آخر ما را به اعدام می‌‌‌کشد.»

فاطمی آمده بود پهلوی پدر من که الان برو پشت راديو و عزل شاه را بخوان پشت رادیو که شاه رفته تمام شده و فرار کرده، مملکت را گذاشته. شاه رفته ولی نمی‌دانستیم شاه کجا رفته شاه غیبش زد يک دفعه چون به او گفته بودند که تو برو رامسر اگر دیدی که گرفت این چیز، این نقشه‌ای بود که هندرسن و اشرف و اینها با آلن دالس ريخته بودند که شاه فرار کند برود به رامسر و اگر این کودتا گرفت و نصيری آمد و خلع سلاح کرد دستگاه منزل پدر مرا، آن وقت آنها برگردند. اگر نشد شاه اینجا فرار کند برود.
نشد و شاه فرار کرد رفت با ثریا فرار کردند. با خانم آمدند به بغداد و از بغداد آمدند به رم.. پدرم گفت «شاه کجا رفته؟ شاه کجا رفته؟» که هیچ خبر دیگری نداشت و فاطمی می‌‌‌گفت که شما الان بیا پشت راديو و این را بگو. پدرم گفت، نه من نمی‌توانم این کار را بکنم، من قسم وفا به شاه خوردم، من قرآن قسم خوردم، من برای کسی قسم نمی‌خوردم.»

پدر من وقتی قسم خورد عهد رضاشاه که مجبور شد قسم بخورد به رضاشاه قسم نخورد. هی این را پس انداخت هي طفره رفت تا روز آخر داشت دوره مجلس تمام می‌‌‌شد دوره ششم مجلس تمام می‌‌‌شد. پدرم گفت «من بالاخره معلوم شد که باید قسمت را بخوری.» پدرم گفت چه کار کنم؟ رفت شمایل حضرت امیر را پیدا کرد آورد که من پادشاه اسلام به حضرت امیر قسم می‌‌‌خورم که به مشروطیت باوفا باشم و به شاه خیانت نکنم. قسم خورد گفت «من قسم خوردم برای شاه، قسم قرآن خوردم من آدمی نیستم که زیر قول و شرافتم بزنم. معهذا شاه می‌‌‌خواهم ببینم کجاست؟ چه شده؟» از هیچی خبر نداشت پدر من. چطور شده؟ چطور نشده؟ تا بعد ببينيم یک فکری بکنیم. من که نمی‌توانم بروم پشت رادیو فریاد بزنم که شاه مجبور شده فرار کرده و رفته و مملکت جمهوری شده. من که نمی‌توانم این کار را بکنم. نکرد پدر من که فاطمی اوقاتش تلخ شد و به من گفت «غلام این مماشات پدر تو ما را آخر به اعدام می‌‌‌کشاند.» و همین هم شد اتفاقاً. اعدامش کردند.

مصاحبه غلامحسین مصدق با پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، نوار اول
.