گفتگوهای تراثی

علیکم السلام
"ای نور که از چَشمِ رَمَددیده برفتی"

چشمی که به خود بیماری و عارضۀ رَمَد را دیده، مُرمَد گویند. رَمَد: درد چشم و باد کردن آن.
مولانا گوید:

مادحِ خورشید مدّاحِ خَود است
که دو چشمم سالم و نامُرمَد است

جرعه ای از جام سحر

7) سحرگاه هفتم


خداوندا...

ما نمی دانیم چه چیز را سپاس گوییم؟!

زیبایی ای را که پراکندی؟
یا زشتی ای را که پوشاندی؟!

غمخواری و نعمت بخشی بزرگت؟
یا نجات ها و سلامت بخشی های فراوانت را؟

ای دوستدار هر آن کس که با تو دوستی می کند...

و ای روشنی چشم آن کس که به تو پناه می جوید
و با پیوستن به تو، از دیگران می گسلد...

تویی نیکوکار...
و ماییم بدکردار...

پس... به زیبایی آن چه نزد توست
از زشتی آن چه نزد ماست، درگذر!

و کدام بی خبری است که بخشندگی ات آن را فرانگیرد؟!

و کدام زمان، طولانی تر از مهلتی که تو داده ای؟!

کرده های ما در کنار نعمت های تو چه ارزشی دارند؟!

و چگونه کرده هایمان را بیفزاییم تا در برابر کرم تو جا گیرد؟!

و چگونه با همه ی رحمتی که از تو گسترده است
گناهکاران در تنگنا قرار گیرند؟!



ترجمه ی آزاد فراز دیگری از دعای ابوحمزه

جرعه ای از جام سحر

18) سحرگاه هجدهم


خداوندا...
من در پناه اسلام، به تو توسل می جویم...
و به احترام قرآن، به تو اعتماد دارم...

و به عشقم نسبت به آن پیامبر درس ناخوانده
آن قریشی هاشمی، آن عرب تهامی
آن مکی اهل مدینه...
امید نزدیک شدن به تو را دارم

پس... ایمان انس طلب مرا به وحشت مینداز...
و پاداشم را پاداش آن کس قرار مده که غیر تو را می پرستد

چرا که گروهی تنها به زبان ایمان آوردند تا جان خود را حفظ کنند
و بدانچه خواستند نیز رسیدند

و ما نیز به راستی هم با زبان و هم با دل هایمان به تو ایمان آوردیم
تا از ما درگذری...
پس ما را نیز بدانچه آرزویش را داریم برسان!

و امید به خودت را در سینه هامان ثابت نگه دار

و پس از آن که هدایتمان کردی، دلهایمان را ملغزان
و از جانب خودت به ما رحمت آور که تو پر بخششی

پس به عزتت سوگند... که اگر مرا از خود برانی
از درت جدا نمی شوم! و به خاطر شناختی که از بزرگواری
و مهرگستری ات بر دلم الهام شده، از تملقت دست نخواهم کشید

مگر یک برده، جز به جانب اربابش، به سوی چه کسی می رود؟!
و یک آفریده، جز به سوی آفریننده اش، به چه کسی پناه می جوید؟!



ترجمه ی آزاد فرازهایی از اواسط دعای ابوحمزه

السلام علیکم یا اهل البیت النبوة ؛ سلام یک کلمه انسانی نمیتواند باشد یعنی انسان نمیتواند آنرا تولید کرده باشد نمیتواند آنرا از طرف خود به دیگران هدیه دهد و یا از طرف خود برای هر کس که خودش میخواهد بکار برد. سلام کلمه ی است الهی که از الله تعالی برای هر کس که او بخواهد فرستاده میشود! لذا در قرآن شریف خدا به انسان سلام میفرماید خدا به انسان آموزش سلام کردن می دهد خدا به انسان دستور سلام کردن می دهد خدا به انسان میفهماند و می فرماید که به چه کسی سلام کن و به چه کسی سلام نکن! چرا؟ چون سلام یعنی نوعی از تسلیم است که انسان را مودب در برابر انسان دیگر میسازد! تسلیم شدن یا نشدن، مودب بودن یا نبودن یعنی چه آدابی را رعایت کردن یعنی چه روشی در برخورد با دیگران داشتن، همگی مربوط به خداست و بایستی از جانب خدا مشخص و تعریف و اجازه داده شود. سلام ما به اهل بیت پیامبر از جانب خودمان نیست همانطور که از جانب خودمان به دیگران هم نمیتوانیم سلام کنیم.

