دروس قانون ابن سینا طب سنتی ، دانیال شفاء

[۹/۱۶،‏ ۲۲:۵۷] آقای یغمایی: سلام استاد کوکبی عزیز لطفادر مورد بخارات دوخانی وتفاوتش بابخار وریح ومحل تولیدش توضیح بفرمایید
[۹/۱۸،‏ ۱۴:۱۹] استاد کوکبی حمیدپور: برای اینکه این مطلب دقیق جا بیافته دوستان باید از علم النبض کمی آگاهی داشته باشند و تا حدودی نبض را بشناسند. برای این از مقوله نبض صحبت کردم که بهتر میشود پاسخ این پرسش را داد و فهم مطلب آسانتر میشود.
یکی از مباحث نبض منفعت نبض است . یعنی منفعت نبض و ضربان چیست؟
بدن همه جانداران از ۴ مایه اصلی تشکیل شده که این ۴ مایه هم در هم تاثیر میگذارند و هم با یکدیگر در تضاد هستند اما به طور کلی در یکدیگر امتزاج پیدا کرده اند . در نتیجه تاثیر حرارت بر رطوبت بخار تولید میشود و رطوبت تبخیر میگردد و آن رطوبت در بدن خرج میشود بنابراین از ماده طبیعت کاسته میشود و این کار پیوسته انجام میشود بنابراین بدن مردم با این اسباب دچار کاهش و پالایش میگردد و این امر یا مرئی است یا نامرئی آنچه دیدنی است بول و براز عرق و مخاط و شوخ و وسخ گوش و بینی و کل وسخ بدن است و رویش مو و ناخن و آنچه که نا پیدا است بخار است بخارها از کنار ریشه موها که مسام هستند خارج میگردند به خاطر همین بدن همه جانداران حاجت به بدل مایتحلل پیدا میکنند یعنی جایگزین چیزی که خرج شده از پالایش و علامت آن گرسنگی و چیزی که خرج شده جایش غذاست. پس از کاهش و پلایش ممتد روح لطیف که تحرک آن زیاد است از این سوخت و ساز نسبت به نرسیدن بدل ما یتحلل ناشکیبا میگردد. همانطور که بدن از زیاد شدن اخلاط حاجت به کاستن پیدا میکند روح نیز حاجتمند دفع این بخار دودناک و سوخته را دارد تا از او جدا شود. همانطور که آب غذا را در تمام نقاط بدن روان میکند و فضله ها را از تن جدا میکند هوا غذای روح را به او میرساند و فضله ها را از او جدا میکند و این کار با دم زدن و خارج کردن دم انجام میدهد که ترویح روح نام دارد. با انبساط و انقباض هوا را به داخل میکشد و دودهای فضله ای روح را خارج میکند و این ضربان و نبض در شریانها و کل بدن همراه است و شریانها با انقباض و انبساط هوای دودناک را از مسامات خود به خارج و به اندامهای دفعی میرسانند و این کار پیوسته انجام میگردد.تا روح صاف و لطیف و معتدل باشد.
خداوند هر عضوی را به اندازه ای که شایسته است توان فضله پذیری و قبول ریزش فضله بدو میدهد. اما اگر یک عضو نیز مریض باشد به علت ضعف قوا فضله ها به آنجا ریزش میکنند. پوست یکی از اندامهایی است که فضله ها روی بدان سمت دارند و پذیرای آن است مثل عرق و شوخ و بخارهای خالص که به مسام بیرون میشوند و آن بخارهای دخانی که ماده موی هستند و ماده بثره ها و ریش ها و مثل آن به آنجا میرسند.
اما باد و نفخه یا در تهی اندامها باشند مثل معده و تولید دردهای ممتد و قراقر شکم میکنند و در بین طبقات و لیفهای اندامها میباشند مثل روده و دردهای خاصی تولید میکنند مانند قولنج ریحی یا بین لیفهای عضله ها یا بین گوشت و غشاها یا بین استخوان و یا بین گوشت و پوست و درد هر کدام در بعضی زیاد و بعضی اندک به نسبت غلیظی و رقیقی ماده تولید کننده باد و نسبت سختی و نرمی و عصبی بودن اندام و.... بستگی دارد.
پس موی از بخار دخانی است و همیشه بخارها تحلیل میپذیرند و به مسام بیرون میشوند. هر چه لطیف تر باشد سریع خارج میشود و منعقد نمیگردد و هرچه غلیظ تر باشد در مسام سد میگردد و ماده موی میگردد.
در کودکان موی رویش ندارد چون بخار دخانی کمتر است .
الله اعلم
[۹/۱۸،‏ ۱۴:۲۳] استاد کوکبی حمیدپور: پاسخ به این سوال را بخوانید کمی بیشتر متوجه مطالب اجتهادی طب سنتی میشوید.
[۹/۱۸،‏ ۱۴:۳۰] استاد کوکبی حمیدپور: هر عضوی که در آن رطوبت فضله ای وجود داشته باشد بواسطه تاثیر حرارت بر فضولات تولید ابخره میکند و این ابخره با بخار دخانی که توسط حرکتهای شریانی و ضربان ایجاد میگردد متفاوت است. بخار دخانی روح فضله ارواح را دفع میکند و ابخره اندامها بخارهای فضله ای هستند که به بالا تصاعد پیدا میکنند و موجبات بیماریهای شرکی را فراهم میکنند مانند ابخره ای که از معده خارج میشود و به دماغ تصاعد پیدا میکند و بیماری شرکی دماغی با ابخره معده را تولید میکند. یا رطوبات فضله ای رحم تحت تاثیر حرارت غریبه ابخره عفنه تولید میکند که با تصاعد به بالا گوارش را نشانه میگرد یا اعضای شریفه مانند کبد و دماغ و قلب را دچار بیماریهای شرکی نظیر اختناق الرحم و یا خفقان قلب میگردد
[۹/۱۸،‏ ۱۴:۳۱] استاد کوکبی حمیدپور: این اسباب شناسی و درمان صحیح اگر رعایت نشود طبیب بیماریهای جدید ایجاد میکند.
مثلا در زنان اگر رحم از فضولات تنقیه نشود و داروهای مالیدنی و خوراکی حار تجویز شود حرارت غریبه دارو ابخره رحمی تولید میکند یا صداع مشارکتی میگردد یا .....
[۹/۱۸،‏ ۱۴:۳۴] استاد کوکبی حمیدپور: مثلا در روده ریح باعث بهتر شدن حرکت دودی روده و به جلو رفتن ثفل غذاها میشود و اما نفخ باعث خشکی بیشت

