اونوقت باید می گفت موی بیرون آمده از چشم را طوق گردن کردم، درست ترین معنی همان معنایی بود که ابتدائا عرض شد، و طوق گردن هم اضافه تشبیهی است.
طوق گردن که سر ازش بیرون زده=چشمی که مو در آورده (نوعی بیماری است که در آن زائده ای از چشم بیرون می زند)
رنج و عذاب هم در آن مندرج است و هیئت ظاهری هم در تشبیه تطبیق می کند
زبان شیرین فارسی
بخشی از گفتار دکتر ژاله آموزگار در مورد زبان فارسی
✍ما برای ماندگاری زبان فارسی مدیون مردم ساده دل ایران هستیم که در برابر برخی خود فروختگان تشنه مقام که زبان فارسی را ننگ می شمردند، هم چنان دو بیتی های خود را به زبان فارسی سرودند، عاشقان به فارسی ((بیاتی))خواندند،مادران لالایی ها را بر سر گهواره های کودکانشان به فارسی سر دادند تا رودکی و فردوسی سر بر آوردند و زمینه برای کلام عارفانه و فیلسوفانه مولوی و سنایی آماده شود.مولوی در قونیه است، ولی مثنوی و غزلیات جاودانه خود را به زبان فارسی می سراید، نظامی در گنجه است اما لیلی و مجنون و خسرو و شیرین و هفت پیکر و... به عنوان شاهکارهای بزمی به زبان فارسی عرضه می شود.
حافظ قد علم می کند، آیا اندیشه لطیف، موشکاف و پر از معنی حافظ را جز به زبان فارسی می توان بیان کرد؟ از آنجا که اندیشه حافظ جاودانه است، زبان فارسی هم جاودانه خواهد بود.
معانی کلام خیام را با وجود همه ترجمه های استادانه، تنها به زبان فارسی می توان لمس کرد.صلابت زبان فارسی و رمز ماندگاری آن را در گفته های سعدی باید جست که هر کلامش ضرب المثل شده است و گلستان پایه دیگری بر ماندگاری این زبان است.
زبان فارسی ماندنی است، خللی در آن وارد نخواهد شد، کاخی است که از باد و باران گزند نخواهد یافت، زیرا بذر سخن فارسی در جای جای این سرزمین به بار نشسته است و هویت ایرانی است.
با کلام فردوسی که عجم را با پارسی زنده کرده است سخن را به پایان می برم:
پی افکندم از نظم کاخی بلند
که از باد و باران نیابد گزند
نمیرم از این پس که من زنده ام
که تخم سخن را پراکنده ام
بن مایه :کتاب زبان، فرهنگ،اسطوره(ص.۱۶)
نوشته :استاد گرانقدر دکتر ژاله آموزگار
چاپ نخست :۱۳۸۶
@atorabanorg
با سلام و عرض ادب
سرکار خانم خادم الفقرا
دگرگونی آواها در زبان امری بدیهی است و در طول زمان و با قواعدی خاص و گاه خارج از قاعده رخ میدهد.
همانطور که در بالا آورده اید در فارسی پهلوی واژه برنا به شکل aparnayik و aparnayik ثبت شده است و تبدیل دو مصوت a و u به یکدیگر در زبان فارسی موجود است. همانطور که آورده اید مکنزی نیز اصل واژه را به شکل purnay به معنای پیر ذکر کرده است . در ابتدای این واژه a نفی کننده افزوده شده است که واژه " نه پیر " یعنی جوان را به صورت apurnay میسازد .
در تغییرات آوایی از پهلوی به فارسی نو a از ابتدای برخی واژگان می افتد و واژه مورد نظر ما هم از اپرنا به پرنا و سپس با تغییر صامت پ به ب به برنا تبدیل می شود. ضمنا تبدیل فتحه ب هم به ضمه نیز در تحول واژگان در این دوره ها امکان پذیر است و شکل برنا با ضمه نهایی است.
با عرض سلام و احترام. شما به گردن ما حق دارید. وظیفه اخلاقی است که پرسش شما پاسخ داده شود. وقتی ما از مدیر دلسوز گروهمان می خواهیم که گروه جاری و ساری، با سخن از انتهای دین "باقیات و صالحات" او را قانع می کنیم. اما، خودمان ابتدای دین که "انصاف" = "ادای حق" است، را به جانمی آوریم. "حق در گروه بودن" را رعایت نمی کنیم.
