- تأليف: سلمان آل طعمة.
دستنویسی از یک رساله ناشناخته در موضوع روضهخوانی و منبرهای عزاداری بر اهل بیت (ع) تقدیم میشود که در حدود سده 12-13ق تالیف و کتابت شده و البته مولفش نامعلوم است.
متن جالبی برای تحقیق در منابع تعزیهخوانی و روضهخوانی است.
@aaadab1397farhang
#دستنویس #نسخه_خطی #تعزیه #روضهخوانی #منبر #منبرخوانی #امام_حسین(ع) #امام_علی(ع) #شیعه #شیعیان
عثمانیان و مرثیه اباعبدالله الحسین؛
در مممالك عثماني و ميان مسلمانان آن مملوكات اتراك روز عاشورا عزاداري ميشد. كلية شعراي عثماني دواوين خود را پس از قصائد توحيديه و نعت نبي، با مرثية ابيعبدالله الحسين آغاز ميكردند. در دربار سلاطين عثماني رتبه و سمتي به نام «مرثيهجيليك» مرثيهخواني بود كه سلاطين و درباريان روز عاشورا عزادار و سياهپوش پاي مرثيهخواني جلوس ميكردند و بر مصائب امام حسين ميگريستند.
آخرين «مرثيهجي» دربار آخرين سلطان عثماني مرثيهخواني بهنام «حسين سبيلجي» بود كه خوشبختانه از آثار او دو نمونه ضبطشده بر روي صفحة گراموفون موجود است.
#پاورقی
قسمت دوم- عزاداری های حسینی سردار سپه
برگرفته از کتاب زندگانی من - عبداله مستوفی
در محرم سال 1341 قمری همزمان با پاییز 1300 شمسی به دستور رضاخان در دهه محرم، در قزاقخانه چادر بزرگی برپا شد و روضهخوانیِ مفصل و باشكوهی راه انداختند. دسته محلات هم برای رفتن به تكیه قزاقخانه رسم دیرین را تجدید كردند. آنها از اوایل دهه راه افتادند و هر روز با شمار زیادی به تكیه قزاقها آمده و سینه میزدند. در این میان رضاخان و افسران قشون، مانند صاحب مجلس از عزاداران پذیرایی میكردند. میزان استقبال به گونهای بود كه تمام طبقات مردم به این روضهخوانی میرفتند. حتی احمدشاه قاجار نیز در مراسم عزاداری این تكیه شركت كرد.
افزون بر این، رضاخان شبها نیز به مجالس روضهخوانی اصناف میرفت و در مراسم آنان شركت میكرد. در این مجالس برخی از وعاظ و روضهخوانها روی منبر از وی تعریف و او را دعا میكردند
در روز عاشورا نیز رضاخان میرپنج، دسته قزاق را با یك هیئت از صاحبمنصبان در جلو و افراد و بیرقها و كتل با نظم و تشكیلات خاصی از قزاقخانه حركت و از میدان توپخانه، خیابان ناصریه به بازار آورد. در حالی كه سردارسپه با یقه باز و روی سرش كاه و بیشترِ دسته بر سرشان گل مالیده بودند، با پای برهنه وارد بازار شدند.دسته قزاقها همراه خودشان یك دسته بالابانچی (دسته موزیك) هم داشتند كه مارش عزا میزدند و قزاقها نوحه زیر را میخواندند:
اگر در كربلا قزاق بودی
حسین بییاور و تنها نبودی!
کانال اندیشه و قلم، کانال صوتی علوم انسانی
@andishehvaghalam
یکی از اساتید تاریخ اجتماعی بر این یادداشت من اشکال کردند که از گزارش ابن حنبلی، لزوماً نمیتوان ارتباط کارهای طایفه قلندریه را با مراسم عزاداری امام حسین (ع) نتیجه گرفت؛ چهبسا اعمال «منکر» مورد اشاره در این گزارش، آداب صوفیانه دیگری خاص قلندران بوده که آنها صرفاً دهه محرم و روز عاشورا را برای انجام آن برگزیدهاند.
من در پاسخ به ایشان و دفاع از درستی نتیجه گیری خود، به گزارش تاریخی دیگری از ابن طولون صالحی (درگذشته 953ق)، مورخ برجسته دمشق در سده دهم استناد کردم که در کتاب خود مفاکهة الخَلان فی حوادث الزمان(ص198) در ذیل حوادث سال 907ق، یعنی در تاریخی نزدیک به دوره زمانی گزارش ابن حنبلی، به عزاداری قلندران و عجمها در روز عاشورا به شیوه شیعیان اشاره کرده است. (متن نوشته ابن طولون چنین است: «في يوم عاشوراء اجتمع جماعة من أوباش الأعجام والقلندرية، وأظهروا قاعدة الروافض من إدماء الوجوه وغير ذلك ...»)
https://t.me/ganjineh_channel
📢 گزارشِ جالبِ توجهِ ابوریحان بیرونی، از عزاداری شیعیان در عاشورا و شادیِ دشمنان شیعه در عاشورا، در قرن چهارم هجری.
