یادداشت های حسن انصاری

اربعین دومی از منتجب الدین

این مقاله را سال ۹۴ در کاتبان منتشر کردم اما از آن زمان فرصت نکرده ام بخش دوم و پایانی آن را بنویسم. البته قبل از آن سال ۹۰ اصل متن را در اینجا گذاشته بودم

http://ansari.kateban.com/post/2588

http://ansari.kateban.com/post/1824

http://ansari.kateban.com/post/2824
از نسخه های صنعاء (2)
دکتر حسن انصاری

🔸 چند اشاره به وضعیت دو کتاب در تمهید الأصول شیخ طوسی



لینک مقاله: 👇
http://ansari.kateban.com/post/2878

#حسن_انصاری



@Kateban

اربعین دومی از منتجب الدین

این مقاله را سال ۹۴ در کاتبان منتشر کردم اما از آن زمان فرصت نکرده ام بخش دوم و پایانی آن را بنویسم. البته قبل از آن سال ۹۰ اصل متن را در اینجا گذاشته بودم. ظاهرا در تمام این سال ها کمتر کسی به این متن توجه داشته است.

http://ansari.kateban.com/post/2588

http://ansari.kateban.com/post/1824

کتاب باقلانی در رد بر اسماعیلیه، موضوع یک مقاله تألیف حسن انصاری و یان تیله

من خوشبختانه دو سه سال پیش به نسخه کهن و کامل کشف الاسرار باقلانی دست یافتم که می دانیم ردیه ای است بر اسماعیلیه. این کتاب پیش از آن مفقود فرض می شد. این کتاب را با یان تیله تصحیح می کنیم. مقاله ای در معرفی آن نوشته ایم که به زودی راهی مجله ای برای انتشار آن می شود. اینجا درباره آن مختصرا نوشته ام:

http://ansari.kateban.com/post/2585

مقاله من درباره ابن وهب کاتب و کتاب البرهان غیر از مقاله آقای دکتر آذرنوش درباره ابن وهب در دائره المعارف بزرگ اسلامی که به جنبه های شیعی و سیاسی و فرهنگی آن پرداخته نشده نخستین مقاله ای است که درباره این شخصیت به زبان فارسی نوشته شد. این مقاله را نخست در سایت کاتبان منتشر کردم و سپس در کتاب بررسیهای تاریخی که با همت و لطف آقای رسول جعفریان کتابخانه مجلس سال ۱۳۹۱ چاپ کرد عیناً منتشر کردم. درباره ابن وهب تاکنون مقاله ای در ژورنالهای خارجی و یا پژوهشی مستقل درباره اش در این زبان ها ندیده ام. مقاله ای به زبان فرانسه درباره او با همکاری یکی از دوستان دارم که به زودی انشاء الله آماده انتشار خواهد شد. محمد عابد الجابری در کتاب نقد عقل عربی به این کتاب از زاویه دید خود پرداخته که در مقاله خود به آن اشاره کرده ام. این هم مقاله:

http://ansari.kateban.com/post/1751

@barrasihayetarikhi

هویت واقعی کتاب دلائل الامامه منسوب به ابن رستم طبری را در این مقالات که در طی سال های گذشته منتشر شده نشان داده ام. هنوز یک قسمت باقی مانده که باید وقتی آن را تکمیل کنم:

http://ansari.kateban.com/post/1138

http://ansari.kateban.com/post/1140

http://ansari.kateban.com/post/1193

http://ansari.kateban.com/post/1196

http://ansari.kateban.com/post/2166

http://ansari.kateban.com/post/2544

@barrasihayetarikhi

تفسیر العسکری، کتابی مجعول

گمان می کنم آنچه در طی دو مقاله زیر در سال های گذشته درباره این تفسیر نوشته ام نظری است بی سابقه درباره این متن که البته تکلیف آن را هم به نظرم روشن کرده است.

