گفتگوهای تراثی

"از مجموعه هدایای ایرانی به دربار پادشاهان روس"
✳عصای اهدایی صفویه به کرملین

✅عصای کار دست اساتید اصفهان از جمله هدایای اهدایی پادشاهان ایرانی در اواخر قرن 16 و اوایل قرن 17 به دربار روسیه است که در ساخت آن از چوب، طلا، نقره و سنگهای گرانبها همچون یاقوت و فیروزه استفاده شده است.
✅این عصا که 150 سانتیمتر طول دارد به نشانه دوستی از سوی سفیر پارس به دربار روسیه اهدا شد و متعلق به پاتریارک اعظم روسیه (فیلارت) است که در سال 2005 به موزه «تالار اسلحه» در کاخ کرملین منتقل شد.
✅ با توجه به اینکه فیلارت بین سالهای 1633-1619(1012-998 هجری شمسی) پاتریاک اعظم روسیه بوده، سفرای یکی از دو پادشاه صفوی یعنی شاه عباس صفوی(1007-966 هجری شمسی) یا شاه صفی(1021-1007 هجری شمسی) این هدیه را به فیلارت اهدا کرده‌اند که به احتمال فراوان همان شاه عباس است.
@drmehdisanaei

خاوران‌نامه از آثار ادبی‌ است که به نظم فارسی در سال 805 هجری شمسی برابر با 830 هجری قمری سروده شده است. سراینده آن ابن حسام خوسفی از اهالی قهستان خراسان بوده است. این منظومه حماسی ، دینی و مصنوع است که در بحر متقارب و به وزن شاهنامه فردوسی سروده شده است. موضوع خاوران‌نامه جنگ‌های علی بن ابی‌طالب به همراهی مالک اشتر و ابوالمحجن در سرزمین خاوران، با شاه خاور به نام «قباد» و شاهان بت‌پرست دیگر به نام «طهماس» شاه و «صلصال» شاه است که به نظم کشیده شده است.
این منظومه به گفته ابن حسام از یک کتاب عربی به نظم کشیده شده است. این منظومه با حمد خدا و نعت محمد پیامبر اسلام و دیگر امام‌های شیعه آغاز می‌شود. همچنین این منظومه را تازیان‌نامه نیز گفته‌اند.

👇👇👇👇👇👇👇👇👇

@artnegarshid

👆👆👆👆
تاریخ الرسل و الملوک یا تاریخ الامم والملوک معروف به تاریخ طبری کتابی است به زبان عربی که توسط محمد بن جریر طبری تاریخ‌نگار و محقق مسلمان ایرانی در اواخر سده سوم پس از هجرت به رشته تحریر درآمده‌است. طبری این کتاب را پس از پایان تفسیر قرآنش تألیف نمود. این کتاب، تاریخ را از زمان خلقت شروع کرده و سپس به نقل داستان پیامبران و پادشاهان قدیمی می‌پردازد. در بخش بعدی کتاب طبری به نقل تاریخ پادشاهان ساسانی می‌پردازد، و از آنجا به نقل زندگی پیامبر اسلام، محمد می‌پردازد. در این کتاب وقایع پس از شروع تاریخ اسلامی (مقارن با هجرت به مدینه) به ترتیب سال تنظیم شده و تا سال ۲۹۳ هجری شمسی را در بر می‌گیرد.

تاریخ طبری دارای ۱۶ جلد و مرجع عمده تاریخ ایران تا اول سده چهارم هجری است، همچنین این کتاب مأخذ عمده بسیاری از کسانی واقع شده‌است که بعد از طبری به تألیف تاریخ اسلام اهتمام ورزیده اند