✍🏻 روز عاشورا پيش از واقعهٔ كربلا روزى خجسته بود و واقعهٔ طف اينروز را براى «مسلمانان واقعى» نامبارك گردانيد. محرم، روز اول آن مورد تعظيم مسلمانان است زيرا آغاز سال است و روز نهم آن تاسوعا نام دارد بر وزن عاشورا و در اين روز پارسايان شيعه روزه مىگيرند و روز دهم آن عاشوراست و فضيلت اين روز مشهور مىباشد و از پيغمبر روايت كردهاند كه فرمود «ايها الناس سارعوا الى الخيرات فى هذا اليوم فانه يوم عظيم مبارك قد بارك اللّه فيه على آدم» ملت اسلام همواره اين روز را معظم مىدانستند 👈🏻 تا آنكه قتل حسين بن على بن ابى طالب در اين روز اتفاق افتاد و او و يارانش را از راه بستن آب بر آنان، گذراندن از دم شمشير، آتش در خيامِ حرم، بر نيزه كردنِ سرها، اسب دوانيدن بر اجساد، كه در هيچ امتى با اشرار خلق چنين نكردهاند از ميان بردند❗️و از اين تاريخ مسلمانان عاشورا را شوم دانستند 👈🏻 ولى بنىاميه در اين روز لباس نو پوشيدند و زيب و زيور كردند و سُرمه بچشم خود كشيدند و اين روز را عيد گرفتند و عطرها استعمال كردند و مهمانیها و وليمهها دادند و تا زمانى كه ايشان بودند اين رسم در توده مردم پايدار بود، حتى پس از انقراض ايشان بازهم اين رسم باقى ماند. ولى شيعيان از راه تأسف و سوگوارى به قتل سيد الشهدا در مدينة السلام و بغداد و شهرهاى ديگر گريه و نوحهسرايى مىكنند و تربت مسعود حسين را در كربلا در اين روز زيارت مىنمايند و چون خبر كشته شدن حسين را بمدينه آوردند دختر عقيل بن ابى طالب از خانه بيرون آمد و اين اشعار را برخواند:
ماذا تقولون ان قال النبى لكم ماذا فعلتم و انتم آخر الامم
بعترتى و باهلى بعد مفتقدى نصف اسارى و نصف ضر جوابدم
ما كان هذا جزائى اذ نصحت لكم ان تخلفونى بسوء فى ذوى رحمى.
📸 تصویر از نسخهٔ خطیِ آثارالباقیه، کتابخانه ایاصوفیه، ص ١٤٠
@fazaelvamaaref
#نقد_مولوی
#نقد_شمس_تبریزی
#نقد_تصوف
‼️عاشورا روز شادی صوفیان!!!!
➖〰〰➖➖❗️❕
مولوی در ابیاتی به تقبیح #عزاداری و گریه شیعیان در روز عاشورا پرداخته و این روز را روز شادی می داند و
می گوید:
ناله و نوحه كند اندر بكا
شيعه عاشورا براى كربلا
پس عزا بر خود كنيد اى خفتگان
ز انكه بد مرگى است اين خواب گران
چون كه ايشان خسرو دين بوده اند
وقت شادى شد چو بشكستند بند
📚مثنوى معنوى، متن، ص: 847
همچنین شمس تبریزی معشوق و معبود مولوی نیز کسانی که بر سیدالشهدا علیه السلام می گریستند را تمسخر کرده و
می گفت:
شمس خُجَندی بر خاندان پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) میگریست، ما بر وی گریستیم، یکی به خدا پیوست، بر وی میگرید!!
📚مقالات شمس، ص271.
💡توجه داشته باشید که اهل سنت بر پایه روایات جعلی،
روز عاشورا را روز شادی و فرح میدانند و می گویند روز پذیرفته شدن توبه حضرت آدم و ساکن شدن کشتی حضرت نوح و شکافته شدن دریا برای بنی اسرائیل و ... است و روزه گرفتن در این روز را مستحب موکد تلقی می کنند
و صوفیان اهل سنت مانند #ابن_عربی ، غزالی ، میبدی ، علاءالدوله سمنانی و ... نیز به این موضوع تصریح کرده اند :
📚كشف الأسرار و عدة الأبرار، ج1، ص: 485
📚ترجمه احياء علوم الدين، ج1، ص: 756
📚مصنفات فارسى سمنانى، سلوة العاشقين
📚الفتوحات المکیه(عثمان یحیى)، ج۳، ص: ۲۹۰
=================
🔷در پایان روایت کتاب کافی شریف را نقل می کنیم که شخصی حکم روزه عاشوراء از حضرت امام صادق علیه السلام را جویا می شود و آن حضرت
می فرمایند :
✳️ یَوْمُ عَاشُورَاءَ فَیَوْمٌ أُصِیبَ فِیهِ الْحُسَیْنُ علیه السلام صَرِیعاً بَیْنَ أَصْحَابِهِ وَ أَصْحَابُهُ صَرْعَى حَوْلَهُ عُرَاهً أَ فَصَوْمٌ یَکُونُ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ!؟ کَلَّا وَ رَبِّ الْبَیْتِ الْحَرَامِ
روز عاشورا، روزى است که مصیبت حسین علیه السلام و بر خاک افتادن او میان یارانش، پیش آمد و یارانش نیز برهنه، بر گِرد او بر زمین افتاده بودند. آیا در چنین روزى، روزه میگیرند؟! سوگند به پروردگار که چنین کاری هرگز، روا نیست.
سپس فرمود:
✳️ فمَنْ صَامَهُ أَوْ تَبَرَّکَ بِهِ حَشَرَهُ اللَّهُ مَعَ آلِ زِیَادٍ
هر کس این روز را روزه بگیرد یا آن را مبارک بدارد؛ خداوند متعال او را با آل زیاد محشور می گرداند.