http://ansari.kateban.com/post/2095

http://ansari.kateban.com/post/1091

@barrasihayetarikhi

هویت واقعی کتاب دلائل الامامه منسوب به ابن رستم طبری را در این مقالات که در طی سال های گذشته منتشر شده نشان داده ام. هنوز یک قسمت باقی مانده که باید وقتی آن را تکمیل کنم:

http://ansari.kateban.com/post/1138

http://ansari.kateban.com/post/1140

http://ansari.kateban.com/post/1193

http://ansari.kateban.com/post/1196

http://ansari.kateban.com/post/2166

http://ansari.kateban.com/post/2544

کتاب الایضاح ابن شاذان

حسین مدرسی در کتاب میراث حدیث شیعه معتقد است کتاب الایضاح تألیفی است از ابن رستم طبری (آخر سده سوم قمری) و نه از فضل بن شاذان نیشابوری (نیمه سده سوم قمری). در این چند نوشته به داوری درباره این کتاب پرداخته و این نظر را تأیید کرده ام که کتاب الایضاح تألیف ابن شاذان است. شباهت قسمتی از کتاب المسترشد ابن رستم با قسمتی بسیار کوتاه از کتاب الایضاح دلیلی نمی سازد تا نسبت کتاب الایضاح را به ابن شاذان رد کنیم. این مقالات چند بخش تکمیلی هم دارد که به زودی عرضه خواهد شد. به زودی درباره این موضوع یک سخنرانی در مؤسسه مطالعات پیشرفته پرینستون خواهم داشت. لیست مقالات:

http://ansari.kateban.com/post/1215
http://ansari.kateban.com/post/1736
http://ansari.kateban.com/post/2663
http://ansari.kateban.com/post/2675
http://ansari.kateban.com/post/2676

سلسله بحث های حسن انصاری در رد برخی از نظريات آقای ويلفرد مادلونگ درباره تشيع و اعتزال (1)

http://ansari.kateban.com/post/4270

ذيل تاريخ بغداد تأليف ابن نجار

از ذيل تاريخ بغداد تأليف ابن نجار دو قسمت همچنان منتشر نشده: يک قسمت در بخش نسخه های خطی کتابخانه پرينستون موجود است. بخش ديگر را برای نخستين بار من در کتابخانه وين شناسایی کردم. مطالبی برای مقدمه چاپ فاکسيميله آن هم آماده شد که البته انتشار آن ممکن نشد. مناسب است اين دو بخش تصحيح و منتشر شوند. شرح حال شماری از علمای شيعه به شکل انحصاری در ذيل ابن نجار آمده و از اين جهت هم کتاب بسيار مفيدی است.

https://ansari.kateban.com/post/1979

يک کتاب جديد از حسن انصاری: قرائتی که هرگز فراموش نشد؛ نقدهای حسن انصاری بر محسن کدیور در زمینه تاریخ اندیشه امامیه

نقدهای من بر قرائت دکتر محسن کديور (متولد 1338 خورشيدی) از دکترين امامت در تشيع نخستين را در نشانی های زير می توانيد ببينيد. با ناشری صحبت کرده ام تا مجموعه اين نقدها را در هيئت يک کتاب منتشر کند. من پيشتر در همين کانال نشانی های همه اين نقدها را قرار داده بودم و اميد من اين بود که آقای کديور اگر پاسخی و نظری درباره اين نقدها دارند ابراز بفرمايند. گمان من اين بود که اگر مجموعه اين نقدها همراه با پاسخ های احتمالی ايشان و همچنين پاسخ مجدد من به آنها در قالب يک کتاب منتشر شود شايد برای خواننده مفيدتر باشد. متأسفانه تاکنون آقای کديور به اين نقدها پاسخی نداده اند. چنين گفتگویی طبعا زمينه را برای طرح موضوعات مهم اعتقادی در بستری خردمندانه و انتقادی فراهم خواهد کرد. به هرحال در نهایت تصميم گرفتم مجموعه اين نقدها را همراه با چند مقاله و يادداشت تکميلی که در زمينه های مرتبط با اين بحث ها در سال های گذشته منتشر کرده ام در قالب يک کتاب منتشر کنم.