در باره این رساله الایمان که به شهید ثانی منسوب شده و گفتم که برخی تردید کرده اند و این که سوال کرده بودم که آیا این نسخه که مربوط به سال 984 یعنی بیست سال بعد از شهید است دیده شده یا نه از دوستم آقای مختاری سوال کردم. ایشان گفتند که در مجله شیعه، شماره دوم، مقاله ای در انکار نسبت این رساله به شهید نوشته اند. اما این که چرا در این عکس جای تاریخ پاک شده به این دلیل است که مولف این رساله، همنام شهید ثانی و معاصر اوست اما گویا چند سالی بعد از شهید زنده بوده و این را نوشته است. کسانی که بعدها تصور کرده اند که این رساله از شهید است، دیده اند که تاریخ تالیف این کتاب، پس از شهادت شهید است. بنابرین عدد را پاک کرده اند. مثلا زمان تالیف 974 بوده آنها عدد 7 را پاک کرده اند و فکر کرده اند اشتباه شده و حتما شهید که 965 شهید شده قبل از آن را تالیف کرده بوده است. در هر حال عالمی باهمین نام یعنی زین الدین علی آن را تالیف کرده، معاصر شهید و اندکی پس از وی بوده و کاتب هم که از رجال خاندان جباعی است در سال 984 آن را کتابت کرده اما هیچ ارتباطی با شهید ثانی ندارد. امیدوارم درست از تلفن متوجه فرمایشات آقای مختاری شده باشم.
@jafarian1964

اما حالا رساله کوچکی از آقا جمال خوانساری یافتم که به احتمال زیاد خطاب به شاه سلطان حسین است. همان طور که در گزارش خاتون آبادی آورده، شاه از علما خواست در این باره، تکلیف را روشن کنند و آقا جمال این رساله را در اثبات ولادت امام علی (ع) در روز سیزدهم رجب، در پاسخ به درخواست شاه نوشته است. این متن را دقیقا می توان یک رساله مستقل از آقا جمال به حساب آورد، هرچند بنده نمی دانم در مجموعه آثاری که به مناسبت بزرگداشت آقا حسین و آقا جمال خوانساری چاپ شد، این رساله هم آمده است یا خیر. در هر حال متن رساله را در اینجا تقدیم عزیزان می کنم. به نظرم از نظر تعامل علمای بزرگ این دوره با شاهان صفوی و تاثیر آنان در نظامات جاری و از جمله همین روز سیزدهم رجب که از آن تاریخ تا به امروز اهمیت ویژه یافته و همیشه سلاطین در آن روز پذیرای مهمانان از خواص بوده اند، نشان می دهد.
@jafarian1964

دزدی از شاه عباس و رفتار شاه عباس با دزد معترف

در صفحه آخر تاریخ عباسی از ملاجلال الدین منجم، منجم شاه عباس، نکته ای لطیف در باره خبر یک دزدی از کاخ شاه آمده است. بنده الان چاپی آن را که سال 1366 سیف الله وحیدنیا چاپ کرد، در اختیار ندارم تا ملاحظه کنم این متن در آن هست یا خیر. اما در تصویری از نسخه خطی آن این مطلب با خطی بسیار خوش آمده نقل می کنم و تصویرش را می گذارم.
مطلب مربوط به سال 1021 و دوران شاه عباس است. اتفاق هم در فرح آباد (شمال) که بخشی از کاخ های سلطنتی در آنجا بنا شده بود افتاده است. ماجرا یک دزدی است و این که خود دزد مدتی بعد اعتراف می کند و پس از آن شاه عباس بخش عمده پول را که اصلش 24 تومان و اندی بوده، به دزد می دهد. زمان این اعتراف، وقتی است که شاه به آمل رفته است. اما نکته لطیف، این است که ملاجلال می گوید من قبلا ـ از روی نجوم ـ این واقعه را پیش بینی کرده و به اطلاع شاه رسانده بودم. این شما و این هم این متن کوتاه:

در فرح آباد، شبی دزدی چند صندوق از سرکار نواب کامیاب شکافته، مبلغ بیست و چهار تومان و ششهزار دینار نقد که بود، برده، بعد از چند روز، دزد آمده گفت که من این مال را برده ام، و حال، چهار رستمداری از من گرفته اند. چون به آمل نزول اجلال واقع شد، رستم داریان آمده، مبلغ مذکور را آوردند. نواب اشرف پنج تومان آن را به رستمداریان شفقت فرموده، و تتمه را به انعام دزد مقرّر فرمودند.
قبل از وقوع جلال منجم، معروض داشته بود که در ذو الحجة الحرام سنه 1021 از راه روی، دزد به خزانه عامره دست یابد و دزد پیدا شود و ضرر نیابد و مال به خزانه عاید نگردد. تم بالخیر.
(تصویر مطلب را ذیلا ملاحظه فرمایید).
@jafarian1964

