گفتگوهای تراثی

2️⃣ ?«لَقَدْ كانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْبابِ ما كانَ حَدِيثاً يُفْتَرى‏ وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ تَفْصِيلَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ؛ (يوسف، 111)؛ هرآينه در سرگذشت آنان براى خردمندان عبرتى بوده است. اين- قرآن- سخنى نيست كه به دروغ بافته شده باشد؛ بلكه تصديق‏كننده آنچه (كتب آسمانى) پيش روى آن (پيش‏تر نازل شده) است و شرح و بيان هرچيزى و رهنمونى و بخشايشى است براى مردمى كه ايمان آورند».
♦️ مقصود از حديث در اين آيه، قرآن كريم است و «كل» و «شى‏ء» نيز، عام و مطلق آمده و بر همه حقايق هستى قابل تطبيق است. بنابراين قرآن، بيانگر هر چيزى است كه در عالم وجود دارد.
? نقد
? گويا تعبير «تفصيل كل شى‏ء» در اين آيه، درصدد ردّ ذهنيتى است كه در پى نقل‏ برخى جزئيات قصص قرآن، براى بعضى پديد مى‏آمد كه شايد اينها از سوى خدا نباشد. اين آيات تأكيد مى‏كند كه اين ريزه‏كارى‏ها نيز، از سوى خداست و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در آن نقشى ندارد. پس تكيه آيه، بر بيانگر همه چيز بودن قرآن نيست؛ بلكه منظور، از سوى خدا بودن همه قرآن و از جمله جزئيات قصص است. برخى معتقدند كه اين آيه مبالغه در بيان هرچيزى است كه مردم در امور دينى بدان نياز دارند؛ ولى حمل بر مبالغه درست نيست؛ بلكه مى‏توان گفت «كل شى‏ء» مقيد به قيدى است كه به سبب «مقام» آيه كه مقام هدايت است، به دست مى‏آيد و به لحاظ وضوح، آن قيد ذكر نشده است. بنابراين مقصود، هرچيز مربوط به هدايت است.
? «وَ لا رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إِلَّا فِي كِتابٍ مُبِينٍ؛ (انعام، 59)؛ و هيچ تر و خشكى نيست مگر آنكه در نوشته‏اى است روشن».
? «ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْ‏ءٍ؛ (انعام، 38)؛ ما هيچ‏چيزى را در كتاب فروگذار نكرده‏ايم». دلالت اين دو آيه بر فراگيرى كتاب نسبت به همه چيز، بسيار روشن و قوى‏تر از آيات پيشين است. استدلال به اين دو آيه بر اين فرض مبتنى است كه مقصود از «كتاب»، قرآن باشد؛ ولى از ظاهر آيات چنين چيزى قابل استفاده نيست؛ بلكه با توجه به قراين موجود در صدر و ذيل اين آيات، منظور از كتاب، «لوح محفوظ» است. در برخى روايات به آيه دوم بر جامعيت قرآن استدلال شده است؛ اما با توجه به اينكه امام عليه السّلام در پى اثبات لزوم امامت پس از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله‏ از طريق كمال دين و شريعت است، مقصود از جامعيت، در برداشتن همه مسائل كلى مورد نياز (دنيوى و اخروى) براى هدايت مردم است. افزون بر اينكه در برخى روايات ديگر جامعيت كل دين، (كتاب و سنت) مورد تأكيد قرار گرفته است، امرى كه در صدر اين روايت نيز مورد اشاره قرار گرفته و كامل كردن دين براى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از سوى خدا را مطرح ساخته است. اين بدان معناست كه قرآن خود جامع همه مسائل مورد نياز در امور دينى نيست و بيان بسيارى از جزئيات احكام به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله واگذار شده و ايشان در طول حيات شريف خود بخش‏هاى مورد نياز مردم را به آنان ابلاغ كرده و علم كامل آن را به اهل بيت خويش سپردند تا در مواقع لازم براى مردم بيان كنند. در برخى روايات ديگر نيز، بر نبود جزئيات احكام در قرآن تاكيد شده و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را مبين آنها دانسته است. از امام صادق عليه السّلام نقل شده كه در پاسخ ابو بصير كه گفت: مردم مى‏گويند چرا نام على عليه السّلام و اهل بيتش در قرآن ذكر نشده است، فرمود: به آنان بگوييد [فرمان‏] نماز بر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله نازل شد [ولى‏] خدا سه ركعت و چهار ركعت بودن آن را براى آنان بيان نكرد تا اينكه رسول خدا، خود (جزئيات) آن را براى ايشان تبيين كرد و [حكم‏] زكات بر آن حضرت نازل شد [ولى‏] براى آنان بيان نكرد كه از هر چهل درهم يك درهم زكات (واجب) است تا اينكه رسول خدا، خود (جزئيات) آن را براى ايشان تبيين كرد و [وجوب‏] حج نازل شد [ولى‏] به آنان نفرمود كه هفت دور طواف كنيد تا اينكه رسول خدا، خود آن را براى ايشان تبيين كرد، و درباره على، حسن و حسين [عليهم السّلام‏] نازل شد كه «خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و صاحبان امر از خودتان را اطاعت كنيد» پس رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله (در تفسير و توضيح مقصود خداوند از آيه) درباره على [عليه السّلام‏] فرمود: هركس كه من مولاى او هستم، على نيز مولاى اوست و فرمود: شما را به كتاب و اهل بيتم سفارش مى‏كنم». از اين‏گونه روايات معلوم مى‏شود كه خداى متعال تفاصيل و جزئيات دين را در قرآن نازل نفرموده و بيان بسيارى از معارف و احكام دينى را بر عهده پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نهاده است.
? ادامه دارد...
????
? @quranied

