دروس قانون ابن سینا طب سنتی ، دانیال شفاء

«مناقشات برترجمه فن سماع طبیعی شفاء ابن سینا» اثر آیت الله میرزا مهدی آَشتیانی،به تصحیح وتدوین منوچهر صدوقی سها از سوی انتشارات موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران منتشر شد
این کتاب مجموعه توضیحات و یادداشت های انتقادی «آیت الله میرزا مهدی آشتیانی » فیلسوف شهیرمعاصر،درباره ترجمه بخش «فن سماع طبیعی» از کتاب شفای ابن سیناست که توسط مرحوم محمد علی فروغی انجام شده است. «منوچهر صدوقی سها» این اثر را تصحیح و تدوین کرده و همراه با مقدمه ای ممتع در اختیار خوانندگان قرار داده است.
@sadooghisoha
👇👇👇👇

این رساله شریفه به خط میرزا نصرالله مستوفی متخلص به نصرت، فرزند مرحوم میرزا عباس مستوفی متخلص به ارم فرزند ابراهیم معروف به حاجی بابا فرزند میرزا محمد (برادر یغمای اول) فرزند حاجی ابراهیم قلی است. نویسنده موصوف در سال 1328 قمری هجری که نایب حسین کاشی قلعه بیاضه را محاصره کرده بود، به تیر گلوله غیر عمد حسینقلی غلامرضایی فرزند کربلایی میرزا محمد بن حاجی علی اکبر کشته شد، و در همان قلعه بیاضه او را دفن کردند. چند قطعه شعر و چند نوحه و مرثیه از میرزا نصرالله نصرت بافی است. این مختصر را توضیح دادم که صاحب خط یعنی نویسنده این کتاب شناخته شود. ابوالقاسم طغری یغمایی 4 شنبه اول فروردین 1358 هجری شمسی 23 ربیع الاول 1399.
(یادداشت پشت نسخه 18101 مجلس)

فن شعر

نویسنده: ارسطو

مترجم: دکتر عبدالحسین زرین کوب

تعداد صفحات: ۲۴۶

رساله فن شعر ارسطو (فن شعر = بوطیقا) از مهم ترین میراث فلسفی ادبی یونان می‌باشد، این رساله، اولین کار بازمانده در حوزه نظریه دراماتیک و اولین رساله فلسفی موجود با تمرکز بر سخن‌شناسی و نظریه ادبی است. ارسطو در فن شعر، مفهومی را بررسی می‌کند که از آن تحت عنوان «شعر» یاد می‌کند.

👇👇👇👇👇
@philosophic_books

رساله ایست در درمان بیماریها با استفاده از ادویه و گیاهان دارویی مرکب،که با عناوین علاج و بجهت ابتدا نام بیماری و سپس ادویه های ترکیبی و مقدار و چگونگی ترکیب آنها در درمان بیما. ادویه و علاج. حکیم خلیل‌ الرحمن، قرن ۱۳ق.کاتب

انون هدایت

منظور از قانون هدایت این است که هدایت و رساندن خاصیت هر دارو به بدن یا عضوی خاص از آن بر عهده طبیعت مدبره بدن است. حکیم عقیلی می نویسد:
طبیعت مدبره بدن به اذن خالقها، جلّ إسمه، فعل و خاصیت هر یک را به جای لایق خود می رساند و از آن، این امور غریب و بعید نیست که امور دقیقه خفیه عالیه غامضه بسیار از آن صادر می گردد، زیرا که خلیفه عقل و نفس در عالم اجسام است. (قرابادین عقیلی)

نکته خیلی مهمی داره که این قانون هدایت یعنی ما در قدم اول برای ساخت دارو از خالق هستی که آفریننده ادویه است کمک میگیریم یعنی این همان بسم الله در شروع کار است و ما کار را به دست طبیعت مدبره که فرمانبر خدا است میسپاریم که دارو رو به همان عضوی که میخواهیم برساند.. انشاءالله

٢قانون تضاد

در پزشکی ایرانی، استفاده از دارو امری عرضی است و تنها در صورت نیاز و ناگزیر بودن جایز است. سبب امر این است که داروها با طبیعت مدبره بدن در تضاد هستند. حکیم عقیلی می نویسد:
* طبیعت و جوهر دوا البته مضادت و مخالفت و منافات دارند با طبیعت و جوهر بدن و ارواح و قوا. (قرابادین عقیلی)
* جمیع ادویه مخالف طبیعت اند و هر چند قوی تر باشند، مخالفت آن ها زیاده و ضرر ورود آن ها بدان بیشتر. (خلاصه الحکمه)
نکته مهم داشت : یک طبیعت مدبره که به اذن خدا دارو را به اندام خاصی میرساند خودش با طبیعت و جوهر دوا تضاد و مخالفت و منافات دارند چون خداوند در طبیعت انسان ارواح قرار داده است .. و نکته بعدی گفت هر چقدر که داروهایی که به کار میبریم بیشتر باشد رابطه مستقیم با مخالفت طبیعت بدن دارد یعنی هر چقدر بیشتر طبیعت بدن بیشتر باش در تضاد میشه و مخالفت میکنه پس در ترکیب ها باید از داروها کمتر استفاده کنیم