@litera9

مجسمه‌هاي باميان افغانستان يادگاري بودند از دوراني كه راهبان بودايي براي رهايي از رنج و رسيدن به نيرواناي مطلق اين «بدي ستوه‌ها» را در دل كوههاي باميان تراشيدند. در اينكه در چه زماني و توسط چه كساني ساخته شده، بايد گفت باور رايج عمومي در منطقه در مقابل اين سؤال، آن را به دوران حكومت كوشاني‌ها نسبت داده و قرن سوم ميلادي را قرن ساخته شدن آنها مي‌داند. اما نظريه‌هاي باستان‌شناسانه و علمي به گونه‌اي ديگر مي‌گويند. این کتاب در این زمینه به تفصیل و روشنی صحبت میکنند.
این کتاب توسط مادام و مسیو گودار و پروفسور هاکن نوشته و به دست احمد علی خان ترجمه شده است وچاپ آن بر عهده ی نشر موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان است.صفحه ها و سطرهای تاریخ بیانگر حال و احوالات مردم قبل از چگونگی تمدن فعلی و فرهنگ و روش زندگی اجتماعی و اعتقادت آنها است.هم اکنون آثاری که در قلب صخره‌ها کشیده شده و یا در زیر آوارها پنهان شده است همچنان شامل داستنها و تبلور از هنر و تمدن است که در قدیم یا نزدیک اسلاف ما بر پایه ی آن جهان خود را ساخته اند و زندگی کرده اند. به عبارت دیگر نشانی می باشد از شیوه ی اعتقادات و باور داشتها و پیشرفت تمدن و هنر و فرهنگ که در آن مقطعی از تاریخ و زندگی اجتماعی که بر اساس آن بنا شده و صورت گرفته است.

@litera9

یکی از آثار شایان توجه میرزا فتحعلی آخوندزاده داستانی است به نام ستارگان فریب خورده یا حکایت یوسف شاه سراج که در تاریخ ۱۸۵۷ م ( ۱۲۷۳ هـ .ق ) نوشته شده است. زمان وقوع داستان مقارن است با سلطنت شاه عباس بزرگ، از پادشاهان صفوی و موضوع آن از یک واقعه ی تاریخی درباره‌ی مرد زین سازی که موقتاً به شاهی رسیده، اقتباس گردیده است. توضیح آنکه در سال هفتم پادشاهی شاه عباس، ستاره‌ی دنباله داری در آسمان پدید آمد و منجمان پیشگویی کردند که ظهور این ستاره نشانه تغییر یا مرگ پادشاهی از سلاطین زمان است و جلال الدین محمد یزدی، منجم باشی شاه، چنین چاره اندیشید که شاه چند روزی از سلطنت کنار گیرد و کسی را که محکوم به مرگ باشد، به جای خود بنشاند. پس یوسفی نامی ترکش دوز را که پیرو یکی از طوایف ضاله اسلام موسوم به نقطویه بود و به تناسخ و دیگر مبانی کفر آمیز اعتقادداشت، لباس شاهی برتن کرده تاج برسر نهادند و به تخت نشاندند و شاه در برابر او به خدمت ایستاد و او سه روز ( از پنجشنبه تا بامداد روز یکشنبه دهم ذیقعده سال ۱۰۰۱ ) بدین صورت پادشاهی کرد و روز دهم ذیقعده او را به دار آویختند و تیرباران کردند و شاه به سریر سلطنت بازگشت.
گذر زمان فریب خورده‌ای درست را پیدا می‌کند!

