کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران

‍ ??موزه‌های آستان قدس رضوی

قدیمی‌ترین کتابخانه و موزه برجای مانده در سرزمین ایران، مجموعه کتابخانه و موزه آستان قدس رضوی است که بنا بر سنت حسنه وقف پاگرفته و عمر آن از هزار سال افزون است. در حال حاضر بزرگترین مجموعه قران های خطی جهان، (متجاوز از 20 هزار نسخه) که از اهمیتی بی نظیر در جهان اسلام و در میان موزه‌های سراسر دنیا برخوردار است، در آستان قدس رضوی موجود و نگهداری می‌شود. همچنین مجموعه مهم و کم‌نظیری از ادوات نجومی و اسطرلاب‌ها و اشیا نفیس و بی رقیب دیگری همچون انواع شمشیرهای مرصع، قندیل‌های طلا و مرصع و کتیبه‌های طلای دوره صفویه و درهای چوبی منبت و مرصع مربوط به حرم مطهر حضرت رضا علیه‌السلام و دیگر آثاری که در گذر قرن‌ها توسط علمای دینی و مشاهیر فرهنگ و ادب، مردم عادی، خادمان، شاهان و سرداران فاتح و مجموعه‌داران به این آستان اهدا شده و برخی از آنها در موزه‌ها به معرض نمایش قرار دارد.
این کتاب دارای 2 بخش است که در بخش نخست تاریخچه شکل‌گیری موزه در آستان قدس رضوی توضیح داده شده است. در بخش دوم کتاب با عنوان گنجینه‌های آستان قدس رضوی، 14 فصل از جمله تاریخ حرم رضوی، قرآن و نفایس، تمبر و اسکناس، هدایای حضرت آیه‌الله خامنه‌ای، فرش و منسوجات، نجوم و ساعت، ظروف وجود دارد.از دیگر فصل‌های این بخش می‌توان به سلاح‌های سرد و گرم، هنرهای تجسمی، آبزیان و موجودات دریایی، موزه مردم‌شناسی حمام مهدی قلی بیگ، سکه، آثار اهدایی استاد محمود فرشچیان و مدال و نشان اشاره کرد.
این کتاب تالیف حشمت کفیلی با همکاری مریم حبیبی قاینی بایگی و محمدرضا شاهرودی زاده توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و همکاری سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی منتشر شده است.
@Ketabpazhohi

???????
✅یکی از کارهای بسیار عالی و ماندگار که به عنوان باقیات صالحات است، اهدای کتاب و کتابخانه شخصی به کتابخانه مراکز علمی و تحقیقاتی است.?
?کاری که حضرت آیت الله واعظ زاده خراسانی انجام داده است.?

?ایشان کتابخانه شخصی خود را به بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی اهدا نموده و در آنجا با این خود ایشان نگهداری میشود.?


???????
https://telegram.me/mirathshiatabriz

✅ کتابخانه شیخ بهائی در کتابخانه آستان قدس رضوی

کتابخانه آستان قدس رضوی با قدمت 1100 ساله خود مجموعه‌ای از نفیس ترین و کم نظیرترین قرآنها و نسخه های خطی را در خود جای داده است. پس از شهادت حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیه والثناء به علت عشق و علاقه به اسلام و گرایش به اهل بیت علیهم السلام، علما و دانشمندان و حکمرانان گرانبها ترین اشیای قیمتی خود را اعم از اموال منقول و غیر منقول وقف روضه منوره نمودند.
از واقفان این کتابخانه، دانشمند و ریاضی دان فقیه و ادیب که در سال 1008 هجری تعداد کتب فوق العاده نفیسی را وقف روضه رضویه علیه السلام نموده شیخ بهاءالدین است. وی از معدود دانشمندان شیعه است که از 77 سال عمر پربرکت خود کمال استفاده را کرده و با گذشت 400 سال از مرگ ظاهری وی همچنان بر فرهنگ و علوم شیعه تأثیر گذار می باشد. وی در اکثر علوم متداول زمان خود تبحر دارد. http://yon.ir/VAkFS
@manuscript