آیا در واقع و حقیقت اینگونه است؟ نظام جمع و اتحاد و ارتباط انسانها با یکدیگر بسته به کار کردن و خدمت کردن هر کس به دیگری است؟ یعنی اگر شخصی در استخدام کسی دیگر نباشد، ارتباط انسانها با هم از بین می رود؟ ... انسانها برای خدمت به هم خلق نشده اند تا این امر بهانه ی باشد برای زنده ماندنشان! زندگی برای خدمت کردن نیست بلکه برای عبادت وبندگی خدای متعال است!

🌹🌹🌹

ای وجود تو اصل هر موجود
هستی و بوده‌ای و خواهی بود

صانع هر بلند و پست تویی
همه هیچند👌، هرچه هست تویی👌

نقشبند صحیفهٔ ازل تویی
یا وجود قدیم لم‌یزل تویی

نی ازل آگه از بدایت تو
نی ابد واقف از نهایت تو

از ازل تا ابد سفید و سیاه
همه بر سر وحدت تو گواه

ورق نانوشته می‌خوانی
سخن ناشنیده می‌دانی

پیش تو طایران قدوسی
بهر یک دانه در زمین‌بوسی

روی ما سوی توست از همه سو
سوی ما روی تست از همه رو

در سجودیم رو به درگه تو
پا ز سر کرده‌ایم در ره تو

چیست این طرفه گنبد والا؟
رفته گردی ز درگهت بالا

کعبه سنگی بر آستانهٔ تو
قبله راهی به سوی خانهٔ تو

صبح را با شفق برآمیزی
آب و آتش به هم درآمیزی

زلف شب را نقاب روز کنی
مهر و مه را جهان فروز کنی

فلک از ماه و مهر چهره‌فروز
داغ‌ها دارد از غمت شب و روز

بحر از هیبت تو آب شده👌
غرق دریای اضطراب شده

گرد کویت زمین به خاک نشست👌
گشت در پای بندگان تو پست👌

کوه از جانب تو آهنگست
از تو بار دلش گران‌سنگست👌

باد را از تو آه دردآلود👌
خاک را از تو روی گردآلود👌

آتش از شوق داغ بر دل ماند👌
آب از گریه پای در گل ماند👌

همه سر بر خط قضای تو اند
سر به سر طالب رضای تو اند👌

هرچه آن در نشیب و در اوج است
تو محیطی و آن موجست

موج اگر نیست بحر را چه غمست
بحر اگر نیست موج خود عدمست

موج دریاست این جهان خراب
بی‌ثباتست همچو نقش بر آب

گه ز موج دگر خورد بر هم
گه ز باد هوا شود در هم

من به امید گوهر نایاب👌
کشتی افکنده‌ام درین گرداب

کشتی من ز موج بیرون بر👌👌👌🙏🙏🙏😭😭😭😭😭
همچو نوحش بر اوج گردون بر🙏🙏😭😭😭

گر ز من جز گنه نمی‌آید😭😭
از تو غیر از کرم نمی‌شاید😭😭

گرچه لب‌تشنه‌ام فتاده به خاک😭😭😭
چون تو را بحر لطف هست چه باک؟

شعر از هلالی جغتایی

🌹🌹🌹

✍🏻 خدا لعنت كند كسى را كه به تو تير انداخت، خدا لعنت كند كسى را كه به تو نيزه زده، خدا لعنت كند كسى را كه سرِ تو را بريد، خدا لعنت كند كسى را كه سر تو را با خود حمل نمود، خدا لعنت كند كسى را كه با چوب وسط دندان هاى ثناياى تو زد، خدا لعنت كند كسى را كه زنان تو را گريانْد، خدا لعنت كند كسى را كه فرزندانت را يتيم نمود، خدا لعنت كند