➖➖➖➖▪️
🔸کانال برهان و نقد تصوف و عرفان بشری
@borrhan
#کمی_تأمل
#عطش
✅ اشاره به عدم مبارک بودن روز عاشورا بعد از جنایت کربلا در كلام ابوريحان بيرونى؛
و مبارک دانستن و زیور کردن در این روز توسط بنى اميّه
〰〰〰〰〰🔹▪️🔹
👤ابوریحان بیرونی مینویسد
محرم-روز اول آن مورد تعظیم مسلمانان
است زیرا آغاز سال است و روز نهم آن تاسوعا نام دارد بر وزن عاشورا و در این روز پارسایان
شیعه روزه می گیرند و روز دهم آن عاشوراست و فضیلت این روز مشهور می باشد و از پیغمبر روایت کرده اند که فرمود «ايها الناس سارعوا الى الخيرات في هذا اليوم فانه يوم عظيم مبارك قد بارك الله فيه على آدم ، ملت اسلام همواره این روز را معظم میدانستند
👈تا آنکه قتل حسین بن علی بن ابی طالب در این روز اتفاق افتاد و او و یارانش را از راه بستن آب بر آنان ، گذراندن از دم شمشیر ، آتش در خیام حرم، بر نیزه کردن سرها ، اسب دوانیدن بر اجساد ، که در هیچ امتی با اشرار خلق نیز چنین نکرده اند از میان بردند و از این تاریخ مسلمانان عاشورا را شوم دانستند 👈👈ولی بنی امیه در این روز لباس نو پوشیدند و زیب و زیور کردند و سرمه بچشم خود کشیدند و این روز را عید گرفتند و عطرها استعمال کردند و مهمانیها و ولیمه ها دادند و تا زمانی که ایشان بودند این رسم در توده مردم پایدار بود. (١)👉👉
👈👈حتی اینکه پس از انقراض ایشان باز هم این رسم باقی ماند👉👉 ولی شیعیان از راه تأسف و سوگواری به قتل سیدالشهدا در مدينة السلام و بغداد و شهرهای دیگر #گریه و #نوحه_سرایی می کنند و #تربت مسعود حسین را در کربلا در این روز زیارت می نمایند....الخ
1- این است که در زیارت عاشورا ذکر شده انه يوم قد تبرکت به بنوامیه
_____________________
📕كتاب : آثار الباقية عن القرون الخالية (ترجمه فارسى)
تأليف : محمد بن احمد ، ابو ريحان بيرونى ،632-440ق
ترجمه : اكبر دانا سرشت
نوبت چاپ : پنجم 1386
صفحه : 524
📸اسكن كتاب:
http://yon.ir/STUOi
➖➖➖➖➖
💠 کانال برهان و نقل نکات ناب از کتب تاریخی
@borrhan
کاری از شیعیان ترکیه ☝️با تاکید بر مساله نماز که در مضامین آن ،مساله نماز حضرت ابی عبدالله ع در روز عاشورا به زیبایی به تصویر کشیده شده است
🔸شادی شیعه برای غدیر، شادی دیگران برای یوم الغار
🔻آیتالله شیخ #محمدرضا_جعفری در «طقوس الشیعة الدینیة» ذیل حوادث سال ۳۸۹هـ.ق مینویسد:
"شیعیان در کرخ و باب الطاق بهمناسبت بزرگداشت روز عید غدیر محلهها را زینت میکردند و در شب آتش روشن کرده و در روز شتر نحر مینمودند. و گروهی دیگر [از اهلسنت] هشت روز بعد از عید غدیر را، یعنی روزی که پیامبر اکرم (ص) با ابوبکر به غار داخل شدند، مانند عمل شیعه در روز غدیر جشن میگرفتند. و در مقابل روز عاشورا هم، هشت روز بعد از آن، بهمناسبت کشته شدن مصعب بن زبیر عزاداری میکردند و قبر او را در منطقۀ مسکن زیارت میکردند؛ همانطور که شیعیان قبر حسین (ع) را زیارت میکنند."
#غدیریه
channel | @alemoon_ir
#اشک #حزن #جزع
💥 گزارشی جالب توجه از عزاداری شیعیان در روز عاشورا در قرن چهارم، و سنتِ شامیان در روز عاشورا
🔻 ابن کثیر، عالِم سُنیِ متعصب، مینویسد:
وَ قَدْ أَسْرَفَ الرَّافِضَةُ فِي دَوْلَةِ بَنِي بُوَيْهٍ فِي حُدُودِ الْأَرْبَعِمِائَةٍ وَمَا حَوْلَهَا، فَكَانَتِ الدَّبَادِبُ تُضْرَبُ بِبَغْدَادَ وَنَحْوِهَا مِنَ الْبِلَادِ فِي يَوْمِ عَاشُورَاءَ، وَيُذَرُّ الرَّمَادُ وَالتِّبْنُ فِي الطُّرُقَاتِ وَالْأَسْوَاقِ، وَتُعَلَّقُ الْمُسُوحُ عَلَى الدَّكَاكِينِ، وَيُظْهِرُ النَّاسُ الْحُزْنَ وَالْبُكَاءَ، وَكَثِيرٌ مِنْهُمْ لَا يَشْرَبُ الْمَاءَ لَيْلَتَئِذٍ مُوَافَقَةً لَلْحُسَيْنِ، لَأَنَّهُ قُتِلَ عَطْشَانَ، ثُمَّ تَخْرُجُ النِّسَاءُ حَاسِرَاتٍ عَنْ وُجُوهِهِنَّ يَنُحْنَ وَيَلْطِمْنَ وُجُوهَهُنَّ وَصُدُورَهُنَّ، حَافِيَاتٍ فِي الْأَسْوَاقِ، وَإِنَّمَا يُرِيدُونَ بِهَذَا وَ أَشْبَاهِهِ أَنْ يُشَنِّعُوا عَلَى دَوْلَةِ بَنِي أُمَيَّةَ، لَأَنَّهُ قُتِلَ فِي أَيَّامِهِمْ. وَ قَد عَاكَسَ الرَّافِضَةَ وَالشِّيعَةَ يَوْمَ عَاشُورَاءَ النَّوَاصِبُ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ فَكَانُوا فِي يَوْمِ عَاشُورَاءَ يَطْبُخُونَ الْحُبُوبَ وَيَغْتَسِلُونَ وَيَتَطَيَّبُونَ وَيَلْبَسُونَ أَفْخَرَ ثِيَابِهِمْ، وَ يَتَّخِذُونَ ذَلِكَ الْيَوْمَ عِيدًا، يَصْنَعُونَ فِيهِ أَنْوَاعَ الْأَطْعِمَةِ، وَيُظْهِرُونَ السُّرُورَ وَالْفَرَحَ، يُرِيدُونَ بِذَلِكَ عِنَادَ الرَّوَافِضِ وَ مُعَاكَسَتَهُمْ.