در برخی از درسگفتارهای تاريخ علم کلام هم مفصلا ديدگاه آقای کديور مورد نقد و بررسی قرار گرفت (فايل های اين سلسله دروس بر روی همين کانال دستياب است). آقای کديور زمانی در سايتشان نوشته بودند شيوه مورد توجه ايشان در طرح نظريه "علمای ابرار" روش انتقادی در مطالعات تاریخی است. من در نوشته های زير مختصرا نشان دادم که متأسفانه آنچه از ايشان در اين زمينه تاکنون منتشر شده با اين روش انتقادی فاصله زيادی دارد و شيوه های بحث و ارائه اين نظريه، اگر بتوان آن را نظريه خواند، با معيارهای مطالعات تاريخی فاصله دارد. نظریه علمای ابرار در تقریری که ایشان عرضه کرده اند فاقد استنادات تاریخی درست است.



http://ansari.kateban.com/post/2755

http://ansari.kateban.com/post/2757

http://ansari.kateban.com/post/2758

http://ansari.kateban.com/post/2763

http://ansari.kateban.com/post/2765

http://ansari.kateban.com/post/3083

http://ansari.kateban.com/post/3201

http://ansari.kateban.com/post/3213

http://ansari.kateban.com/post/3236

http://ansari.kateban.com/post/3237

http://ansari.kateban.com/post/3254

اين هم

نکته ای درباره سند یک دعا: نقدی بر آقای کدیور

http://ansari.kateban.com/post/3315


https://t.me/azbarresihayetarikhi

دو مقاله مورد اشاره در یادداشت بالا👆

https://ansari.kateban.com/post/1751

https://ansari.kateban.com/post/3653


این را هم اضافه کنم که قبل از این ها محمد عابد الجابری به گوشه هایی از اهمیت این اثر در نقد عقل عربی اشاره کرده بود. دیدگاه های او را در نوشته اول خود مورد نقد قرار دادم. شادروان استاد دکتر آذرتاش آذرنوش هم در مقاله ابن وهب در دائرة المعارف بزرگ اسلامی به او و کتابش پرداخته البته به مهمترین ابعاد فکری و تمدنی کتاب ابن وهب اشاره ای نکرده اند.

https://t.me/azbarresihayetarikhi

درباره عهد مالک اشتر و رد نظريه وداد قاضی در موضوع اصالت آن

اخيرا يکی از فضلای محترم مطلبی درباره موضوع بالا منتشر کرده اند و چون اشاره ای به مباحث اين کمترين هم داشته اند لازم ديدم اينجا اين توضيح را همراه با نشانی يادداشت ها تقديم کنم:

درباره اصالت متن عهد مالک اشتر و رد نظريه وداد قاضی، استاد سابق دانشگاه شيکاگو تاکنون پنج يادداشت در سايت کاتبان با تاريخ های متفاوت منتشر کرده ام که ليست آن در پايين می آيد. اين يادداشت ها را از متن غير نهایی مفصلتری که درباره اين عهدنامه نوشته ام هر بار که فرصت دست می داد تحرير مجدد می کردم و در کاتبان قرار می دادم. با اين وصف چون بنا شد مقاله ای به زبان انگليسی درباره اين موضوع و نقد نظريه خانم وداد قاضی با همکاری يکی از محققان معتبر منتشر کنيم بنابراين از انتشار مابقی بحث ها تا قبل از انتشار آن مقاله انگليسی صرف نظر کردم. به هرحال اين بحث رها نشده و سبب عدم انتشار مابقی مباحث توضيحی است که عرض کردم. بناست اين مقاله در طی سال 2023 منتشر شود. ان شاء الله.