✅ يادداشتى بر اولين فهرست نسخ خطى چاپ شده در ايران

در فهرست کتب کتبخانۀ مبارکۀ آستان قدس رضوی علی مشرفها آلاف السلام در کتابخانه محقق طباطبائی، یادداشتی از علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی نقل شده که ترجمۀ آن چنین است:
در آخر کتاب فردوس التواریخ در تاریخ مشهد، تألیف مولی نوروزعلی بسطامی درگذشته به سال ۱۳۰۹، که آن را بعد از سال ۱۳۰۰ نگاشته است ـ سالی که در آن ناصرالدین شاه، به زیارت مشهد خراسان رفت ـ و آن را در سال ۱۳۰۶ به چاپ فرستاده و چاپ آن در سال ۱۳۰۵ به انجام رسیده است، در خاتمه فهرست کتابهای کتابخانه آستان قدس رضوی و تعداد آنها را به نقل از دستخط حاج میرزا داوود که سرپرست کتابخانه بوده است آورده که به امر نواب اکتاو قاآن میرزا که تولیت کتابخانه را در آن زمان داشته است نوشته، و تعداد آنها را دو هزار و پنجاه و نه ۲۰۵۹ مجلد ذکر کرده. ‏ http://yon.ir/Ulp66
🆔 @manuscript

‍ 📕📗موزه‌های آستان قدس رضوی

قدیمی‌ترین کتابخانه و موزه برجای مانده در سرزمین ایران، مجموعه کتابخانه و موزه آستان قدس رضوی است که بنا بر سنت حسنه وقف پاگرفته و عمر آن از هزار سال افزون است. در حال حاضر بزرگترین مجموعه قران های خطی جهان، (متجاوز از 20 هزار نسخه) که از اهمیتی بی نظیر در جهان اسلام و در میان موزه‌های سراسر دنیا برخوردار است، در آستان قدس رضوی موجود و نگهداری می‌شود. همچنین مجموعه مهم و کم‌نظیری از ادوات نجومی و اسطرلاب‌ها و اشیا نفیس و بی رقیب دیگری همچون انواع شمشیرهای مرصع، قندیل‌های طلا و مرصع و کتیبه‌های طلای دوره صفویه و درهای چوبی منبت و مرصع مربوط به حرم مطهر حضرت رضا علیه‌السلام و دیگر آثاری که در گذر قرن‌ها توسط علمای دینی و مشاهیر فرهنگ و ادب، مردم عادی، خادمان، شاهان و سرداران فاتح و مجموعه‌داران به این آستان اهدا شده و برخی از آنها در موزه‌ها به معرض نمایش قرار دارد.
این کتاب دارای 2 بخش است که در بخش نخست تاریخچه شکل‌گیری موزه در آستان قدس رضوی توضیح داده شده است. در بخش دوم کتاب با عنوان گنجینه‌های آستان قدس رضوی، 14 فصل از جمله تاریخ حرم رضوی، قرآن و نفایس، تمبر و اسکناس، هدایای حضرت آیه‌الله خامنه‌ای، فرش و منسوجات، نجوم و ساعت، ظروف وجود دارد.از دیگر فصل‌های این بخش می‌توان به سلاح‌های سرد و گرم، هنرهای تجسمی، آبزیان و موجودات دریایی، موزه مردم‌شناسی حمام مهدی قلی بیگ، سکه، آثار اهدایی استاد محمود فرشچیان و مدال و نشان اشاره کرد.
این کتاب تالیف حشمت کفیلی با همکاری مریم حبیبی قاینی بایگی و محمدرضا شاهرودی زاده توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و همکاری سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی منتشر شده است.
@Ketabpazhohi