✍🏻 بدرستی که زیاده روی کردند رافضیها (شیعیان) در حکومت آل بویه در حدود سال چهارصد هجری قمری، که طبل میکوبیدند در بغداد و مانند بغداد در روز عاشورا؛ خاکستر و کاهِ خشکشده میپاشیدند در راهها و بازارها، و پارچههای سیاه بر دُکانهای خود آویزان میکردند، اظهار گریه و عزا و ناراحتی میکردند، غالب شیعیان برای تأسی بر حسین (علیه السلام) آب نمینوشیدند، زیرا او را تشنه کُشتند. سپس زنان در حالی خارج میشدند، که صورتهایشان باز بود و بر سر و صورت و سینه میزدند، و پابرهنه بودند. و هدف شیعیان از این امور، تشنیع و طعن و اعتراض بر دولت بنی امیه بود، چون حسین (علیه السلام) در حکومت آنان کُشته شد. 👈🏻 اما ناصبیانِ اهل شام، برعکس شیعیان، در روز عاشورا غذای خوب طبخ میکردند و خود را میآراستند و لباسهای فاخر و زیبا میپوشیدند و عاشورا را عید میگرفتند و انواع خوراکیها را در این روز آماده مینمودند، و اظهار سرور و شادی کرده و هدفشان از این کار دشمنی با شیعیان بود❗️
📚 البداية و النهاية، ط: هجر، ١١/٥٥٧
@ashkvareh
⚫️گزارشی دیگر از عزاداری شیعیان در روز عاشورا، در قرن چهارم
✍🏻 ذهبي، عالِم سُنی متعصب:
«دستور عزادارى و تعطیلی عاشورا را اولین بار "معزالدوله دیلمی در سال سیصد و پنجاه و دو هجری قمری" صادر کرد. او دستور داد تا دُکانها را ببندند، به ماتم و سوگواری بپردازند، بازار را سیاه پوش کنند. همچنین دستور داده شد تا طباخان از پختن طعام منع شوند، و زنانِ شیعه نیز به حالتِ عزادار، لطمهزنان بر سر و روى خود میزدند.»
📚 العبر في خبر من غبر، ٢/٨٩
@ashkvareh
*تاریخچه عزاداری محرم*
( آل بویه تا تیموریان )
سرکوب شیعه در طول تاریخ، سبب شد که عزاداری به مثابه یک گفتمان حاشیهای در دینداری مردم تکوین یابد که بیشتر در حیطه خواص بود. مهمترین شعار مذهبی شیعه که خلفای عباسی به ویژه متوکل شدیداً با آن مخالفت میکرد، مراسم سوگواری در روز عاشورا بود. (ابنجوزی،1412، ص237)
معزالدوله دیلمی در سال 352 هجری دستور داد شیعیان جمع شوند و مراسم عزاداری عاشورا را آشکار سازند. در آن روز ، بازارها تعطیل میشد و شیعیان به صورت دستهجمعی به عزاداری میپرداختند، خرید و فروش متوقف میگردید، قصابان ذبح نمیکردند، آشپزها از پختن طعام دست میکشیدند، سقاها از انجام دادن کار منع میشدند، در بازار خیمهها میافراشتند، مردم به نوحه و عزاداری میپرداختند و زنان موی پریشان و چهره سیاه نموده، در شهر حرکت میکردند و همه به یاد امام حسین تپانچه میزدند. (ابناثیر،1382، ص5091)
به طور کلی، ظهور سلسلههای شیعی و بهویژه آل بویه، سبب شد آنها فرصت سیاسی - اجتماعی بیشتری برای ابراز هویت شیعی در صور مناسک عزاداری فراهم کنند. اسناد و مدارک، گویای این است که آلبویه اولین کسانی بودند که به عزاداری به عنوان یک سنت عمومی مشروعیت بخشیدند. (نوری، 1384، ص189)
با توجه به اینکه قرن چهارم، اوج گسترش تشیع بود و حکومتهای شیعی در اکثر مناطق جهان اسلام از جمله ایران، عراق، یمن، شام، مصر و طبرستان گسترده بودند، مناطق شیعهنشین به خصوص بغداد، از این دستور معزالدوله به طور گسترده استقبال کردند. از جمله سیفالدوله حمدانی - از حاکمان سلسله شیعی حمدانیان - در قلمرو حکومت خویش در شمال عراق، دستور عزاداری عمومی برای امام حسین را در این سال صادر کرد. (ابناثیر،1412 ج11، ص243)
حاکمان فاطمی مصر، با اینکه با آلبویه رقیب بودند، از روش آنان پیروی کردند و در روز عاشورا، عزاداری عمومی را برای امام حسین مرسوم نمودند. بنابه گفته تقیالدین مقریزی، بعد از سقوط فاطمیان، عزاداری امام حسین در مصر ادامه یافت و ایوبیان نتوانستند آن را متوقف سازند. (مقریزی، بیتا، ص314ـ318)
بعد از این زمان، برپایی عزاداری در روز عاشورا، به سرعت در میان شیعیان گسترش یافت و از جمله مهمترین شعائر شیعی گشت.
با وجود تمام مشکلات، عزاداری تا سقوط آلبویه در بغداد ادامه یافت.