کتاب: تاریخ_عباسی_یا_روزنامه_ملاجلال
ملا_جلال_الدین_منجم
این کتاب شامل وقایع دربار شاه عباس صفوی اثر ملا جلال الدین منجم می باشد . روزنامه ملا جلال منجم یا تاریخ عباسی از منابع مهم شناخت دوران صفوی است. ملا جلال الدین محمد منجم یزدی از منجمان معروف دربار شاه عباس اول (کبیر) صفوی بود.
⬇️⬇️

خاوران‌نامه از آثار ادبی‌ است که به نظم فارسی در سال 805 هجری شمسی برابر با 830 هجری قمری سروده شده است. سراینده آن ابن حسام خوسفی از اهالی قهستان خراسان بوده است. این منظومه حماسی ، دینی و مصنوع است که در بحر متقارب و به وزن شاهنامه فردوسی سروده شده است. موضوع خاوران‌نامه جنگ‌های علی بن ابی‌طالب به همراهی مالک اشتر و ابوالمحجن در سرزمین خاوران، با شاه خاور به نام «قباد» و شاهان بت‌پرست دیگر به نام «طهماس» شاه و «صلصال» شاه است که به نظم کشیده شده است.
این منظومه به گفته ابن حسام از یک کتاب عربی به نظم کشیده شده است. این منظومه با حمد خدا و نعت محمد پیامبر اسلام و دیگر امام‌های شیعه آغاز می‌شود. همچنین این منظومه را تازیان‌نامه نیز گفته‌اند.

👇👇👇👇👇👇👇👇👇

@artnegarshid

یکی از بی ارزش ترین نسخه های قرآنی که تا به حال به صورت نسخه بر گردان منتشر شده نسخه ای است که به ابن بواب توسط بعضی از افرادی که اصلا دانش نسخه شناسی ندار د نسبت داده شد و مقدمه ای بر آن نوشته است و در عتبه عباسیه با هزینه زیادی چاپ کرد و ظاهرا کارشناسان کتاب سال حوزه نیز از آنها کم دانش تر و این کتاب را متاسفانه در کتاب سال حوزه جایزه داده اند.
دوستان بدانند که این نسبت کاملا غلط است و توسط یکی از اعضای عتبه که به دنبال بزرگ نمایی این قرآن بود صورت گرفته. اصل این نسخه نیز متعلق به قرن هفتم یا هشتم هجری است و هیچ مناسبتی با ابن بواب متوفای 411 هجری ندارد

ولی به اندازه ای که بنده به نسخه هایی که در اختیار خود مرحوم غفاری در تصحیح آثار بوده مراجعه کردم.. ایشان در موارد زیادی پایبند به نسخ نبوده و الفاظ را بعضا از پیش خود یا منابع دست دوم که تصور به دقیقتر بودن داشته تصحیح می کرده اند..
نمونه اش خبر اول امالی شیخ طوسی است که به یاد دارم تصویر همان صفحه در پایان مقدمه ی ایشان آمده و یکی لز الفاظ حدیث را که در فضائل قرآن است را از مجمع البیان گرفته اند و لفظ نسخه ی خطی ملی ملک که متعلق به قرن ششم هجری است را به خیال آنکه دقیق نیست کنار گذاشته اند و هیچ اشاره ای به آن نکرده اند..
جالب آنجاست که منبع مجمع البیان هم در نقل این روایت قطعا امالی طوسی نیست..

قلم مردد مانده!
بنویسد چهارده قرن است ارکان هدایت درهم شکست یا چهارده قرن است علی فائز شد؟
بنویسد چهارده قرن است رشته ی وصایت و خلافت رسول خدا از هم گسست یا چهارده قرن است که بار دگر علی به محبوبه اش زهراء رسید؟
چهارده قرن است که اشقی امت سپیدمویی را با خون سر خضاب کرد یا چهارده قرن است که دگر علی خاری در چشم و استخوانی در گلو ندارد؟
اما خوب میداند!
چهارده قرن است ایتام کوفه چشم انتظار مانده اند!
چهارده قرن است بانگ أذان علی از مأذنه ی مسجدکوفه به گوش نمی رسد!
چهارده قرن محرابی یادآور خاطره ی فرقی شکافته،عمامه ای خونین و جماعتی ناتمام شده است!
چهارده قرن نخلستانی متروک و چاهی بی همدم مانده!
چهارده قرن است علی جهان را تشنه ی عدالت گذارده!
آری
چهارده قرن از شهادت مهربان مردی که در واپسین لحظات عمر،النفس بالنفس گویان دغده اش طعام و فراش قاتل خویش بود گذشت!
عباراتی که از نظر گذشت تنها قطره ای بود از دریای مظلومیت حضرت امیرالمومنین علیه السلام،
شهادت آن حضرت در سال چهلم هجری واقع شده و امسال که برابر است با سال یک هزار و چهارصد و چهل هجری،
مقارن می باشد با هزار و چهارصدمین سال شهادت حضرت علی علیه السلام
@shojaei_m