ورقِ دوروی | #رجال ۲ #تاریخ_ادبیات | تاریخ نشر ۹۶/۱۰/۴

میرزا علیخان ترجمان؛ پرکارترین حماسه‌سرای دینی | رحیم فرج‌اللهی

سرایندگان شعر دینی (شیعی) معمولاً افرادی گمنام یا کمتر شناخته شده با پایهٔ ادبی کم ارجی هستند که بیشتر در اندیشه به نظم درآوردن موضوعات دینی-تاریخی بوده‌اند تا ارائهٔ آن موضوعات در زبانی سخته و‌ هنری. در این میان البته استثناهایی همچون حسن کاشی٬ ابن حسام خوسفی٬ نظام استرآبادی و تنی چند انگشت شمار نیز به چشم می‌خورند.
میرزا علیخان ترجمان (۱۲۹۰-۱۳۷۹ق) با تخلص خاموش یکی از این سرایندگان کمتر شناخته شده است که به شهادت آثارش می‌توان وی را پرکارترین شاعر شیعی در زمینه حماسه‌سرایی دینی به شمار آورد.
خاموش از کودکی و نوجوانی در کربلا و طُوَیْریج (هندیّه) به سر برد و بیشتر عمر خود را در نجف گذراند و در هشتم محرم سال ۱۳۷۹ق در همان شهر درگذشت. وی به مدت ۶۵ سال (گویا از نوجوانی) کارمند کنسولگری‌های نجف، کربلا، بغداد و عمراه بود. خاموش آثارش را بدون پاک‌نویسی و به خط خود(نستعلیق ناخوش) می‌نوشت و صحافی می‌کرد. به زبانهای فارسی، عربی، ترکی، هندی و کردی شعر می‌سرود و با زبان فرانسه نیز آشنایی داشت. از آثار او که همگی به نظم هستند برمی‌آید که علاقه و‌ ولع خاصی به منظومه‌سرایی داشته و چندان هم در بند زبان و بیان سروده‌های خود نبوده است.
آثار خاموش به وصیت خودش از سوی فرزندش -عباس ترجمان- به کتابخانه آستان قدس رضوی پیشکش شده است.
وی سراینده شش منظومه حماسی دینی-تاریخی در وزن متقارب است که به ترتیب تاریخ سرایش عبارت‌اند از:
۱. شهنشاهنامه حسینی (۵۷۴۹۰ بیت) در زندگانی امام حسین (ع)
۲.خلافت نامه حیدری (۲۴۰۰۰بیت) در روزگار خلافت و جنگ‌های حضرت علی (ع)
۳. مختارنامه (که گویا تکمیل اثر شاعر دیگری است)
۴. خلافة الحسنیة (مجتبانامه) (۱۸۹۶۲ بیت)
۵. قریب الفرج (۲۵۳۳۵بیت) در زندگی و حالات حضرت ولی‌عصر.
۶. فاطمی نامه (۱۰۶۱۹ بیت) در زندگی و حالات حضرت زهرا.

از دیگر آثار این سراینده دینی ترجمه منظوم دعای عرفه (در پایان جلد دوم شهنشاهنامه حسینی)، بهجة الاحباب (مجموعه قصاید) و انجمن‌نامه خسروی است که اثر اخیر درباره رویدادهای روزگار مشروطه و تلگراف‌هایی است که میان تهران و نجف رد و بدل می‌شده است. همچنین نظم مسایل تقلید و طهارت از کتاب مجمع المسایل مطابق با فتوای آیة الله سید محمد کاظم یزدی (م۱۳۳۷ق).
خاموش در منظومه‌های خود از منابع مختلف شیعی و سنی درباره تاریخ ائمه بهره برده است. از جمله: مجالس شیخ مفید، امالی شیخ صدوق، عبقری الحسان (نهاوندی)، نجم الثاقب (میرزا حسین نوری)، علل الشرایع، شرح الموقف، مصباح [؟]، مناقب ابن شهرآشوب، طرائف سید ابن طاووس، تفسیر علی بن ابراهیم قمی، ناسخ التواریخ، زبدة الفکرة، جامع ترمذی، امالی ابن شریح، ذریعة النجاح، نامه اربعین [؟] و آثار علامه مجلسی و شیخ طوسی و سمعانی -بدون ذکر نام اثر- (نک: فاطمی نامه/گ ۲۰ و گ۶۳).
در کتب تراجم و تذکره‌ها نامی از خاموش نیامده و تنها در ذریعه (۴/ ۳۹۰)از او یاد شده است که خود نیز به آن اشاره کرده است (نک: الخلافة الحسنیة /گ۱۲۱). نام و نسبش در ذریعه این‌گونه آمده است: میرزا علی بن حسین بن علی اکبر بن شیخ ملک المیبدی الیزدی.

منابع:
۱. فهرست کتب خطی آستان قدس رضوی٬ نجیب مایل هروی و سید علی اردلان جوان ٬ مشهد٬ ۱۳۶۱.
۲. مقدمه جلد دوم شهنشاهنامه حسینی به قلم عباس ترجمان، محفوظ در کتابخانه آستان قدس رضوی
۳. الذریعه الی تصانیف الشیعه٬ حاج شیخ آقابزرگ تهرانی.
۴. فاطمی نامه٬ نسخه خطی محفوظ در کتابخانه آستان قدس رضوی.
۵. الخلافة الحسنیة٬ نسخه خطی محفوظ در کتابخانه آستان قدس رضوی.