با روی کار آمدن دولت متعصب سنی غزنوی و سلجوقی ، ابراز و اظهار تمام شعائر شیعی و از جمله عزاداری ممنوع شد. در دوره سلطنت غزنویان و سلجوقیان و از دوره پادشاهی سلطان محمود غزنوی به بعد، سیاست ضدشیعی بسیار شدیدی در مشرق ایران اتخاذ شد که شیعیان اجازه و توان تظاهر به مذهب و برگزاری آیینهای مذهبی خود را نداشتند و خود را مخفی و یا سنی وانمود میکردند. (حجازی،1382، ص32)
در نتیجه، درگیری شدیدی بین شیعیان و اهلسنت وجود داشت و حکومت وقت، اهل سنت را بر کشتار شیعیان تحریک و از برگزاری مراسم عزاداری منع میکرد.
در این دوره، یکی از عوامل مهم زمینهساز این درگیریها، مخالفت علمای اهل سنت با اقدامات معزالدوله دیلمی در رسمیت بخشیدن به شعائر شیعی و خصوصاً مراسم سوگواری امام حسین بود؛ زیرا آن را بدعتی بزرگ میدانستند. در عهد حکمرانی آلبویه و به دلیل غلبه آنان، اهلسنت چندان یارای مقابله نداشتند، اما با روی کار آمدن دولت جدید سلجوقیان، فرصتی بزرگ و استثنایی برای اهلسنت فراهم آمد تا به اقداماتی تلافیجویانه دست یازند. از جمله: ترویج عقاید مجعول عید و مبارک دانستن روز عاشورا و استحباب روزهداری، برگزاری مراسم جشن و پایکوبی و برگزاری آیین سوگواری مصعببنعمیر (از صحابه پیامبر ) در آن روز؛
با وجود این درگیریها، در قرنهای پنجم و ششم هجری، به دلایل مختلف، دیدگاه اهلسنت بسیاری از شهرهای ایران به نفع شیعه تغییر یافت. عبدالجلیل قزوینی رازی در کتاب النقض، با تکیه بر اسناد تاریخی، گزارش میدهد که مناقبخوانی، فضایلخوانی و نیز مقتلنویسی در این دوران بسیار رایج بوده است. همچنین مقاطع پایانی این دوران، مصادف با رونق یافتن جریان مرثیهسرایی در بین شاعران شیعه ایرانی بود. (مظاهری،1390، ص48-51)
در زمان مغول، تشیع نخست در سایه دادن آزادی به کیشها و پشتیبانی برخی پادشاهان مغول، خصوصاً غازانخان و خدابنده، در ایران پیشرفت بسیار کرد. (کسروی، 1379، ص76)
غازانخان در سال 702 هجری، مذهب تشیع را برگزید ولی باز هم جانب اهلسنت را نگه میداشت. بهطور کلی، در دوران وی، شیعیان فرصت یافتند تا مراکز شیعی را گسترش دهند و آیینهای مذهبی خود را در فضایی سالم و بدون تنش برگزار کنند. (میراحمدی، 1364، ص17)
از این رو، مراسم عزاداری، یکی از پدیدههایی بود که در این دوره رواج بیشتری یافت و خود را نشان داد. با توجه به اینکه استفاده از شعر به عنوان یکی از راهکارهای اساسی انتقال احساس
🔻اعمال روز عاشورا
▪️روز عاشورا روز شهادت اَبُاعَبْداللّهِ الحُسَيْن عليه السلام و روز مصيبت و حزن ائمّه اطهارعَليهمُ السلام و شيعيان ايشان است و شايسته است كه شيعيان در اين روز مشغول كارى از كارهاى دنيا نگردند و از براى خانه خود چيزى ذخيره نكنند و مشغول گريه و نوحه و مصيبت باشند و عزای امام حسين عليه السلام را اقامه نمايند و به ماتم اشتغال نمايند به نحوى كه در ماتم عزيزترين اولاد و نزدیکان خود اشتغال مى نمايند.
▪️خواندن زيارت عاشوراء
▪️يكديگر را تعزيت گويند در مصيبت آن جناب و بگويند:
اَعْظَمَ اللّهُ اُجُورَنا وَاُجورَكُمْ بِمُصابِنا بِالْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلام وَجَعَلَنا وَاِيّاكُمْ مِنَ الطّالِبينَ بِثارِهِ مَعَ وَلِيِّهِ الاِْمامِ الْمَهْدِىِّ مِنْ الِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ السَّلامُ
بزرگ گرداند خدا پاداش ما و شما را در سوگواريمان براى حسين عليه السلام و قرار دهد خداوند ما و شما را از خون خواهانش به همراه وليش امام مهدى از خاندان محمد عليهم السلام
▪️خواندن هزار مرتبه توحيد در اين روز فضيلت دارد و روايت شده كه خداوند رحمان نظر رحمت بسوى او كند.
▪️شايسته است كه شيعيان در اين روز امساك كنند از خوردن و آشاميدن بى آنكه قصد روزه كنند و عصر افطار کنند.
▪️هزار مرتبه بر قاتلان آن حضرت لعنت كند و بگويد اَلّلهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَيْنِ عليه السلام.
▪️ از حضرت امام رضاعليه السلام منقول است كه هر كه ترك كند سعى در حوائج خود را در روز عاشورا و پى كارى نرود حق تعالى حوائج دنيا و آخرت او را برآورد و هركه روز عاشورا روز مصيبت و اندوه و گريه او باشد حقّتعالى روز قيامت را روز فَرَح و سُرُور و شادى او گرداند و ديده اش در بهشت به ما روشن گردد .
▪️سلام و تعزیت به اهل بیت علیهم السلام (به زیارتی که در مفاتیح الجنان ذکر شده)
منبع: مفاتیح الجنان
✳️ وظیفۀ شیعیان در اقامه عزاداری در کلام آیت الله سیدعلی میلانی ✳️
🔹حضرت آیت الله سیدعلی حسینی میلانی در بخشی از کتاب ناگفتههایی از حقایق عاشورا در خصوص وظیفه شیعیان در اقامه عزاداری مینویسند:
🔹از همان محرم سال 61 هجری كه واقعه عاشورا پيش آمد، ائمه اطهار (س) و شيعيان اهل بيت به پيروی از رهبران خود همواره اين روز بزرگ را زنده نگه داشتهاند.