2️⃣ 🍀«لَقَدْ كانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْبابِ ما كانَ حَدِيثاً يُفْتَرى‏ وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ تَفْصِيلَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ؛ (يوسف، 111)؛ هرآينه در سرگذشت آنان براى خردمندان عبرتى بوده است. اين- قرآن- سخنى نيست كه به دروغ بافته شده باشد؛ بلكه تصديق‏كننده آنچه (كتب آسمانى) پيش روى آن (پيش‏تر نازل شده) است و شرح و بيان هرچيزى و رهنمونى و بخشايشى است براى مردمى كه ايمان آورند».
♦️ مقصود از حديث در اين آيه، قرآن كريم است و «كل» و «شى‏ء» نيز، عام و مطلق آمده و بر همه حقايق هستى قابل تطبيق است. بنابراين قرآن، بيانگر هر چيزى است كه در عالم وجود دارد.
🌼 نقد
🔹 گويا تعبير «تفصيل كل شى‏ء» در اين آيه، درصدد ردّ ذهنيتى است كه در پى نقل‏ برخى جزئيات قصص قرآن، براى بعضى پديد مى‏آمد كه شايد اينها از سوى خدا نباشد. اين آيات تأكيد مى‏كند كه اين ريزه‏كارى‏ها نيز، از سوى خداست و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در آن نقشى ندارد. پس تكيه آيه، بر بيانگر همه چيز بودن قرآن نيست؛ بلكه منظور، از سوى خدا بودن همه قرآن و از جمله جزئيات قصص است. برخى معتقدند كه اين آيه مبالغه در بيان هرچيزى است كه مردم در امور دينى بدان نياز دارند؛ ولى حمل بر مبالغه درست نيست؛ بلكه مى‏توان گفت «كل شى‏ء» مقيد به قيدى است كه به سبب «مقام» آيه كه مقام هدايت است، به دست مى‏آيد و به لحاظ وضوح، آن قيد ذكر نشده است. بنابراين مقصود، هرچيز مربوط به هدايت است.
🍀 «وَ لا رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إِلَّا فِي كِتابٍ مُبِينٍ؛ (انعام، 59)؛ و هيچ تر و خشكى نيست مگر آنكه در نوشته‏اى است روشن».
🍀 «ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْ‏ءٍ؛ (انعام، 38)؛ ما هيچ‏چيزى را در كتاب فروگذار نكرده‏ايم». دلالت اين دو آيه بر فراگيرى كتاب نسبت به همه چيز، بسيار روشن و قوى‏تر از آيات پيشين است. استدلال به اين دو آيه بر اين فرض مبتنى است كه مقصود از «كتاب»، قرآن باشد؛ ولى از ظاهر آيات چنين چيزى قابل استفاده نيست؛ بلكه با توجه به قراين موجود در صدر و ذيل اين آيات، منظور از كتاب، «لوح محفوظ» است. در برخى روايات به آيه دوم بر جامعيت قرآن استدلال شده است؛ اما با توجه به اينكه امام عليه السّلام در پى اثبات لزوم امامت پس از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله‏ از طريق كمال دين و شريعت است، مقصود از جامعيت، در برداشتن همه مسائل كلى مورد نياز (دنيوى و اخروى) براى هدايت مردم است. افزون بر اينكه در برخى روايات ديگر جامعيت كل دين، (كتاب و سنت) مورد تأكيد قرار گرفته است، امرى كه در صدر اين روايت نيز مورد اشاره قرار گرفته و كامل كردن دين براى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از سوى خدا را مطرح ساخته است. اين بدان معناست كه قرآن خود جامع همه مسائل مورد نياز در امور دينى نيست و بيان بسيارى از جزئيات احكام به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله واگذار شده و ايشان در طول حيات شريف خود بخش‏هاى مورد نياز مردم را به آنان ابلاغ كرده و علم كامل آن را به اهل بيت خويش سپردند تا در مواقع لازم براى مردم بيان كنند. در برخى روايات ديگر نيز، بر نبود جزئيات احكام در قرآن تاكيد شده و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را مبين آنها دانسته است. از امام صادق عليه السّلام نقل شده كه در پاسخ ابو بصير كه گفت: مردم مى‏گويند چرا نام على عليه السّلام و اهل بيتش در قرآن ذكر نشده است، فرمود: به آنان بگوييد [فرمان‏] نماز بر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله نازل شد [ولى‏] خدا سه ركعت و چهار ركعت بودن آن را براى آنان بيان نكرد تا اينكه رسول خدا، خود (جزئيات) آن را براى ايشان تبيين كرد و [حكم‏] زكات بر آن حضرت نازل شد [ولى‏] براى آنان بيان نكرد كه از هر چهل درهم يك درهم زكات (واجب) است تا اينكه رسول خدا، خود (جزئيات) آن را براى ايشان تبيين كرد و [وجوب‏] حج نازل شد [ولى‏] به آنان نفرمود كه هفت دور طواف كنيد تا اينكه رسول خدا، خود آن را براى ايشان تبيين كرد، و درباره على، حسن و حسين [عليهم السّلام‏] نازل شد كه «خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و صاحبان امر از خودتان را اطاعت كنيد» پس رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله (در تفسير و توضيح مقصود خداوند از آيه) درباره على [عليه السّلام‏] فرمود: هركس كه من مولاى او هستم، على نيز مولاى اوست و فرمود: شما را به كتاب و اهل بيتم سفارش مى‏كنم». از اين‏گونه روايات معلوم مى‏شود كه خداى متعال تفاصيل و جزئيات دين را در قرآن نازل نفرموده و بيان بسيارى از معارف و احكام دينى را بر عهده پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نهاده است.
🌺 ادامه دارد...
👇👇👇👇
🆔 @quranied