لطف شماست 🙏روضه های اول تا پنجم کتاب خلدبرین متاسفانه تا کنون منتشر نشده اند، استاد میرهاشم محدث حدیقه های اول تا چهارم از روضه هشتم کتاب را در سال 1372 و روضه های ششم و هفتم کتاب را در سال 1379 منتشر کرده اند، جناب محمدرضا نصیری نیز حدیقۀ ششم و هفتم از روضۀ هشتم را با عنوان ایران در زمان شاه صفی و شاه عباس دوم در سال 1380 چاپ کرده اند، امید است که حدیقه پنجم از روضه هشتم این کتاب که بسیار مفصل بوده و در باب وقایع سیاسی ایام شاه عباس اول صفوی است هم چاپ شود که فوق العاده برای پژوهشگران دوره صفوی مهم است، دستنویس های بسیار خوبی از این حدیقه وجود دارد که البته نسخه شماره 2411 کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران گویا به زمان مولف نزدیک تر است، کتاب خلد برین محمد یوسف قزوینی یا همان واله اصفهانی یک دوره تاریخ عمومی است و لکن وحید قزوینی کتابی به نام تاریخ جهان آرای عباسی دارد که توسط پژوهشگاه علوم انسانی چاپ شده است، گویا هر دو برادر بیش از 105 سال زیسته اند! مجددا از راهنمایی جنابعالی که نکات تازه ای را پیش روی من قرار دادید بسیار سپاسگزارم🙏🙏🙏

🔹به تازگی برخی مدعیان طب اسلامی چند تصویر از نسخه خطی رساله ذهبیه و شناسنامه آن منتشر کرده‌اند و مدعی شده‌اند که این نسخه، کهن‌ترین نسخه موجود رساله ذهبیه است. این نسخه خطی در کتابخانه آیت الله گلپایگانی (ره) موجود می‌باشد و تاریخ تحریر آن در صفحه مشخصات این کتابخانه به تاریخ 705 هجری ثبت شده است.
لازم می‌دانم در خصوص تصویر منتشر شده و انتساب آن به سال 705 هجری سه نکته را به عرض رسانم:

1️⃣ اولاً کسانی که با نسخ خطی آشنا هستند ‌نیک می‌دانند که وضعیت فهرست‌نگاری نسخ خطی چه وضعیت اسفناک و غیر علمی است، به گونه‌ای که ابداً نمی‌شود به صرف ذکر تاریخ تحریر، آن هم در شناسنامه‌ای که عمدتا توسط برخی محققین کم دقت در دهه‌های اخیر گردآوری شده است، اعتماد کرد. این مسئله برای اهل تحقیق روشن است.

🔺ثانیاً یکی از محققینی که درباره نسخه‌های بحرینی مطالعه می‌کند درباره تاریخ کتابت این نسخه (با واسطه) مطلب زیر را به دست ما رسانده است: 👇
«... أنّ المراد هو عام 1175هـ، وقد جرت عادة بعض النسّاخ البحرانيين لدينا بحذف رقم الألف، والنقطة بين الرقمين (5)، و(7) هي نقط لفظة "سنة".» (به طور خلاصه یعنی تاریخ تحریر سال 705 نیست، بلکه سال 1175 است)

🔹 این موضوع به اطلاع برخی محققین معاصر از جمله فاضل ارجمند آقای محمدباقر ملکیان و دو محقق دیگر نیز رسید و ایشان نیز این مطلب را تایید نمودند و تصریح کردند که از این دست اشتباهات در شناسنامه‌ نگاری‌های نسخ خطی به وفور یافت می‌شود و امری دور از انتظار نیست. با عنایت به این بیان، احتمالا تاریخ نگارش این نسخه از رساله ذهبیه سال 1175 ه.ق بوده است و نه سال 705 ه.ق! این مسئله نیز برای اهل تحقیق روشن است.