ر و یبوست و در نهایت پرتاب مدفوع به بیرون میگردد که بسیاری با هم متفاوت هستند
[۹/۱۸،‏ ۱۴:۳۵] استاد کوکبی حمیدپور: نکته مهم

خواهشا دوستان سوالاتشان در این دو جلسه پایانی در ارتباط با مباحث درس داده شده باشد تا از وقت مباحثه کاسته نشود. و این سوالات با مطالعه دقیق جواب پیدا میکند و بی جواب نمیماند
[۹/۱۹،‏ ۵:۴۹] دکتر دانش. قیروطی: سلام
تشکر فراوان از استاد گرامی
به خاطر مطالب علمی و با ارزششون دارم، امیدوارم خدا به ایشان برکت بده.
من در خیلی گروها مطلب دیده ام، ولی تطابق با کتاب نداشت، اما مطالب آقای کوکبی( به خصوص امراض رحم) کاملا مطابق کتب طب سنتی هست و ازشون ممنونم
[۹/۱۹،‏ ۱۲:۲۷] استاد کوکبی حمیدپور: برگوارید خانم دکتر دانش. هرچند عرایض بنده اقناع کننده نبود برای حضرتعالی اما هرچه بود در حد بضاعت و در قیاس با میانگین توان قوه جاذبه کل گروه ارائه شد. انشالله راضی بوده باشید.