حضرت زینب سلام الله علیها
غلامرضاسازگار

سـلام فاطمه مـرآت داور آوردی
زهی که خون خدا را پیمبر آوردی
ببـال کوثـر احمد که کوثر آوردی
بـرای حیـدر کـرار، حیـدر آوردی

به روی دامن تو شیرْدخت شیرِخداست
درون سینـۀ او قلـبِ سیدالشهداست

فرشتگان همـه از جـای خـود قیـام کنید
کنـار فاطمــه بــر زینب احتــرام کنید
به خاک مقدمشان سجده صبح وشام کنید
همه به فاطمـه و دخترش سلام کنید

پیمبر آمده یا حیدر است این دختر؟
بگـو که فاطمۀ دیگر است این دختر

چـه دختـری که جلال پیامبـر دارد
ز خردسالی خـود صـولت پـدر دارد
بـه سیـدالشهـدا الفتــی دگـر دارد
از آن جمال، محال است چشم بردارد

فقط نه محو جمالش نبی شده امشب
حسینِ فاطمـه هم زینبی شده امشب

نبی به یاد خدیجه است محـو دیدارش
نشان بوسـۀ زهــرا بــه مـاه رخسارش
عفـاف و عصمت و ایثار، جنس بازارش
فقط به روی حسین است چشم بیدارش