٣. قانون مراعات غذا و دارو

در پزشکی ایرانی، غذا و دارو دارای درجاتی به ترتیب زیر هستند: غذای مطلق، غذای دوایی، دوای غذایی، و دوای مطلق. در استفاده از دارو، باید این درجه بندی را به تناسب نیاز و نوع مرض مراعات کرد. از این رو، اطبّا تصریح کرده اند:
تا رفع احتیاج و دفع مرض به «غذای دوایی» توان نمود به «دوای غذایی» نباید پرداخت؛ و تا به «دوای غذایی» اصلاح حال مزاج و دفع مرض توان نمود، متوجّه به «دوا» نباید شد؛ و تا از «دوای ضعیف القوه سهل المئونه» رفع احتیاج شود، به «دوای قوی و دشوار» رجوع نباید نمود.

بر طبیب لازم است که تا کار به «غذا» برآید متوجه «دوا» نشود، و تا مرض به «دوای مفرد» علاج شود رجوع به «دوای مرکب» نکند، و تا علت به «دوای مرکب خفیف» دفع شود به «معاجین کبار» مرتکب نگردد. و اگر دوای مفرد را در مرضی که علاج می کند کافی داند، از آن تجاوز ننماید؛ زیرا که دوای مفردْ اخف اس

ت

معاجبین کبار : معجون های ترکیبی قوی و سنگین مثل ایارج فیقرا معجون حنینی

۴قانون ترکیب ادویه

آگاهی از قوانین ترکیب ادویه، به قول حکیم عقیلی، از اجلّ علوم و اشرف صنایع فن پزشکی است.
عده ای می پرسند: چه نیازی به ساخت داروهای مرکب وجود دارد، وقتی می توان با داروهای مفرد به درمان بیماران پرداخت؟ حکیم عقیلی در پاسخ این سوال می نویسد:
اوّلًا، بباید دانست که چون یافته نمی شود دوای مفردی که به تنهایی مقابلت و مقاومت تواند نمود به هر مرض- یعنی در کیفیت و خاصیت خود متکافی باشد دفع و رفع آن را در اکثر امر، خصوص در امراض مرکّبه و متضادّه- پس طبیب ناچار است از ترکیب. و بالاجمال بدان که علت ترکیب دارو و کثرت اجزاء در داروهای مرکب

علت ترکیب دارو و کثرت اجزا:
* یا به جهت تقویت دواست؛
* یا به جهت حفظ قوّت آن؛
* یا به جهت دفع اذیت و نکایت آن؛
* یا به جهت بدرقه شدن و نفوذ فرمودن آن؛
* یا به جهت رفع کراهیت و بشاعت طعم و رایحه آن؛
* یا امثال این ها از اعراض و اغراض و فواید؛
* و یا کثرت امراض.

اقسام غذاها(قبلا شما اشاره مختصر داشتید)

اصطلاحات تغذیه در طب سنتی ایران:

طي قرن‌هاي متمادي و بر اساس تجربه، غذاها را به هجده خانواده تقسیم‌‌بندي كرده‌اند که قبل از بیان آنها لازم است برخی از اصطلاحات تخصصی تغذیه را به اختصار توضیح دهیم

سته ضروریه حکیم گیلانی؛
شکی نیست غذایی که بربدن آدمی وارد میشود یا

لطیف
یا غلیظ
یامعتدل است

وهریک ازاین اقسام سه گانه یا

صالح الکیموس
یا فاسد الکیموس است

پس درنتیجه شش قسم شدند

وهریک ازاین اقسام شش گانه یا

کثیر الغذا هستند
ویاقلیل الغذا
ویا معتدل الغذا

پس در مجموع اقسام غذا هجده قسم میباشد

تقسیم اول

لطيف:

غذايي است كه وقتي بدن روي آن اثر می‌كند، به سرعت هضم می‌شود و مورد استفاده اندام‌ها قرار می‌گيرد و قواي تدبیر کننده بدن می‌توانند به سرعت آن را آمادة مصرف ‌كنند. به عبارت دیگر، از اين دسته از غذاها خون رقیقی تولید می‌شود که به سهولت جزء بدن می‌شود.
این غذاها براي افرادي كه به تازگي از بيماري بهبود يافته‌اند يا افرادي كه اهل کارهای فکری هستند و فعالیت سنگین بدنی ندارند مناسب است، مثل زر