ورقِ دوروی؛ جریده تلگرامی
@Varagh2Rooy

ورقِ دوروی | #رجال ۲ #تاریخ_ادبیات | تاریخ نشر ۹۶/۱۰/۴

میرزا علیخان ترجمان؛ پرکارترین حماسه‌سرای دینی | رحیم فرج‌اللهی

سرایندگان شعر دینی (شیعی) معمولاً افرادی گمنام یا کمتر شناخته شده با پایهٔ ادبی کم ارجی هستند که بیشتر در اندیشه به نظم درآوردن موضوعات دینی-تاریخی بوده‌اند تا ارائهٔ آن موضوعات در زبانی سخته و‌ هنری. در این میان البته استثناهایی همچون حسن کاشی٬ ابن حسام خوسفی٬ نظام استرآبادی و تنی چند انگشت شمار نیز به چشم می‌خورند.
میرزا علیخان ترجمان (۱۲۹۰-۱۳۷۹ق) با تخلص خاموش یکی از این سرایندگان کمتر شناخته شده است که به شهادت آثارش می‌توان وی را پرکارترین شاعر شیعی در زمینه حماسه‌سرایی دینی به شمار آورد.
خاموش از کودکی و نوجوانی در کربلا و طُوَیْریج (هندیّه) به سر برد و بیشتر عمر خود را در نجف گذراند و در هشتم محرم سال ۱۳۷۹ق در همان شهر درگذشت. وی به مدت ۶۵ سال (گویا از نوجوانی) کارمند کنسولگری‌های نجف، کربلا، بغداد و عمراه بود. خاموش آثارش را بدون پاک‌نویسی و به خط خود(نستعلیق ناخوش) می‌نوشت و صحافی می‌کرد. به زبانهای فارسی، عربی، ترکی، هندی و کردی شعر می‌سرود و با زبان فرانسه نیز آشنایی داشت. از آثار او که همگی به نظم هستند برمی‌آید که علاقه و‌ ولع خاصی به منظومه‌سرایی داشته و چندان هم در بند زبان و بیان سروده‌های خود نبوده است.
آثار خاموش به وصیت خودش از سوی فرزندش -عباس ترجمان- به کتابخانه آستان قدس رضوی پیشکش شده است.
وی سراینده شش منظومه حماسی دینی-تاریخی در وزن متقارب است که به ترتیب تاریخ سرایش عبارت‌اند از:
۱. شهنشاهنامه حسینی (۵۷۴۹۰ بیت) در زندگانی امام حسین (ع)
۲.خلافت نامه حیدری (۲۴۰۰۰بیت) در روزگار خلافت و جنگ‌های حضرت علی (ع)
۳. مختارنامه (که گویا تکمیل اثر شاعر دیگری است)
۴. خلافة الحسنیة (مجتبانامه) (۱۸۹۶۲ بیت)
۵. قریب الفرج (۲۵۳۳۵بیت) در زندگی و حالات حضرت ولی‌عصر.
۶. فاطمی نامه (۱۰۶۱۹ بیت) در زندگی و حالات حضرت زهرا.

از دیگر آثار این سراینده دینی ترجمه منظوم دعای عرفه (در پایان جلد دوم شهنشاهنامه حسینی)، بهجة الاحباب (مجموعه قصاید) و انجمن‌نامه خسروی است که اثر اخیر درباره رویدادهای روزگار مشروطه و تلگراف‌هایی است که میان تهران و نجف رد و بدل می‌شده است. همچنین نظم مسایل تقلید و طهارت از کتاب مجمع المسایل مطابق با فتوای آیة الله سید محمد کاظم یزدی (م۱۳۳۷ق).
خاموش در منظومه‌های خود از منابع مختلف شیعی و سنی درباره تاریخ ائمه بهره برده است. از جمله: مجالس شیخ مفید، امالی شیخ صدوق، عبقری الحسان (نهاوندی)، نجم الثاقب (میرزا حسین نوری)، علل الشرایع، شرح الموقف، مصباح [؟]، مناقب ابن شهرآشوب، طرائف سید ابن طاووس، تفسیر علی بن ابراهیم قمی، ناسخ التواریخ، زبدة الفکرة، جامع ترمذی، امالی ابن شریح، ذریعة النجاح، نامه اربعین [؟] و آثار علامه مجلسی و شیخ طوسی و سمعانی -بدون ذکر نام اثر- (نک: فاطمی نامه/گ ۲۰ و گ۶۳).
در کتب تراجم و تذکره‌ها نامی از خاموش نیامده و تنها در ذریعه (۴/ ۳۹۰)از او یاد شده است که خود نیز به آن اشاره کرده است (نک: الخلافة الحسنیة /گ۱۲۱). نام و نسبش در ذریعه این‌گونه آمده است: میرزا علی بن حسین بن علی اکبر بن شیخ ملک المیبدی الیزدی.