ليست مقالات در زمينه عهد مالک اشتر در سايت کاتبان:

https://ansari.kateban.com/post/3149
https://ansari.kateban.com/post/5102
https://ansari.kateban.com/post/5103
https://ansari.kateban.com/post/5104
https://ansari.kateban.com/post/5105

https://t.me/azbarresihayetarikhi

🔸تحقیقات استاد حسن انصاری درباره چند کتاب حدیثی ساختگی

🔹کتاب عیون المعجزات که از منابع اصلی کتاب های معجزه نگاری (از جمله مدینة المعاجز فقیه زاهد سید هاشم بحرانی) است از نوشته های غلات شیعی است و مطلقا این کتاب در سنت های امامیه شناخته نبوده و از سندهایش ارتباطش با غلات رسمی معلوم است. اینجا شرح آن را نوشته ام:

http://ansari.kateban.com/post/1208

🔸کتابی که به عنوان اثبات الوصیه و منسوب به مسعودی مؤرخ در کتاب های دوره صفوی به بعد مورد استناد قرار می گیرد در واقع تحریری است با اضافاتی از اینجا و آنجا از کتاب الاوصیاء تألیف ابو جعفر ابن ابی العزاقر شلمغانی که می دانیم از غلات مشهور شیعه بود. اینجا در این باره صحبت کرده ام :

http://ansari.kateban.com/post/1196

🔹نمونه ای از جعل کامل و بی شرمانه یک کتاب حدیثی: (اربعین ابن ابی الفوارس).

http://ansari.kateban.com/post/3164

🔸این هم مقاله ای درباره اینکه کتاب نوادر المعجزات متنی است ساختگی و غیر اصیل:

http://ansari.kateban.com/post/1193

🔹کتاب مصباح الانوار در حدیث، کتابی که هویت نویسنده آن روشن نیست

http://ansari.kateban.com/post/3156

🔸تحقیقات استاد حسن انصاری درباره چند کتاب حدیثی ساختگی

🔹کتاب عیون المعجزات که از منابع اصلی کتاب های معجزه نگاری (از جمله مدینة المعاجز فقیه زاهد سید هاشم بحرانی) است از نوشته های غلات شیعی است و مطلقا این کتاب در سنت های امامیه شناخته نبوده و از سندهایش ارتباطش با غلات رسمی معلوم است. اینجا شرح آن را نوشته ام:

http://ansari.kateban.com/post/1208

🔸کتابی که به عنوان اثبات الوصیه و منسوب به مسعودی مؤرخ در کتاب های دوره صفوی به بعد مورد استناد قرار می گیرد در واقع تحریری است با اضافاتی از اینجا و آنجا از کتاب الاوصیاء تألیف ابو جعفر ابن ابی العزاقر شلمغانی که می دانیم از غلات مشهور شیعه بود. اینجا در این باره صحبت کرده ام :

http://ansari.kateban.com/post/1196

🔹نمونه ای از جعل کامل و بی شرمانه یک کتاب حدیثی: (اربعین ابن ابی الفوارس).

http://ansari.kateban.com/post/3164

🔸این هم مقاله ای درباره اینکه کتاب نوادر المعجزات متنی است ساختگی و غیر اصیل:

http://ansari.kateban.com/post/1193

🔹کتاب مصباح الانوار در حدیث، کتابی که هویت نویسنده آن روشن نیست

http://ansari.kateban.com/post/3156

🔸تحقیقات استاد حسن انصاری درباره چند کتاب حدیثی ساختگی

🔹کتاب عیون المعجزات که از منابع اصلی کتاب های معجزه نگاری (از جمله مدینة المعاجز فقیه زاهد سید هاشم بحرانی) است از نوشته های غلات شیعی است و مطلقا این کتاب در سنت های امامیه شناخته نبوده و از سندهایش ارتباطش با غلات رسمی معلوم است. اینجا شرح آن را نوشته ام:

http://ansari.kateban.com/post/1208

🔸کتابی که به عنوان اثبات الوصیه و منسوب به مسعودی مؤرخ در کتاب های دوره صفوی به بعد مورد استناد قرار می گیرد در واقع تحریری است با اضافاتی از اینجا و آنجا از کتاب الاوصیاء تألیف ابو جعفر ابن ابی العزاقر شلمغانی که می دانیم از غلات مشهور شیعه بود. اینجا در این باره صحبت کرده ام :

http://ansari.kateban.com/post/1196

🔹نمونه ای از جعل کامل و بی شرمانه یک کتاب حدیثی: (اربعین ابن ابی الفوارس).

http://ansari.kateban.com/post/3164

🔸این هم مقاله ای درباره اینکه کتاب نوادر المعجزات متنی است ساختگی و غیر اصیل:

http://ansari.kateban.com/post/1193

🔹کتاب مصباح الانوار در حدیث، کتابی که هویت نویسنده آن روشن نیست

http://ansari.kateban.com/post/3156

🔸تحقیقات استاد حسن انصاری درباره چند کتاب حدیثی ساختگی

🔹کتاب عیون المعجزات که از منابع اصلی کتاب های معجزه نگاری (از جمله مدینة المعاجز فقیه زاهد سید هاشم بحرانی) است از نوشته های غلات شیعی است و مطلقا این کتاب در سنت های امامیه شناخته نبوده و از سندهایش ارتباطش با غلات رسمی معلوم است. اینجا شرح آن را نوشته ام:

http://ansari.kateban.com/post/1208

🔸کتابی که به عنوان اثبات الوصیه و منسوب به مسعودی مؤرخ در کتاب های دوره صفوی به بعد مورد استناد قرار می گیرد در واقع تحریری است با اضافاتی از اینجا و آنجا از کتاب الاوصیاء تألیف ابو جعفر ابن ابی العزاقر شلمغانی که می دانیم از غلات مشهور شیعه بود. اینجا در این باره صحبت کرده ام :

http://ansari.kateban.com/post/1196

🔹نمونه ای از جعل کامل و بی شرمانه یک کتاب حدیثی: (اربعین ابن ابی الفوارس).

http://ansari.kateban.com/post/3164

🔸این هم مقاله ای درباره اینکه کتاب نوادر المعجزات متنی است ساختگی و غیر اصیل:

http://ansari.kateban.com/post/1193

🔹کتاب مصباح الانوار در حدیث، کتابی که هویت نویسنده آن روشن نیست

http://ansari.kateban.com/post/3156

کتاب الایضاح ابن شاذان

✍حسن انصاری

آقای دکتر حسین مدرسی در کتاب میراث حدیث شیعه معتقد است کتاب الایضاح تألیفی است از ابن رستم طبری (آخر سده سوم قمری) و نه از فضل بن شاذان نیشابوری (نیمه سده سوم قمری).
در این چند نوشته به داوری درباره این کتاب پرداخته و این نظر را تأیید کرده‌ام که کتاب الایضاح تألیف ابن شاذان است.
شباهت قسمتی از کتاب المسترشد ابن رستم با قسمتی بسیار کوتاه از کتاب الایضاح دلیلی نمی‌سازد تا نسبت کتاب الایضاح را به ابن شاذان رد کنیم. این مقالات چند بخش تکمیلی هم دارد که ان شاء الله در آينده عرضه خواهد شد. متأسفانه محتوای کتاب الايضاح کمتر برای مطالعه تاریخ انديشه های اماميه در نيمه سده سوم قمری به کار گرفته شده است. لیست مقالات:
http://ansari.kateban.com/post/1215
http://ansari.kateban.com/post/1736
http://ansari.kateban.com/post/2663
http://ansari.kateban.com/post/2675
http://ansari.kateban.com/post/2676

@azbarresihayetarikhi
@nosakh_shii