هنوز شیر ننوشیده ذکر حق سخنش
ز شیـر بهتـر، نـام حسین در دهنش

کسـی که بــر سر عالم علم زند این است
کسی که حکم خدا را رقم زند این است
کسی‌که نقش شیاطین به هم زنداین است
کسی‌که شعله به کاخ ستم زند این است

شکوه حیدری‌اش بین،مگوکه حیدرنیست
خطابه‌خوانی او کم ز فتـح خیبر نیست

چو ذوالفقار، زبانش به خطبه کرار است
حجـاب فاطمه از چادرش نمودار است
مقـــام ام‌ابیهـــایی‌اش ســزاوار است
نمــاز نافلـه‌اش را خـدا خریـدار است

زهی نمـاز شب آن حقیقت زهرا
که سیدالشهدا گفت التماس دعا

تو کیستی که علی‌گونه رهبری کردی
تو مثـل فاطمـه اسـلام‌پروری کردی
به عزم و همت و ایثار، مادری کردی
تو بـا امــام شهیــدان برابـری کردی

حسین، فُلک نجات است و ناخداش تویی
علــی زبـان خـدا باشـد و صداش تویی

سلام بر تـو که تـو هم فرشتـه هم بشری
سلام بر تو که در صبـر، مادر و پدری
سلام بر تو که بر هفت شهر نور، دری
سلام بر تو که در بحر معرفت گهـری

خدا برات شهادت نوشته با قلمت
سلام بر شهدای مدافع حرمت

تو مـادر شهــدا تــا قیامتــی زینب
تو آسمــان جــلال و کرامتــی زینب
تــو پاســدار مقــام امامتــی زینب
قدت خمید، ولی راست قامتی زینب

تو با شهامت و صبرت، حسینی و حسنی
حسینی و حسنی، نـه، تمـامِ پنج تنی


💠گلچین و تلفیق دو شعر استاد

@deabelnews

صبر از زبان عجز ثنا خوان زینب است
عقل بسیط، واله و حیران زینب است

درخطبه اش که کوفه از آن شد سکوت محض
گفتی که ممکنات همه به فرمان زینب است

ابن زیاد شوم به دارالاماره ا ش
رسوا ز منطق شرر افشان زینب است

بر همزن اساس جفا کاری یزید
لحن بلیغ و نطق درخشان زینب است

افزون بود ز حوصله خلق عالمی
درد و غمی که در دل سوزان زینب است

در ماتم حسین، پریشانی جهان
عکسی ز حال زار پریشان زینب است

هر آیه در صحایف علوی به وصف صبر
نازل بر انبیا شده در شاُن زینب است

ایوب صابر است ولیکن در این مقام
انصاف ده که ریزه خور خوان زینب است

در قتلگاه جسم برادر به روی دست
بگرفت کای خدای من این جان زینب است

قربانی توست بکن از کرم قبول
کاری چنین به عهده ی ایمان زینب است

با اینکه با عیال برادر به شهر شام
در دست اهل ظلم، گریبان زینب است

دارد صغیر امیدی و از روی اعتقاد
چشمش به لطف بی حد و پایان زینب است

امشب علی ولیمه به خلق جهان دهد 
امشب زمین فروغ به هفت آسمان دهد 
امشب خدا تجلّی خود را نشان دهد 
با خطّ نور، بر همه خطّ امان دهد 
امشب خدا به کوثر خود داد کوثری
در بر گرفته فاطمه زهرای دیگری
 
باید دوباره خلقت پیغمبری چنین 
آرد ز کعبه بنت اسد حیدری چنین 
بخشد خدا به ختم رسل کوثری چنین 
کز دامنش ظهور کند دختری چنین 
او جلوهء خدیجه به چشم پیمبر است
زین اب است و ام ابیهای حیدر است

صبر است سربلند که این مادر من است
قرآن دهد شعار که احیاگر من است
بالد به خویش فاطمه کاین دختر من است
نازد به او حسین که این خواهر من است
با خون نوشته اند شهیدان مکتبی
زینب حسینی است و حسین است زینبی

