دروس قانون ابن سینا طب سنتی ، دانیال شفاء

کلیاتی درباره نشانه ها و علایم در طب سنتی

برخی از علایم، کیفیت درون بدن را نشان می دهند؛ برای مثال کوتاهی انگشتان دست دلیل کوچک بودن کبد است. از طریق بویایی و چشایی نیز می توان به علایمی دست یافت. وجود برخی از علایم می تواند به تشخیص بیماری کمک کند. مثلا خمیده بودن ناخن می تواند به تشخیص بیماری سل کمک کند، اما برای پی بردن به بیماری از روی این علایم طبیب باید به ساختار همۀ اندام ها و منشا آن آگاه باشد.

علایم در مو:

- اگر رشد مو زیاد باشد، نشانۀ این است که بدن زیاد مرطوب نیست و مقداری رو به خشکی دارد.

- اگر رشد مو کم باشد یا نشانۀ این است که در محل رشد مو خون وجود ندارد، یا اینکه مزاج بسیار مرطوب است.

- پیچ پیچ بودن موی سر، نشان از گرمی و خشکی مزاج است، و صاف بودن موی سر نشانۀ رطوبت و سردی مزاج است.

- موی سیاه نشانۀ داشتن مزاج گرم، و موی سرخ مایل به زرد نشانه سردی مزاج، و موی طلایی و سرخ نشانه مزاج معتدل، و موی سفید یا نشانۀ رطوبت و سردی است یا نشانۀ خشکی شدید است.

علایم در رنگ پوست:

- سفیدی پوست: نشانۀ عدم یا کمبود خون و سردی مزاج است.

- سرخی پوست: نشانۀ زیادی خون و گرمی مزاج است.

- زردی و رنگ زرد مایل به سرخ: نشانۀ گرمی زیاد است.

- کدری رنگ پوست: نشانۀ سردی شدید و خون کم است.

- سیاه مایل به زرد: نشانۀ گرم مزاجی است.

- رنگ سیاه بادنجانی پوست: نشانۀ سردی و خشکی مزاجی است.

- رنگ سربی: نشانۀ مزاجی سرد و مرطوب است.

علایم در شکل اندام ها:

- پهنای سینه و بزرگی اندام های جانبی، باز بودن مجاری رگ ها و برجستگی رگ ها، بزرگی و قدرت نبض، بزرگی ماهیچه ها و نزدیک بودن آن ها به مفاصل همگی دلیل گرم مزاجی است و عکس این علایم دلیل سرد مزاجی است.

- زبری و برجستگی مفاصل و دیده شدن غضروف های حنجره و بینی دلیل خشکی مزاج است.

علایم در خواب و بیداری:

خواب کم ،نشانۀ خشکی و گرمی مزاج است و خواب زیاد، نشانۀ سرد و مرطوب بودن مزاج است. خوابیدن معتدل نشانۀ مزاج معتدل است.

علایم در مواد دفعی:

با بررسی مواد دفع شده می توان علایم برخی بیماری ها را به دست آورد. اگر ادرار و عرق، گرم و دارای بوی تند باشد، دلیل بر گرمی مزاج است و عکس آن نشانۀ سردی مزاج است.

علایم در حالات نفسانی:

حالات نفسانی نشانگر مزاج انسان است:

-خشمناکی، بی تابی، پریشانی، گیرایی، بی شرمی، خوش بینی، امیدواری، سنگدلی و چالاکی نشانۀ گرمی مزاج است و عکس آن نشانۀ سردی مزاج است.

- پایداری در قهر و آشتی، توهم و خیال پردازی، تودار بودن و نظایر آن نشانۀ خشک مزاجی است.

😊علایم اعتدال مزاج:

- رگ ها بسیار برجسته و زیاد فرورفته نیست.

- موها از لحاظ صافی و پرپشتی معتدل است.

- در کودکی رنگ موها زرد مایل به سرخ و در جوانی مشکی است.

- قدرت تفکر و خیال قدرتمند است.

- رشد و نمو سریع و طولانی مدت است.

- خواب های خوب دیده می شود و از بوی خوش و مجالس شادی لذت برده می شود.

- چنین افرادی خوش اخلاق و دوست داشتنی هستند.

در کل تمام اعضای بدن آن ها به صورت منظم معتدل و مناسب است.