كسى را كه دشمنان تو را كمك كرد، خدا لعنت كند كسى را كه به منظور جنگ با تو سفر نمود، خدا لعنت كند كسى را كه تو را از آب فرات منع كرد، خدا لعنت كند كسى را كه بتو خيانت نمود و تنهايت گذاشت، خدا لعنت كند كسى را كه صداى تو را شنيد و جوابت را نداد، خدا لعنت كند پسر خورنده جگرها را و خدا لعنت كند فرزند و ياران و تابعين و مددكارانش و فرزند سميّه را و خدا لعنت كند تمام قاتلان تو و آنان را كه بر قتلت كمك كردند و خدا درون و دل‌ها و قبرهاى ايشان را پر از آتش كند و ايشان را عذابى دردناك نمايد.
⚫️ثُمَّ تَنْكَبُّ عَلَى الْقَبْرِ وَ تَقُولُ يَا سَيِّدِي أَتَيْتُكَ زَائِراً مُوقَراً بِالذُّنُوبِ أَتَقَرَّبُ إِلَى رَبِّي بِوُفُودِي إِلَيْكَ وَ بُكَائِي عَلَيْكَ وَ عَوِيلِي وَ حَسْرَتِي وَ أَسَفِي وَ بُكَائِي وَ مَا أَخَافُ عَلَى نَفْسِي...
✍🏻 سپس صورت را بر قبر گذارده و بگو: اى سرورِ من، به نزد تو آمدم در حالى‌كه زائر تو هستم و کوله بارى از گناه را مى‌كِشم، سفر خود بسوى تو را وسيله قرار دادم كه به پروردگارم نزديك شوم و نيز بواسطهٔ گريستن بر تو و با صداى بلند زارى نمودن و حسرت و تأسف خوردن و گريه كردن بر حال خويش بخدا تقرّب مى‌جويم و بر خود خوف و هراسى ندارم که از مصیبتت جان دهم.
📓کامل الزیارات، باب ٧٩، حدیث ٢١

🔻در این زیارت به چند نکته کلیدی اشاره شده:
هم به مصائبِ جگرسوزِ امام، هم برائت از دشمنان و ضاربانِ امام چه لشکر_چه سیاهی‌لشکر، هم به لزومِ اشک ریختن و ضجه و ناله و اندوه تا حدِ جان دادن در زیارت، هم به اینکه گریه نکردن بر آن امام مظلوم جفاست وقتی تمام مخلوقین بر ایشان گریستند، هم به اینکه زیارت و اشک و اندوه بر آن امام غریب سبب تقرب بخدای تعالی است، هم به شفیع قرار دادنِ امام برای بخشیده شدن گناهان، هم به همت در رفتن به زیارت هرچند راه دور باشد و مرکب مناسب نباشد.

@ashkvareh

آیا از دوستان کسی می داند که مطلع های زیر از غزلیات کدام شاعران است؟
۱-نیست یک موی گناهم به میان تو قسم/خبر از هیچ ندارم به دهان تو قسم (صفی)
۲-ای روی چون مه آن زلف چون مار/بردار پرده بنمای دیدار (رضا)
۳-هر کس که کشته تو شد او را ممات نیست/ مانیم بر رخ تو و پروای مات نیست (اوحدی)
۴-ایها العشاق گر کس را به ما اقرار نیست/ شکر ایزد را که ما را با کسی انکار نیست
۵-یک بوسه از آن چهره گلنار بده/یک را چه کنم دو و سه و چهار بده (حسینی)
۶-افتاده ام به دام بت خوش لگامکی/ شیرینی شکرلبکی رخ چو ماهکی
۷-نوشی به صد جان روان قوت روان کیستی/کامی به صد حسرت نهان آرام جان کیستی