یک مصطفی کرامت و یک فاطمه جلال
یک مرتضی ولایت و یک مجتبی کمال
یک کربلا مجاهده یک پنجتن جمال
بر صبر او درود خدا و رسول و آل
تنها فهیمه ای که ندیده مفهمه
از کودکی است عالمهء بی معلمه

ام الکتاب صبر و رضا کیست؟! زینب است
فصل الخطاب کرب و بلا کیست؟! زینب است
فریاد خون خون خدا کیست؟! زینب است
آیینۀ حسین نما کیست؟! زینب است
آمد گلی که خون خدا پایبست اوست 
گلبوسه های دست خدا روی دست اوست 

زهراست جان احمد و این جان فاطمه است
ریحانۀ محمد و ریحانِ فاطمه است
طاها و قدر و کوثر و فرقان فاطمه است
گویی تمام وحی به دامان فاطمه است
بسیار زن که صابر و نستوه بوده است
کی مثل او رایت جمیلا سروده است

آیات نور معنی سیمای زینب است
چشم حسین محو تماشای زینب است
إعجاز وحی نطق دل آرای زینب است
تفسیر فتح خطبهء غرای زینب است
وقت سکوت هم نفسش انفجار بود
شمشیر اگر نداشت دمش ذوالفقار بود

وقتی گشوده شد لب اسلام پرورش
وقتی خطابه خواند همانند مادرش
وقتی که گفت از پدر و از برادرش
کوفه دوباره دید علی را به منبرش
فخریه کرد فاطمه اینجا به زینبش
نهج البلاغه بود که می ریخت از لبش...

بدر منیر و شمس ضحای علی تویی
بعد از بتول عقده گشای علی تویی
آیینهء تمام نمای علی تویی
یادآور صدای رسای علی تویی
با خطبهء تو پردهء ظلمت دریده شد
از حنجرت صدای محمد شنیده شد

بر شکر قتلگاه تو از داور آفرین 
بر استقامت تو ز پیغمبر آفرین 
بر ذوالفقار نطق تو از حیدر آفرین 
بر خطبهء دمشق تو از مادر آفرین
زهراست کوثر نبی و کوثرش تویی
شهر شهادت است حسین و درش تویی

تو کیستی فروغ چراغ هدایتی
تو لنگر سفینهء نوح ولایتی
مکتب نرفته بحر عمیق روایتی
تو در مقام صبر و رضا فوق آیتی
تنها نه صدر سورهء مریم به شأن توست
در صبر هرچه آیهء محکم به شأن توست....

در اربعین حسینی:
آسمان! خون گریه کن، دل بی قرار زینب است
کاروان آمد، ولی در خاک، یارِ زینب است ...
عمرِ من کم شد، قدم خم شد، همه مویم سپید
لیک اینها خود نشان اقتدار زینب است
هر چه در کف بود، تقدیمِ خدا کردم حسین!
شاهدم قلبِ صبور و داغدارِ زینب است
این چهل روز،ازچهل سال است بر من سخت تر
از چهل منزل گذشتن شاهکار زینب است...
من نمی‌گویم چه شد در کوفه و شام بلا
خود ببین زهرا چگونه سوگوار زینب است
این بدنهای کبود و چهره‌های زخم زخم
از اسارت، خود گواهِ آشکار زینب است...
صبر هم از صبرِ ما، والله کم آورده بود
حرفها…در گریۀ بی اختیار زینب است
نَه خرابه، نَه به زندان، تاقتم از کف نرفت
تهمتِ بَد، قاتلِ صبر و قرار زینب است ...
آنچنان بر خصم شوریدم که در بزم شراب
سید سجاد مات از ابتکار زینب است
خواستند آهی کِشَم، اما خدا امداد کرد
تا ابد پیروزی از ایل و تبار زینب است
التماس دعا.

بازنشر یادداشتی از مرجع عالیقدر مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره به مناسبت وفات حضرت زینب کبری سلام الله علیها

*بسم الله الرحمن الرحیم*

زینب، آری زینب، یک اسم از چهار حرف، اما همه فضایل انسانیت و همه ارزش‌هایی که خدا در سوره احزاب آیه ۳۵ برای مرد و زن شمرده است.
الگوی ایمان و علم و معرفت، اسوه صبر و صداقت و استقامت، نمونه شجاعت، و بانویی که در بلاغت و فصاحت زبان پدر را در دهان داشت، و همه مکارم اخلاق مادر در وجودش جمع بود و نه فقط زنان مسلمان؛ بلکه امّت اسلام از زن و مرد به چنین بانویی افتخار دارد.