انون هدایت

منظور از قانون هدایت این است که هدایت و رساندن خاصیت هر دارو به بدن یا عضوی خاص از آن بر عهده طبیعت مدبره بدن است. حکیم عقیلی می نویسد:
طبیعت مدبره بدن به اذن خالقها، جلّ إسمه، فعل و خاصیت هر یک را به جای لایق خود می رساند و از آن، این امور غریب و بعید نیست که امور دقیقه خفیه عالیه غامضه بسیار از آن صادر می گردد، زیرا که خلیفه عقل و نفس در عالم اجسام است. (قرابادین عقیلی)

نکته خیلی مهمی داره که این قانون هدایت یعنی ما در قدم اول برای ساخت دارو از خالق هستی که آفریننده ادویه است کمک میگیریم یعنی این همان بسم الله در شروع کار است و ما کار را به دست طبیعت مدبره که فرمانبر خدا است میسپاریم که دارو رو به همان عضوی که میخواهیم برساند.. انشاءالله

٢قانون تضاد

در پزشکی ایرانی، استفاده از دارو امری عرضی است و تنها در صورت نیاز و ناگزیر بودن جایز است. سبب امر این است که داروها با طبیعت مدبره بدن در تضاد هستند. حکیم عقیلی می نویسد:
* طبیعت و جوهر دوا البته مضادت و مخالفت و منافات دارند با طبیعت و جوهر بدن و ارواح و قوا. (قرابادین عقیلی)
* جمیع ادویه مخالف طبیعت اند و هر چند قوی تر باشند، مخالفت آن ها زیاده و ضرر ورود آن ها بدان بیشتر. (خلاصه الحکمه)
نکته مهم داشت : یک طبیعت مدبره که به اذن خدا دارو را به اندام خاصی میرساند خودش با طبیعت و جوهر دوا تضاد و مخالفت و منافات دارند چون خداوند در طبیعت انسان ارواح قرار داده است .. و نکته بعدی گفت هر چقدر که داروهایی که به کار میبریم بیشتر باشد رابطه مستقیم با مخالفت طبیعت بدن دارد یعنی هر چقدر بیشتر طبیعت بدن بیشتر باش در تضاد میشه و مخالفت میکنه پس در ترکیب ها باید از داروها کمتر استفاده کنیم

٣. قانون مراعات غذا و دارو

در پزشکی ایرانی، غذا و دارو دارای درجاتی به ترتیب زیر هستند: غذای مطلق، غذای دوایی، دوای غذایی، و دوای مطلق. در استفاده از دارو، باید این درجه بندی را به تناسب نیاز و نوع مرض مراعات کرد. از این رو، اطبّا تصریح کرده اند:
تا رفع احتیاج و دفع مرض به «غذای دوایی» توان نمود به «دوای غذایی» نباید پرداخت؛ و تا به «دوای غذایی» اصلاح حال مزاج و دفع مرض توان نمود، متوجّه به «دوا» نباید شد؛ و تا از «دوای ضعیف القوه سهل المئونه» رفع احتیاج شود، به «دوای قوی و دشوار» رجوع نباید نمود.

بر طبیب لازم است که تا کار به «غذا» برآید متوجه «دوا» نشود، و تا مرض به «دوای مفرد» علاج شود رجوع به «دوای مرکب» نکند، و تا علت به «دوای مرکب خفیف» دفع شود به «معاجین کبار» مرتکب نگردد. و اگر دوای مفرد را در مرضی که علاج می کند کافی داند، از آن تجاوز ننماید؛ زیرا که دوای مفردْ اخف اس

ت

معاجبین کبار : معجون های ترکیبی قوی و سنگین مثل ایارج فیقرا معجون حنینی

۴قانون ترکیب ادویه

آگاهی از قوانین ترکیب ادویه، به قول حکیم عقیلی، از اجلّ علوم و اشرف صنایع فن پزشکی است.
عده ای می پرسند: چه نیازی به ساخت داروهای مرکب وجود دارد، وقتی می توان با داروهای مفرد به درمان بیماران پرداخت؟ حکیم عقیلی در پاسخ این سوال می نویسد:
اوّلًا، بباید دانست که چون یافته نمی شود دوای مفردی که به تنهایی مقابلت و مقاومت تواند نمود به هر مرض- یعنی در کیفیت و خاصیت خود متکافی باشد دفع و رفع آن را در اکثر امر، خصوص در امراض مرکّبه و متضادّه- پس طبیب ناچار است از ترکیب. و بالاجمال بدان که علت ترکیب دارو و کثرت اجزاء در داروهای مرکب

علت ترکیب دارو و کثرت اجزا:
* یا به جهت تقویت دواست؛
* یا به جهت حفظ قوّت آن؛
* یا به جهت دفع اذیت و نکایت آن؛
* یا به جهت بدرقه شدن و نفوذ فرمودن آن؛
* یا به جهت رفع کراهیت و بشاعت طعم و رایحه آن؛
* یا امثال این ها از اعراض و اغراض و فواید؛
* و یا کثرت امراض.