منبع:

برگزیده قانون در طب

✅اوقات محموده خواب طبیعی

🔹اوقات محموده خواب طبیعی بعد از تعب و ریاضات و استحمام و رنج خمار و کرماي سخت و جهیدن بادهاي سموم و سرماي مفرطست و بعد از استفراغ بدواي مسهل و جماع و امتلاي طعامی جهۀ تدارك تحلیلات یا نضج یا دفع تحلیل متوقع را در غایت مناسبت است

🔹امّا اوقات مذموعه در اوّل و آخر روز خواب جایز نداشته اند که درین دو وقت حرارت غریزي به قعر قلب غایر میکردد و بدن سرد میماند و خواب زیاده برودت را سبب میشود
و بعد از فصد خواب ممنوعست جهۀ اسباب بسیار یکی از آنها آنست که حرارت در ان وقت غایص است در عمق قلب و حواس منعطف ست بجانب داخل بس در بدن برودت حادث شود و نوم در برودت میافزاید و بسیار افتد که موجب انجماد اخلاط شود و حرارت منطفی کردد و بهلاك انجامد و یکی از ان اسباب آنست که انفجار عرق مفصود متوهم است بتقلّب در حالت نوم و اسراف خروج دم جه مفصود را شعور بر ان حاصل نیست دیگر آنکه احتمال دارد که مواد بسیار بر دست مفصود بریزد هرکاه که خواب دراز دراز شود برو و باورام و دمامیل مودّي شود فی الجمله از حدوث غدر و اورام و امثال آن ایمن نتوان بود.

@Raze_darman
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃

علتاختلال حافظه صورت‌ها (صور یا خیال) را خشکی (یبوست) مغزی مطرح کرده‌اند. نکته جالب تشخیصی در این اختلال این است که افراد یا خواب نمی‌بینند یا اصلاً خوابشان را به یاد نمی‌آورند