🔹البته بنيانگذار مراسم عزاداری سيّدالشهداء (ع) خود رسول الله (ص) بودهاند كه احاديث شيعی و سنّی در اين مسئله بيش از حد تواتر است.
🔹از طرفی، دشمنان و مخالفان ما همواره سعی كردهاند كه اين روز فراموش شود و آثار و تبعات آن از بين برود.
🔹در واقع، به همان ميزان كه ائمه (ع) و ديگر افراد خاندان رسالت كوشش كردهاند تا اين روز باقی بماند و به بقای آن اهتمام ورزيدهاند، دشمنان به گونههای مختلف كوشيدهاند تا آثار اين حادثه از ميان برود و اين روز فراموش شود.
🔹بنابراين، روز عاشورا روز تعامل و تقابل دو جبهه شده است.
🔻برای مشاهدهی ادامهی مطلب به لینک زیر مراجعه کنید↙️
🆔 @bonyad_emamat
🌐 https://b2n.ir/r23377
دستنویسی از یک رساله ناشناخته در موضوع روضهخوانی و منبرهای عزاداری بر اهل بیت (ع) تقدیم میشود که در حدود سده 12-13ق تالیف و کتابت شده و البته مولفش نامعلوم است.
متن جالبی برای تحقیق در منابع تعزیهخوانی و روضهخوانی است.
@aaadab1397farhang
#دستنویس #نسخه_خطی #تعزیه #روضهخوانی #منبر #منبرخوانی #امام_حسین(ع) #امام_علی(ع) #شیعه #شیعیان
🔳 عزاداری شیعیان در نگاه مخالفین 🔳
ابن کثیر ( ۷۷۴ ق ) عالم بزرگ اهل سنت مینویسد:
✍ روز دهم محرم، روزی است که شیعیان بدعت های زشت و شنیع انجام میدهند، (به جهت عزاداری) دکان ها را قفل زده و زندگی هایشان را رها میکنند. زن ها پوشیه ها را از صورت برداشته و در عزای حسین بن علی علیهما السلام نوحه میکنند و به صورت لطمه میزنند.
فِي عَاشِرِ الْمُحَرَّمِ مِنْهَا عَمِلَتِ الرَّوَافِضُ بِدْعَتَهُمُ الشَّنْعَاءَ، فَغُلِّقَتِ الْأَسْوَاقُ، وَتَعَطَّلَتِ الْمَعَايِشُ، وَدَارَتِ النِّسَاءُ سَافِرَاتٍ عَنْ وُجُوهِهِنَّ يَنُحْنَ عَلَى الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ وَيَلْطِمْنَ وُجُوهَهُنَّ
📚البداية والنهاية، ج15/ ص320
💥عکس نوشته جهت استوری💥
🆔 @ayatollahalimilani
🆔 @bonyad_emamat
عزاداری فاطمیان (اسماعیلی):
یکی از مهمترین مراحل عزاداری امام حسین (ع)، بعد از تسلط فاطمیان بر مصر در قرن چهارم هجری می باشد؛ که اوج گسترش تشیع است. در این عصر حکوم موت های شیعی چون: علویان طبرستان، زیدیان یمن، حمدانیان در شمال عراق، فاطمیان در مصر و آل بویه در عراق و ایران به روی کار آمدند. عزاداری امام حسین (ع) در این قرن، در قلمرو حکومت آل بویه و تحت حمایت آنان به صورت علنی و عمومی در کوچه و بازار برگزار شد. سیف الدوله حمدانی نیز از حاکمان شیعی حمدانیان، در قلمرو حکومت خویش در شمال عراق، دستور عزاداری عمومی برای امام حسین (ع) را صادر کرد. همچنین شیعیان اسماعیلی نیز، بعد از فتح مصر، عزاداری های باشکوهی را در روز عاشورا، در مصر مرسوم کردند. بنا به گفته مقریزی، بعد از سقوط حکومت فاطمیان، توسط صلاح الدین ایوبی نیز؛ مجالس عزاداری امام حسین (ع) در مصر ادامه یافت و حتی ایوبیان متعصب هم که به شدت مخالف برگزاری این مراسم بودند، نتوانستند عزاداری روز عاشورا را متوقف سازند. بطوریکه امروزه نیز، بسیاری از جشن ها و اعیادی که فاطمیان در مصر مرسوم کردند مانند نیمه شعبان و روز عاشورا در کشور مصر جایگاه خود را داراست. مهمترین مناسبت های که فاطمیان در آن جشن بر پا می داشتند، عبارتند از: آغاز سال هجری، ولادت پیامبر اکرم (ص)، عید فطر، عید قربان، نیمه شعبان، ولادت امام علی (ع) و امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و حضرت فاطمه(س)، آغاز رمضان، عید غدیر خم و غیره.
ابن زولاق مورخ مصری در کتاب السیرة المعز الدین بالله نوشته است: برای اولین بار در محرم ۳۶۳ هجری قمری گروهی عظیمی از مردم به خیابان آمده و در ماتم این روز نوحه سر دادند... در این روزها بازارها تعطیل و داد و ستد متوقف بود. از مراسم این روز قربانی شتر، گاو و گوسفند و توزیع آن میان مساکین و فقرا بود.