اقسام غذاها(قبلا شما اشاره مختصر داشتید)

اصطلاحات تغذیه در طب سنتی ایران:

طي قرن‌هاي متمادي و بر اساس تجربه، غذاها را به هجده خانواده تقسیم‌‌بندي كرده‌اند که قبل از بیان آنها لازم است برخی از اصطلاحات تخصصی تغذیه را به اختصار توضیح دهیم

سته ضروریه حکیم گیلانی؛
شکی نیست غذایی که بربدن آدمی وارد میشود یا

لطیف
یا غلیظ
یامعتدل است

وهریک ازاین اقسام سه گانه یا

صالح الکیموس
یا فاسد الکیموس است

پس درنتیجه شش قسم شدند

وهریک ازاین اقسام شش گانه یا

کثیر الغذا هستند
ویاقلیل الغذا
ویا معتدل الغذا

پس در مجموع اقسام غذا هجده قسم میباشد

تقسیم اول

لطيف:

غذايي است كه وقتي بدن روي آن اثر می‌كند، به سرعت هضم می‌شود و مورد استفاده اندام‌ها قرار می‌گيرد و قواي تدبیر کننده بدن می‌توانند به سرعت آن را آمادة مصرف ‌كنند. به عبارت دیگر، از اين دسته از غذاها خون رقیقی تولید می‌شود که به سهولت جزء بدن می‌شود.
این غذاها براي افرادي كه به تازگي از بيماري بهبود يافته‌اند يا افرادي كه اهل کارهای فکری هستند و فعالیت سنگین بدنی ندارند مناسب است، مثل زر

رساله ایست در درمان بیماریها با استفاده از ادویه و گیاهان دارویی مرکب،که با عناوین علاج و بجهت ابتدا نام بیماری و سپس ادویه های ترکیبی و مقدار و چگونگی ترکیب آنها در درمان بیما. ادویه و علاج. حکیم خلیل‌ الرحمن، قرن ۱۳ق.کاتب

رساله ایست در درمان بیماریها با استفاده از ادویه و گیاهان دارویی مرکب،که با عناوین علاج و بجهت ابتدا نام بیماری و سپس ادویه های ترکیبی و مقدار و چگونگی ترکیب آنها در درمان بیما. ادویه و علاج. حکیم خلیل‌ الرحمن، قرن ۱۳ق.کاتب

رساله ایست در درمان بیماریها با استفاده از ادویه و گیاهان دارویی مرکب،که با عناوین علاج و بجهت ابتدا نام بیماری و سپس ادویه های ترکیبی و مقدار و چگونگی ترکیب آنها در درمان بیما. ادویه و علاج. حکیم خلیل‌ الرحمن، قرن ۱۳ق.کاتب

رساله ایست در درمان بیماریها با استفاده از ادویه و گیاهان دارویی مرکب،که با عناوین علاج و بجهت ابتدا نام بیماری و سپس ادویه های ترکیبی و مقدار و چگونگی ترکیب آنها در درمان بیما. ادویه و علاج. حکیم خلیل‌ الرحمن، قرن ۱۳ق.کاتب

رساله ایست در درمان بیماریها با استفاده از ادویه و گیاهان دارویی مرکب،که با عناوین علاج و بجهت ابتدا نام بیماری و سپس ادویه های ترکیبی و مقدار و چگونگی ترکیب آنها در درمان بیما. ادویه و علاج. حکیم خلیل‌ الرحمن، قرن ۱۳ق.کاتب

رساله ایست در درمان بیماریها با استفاده از ادویه و گیاهان دارویی مرکب،که با عناوین علاج و بجهت ابتدا نام بیماری و سپس ادویه های ترکیبی و مقدار و چگونگی ترکیب آنها در درمان بیما. ادویه و علاج. حکیم خلیل‌ الرحمن، قرن ۱۳ق.کاتب

رساله ایست در درمان بیماریها با استفاده از ادویه و گیاهان دارویی مرکب،که با عناوین علاج و بجهت ابتدا نام بیماری و سپس ادویه های ترکیبی و مقدار و چگونگی ترکیب آنها در درمان بیما. ادویه و علاج. حکیم خلیل‌ الرحمن، قرن ۱۳ق.کاتب