لازم به یادآوری است که هرکسی که خواب نمی‌بیند و یا خوابش را به خاطر نمی‌آورد، لزوماً دچار اختلال این نوع حافظه نیست.
نکته جالب دیگر این است که شخص، معنی و مفهوم کلی (خوب بودن یا بد بودن) آن خواب را به یاد می‌آورد ولی صورتش (جزئیات، اماکن، تصاویر) را خیر.
بیشتربخوانید :انواع سردرد و روش‌های درمان آن را بشناسید
فساد فکری (فکر و خیال، تشویش فکر، تمرکز نداشتن)
از دیگر مطالب ذکرشده در رابطه با اختلالات حافظه، فساد فکری است که در طب با واژگانی همچون حمق و بلادت نیز یادشده است.
حمق زمانی است که شخص در تدبیر منزل، اخلاق، اهل و مسائلی از این قبیل درمانده شده است. درحالی‌که در بلادت ذهن فرد به‌اصطلاح "بلید" شده یعنی در مسائل حساس و علوم دقیق دچار مشکل است و نمی‌تواند پیشرفت نماید.
بدین شکل حکما برحسب درجه مشکل این دو را تفکیک می‌کرده‌اند.
علل فساد فکر (تشویش، فکر و خیال)
در کل چهار علت برای فساد فکر (تشویش، فکر و خیال) ذکرشده است؛ غلبه سردی و تری در مغز، سردی و خشکی در مغز، سردی ساده و شدید در مغز و درنهایت حرارت مغز.
بایستی توجه داشت که علت اختلال فکر به‌ احتمال‌ زیاد سردی است، اما گرمی هم می‌تواند اختلال فکر ایجاد کند. مزاج مغز سرد و تر است، درنتیجه استعداد آن برای سرد شدن بیشتر است.
تدابیری مانند کلاه بر سر گذاشتن، عمامه و دستار در مردان و روسری و چادر برای خانم‌ها باعث حفاظت سر در مقابل آفتاب و همین‌طور سرما بوده است.
به علت سبک زندگی مردم در عصر حاضر، گرم شدن مغز بسیار زیاد مشاهده می‌شود.
عاداتی مانند دیر به خواب رفتن، استرس‌ها و هیجانات، فیلم‌ها و تصاویر محرک و خوردن غذاهای پرادویه باعث می‌شوند مغز به سمت گرمی و خشکی برود و به دنبال آن فساد فکری ایجاد می‌شود که اختلال حافظه از عوارض آن است.
درمان اختلال فکر در افرادی که دچار گرمی در مغز شده‌اند، پس از پرهیز از شرایط افزاینده گرمی مزاج، استفاده از خنکی جات و مرطبات (رطوبت بخش‌ها) و سکنجبین و چکاندن روغن بنفشه یا بادام شیرین در بینی است.
این افراد می‌توانند شب‌ها دوغ بخورند درصورتی‌که افراد دچار غلبه سردی و رطوبت در مغز و بدن نمی‌توانند.
اختلالات فکر (مالیخولیا)
اختلالات فکر را در قدیم با عنوان مالیخولیا یاد می‌کرده‌اند که لزوماً به معنی دیوانگی نیست.
البته در حالتی که شدید شود به سمت اسکیزوفرنی می‌رود. بر اساس گفته علما ریشه مالیخولیا در افزایش خلط سودا است که به همان بخش سنگین‌وزن و رسوب‌دهنده‌ی مواد حاصل از هضم غذا گفته می‌شود.
امروزه سبک زندگی اکثر ما صحیح نیست. به بیانی دیگر شش اصل سالم ماندن (هوای سالم، فعالیت بدنی مناسب، خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های موافق مزاج، رخدادهای روانی درست، پاک‌سازی صحیح بدن، خواب‌وبیداری به‌اندازه) هیچ‌کدام برقرار نیست.
خوردن مکرر غذاهایی که هضم سخت دارند (غذاهای سرخ‌شده، گوشت گاو، عدس، بادمجان)، غذاهای مانده (کنسرو جات و غذاهای فریزری) یا فست فودها، درصد زیادی سودا تولید می‌کند.
از طرفی امروزه هضم مردم نسبت به قدیم ضعیف‌تر شده است چون مردم فعالیت بدنی ندارند و اغلب ورزش نمی‌کنند.
فکر و خیال زیاد، درهم خوری، خواب خوب نداشتن (خواب‌های به‌هم‌ریخته، دیر خوابیدن شب‌ها و خواب سبک)، استرس داشتن و ورزش نکردن باعث افزایش سودا می‌شود.
سودا، این ماده سفت و سنگین و سیاه و رسوب‌دهنده مثل گل و لایی که در جوی آب رسوب می‌کند، در بدن ما نیز رسوب می‌کند.
عوارض افزایش سودا بسیار متفاوت است؛ از لک پوستی، موهای زائد و اختلال خواب تا گرفتگی عضلات و مالیخولیا. عضله پشت ساق پا و گلو دو عضله‌ای هستند که بیشتر از همه دچار گرفتگی می‌شوند.
عضله پشت ساق پا عموماً در خواب دچار گرفتگی می‌شود. بدین ترتیب که خواب و شب هر دو سرد هستند، سودا هم سرد و خشک و راسب (رسوب دهنده) است.
در خواب سودا می‌تواند در عضلات رسوب داده و باعث گرفتگی آن‌ها شود. گرفتگی در عضله گلو سبب اختلال در بلع می‌شود.
آیا فقط کسانی که مزاج سرد و خشک دارند دچار افزایش سودا می‌شوند؟
جواب این سؤال خیر است؛ در واقع همه مزاج‌ها ممکن است دچار افزایش سودا شوند. البته احتمال افزایش سودا در مزاج سرد و خشک بیشتر است.
افراد با مزاج سرد و خشک، غالباً بدنی لاغر و پوستی تیره دارند، درون‌گرا و آرام و متفکرند.
غذای خوب خوردن و خوب غذا خوردن از اصول مهم سبک زندگی سالم هستند.
بایستی متذکر شویم که این جمله بدین معنا نیست که با خوردن پیتزا، سوسیس یا غذاهای مانده بلافاصله دچار مالیخولیا می‌شویم (گرچه دیده‌شده که شخصی بیمار با خوردن حتی یک وعده‌غذای ناسالم، دچار فکر و خیالات می‌شود). در واقع این غذاها نباید جزو روند دائمی زندگی ما شوند.
عاداتی مانند دیر به خو

🔊🎧 بشنوید

✅موضوع بحث:آشنایی با بلغم

در رابطه با بلغم در روایات آمده است که؛ بعضی از موارد هستند که باعث تهییج و هیجان بلغم می‌شوند (بلغم طبعی است که از دو مزاج سرد و رطوبت تشکیل‌شده است که در بدن همه ما مقداری بلغم وجود دارد).
به‌طورکلی استفاده بیش‌ازحد از غذاهایی که سرد وتر هستند، باعث تهییج بلغم می‌شود غذاهایی مانند ماهی، (در روایات آمده است خوردن زیاد ماهی باعث غلبه بلغم می‌شود لذا روایات از زیاد خوردن ماهی نهی فرموده‌اند.) لبنیات، میوه‌جات سرد مانند آلو و...این‌ها باعث غلبه بلغم می‌شوند لذا باید هنگام استفاده زیاد از این مواد غذایی از مسهل این غذاها استفاده کرد تا باعث غلبه بلغم نشوند

🔺 خصوصیات رفتاری مزاج سرد و تر را بشناسید

آیا می‌دانستید که "سرد و تر"ها علاوه بر اینکه آرام و صبورند، چه خصوصیاتی دارند؟!
در این موشن_گرافی با خصوصیات شخصیتی و رفتاری مزاج "سرد و تر" آشنا می‌شوید.