عزیر بالله نیز در طول دوران خلافت خود، برگزاری مراسم عزاداری عاشورا را سخت تشویق می نمود. مسبحی نیز می گوید: در روز عاشورا از آغاز سال ۳۹۶ هجری قمری (دوران امامت الحاکم بامرالله به بعد) همه ساله بازارها تعطیل می گشت و مردم سوگوار به طرف دانشگاه الازهر در قاهره حرکت نموده و در آنجا گرد هم می آمدند و با نوحه و شیون سوگواری می نمودند. در روز دهم خلیفه فاطمی در گوشه ای عزلت می گزید، در این روز قاضی القضات و بسیاری از مردم در حالی که جامه های عزا بر تن داشتند به زیارت راس الحسین (ع) رفته و در آنجا آماده سوگواری می شدند. نوحه سرایان یکی پس از دیگری نوحه سر می دادند و شاعران در رثای اهل بیت (ع) مرثیه می سرودند. سپس همگان به قصر فرا خوانده می شدند. و در آنجا نیز مراسم سوگواری و نوحه سرایی را پی می گرفتند. و با عدس، کره، پنیر، شیر، عسل و نانی که عمداً آن را طوری پخته بودند تا رنگش به سیاهی زند، از مردم پذیرایی می کردند. همگان با وجود تفاوت رتبه هایشان در کنار هم از آن می خوردند و هنگامی که مردم غذایشان را می خوردند به منازلشان می رفتند. نوحه سرایان تا غروب روز عاشورا در شهر قاهره گشته و نوحه سر می دادند.
پس از رحلت مستنصر بالله، بسال ۴۸۷ هجری قمری؛ بزرگترین انشقاق در میان شیعیان اسماعیلی بر سر جانشینی او بوجود آمد و اسماعیلیان به دو گروه نزاری و مستعلوی به نام دو پسر مستنصربالله تقسیم شدند.
مستعلویان که پس از وفات مستنصربالله، امپراطوری فاطمی را در اختیار گرفتند؛ تا پایان سرکوبی حکومتشان به دست صلاح الدین ایوبی مراسم روز عاشورا را برگزار می کردند. ابن مأمون، وزیر الامر باحکام الله (۴۹۵-۵۲۴) در سال ۵۱۵ هجری قمری از موقوفات و صدقات کشور مصر روز عاشورا را تعطیل و روز توزیع صدقات قرار داد. و در عهد وزارت افضل بن بدر جمالی نیز در مسجد حسینی قاهره عزاداری را بر پا کردند. امروزه نیز مستعلویان بر برگزاری این مراسم تاکید دارند. بطوری که مستعلویان عربستان در سال ۱۳۷۸ هجری شمسی، برای نخستین بار در طی سالیان دراز مراسم عزاداری عاشورا را به طور علنی در مساجد استان نجران بر گزار کردند. این موضوع سبب حمله نیروهای نظامی عربستان به مساجد نجران و دستگیری سه روحانی ارشد اسماعیلیه و کشته و زخمی شدن بیش از چهار نفر گردید. (روزنامه مشارکت)
اگر چه در مورد اسماعیلیان نزاری دوره الموت، که رهبری اش با حسن صباح و مرکزش قلعه الموت بود و حدود ۱۷۱ سال دوام آورد؛ اسناد و مدارک کمی بر جای مانده است، چرا که آثار آن دوره عمدتاً توسط مغولان از بین رفته است. ولی با بررسی نحوه و کیفیت زندگی فداییان اسماعیلی و رهبران آنها و همچنین نام گذاری مناطقی در قلعه ها به نام کربلا، (دکتر محمد فاروق فرقانی، در کتاب تاریخ اسماعیلیه قهستان، می نوسید:« قلعه دختر در جنوب طبس مسینا و در زیر پای دهکده قدیمی گاویچ قرار دارد.
🕳
رهبر ایران در اسفند ۱۳۷۰:
روضهخوانی و سینهزنی راه انداختن، مخصوص امام حسین است؛ حداکثر مربوط به بعضی از ائمه است؛ آن هم نه به این وسعت.
مثلاً در شب و روز تاسوعا و عاشورا بخصوص، در شب و روز بیست و یکم ماه رمضان، سینهزنی و عزاداری و برپایی جلسات خوب است.
ولی مثلاً در مورد حضرت موسی بن جعفر با اینکه وفات آن بزرگوار از وفاتهای دارای روضهخوانی است، من لزومی نمی بینم که سینهزنی بشود؛ یا مثلاً در سالگرد شهادت حضرت زهرا مناسبتی ندارد که ما بیاییم نوحهخوانی و سینهزنی کنیم.
"فریادِ درون" کانالی خاص با مطالبی خاص....
🔸عاشورای حسینی و عاشورای ما
🔹استاد محمد اسفندیاری:
🔸شیعه از عاشورا، چنانکه باید، استفاده نکرده و آن را الگوی خویش نساخت و به این اهرم برای مبارزه با حکومتهای ستمگر دست نینداخت و از این انرژی برای ستمسوزی بهره نبرد و آن را بیشتر دستمایه عزاداری ساخت.
🔹حال آنکه عاشورا مالامال از شخصیتهای الگوست و سرشار از درسهای ستیهندگی و اقتدا به آن ضامن آزادگی و عدالت گستری.
🔸اگر عاشورا، آری فقط عاشورا، الگو میشد، هیچ حکومت ستمگری در سرزمینهای اسلامی بر جای نمیماند.
🔹ولی افسوس که عاشورای حماسه، در عاشورای تاریخ، به عاشورای مرثیه مبدل گشت و از آن همه حماسه، فقط دستههای عزاداری و مجالس روضهخوانی و مداحی نصیب شد.
🔸گویا امام حسین به هدف عزاداری برای خویش قیام کرده بود و خود را به کشتن داد تا امتی را بگریاند و عزادار سازد؛ همین و همین.
🔹بدتر اینکه همان عزاداریها هم به خرافات و بدعتهایی، مانند قمهزنی، و قفلزنی، آلوده گردید؛ بدعتهایی که، اساساً هیچ ربطی به عزاداری ندارد و در هیچ جای دنیا و در هیچ عزایی، این نوع مراسم مشاهده نمیشود و به عنوان نشانههای عزاداری شناخته نشده است.