3️⃣ ثالثاً اگر از طرق قطعی و یقینی نتوان به تاریخ تحریر نسخه دست یافت، اساسا کشف این مهم محتاج تعمق زیادی است. تاریخ کتابت را دست‌کم به یکی از دو روش ذیل می توان پیدا نمود:
1. تاریخ های مندرج در یادداشت‌های صفحه بدرقه و آخر نسخه
2. آگاهی از تاریخ پیدایش خطوط در تمدن اسلامی (رسم الخط)

🔹 یکی از مهم‌ترین نکات قدیمی نسخه‌شناسی که مورد توجه کتاب‌شناسان قرار داشته «رسم الخط» است، که حقیقتا یکی از اصلی‌ترین مباحث نسخه‌شناسی کتب و رسائل خطی است. فی المثل همه می‌دانیم رسم الخط کوفی، جزو نخستین خطوطی است که در تمدن اسلامی در میان نسخه‌نویسان رایج شد و تا حدود سه قرن برای کتابت قرآن و کتیبه‌های عربی به کار می‌رفت. بدیهی است اگر نسخه‌ای به قرون اولیه اسلام منتسب شود دست کم باید رسم الخطی شبیه به رسم الخط کوفی را داشته باشد.

🔺 از همین رو زمانی که نسخه‌ای به سال 705 هجری منتسب می‌شود، نباید رسم الخطی شبیه به نگارش‌های قرن یازدهم یا دوازدهم را داشته باشد. شیوه نگارشی که در تصویر منتشر شده از این رساله مشاهده می‌کنیم، در واقع ترکیبی از «نسخ جدید» و «تعلیق» است (و احتمالا ترکیب یک یا دو رسم الخط دیگر)، که بیشتر آن را در نگارش‌های قرن یازدهم و دوازدهم هجری می‌بینیم! این مسئله نیز برای اهل تحقیق روشن است!

🔹 از مجموع این نکات این به ذهن می‌رسد که انتساب این نسخه به سال 705 هجری نمی‌تواند درست باشد و برای اظهار نظر قطعی در خصوص تاریخ نگارش این نسخه نیازمند شواهد بیشتری در این خصوص هستیم اما احتمالاتی که از رسم الخط آن و همچنین شیوه کتابت برخی نساخ وجود دارد این احتمال را در ذهن تقویت می‌کند که این نسخه نهایتا مربوط به قرن 11 یا 12 هجری باشد.

با سلام و عرض ادب خدمت همه عزیزان یک مطلبی را خواستم در اینجا عنوان کنم و آن اینکه نسخه ای خطی از کتاب شرح منهاج بیضاوی در کتابخانه ملی موجود است که به اشتباه شارح آن را علامه سمر قندی نوشته اند و بیان داشتند که این نسخه به خط خود شارح است و تاریخ کتابت آن هم 665 هجری است که با تحقیقی که بنده انجام دادم این شرح نه اینکه از سمرقندی نیست بلکه تاریخ کتابت هم اشتباه است . شارح جناب علامه محمود عبدالرحمن اصفهانی است که در سال 674 متولد شده اند و با نسخه ای که نزد بنده است تطابق دادم و این امر برایم ظاهر شد و تاریخ کتابتی که به سال 665 هم نوشته شده در اخر نسخه هم اشتباه است زیرا وقتی خود شارح سال 674 متولد شده اند چطور شرح ایشان در سال 665 کتابت شده است .

کتاب :تاریخ تبریز تا پایان قرن نهم هجری
نویسنده :محمدجواد مشکور

کتاب تاریخ تبریز، از آن دسته از کتاب های سلسله انتشارات انجمن نوشته های ملی در دهه چهل میباشد که نویسنده در مقدمه ی این کتاب به توضیح انگیزه های خود در مورد نگارش این کتاب پرداخته است و توضیح داده که این کتاب در ابتدا قرار بود در یک جلد تدوین شود اما به دلیل گستردگی موضوع تبدیل به چند کتاب شده است.

بخش اول این تحقیقات با عنوان« نظری به تاریخ آذربایجان و آثار باستانی و جمعیت شناسی آن» به چاپ رسیده که به صورت عمومی در مورد تاریخ آذربایجان است.