🌱🌱

در کتاب قرانات ابو معشر، در باب قران مشتری و قمر در برج دلو گفته ک دلالت دارد بر:
کثرت باران و افزایش رطوبت و مد رودها
مورد اول و دوم را به شهود تام در این ایام در بارش های الهی دیدیم.
اما مورد سوم هم نتیجه دو مورد قبلی است...
در اینجا مناسب است ک مزاج هارا مورد بررسی قرار داده و به چگونگی این حکم پی ببریم:
مزاج قمر سرد و تر
مزاج مشتری گرم و تر
این تری و رطوبت محور حکم مربوطه است.
نکته جالب در باب برج دلو این است که:
برج دلو دلالت بر باد از جانب شمال غربی دارد
و جالب تر انکه
از حال های هوا دلالت بر بادهای سخت که درختان را بشکند!
استاد کوکبی
👌

تصویرى از يك کتاب دندان پزشکی عثمانی مربوط به قرن 16 ميلادى که آفت دندان را از شیاطین و کرمها میداند. در قديم اين باور بسيار وجود داشت كه خرابى دندان از اهريمن يا كرم است!

باید و نبایدهای فصل پائیز جهت تندرستی



با فرارسیدن فصل پائیز غم و غصه هایتان را به برگهای پائیزی بسپارید تا با برگ ریزان بریزد.

پائیز فصلی است که از دیدگاه طب سنتی طبیعتی سرد و خشک دارد و افرادی که مزاج سرد و خشک (سودا) دارند در این فصل بیشتر اذیت می شوند در این فصل میوه ها و غذاهایی با طبع گرم توصیه می شود افراد با مزاج سرد و خشک بهتر است در فصل پائیز با آب ولرم حمام کنند و از مصرف غذاهای کنسروی و منجمد و مانده و غذاهایی با طبع بسیار گرم و ادویه جات با گرمی زیاد پرهیز کنند.

برای جلوگیری از خشکی پوست از روغن بادام شیرین، زیتون و بنفشه جهت چرب کردن پوست استفاده شود در این فصل ورزش کردن به دلیل برقراری تعادل در بدن مناسب است و سردی مزاج را کاهش می دهد. در پاییز از اقداماتی نظیر: فصد، حجامت بی دلیل، خوابیدن با شکم پر، خوابیدن در مجاورت هوای سرد، نوشیدن آب سرد و حمام یا نشستن در آب سرد، خشم و اندوه و اضطراب (به دلیل افزایش سودا) پرهیز کنید.

بدن را از سرمای بامدادی و گرمای میان روز حفظ کنید و از پرخوابی و پرنوشی و پرخوری و خواب روز تا حد امکان اجتناب کنید.

استفاده از عطرهای خوشبو و گرم مانند گلاب و نرگس و یاس باعث حفظ سلامت روح و جسم می شود.

مصرف گرده گل و ژل رویال و عسل به دلیل طبع گرم و سرشار از مواد مغذی در فصل پائیز توصیه می گردد (مصرف شربت عسل بسیار مفید است)

چای های مناسب فصل پائیز:

چای گل گاوزبان همراه یک قاشق غذاخوری عسلچای بنفشه همراه یک قاشق غذاخوری عسلچای نعنا، پونه، آویشن و مرزنجوش به همراه یک قاشق غذاخوری عسل برای درمان زکام و سرماخوردگیچای پنیرک و خطمی به همراه عسل برای درمان سرفه های خشکبخور اوکالیپتوس جهت افزایش رطوبت مناسب است

غذاهای گرم و تری که بهتر است در رژیم غذایی این فصل گنجانده شود:

⬅️ بادام _ نخود _ زردک _ شلغم _ لوبیا _ توت سفید _ انجیر _ خرما _ پسته _ زیتون _ مویز _ کشمش _ زرده تخم مرغ محلی نیم‌برشت _ شکر سرخ _ گندم _ کنجد _ روغن حیوانی _جگر_ گوشت گوسفند _ سمنو _ مرغ محلی _ شیر تازه گوسفند + عسل _پیه تازه_ سیب _ به _ انار شیرین _ بوقلمون محلی _ بادام زمینی _ ارده _ شیره انگور _ شیره خرما _ شیره توت_میگو

مصرف این مواد را در پائیز به حداقل برسانید:

غذاهای آماده و حاضری- غذاهای فریزری و مانده- سرخ کردنی های مانده- – قهوه- ماهی شور و دودی- آبلیمو و آبغوره- سرکه- پنیر شور- ماست و دوغ و کشک- میوه های ترش- ترشی جات

🍁در پاییز از خوابيدن در جايى كه احساس لرزش در تن بيفتد و آب تنى با آب سرد كه تن را به لرزش درآورد خوددارى نمايند.
(منصوری فی‌ الطب)

«دارالسلام فی ما یتعلق بالرؤیا و المنام» اثر حسین بن محمد تقی نوری (متوفی ۱۳۳۰ ق) معروف به محدث نوری ، درباره خواب و تعبیر خواب است. این اثر در ۱۲۹۲ ق، در سامرا تالیف شده است.


🔷باب اول کتاب پیرامون رؤیاهای ائمه علیه‌السّلام به ترتیب از حضرت ختمی مرتب صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تا سایر ائمه علیهم السّلام و ذکر خواب‌های برخی انبیا مانند حضرت ابراهیم حضرت آدم و حضرت ادریس و دیگران در این باب به تفصیل آمده است.


🔸در بخش تتمه این باب نیز رؤیاهایی با موضوعات مختلف مانند وضیت حضرت علی علیه‌السّلام به کمیل بن زیاد ، مقام شهیدین رحمة‌الله‌علیه، و فضیلت علما ذکر شده است.

🔷تدابیر کلیه در اصلاح خواب
در اجزای دوم و سوم کتاب نیز مطالب فراوانی در رابطه با خواب ذکر شده که از آن جمله تدابیر کلیه در اصلاح خواب است. این موضوع در پنج مقام به ترتیب اماکنی که خوابیدن در آنها مکروه است، اصلاح زمان خواب ، تدبیر جای مناسب برای فراش ، تدبیر جسم آدمی به هنگام خواب از جهت آداب و افعالی که شایسته انجام دادن است و اصلاح و تهذیب قلب را متذکر شده است.
🔷فصل سوم این بخش نیز دربردارنده بهترین اعمال هنگام خوابیدن است. در ادامه به ترتیب حروف الفبا، یک سری از موارد اخلاقی ذکر شده است.
در دیگر فصول کتاب نیز موضوعات متنوعی بحث شده است که از آن جمله است: مقدار خوابیدن، خواب موجودات، اقسام خواب، حقیقت رؤیا و رؤیای صادقه و کاذبه ، دیدن پیامبر و سایر ائمه علیه‌السّلام در خواب، نوادری که متعلق به خواب و رؤیاست.
در مجموع، کتاب شامل داستان‌هایی از خواب‌های راستین ائمه معصومان علیه‌السّلام و برخی اولیاء الله است. برای مثال خواب‌هایی که پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم درباره حضرت علی علیه‌السّلام دیده است، یا عاقبت درست کاران و بدکاران، پاداش کار نیک، ویژگی و خصوصیات مؤمنان و شهادت برخی ائمه معصومان علیه‌السّلام از جمله رؤیاهای صادقه‌ای است که در کتاب ذکر شده است.
🔷مرحوم محدث نوری در جلد چهارم کتاب می‌نویسد: «اگر انسان نسبت به خوراکش مواظبت داشته باشد و دقت کند که چه چیز بخورد و چه مقدار بخورد، روح او قدرت سیر در اکناف آسمان‌ها را می‌یابد وگرنه برعکس، پرخوری موجب جولان شیطان در قلب و خیالش در خواب و بیداری می‌شود.»
محدث نوری در کتاب، مکانهایی که خوابیدن در آنها مکروه است را از روایات استنباط نموده که از آن جمله است:
۱- محلی که در آن غیر شخص خواب، شخص دیگری نباشد (به تنهایی در مکانی بخوابد).
۲- بر روی بامی که دور چین ندارد.
۳- اتاقی که در و پوشش نداشته باشد.
۴- مسجد الحرام و مسجد النبی .