منابع:
۱. فهرست کتب خطی آستان قدس رضوی٬ نجیب مایل هروی و سید علی اردلان جوان ٬ مشهد٬ ۱۳۶۱.
۲. مقدمه جلد دوم شهنشاهنامه حسینی به قلم عباس ترجمان، محفوظ در کتابخانه آستان قدس رضوی
۳. الذریعه الی تصانیف الشیعه٬ حاج شیخ آقابزرگ تهرانی.
۴. فاطمی نامه٬ نسخه خطی محفوظ در کتابخانه آستان قدس رضوی.
۵. الخلافة الحسنیة٬ نسخه خطی محفوظ در کتابخانه آستان قدس رضوی.

ورقِ دوروی؛ جریده تلگرامی
@Varagh2Rooy

✅ کتابخانه شیخ بهائی در کتابخانه آستان قدس رضوی

کتابخانه آستان قدس رضوی با قدمت 1100 ساله خود مجموعه‌ای از نفیس ترین و کم نظیرترین قرآنها و نسخه های خطی را در خود جای داده است. پس از شهادت حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیه والثناء به علت عشق و علاقه به اسلام و گرایش به اهل بیت علیهم السلام، علما و دانشمندان و حکمرانان گرانبها ترین اشیای قیمتی خود را اعم از اموال منقول و غیر منقول وقف روضه منوره نمودند.
از واقفان این کتابخانه، دانشمند و ریاضی دان فقیه و ادیب که در سال 1008 هجری تعداد کتب فوق العاده نفیسی را وقف روضه رضویه علیه السلام نموده شیخ بهاءالدین است. وی از معدود دانشمندان شیعه است که از 77 سال عمر پربرکت خود کمال استفاده را کرده و با گذشت 400 سال از مرگ ظاهری وی همچنان بر فرهنگ و علوم شیعه تأثیر گذار می باشد. وی در اکثر علوم متداول زمان خود تبحر دارد. http://yon.ir/VAkFS
@manuscript

‍ 📕📗موزه‌های آستان قدس رضوی

قدیمی‌ترین کتابخانه و موزه برجای مانده در سرزمین ایران، مجموعه کتابخانه و موزه آستان قدس رضوی است که بنا بر سنت حسنه وقف پاگرفته و عمر آن از هزار سال افزون است. در حال حاضر بزرگترین مجموعه قران های خطی جهان، (متجاوز از 20 هزار نسخه) که از اهمیتی بی نظیر در جهان اسلام و در میان موزه‌های سراسر دنیا برخوردار است، در آستان قدس رضوی موجود و نگهداری می‌شود. همچنین مجموعه مهم و کم‌نظیری از ادوات نجومی و اسطرلاب‌ها و اشیا نفیس و بی رقیب دیگری همچون انواع شمشیرهای مرصع، قندیل‌های طلا و مرصع و کتیبه‌های طلای دوره صفویه و درهای چوبی منبت و مرصع مربوط به حرم مطهر حضرت رضا علیه‌السلام و دیگر آثاری که در گذر قرن‌ها توسط علمای دینی و مشاهیر فرهنگ و ادب، مردم عادی، خادمان، شاهان و سرداران فاتح و مجموعه‌داران به این آستان اهدا شده و برخی از آنها در موزه‌ها به معرض نمایش قرار دارد.
این کتاب دارای 2 بخش است که در بخش نخست تاریخچه شکل‌گیری موزه در آستان قدس رضوی توضیح داده شده است. در بخش دوم کتاب با عنوان گنجینه‌های آستان قدس رضوی، 14 فصل از جمله تاریخ حرم رضوی، قرآن و نفایس، تمبر و اسکناس، هدایای حضرت آیه‌الله خامنه‌ای، فرش و منسوجات، نجوم و ساعت، ظروف وجود دارد.از دیگر فصل‌های این بخش می‌توان به سلاح‌های سرد و گرم، هنرهای تجسمی، آبزیان و موجودات دریایی، موزه مردم‌شناسی حمام مهدی قلی بیگ، سکه، آثار اهدایی استاد محمود فرشچیان و مدال و نشان اشاره کرد.
این کتاب تالیف حشمت کفیلی با همکاری مریم حبیبی قاینی بایگی و محمدرضا شاهرودی زاده توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و همکاری سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی منتشر شده است.
@Ketabpazhohi