🔸گاه همین نمایشهای عزاداری، به جنگ و زد و خورد میان دستههای عزاداری تبدیل میشد. زیرا هر دسته میکوشید بر دسته دیگر پیشی گیرد و کوچه و خیابان را قرق کند. چه فراوان که در این زد و خوردها، که با چوب و چماق بود، عدهای کشته و بشدت مجروح شدند. منشاء این نزاعها شماری قلدر و دور از منطق عاشورا بودند که سرکردگی دستههای عزاداری را به عهده داشتند و انرژی خود را در این مراسم تخلیه میکردند و روحیه قلدری خود را اشباع مینمودند.
🔹از این صحنهها در عاشوراهای تاریخ فراوان است که مردم یا بر سر و سینه خویش میزدند و یا بر سرو صورت برادر خویش، اما کلمهای علیه ظالمان نمیگفتند و مشتی بر روی آنان گره نمیکردند و یا، اساساً ظالمان عصر خویش را نمیشناختند و یا، بدتر اینکه، هیچ حساسیتی در این باره نداشتند.
🔸حال آنکه عاشورا در هر عصر باید یادآور حسینیان و یزیدیان آن عصر باشد. چون عاشورایی بر ملتی میگذرد، باید آن ملت بیندیشد که در این عاشورا، حسینیان و یزدیان کیستند و تکلیف چیست و چه باید کرد و خود در کدام سوست. به آنان یاری رساند و با اینان بستیزد و به سیره حسین در عاشورا اقتدا کند و عاشورایی در عاشوراها برپا نماید.
🔹عاشورا در تاریخ چندان تحریف گردیده و اهداف امام حسین(ع) چنان محو و مسخ شده بود که هیچ خطری از جانب آن متوجه زورگویان نبود. در بیضرر و بیخطر بودن عاشورا برای زورگویان حاکم همین بس که خود آنان بانی و متولی مراسم عزادرای بودند.
🔸فیالمثل پادشاه ستمبارهای چون شاه عباس، مجالس عزا برگزار میکرد و در دستههای عزاداری شرکت مینمود.
🔹«دیکتاتوری چون ناصرالدین شاه، هیچ تعارضی بین شیوههای ظالمانه حکومتش و تأمین بهترین و پیشرفتهترین امکانات برای برگزاری تعزیه نمیدید».
🔸بیفزایم مراسم عزاداریای را که پهلوی در ماه محرم برگزار میکرد و خود، در آن حضور مییافت و پای منبر مینشست.
🔹محمد تقی بهار یکی از آن روشنفکران بود که در قصیدهای، بر عزاداران امام نشناس چنین خرده گرفت:
خادم شمر کنونی گشته، وانگه نالهها
با دو صد لعنت، زدست شمرملعون میکنند
بر یزید زنده میگویند، هر دم صد مجیز
پش شماتت بر یزید مرده دون میکنند
پیش ایشان صد عبیدالله سرپا، وین گروه
ناله از دست عبیدالله مدفون میکنند
🔸این واقعیتی است تلخ. شاهد اینکه در محرم 1330، سپاه روس به تبریز حمله کرد و ثقهالاسلام تبریزی را در روز عاشورا به دار کشید، اما مردم به سر و سینه میزدند و از ظلم یزید مینالیدند. حسین حسین میگفتند، ولی کشته شدن حسین مردی را به دست ارتش روس، نادیده میگرفتند.
🔹ساعتی قبل از به دار کشیدن ثقهالاسلام، چند تن از آزادیخواهان تصمیم گرفتند که مردم را به محلدار آویختن او ببرند و با تحریک احساسات آنها، وی را نجات دهند. از اینرو، به یکی از تکیههای شهر رفتند که مرکز قمهزنان بود.
🔸آزادیخواهان به سردسته قمهزنان گفتند شما که حاضرید در راه امام حسین سر خود را به تیغ قمه بسپارید، خبر دارید که عدهای بیگانه و ستمگر میخواهند ثقهالاسلام را به دار بیاویزند. شما چند هزار نفرید، در حالی که تفنگداران روسی دویست نفرند. بیایید غیرت کنید و کاری حسینی نمایید و او را نجات دهید. مطمئن باشید امام حسین از این مردانگی شما بیشتر خشنود میشود.
🔹سردسته قمه زنان گفت: «آقا جان! اولارین توفنگیوار، آدمی اولدرللر». یعنی آقاجان! آنها تفنگ دارند و آدم را میکشند».
@bazmeghodsian
دستنویسی از یک رساله ناشناخته در موضوع روضهخوانی و منبرهای عزاداری بر اهل بیت (ع) تقدیم میشود که در حدود سده 12-13ق تالیف و کتابت شده و البته مولفش نامعلوم است.
متن جالبی برای تحقیق در منابع تعزیهخوانی و روضهخوانی است.
@aaadab1397farhang
#دستنویس #نسخه_خطی #تعزیه #روضهخوانی #منبر #منبرخوانی #امام_حسین(ع) #امام_علی(ع) #شیعه #شیعیان
الكتب والمواضيع والآراء فيها لا تعبر عن رأي الموقع
تنبيه: جميع المحتويات والكتب في هذا الموقع جمعت من القنوات والمجموعات بواسطة بوتات في تطبيق تلغرام (برنامج Telegram) تلقائيا، فإذا شاهدت مادة مخالفة للعرف أو لقوانين النشر وحقوق المؤلفين فالرجاء إرسال المادة عبر هذا الإيميل حتى يحذف فورا:
alkhazanah.com@gmail.com
All contents and books on this website are collected from Telegram channels and groups by bots automatically. if you detect a post that is culturally inappropriate or violates publishing law or copyright, please send the permanent link of the post to the email below so the message will be deleted immediately:
alkhazanah.com@gmail.com