و این دو مصراع که شاعر آن را تضمین کرده:
۱- بلبل باغ گلستان صفاهانم من
۲-هر کس که بیند آن دم (پیشش) بمیرد

آیا از دوستان کسی می داند که مطلع های زیر از غزلیات کدام شاعران است؟
۱-نیست یک موی گناهم به میان تو قسم/خبر از هیچ ندارم به دهان تو قسم (صفی)
۲-ای روی چون مه آن زلف چون مار/بردار پرده بنمای دیدار (رضا)
۳-هر کس که کشته تو شد او را ممات نیست/ مانیم بر رخ تو و پروای مات نیست (اوحدی)
۴-ایها العشاق گر کس را به ما اقرار نیست/ شکر ایزد را که ما را با کسی انکار نیست
۵-یک بوسه از آن چهره گلنار بده/یک را چه کنم دو و سه و چهار بده (حسینی)
۶-افتاده ام به دام بت خوش لگامکی/ شیرینی شکرلبکی رخ چو ماهکی
۷-نوشی به صد جان روان قوت روان کیستی/کامی به صد حسرت نهان آرام جان کیستی

و این دو مصراع که شاعر آن را تضمین کرده:
۱- بلبل باغ گلستان صفاهانم من
۲-هر کس که بیند آن دم (پیشش) بمیرد

آیا از دوستان کسی می داند که مطلع های زیر از غزلیات کدام شاعران است؟
۱-نیست یک موی گناهم به میان تو قسم/خبر از هیچ ندارم به دهان تو قسم (صفی)
۲-ای روی چون مه آن زلف چون مار/بردار پرده بنمای دیدار (رضا)
۳-هر کس که کشته تو شد او را ممات نیست/ مانیم بر رخ تو و پروای مات نیست (اوحدی)
۴-ایها العشاق گر کس را به ما اقرار نیست/ شکر ایزد را که ما را با کسی انکار نیست
۵-یک بوسه از آن چهره گلنار بده/یک را چه کنم دو و سه و چهار بده (حسینی)
۶-افتاده ام به دام بت خوش لگامکی/ شیرینی شکرلبکی رخ چو ماهکی
۷-نوشی به صد جان روان قوت روان کیستی/کامی به صد حسرت نهان آرام جان کیستی

و این دو مصراع که شاعر آن را تضمین کرده:
۱- بلبل باغ گلستان صفاهانم من
۲-هر کس که بیند آن دم (پیشش) بمیرد

سلام علیکم

متن:

ور به نخلی دوچار گشته خزان
کرده رَم، چون حرارت از آبان

شرح:

دوچار: مقابل و روبارو، چون «چشم چار شدن» نیز به همین معنی است؛ چه از ... .

توضیح:
دوچار [با تلفظ «دُچار»] به معنی مقابل و روبارو [= روبرو] است.

من نظرم را در این مطلب می‌گویم تا ببینیم نظر دوستان دیگر چه باشد. متن را چنین می‌خوانم:

پس با کدام کدام به یک وتیره پیش آمده شود.

«کدام کدام» را جایی ندیده‌ام به این معنی آمده باشد؛ اما فکر می‌کنم در زبان گوینده به معنی «هر یک» یا «هر کس» یا «همه» به کار رفته است. شما باید ببینید در این کتاب باز هم آمده است یا نه. و اگر آمده است همین معنی را می‌رساند؟
«وتیره» هم به معنی شیوه و روش است.
در مجموع، جمله یعنی:
پس با هر یک(/همه) به یک شیوه رفتار می‌شود.

این با منطق پیش و پس عبارات هم سازگار است؛ یعنی اگر تو تنها بودی، با تو به گونهٔ دیگری رفتار می‌شد؛ اما دیگران هم هستند و ممکن است آنان هم متوقّع شوند.