سیره او، حجاب و عصمت و عفّت او، عبادت او و عظمت و بزرگی و فخامت او همه افتخارانگیز است؛ معالی مقامات و مواضع او و حمایت از دین و نفی حکومت مستکبران تاریخ که سران استکبار زمان را چنان منکوب و محکوم کرد که تا ابد، بنی امیه در زباله‌دان‌های تاریخ منفور جهان شد.
الحق او از اسلام، از مجد و مفاخر بنی هاشم، از شخصیت جدّ بزرگوارش رسول الله صلّی‌الله علیه و آله و از قرآن مجید پاسداری کرد و اسلام و قرآن و دین توحید همه مدیون او هستند.

تصور اینکه اگر او نبود تاریخ چگونه ورق می‌خورد بسیار وحشت‌انگیز است.
در دنیای کنونی، مردان و بانوان، همه به فراگرفتن درس در مکتب بزرگ حضرت زینب کبری علیهاالسّلام، این بانوی عظیم الشأن و مواضع هیبت‌انگیز و دفاع شجاعانه او از اسلام و قرآن، و ابطال باطل و ظلم و الحاد و استبداد و استضعاف، و احقاق حق و پیام‌های حیات و سیره آن حضرت نیازمندند.

امید است که امروز، زنان مسلمان، الگوی زندگی خود را آن حضرت قرار دهند و در تمام وظایف دینی و شرعی خود از آن بانوی بزرگ اسلام درس گرفته و به ‌چنین اسوه‌ای به جهانیان افتخار کنند و نام و یاد و پیام‌های ولایی و معنوی حضرت زینب علیهاالسّلام را همیشه زنده نگهدارند.

در پایان چند بیتی را به محضر آن حضرت تقدیم می‌دارم:
آفتاب آسمان مجد و رحمت زینب است
حامی توحید و قرآن و ولایت زینب است
درّ دریای فضیلت، عنصر شرم و عفاف
قهرمان عرصه صبر و شهامت زینب است
در دمشق و کوفه با آن خطبه‌های آتشین
آن که سوزانید بنیاد شقاوت زینب است
آن که زد بر ریشه بیداد و طغیان یزید
و آن که احیا کرد آیین عدالت زینب است
معدن ایمان و تصمیم و ثبات و اقتدار
مشعل انوار تابان هدایت زینب است
در قیام کربلا گردید همکار حسین
در ره شام بلا، کوه جلالت زینب است
و آن که در امواج دریای خروشان بلا
امتحان‌ها داد با عزم و شجاعت زینب است
همچو باب و مام و جدّ خویش در روز جزا
آن که دارد از خدا اذن شفاعت زینب است

به نام خدا

🦇کرونا: معلم آخر

🔹ارسطو، این فیلسوف جامع و اندیشمند بزرگ همه دورانها را، معلم اول نام نهادند. و این البته نشانگر مقام فاخر معلمی است. اکنون، می‌سزد که ما کرونا را معلم آخر بنامیم. اما چنان که در تعبیر انگلیسی‌زبانان آمده، آخرین، فروترین نیست و بسا که فراترین باشد. معلم آخر، اینجا نشانگر آخرِ معلمی است. اما آموزه‌های این معلم آخر کدامند که او را شایسته این نام می‌کنند؟

🔹نخست، کرونا تصویر ما را از جهان دگرگون کرد. او نشان داد که جهان اسرارآمیز است و این را عیان کرد که چگونه طومار حیات بشر، با همۀ طول و عرض تمدنش، می‌تواند با خُردپایی ناچیز در هم‌پیچیده شود و همچون پاره کاغذی، مچاله و به دور افکنده شود. آدمی باید بیاموزد که جهان پر از اسرار ناشناخته است و او در غار هزارتویی گام می‌زند که از هر کناره‌اش رازی بیرون می‌جهد و تا کرانه سر می‌کشد. او همچنین نشان داد که در این جهان، ماده و معنا در هم خلیده.اند و جسم و جان در هم پیچیده‌اند؛ چنان که جان گران تو در گرو جسمی ارزان و ناچیز چون کروناست. و ما چه به خوبی آموختیم که پاسداشت جان، در گرو چشمداشت به پاکیزگی در جسم است.