کتاب دیگر در مورد تبریز به صورت تخصصی نوشته شده است «تاریخ تبریز از آغاز تا پایان قرن نهم» نام دارد. البته آنگونه که نویسنده در مقدمه ذکر میکند، قرار بر این بوده که ادامه ی این تاریخ نگاری در جلد دیگری با عنوان « تاریخ تبریز از آغاز قرن دهم تا پایان غائله ی آذربایجان» مدون شود که از سرنوشت جلد دوم اطلاعی نیست.

کتاب «تاریخ تبریز از آغاز تا پایان قرن نهم» از جمله کتب ارزشمند و البته دقیق و محققانه ای است که در حوزه ی تبریز شناسی نوشته شده. این کتاب در چهار بخش نگارش یافته است.
🆔 @Archpoldeb

خاوران‌نامه از آثار ادبی‌ است که به نظم فارسی در سال 805 هجری شمسی برابر با 830 هجری قمری سروده شده است. سراینده آن ابن حسام خوسفی از اهالی قهستان خراسان بوده است. این منظومه حماسی ، دینی و مصنوع است که در بحر متقارب و به وزن شاهنامه فردوسی سروده شده است. موضوع خاوران‌نامه جنگ‌های علی بن ابی‌طالب به همراهی مالک اشتر و ابوالمحجن در سرزمین خاوران، با شاه خاور به نام «قباد» و شاهان بت‌پرست دیگر به نام «طهماس» شاه و «صلصال» شاه است که به نظم کشیده شده است.
این منظومه به گفته ابن حسام از یک کتاب عربی به نظم کشیده شده است. این منظومه با حمد خدا و نعت محمد پیامبر اسلام و دیگر امام‌های شیعه آغاز می‌شود. همچنین این منظومه را تازیان‌نامه نیز گفته‌اند.

👇👇👇👇👇👇👇👇👇

@artnegarshid

نوروز نامه
اثر عمر خیام

🆔 @Archpoldeb
نوروزنامه نمونه‌ی کاملی از سبک نثر در قرن پنجم است و کلیه‌ی مختصات نثر قرن پنجم در آن دیده می‌شود. روش نگارش این کتاب بسیار ساده و شیوا و خالی از تکلف است. عبارات آن کوتاه و مفردات تازی آن کم است و بعضی لغات و عبارات پهلوی در آن دیده می‌شود. از این کتاب دو نسخه خطی باقی مانده‌است. یکی نسخهٔ لندن و دیگری نسخه برلن.
علی حصوری در پیشگفتار نسخهٔ تصحیح شدهٔ این کتاب می‌نویسد:
«نوروزنامه را، رساله‌ای که درآن حرف بسیار است- منسوب به خیام شمرده‌اند. اما می‌توان اطمینان کردد که خیام یادداشت‌هایی فراهم آورده بود تا از آن کتابی دربارهٔ نوروز بپردازد و شاید عمرش وفا نکرده و یا اصلاً به آن نپرداخته و یادداشت‌هایش پس از او به وسیلهٔ دیگران به شکل کتاب موجود درآمده است.»
نوروزنامه منسوب به شاعر گران‌مایه و عالی‌قدر ایران خیام است. حکیم ابوالفتح عیاث‌الدین عمربن ابراهیم خیام در ریاضیات و نجوم و فلسفه استاد و سرآمد فضلای مبرز و حکمای مسلم عصر بوده است و در شمار بزرگ‌ترین شعرا و نویسندگان ایران قرار دارد. وی به قرائن، در حدود 407 به دنیا آمده و در سال 517 در نیشابور درگذشته است. خیام در سال 467 به اصلاح و تعدیل تقویم فارسی مبادرت ورزیده و درست‌ترین روش گاه‌شماری را بنیاد نهاده است.
در نوروزنامه اسباب پیدایش جشن نوروز و کشف حقیقت آن و این‌که کدام‌یک از شاهان واضع جشن نوروز بوده و آیین آن و آداب پادشاهان ساسانی در این باب و مطالب گوناگون دیگری آمده است.
این کتاب به‌سعی و تصحیح مجتبی مینوی، و همکاری صادق هدایت، در سال 1312 توسط کتابخانه‌ی کاوه به چاپ رسیده است.
🆔 @Archpoldeb