دهم تیرماه زادروز محمد قهرمان

شاعر، پژوهشگر و مصحح متون. در روستای امیرآباد از توابع تربت حیدریه به دنیا آمد. تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران گذراند. از آذر ۱۳۴۰ به عنوان کتابدار در دانشکدۀ ادبیات دانشگاه فردوسی مشغول به کار شد و تا دورۀ بازنشستگی در آن سمت بود.
او زبان بومی تربت حیدریه را به خوبی می‌دانست و اشعار زیادی به این زبان سرود.
او شاعر و متخصص سبک هندی بود و تصحیح چندین و چند دیوان شعری از جمله دیوان صائب تبریزی را در کارنامه دارد. حاصل عمر و خدی خدای خودم از مجموعه‌های شعری اوست.
محمد قهرمان در ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۲ درگذشت.

ترک آرزو
عادتم شده در عشق، گاهِ گفتگو کردن
خنده بر لب آوردن؛ گریه در گلو کردن
می‌شود ز دستم گم رشتۀ سخن صد بار
گر شبی شود روزی با تو گفتگو کردن
از تو گوشۀ چشمی دید چشم و حاشا کرد
بایدش چو آیینه با تو روبه‌رو کردن
دردمندِ عشقت را حال از دو بیرون نیست:
یا ز عشق جان دادن، یا به درد خو کردن
کاش صد زبان باشد همچو شانه عاشق را
تا تواند از دستت شِکوه موبه‌مو کردن
ای امید جان گفتی چیست آرزویِ تو؟
گر وصال ممکن نیست، ترک آرزو کردن

محمد قهرمان

@AfsharFoundation

🔸علی ای همای وحدت!

🔹شعر زیبای مفتون همدانی در مدح علی (ع) که قبل از شعر مشهور شهریار سروده شده است:

علی ای همای وحدت تو چه مظهری خدا را؟
که خدا نمود زینت به تو تخت انّما را

علی ای محیط وحدت تو چه آیتی خدا را
که محاط توست کثرت چه نهان چه آشکارا

علی ای سوار قدرت تو چه قدرتی خدا را
که کشید دست و تیغ تو کمان لافتی را

علی ای که با محمّد به دو جسم رفته یک روح
صلوات ختم بنما بنگر یکی دو تا را

علی ای سماء وحدت تو چه پرتوی خدا را
که به نه سپهر دادی تو علو و ارتقا را

تو به آسمان وحدت چه مهی چه آفتابی
که گرفته نور روی تو ز ارض تا سما را

به تو گر قوام هستی ز ازل خدا نبستی
به تمام ملک هستی به که کردی این عطا را

علی ای که داد احمد به کفت لوای حمدش
که علم کند یدالله به دو عالم آن لوا را

علی ای که در شجاعت به قدر تو قدر دادی
که قدر به دست گیرد سر رشته قضا را

نبود به جز تو حیدر نبود به جز تو صفدر
به کسی نداده داور به جز از تو این قوا را

علی ای که کس به جز تو به خدا نمی تواند
که بقا دهد فنا را که فنا دهد بقا را

به کدام چشم بیند به تو آن که خود نبوده
که ز ابتدا تو بودی و تو هستی انتها را

علی ای که حب و بغض تو بهشت گشت و دوزخ
که میان این دو برزخ کند امتحان ما را

تو به توبه و انابه لب بوالبشر گشودی
پسری قبول توبه ز پدر نمود یارا

دم عیسوی ز لعل تو نمود مرده احیا
که به دست پور عمران تو نهادی آن عصا را

چو عروج کرد احمد که به جز تو بود آن جا؟
که به جلوه وانماید پس پرده عما را

علی ای که در سخاوت به هزارها چو حاتم
ز کرم تو یاد دادی ره بخشش و سخا را

علی ای که بوعلی ها ز تو رسم کرده قانون
که نوشت حکمت او ز شفای تو شفا را

اگر عمرو یا که عنتر چه به نهروان چه خیبر
که نکرد گم ز بیم تو به جنگ دست و پا را؟

به جز از علی چه گویی به کسی خلیفه الله
ز خدای زهد و تقوی بده فرق اتقیا را

علی ای که با نگاهی کنی عالمی تو احیا
چه شود که وا نوازی به نگاهی آشنا را

@bazmeghodsian