🔹دوم، کرونا معرفت شناسی ما را تحول بخشید. او نشان داد که واقعیت‌هایی در جهان وجود دارند که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت و از آنها عبور کرد، بلکه باید در برابر آنها سرفرود آورد. سازه‌گرایان کجایند تا ببینند که همه چیز ساختۀ ذهن ما نیست و واقعیت‌هایی سترگ وجود دارند که راه ما را می‌بندند و ما را به شناخت خود وامی‌دارند. آری این ذهن خلاق ماست که باید جامه‌ای درخور قامت این واقعیت‌ها بدوزد، اما نه جامه‌ای برای هیچ کس و هیچ چیز. ما هستیم که با سازه‌های ذهنی خود، کرونا را معلم آخر می‌نامیم، اما آیا این اسم بی مسمایی است؟

🔹سوم، کرونا اخلاق و ارزشها را زیر و رو کرد. او یک برابری‌خواه بزرگ است. او برابری انسان‌ها را در برابر دیدگان ما قرار داد. او نیز همچون مادرش، مرگ، نشان داد که همه در برابر قانون او برابرند و هیچ کس برابرتر از دیگری نیست. در چشم او پاپ و پیرو یک حکم دارند. او شاه را بر همان زمینی می‌کوبد که گدا دیرزمانی بر آن زیسته است. فراتر از این برابری‌خواهی، کرونا "من" را به "ما" تبدیل کرد و به خوبی نشان داد که انسانها نه تنها برابر بلکه تنگاتنگ در بر یکدیگرند و سرنوشت همۀ آنها چون تاروپودی در هم پیچیده است. چنین نیست که اگر کسی گلیم خویش را از آب برگیرد، بتواند در گوشۀ عزلتی، مأوی بگیرد و در حباب بستۀ خویش زندگی کند. یا همه با هم زنده می‌مانید یا همه با هم می‌میرید؛ این است آموزه سترگ کرونا. با این آموزش، او کلید طلایی اخلاق را در دستان ما نهاد. این کلید طلایی، غلبه بر خودمحوری است و در این سخن حکیمانه جلوه‌گر شده است که آنچه را بر خود نمی‌پسندی بر دیگران مپسند.

🔸سرانجام، باید گفت که کرونا یک مربی حاذق است. پنجه در پنجه تو می‌نهد و بر زمینت می‌افکند تا برخیزی و از ضعف قدرت بسازی. چند صباحی تو را منکوب می‌کند تا با او مبارزه کنی و به این ترتیب، نیروهای ناشناختۀ خویش را بشناسی. او سرانجام پشت خویش را به خاک خواهد نهاد تا تو قدرت خود را بازیابی. این ترفند او برای رشد تو است. او باز روزی از روزنی دیگر و با نامی دیگر به تو حمله ور خواهد شد. او می‌آید تا غرور تو، این قدرت پوشالی، را در هم بشکند و قدرت واقعی تو را از نهادت بیرون کشد. آری، کرونا معلم آخر است.

@KhosrowBagheri

مصراع نخست: هذي حديقةُ زينبٍ مُخْضَرّةً
هذي به معنای هذه.
زينب غير منصرف است، اما اينجا به ضرورت شعری منصرف می شود.
مخضرة: منصوب است بنابر حال از «حديقة»
ترجمه: اين باغ سرسبز زينب است

مصراع دوم (شايد): سُقِيَت بماءِ جِنانِ دارِ قرار
ترجمه: که به آب باغ‌های دار القرار سيراب شده است.

مصراع سوم (شايد): حَلَّتْ بها في أربعٍ بأريجِها
ترجمه: در چهار طرف آن با عطر خود بدان وارد شد.
معلوم نيست ضمير «هي» در «حلّت» مرجعش کجاست؟

مصراع چهارم را هم نمی‌دانم

از دیدگاه حضرت استاد آیةالله نجابت همه توفیق حضرت امام از این ناشی میشد که دلاّل خدا بود و همه را به خدا میخواند. دعوت به نفس نمیکرد. از خود هیچ نداشت و فانی در خدا بود. حدیث سرو، ص 149.