قلم شورانگیز و رونق افزای مدیرمان چندین هفته است که دلخراشانه خالی است. از برکت قلم و ایده و پاسخ های مدیرمان در جمع محروم شده ایم. ?????
✅ یگانه ترجمه فارسی منظوم از زیارت امین الله و ارتباط آن با هفت بند ملاحسن کاشی
نیایش هایی که از اهل بیت (ع) به یادگار مانده است از متون عارفانه در ادبیات عرب محسوب می گردد و ترجمه های منظوم فارسی از نیایش های عربی، یکی از راه های ارتباط شاعرانه و نجوای عاشقانه، شاعران فارسی زبان به حساب می آید. این پژوهش ضمن معرفی و ارائه متن کامل یگانه ترجمه منظوم شناخته شده از زیارت امین الله اثر غلامرضا دبیران ، ابتدا شناخت مختصر و مستندی از زندگانی سراینده آن به ثبت رسانده و سپس با پژوهش در متن، رابطه آن را با یکی از سروده های نمادین ادب شیعی فارسی یعنی هفت بند ملاحسن کاشی فرا مینماید و آنگاه ترجمۀ منظوم را از نظر ادبی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده، جنبه های مختلف صور خیال در این اثر را مشخص می سازد. در نتیجه این پژوهش آشکار می گردد که این اثر ارزشمند و بی نظیر را می توان یکی از جوابیه های متفاوت و نوآورانه به هفت بندکاشی به حساب آورد و شاعر با خلاقیت های شاعرانه و ادبی در این اثر، هنر شعری را در تأثیر هر چه بیشتر این نیایش ارزشـمند به خدمت گرفته است. http://yon.ir/7iko
@manuscript
✅ چاپ عکسیِ "هفت بندِ فارسیِ حسن کاشی" از روی نسخه خطیِ نفیسِ 《کتابخانه مولانا محمد علی مَکَدی》، شهر اَتَک، پاکستان، سال چاپ: 2021.
ملا حسن کاشی که امروزه در سلطانیه نزدیکِ شهر زنجان آرمیده است، «هفت بند» جاودان شده ای به فارسی دارد که در شبه قاره با استقبال ویژه ای روبه رو بوده است. شاعری به نام محمد عبدالرزاق بیکس در جوابِ هفتِ بندِ محتشم کاشی، «فتوح الآخرت معروف به هفت بندِ منقبت» را سرود که در 1331 هجری در شهر گورکپور هندوستان منتشر شد و چند تن از علمایِ حنفی بر آن تقریظ نوشتند. شاعران فارسی گوی به تقلید آن ترکیب بند سروده اند، شرح هایی بر «هفتِ بندِ حسن کاشی» نوشته اند؛ در جواب آن نظیره سروده اند؛ مخمس و تضمین نوشته اند. کاپیتان ظفرالدوله معظم الملک فتح علی خان بهادر هیبت جنگ در سال 1258 هجری مجموعه ای از هفت بند را منتشر کرد به ترتیب: هفتِ بندِ کاشی؛ 13 عدد «هفت بند»؛ 1 عدد «دوازده بند»؛ 2 عدد «مخمّس بر هفت بندِ کاشی»؛ شاعرانی به پیروی از آن هفت بند درمدحِ امام حسین علیهالسلام سرودهاند. شاعر دیگری به نام خواجه عزیزالدین عزیز لکنوی (1236-1333هجری) هفت بند در نعتِ پیامبر اکرم ص سرود. همچنین شاعرانِ اردو زبان «هفتِ بندِ حسن کاشی» را به اردوی منظوم ترجمه نموده اند.
یکی از خوشنویسان هندوستان به نام آغا میرزا دهلوی (درگذشت: 1274هجری) شاگرد شاگردِ سید امیر رضوی پنجه کش (درگذشت: 1857م) بود. وی به سال 1235هجری "هفت بندِ حسن کاشی" را با خط بسیار زیبایی کتابت نمود.
آغا میرزا بعدها از دهلی به اَلوَر (جنوب هندوستان) رفته به دربار راجا بنی سینگ راه یافت. ازین رو، وصله هایی به خوشنویسیِ آغا میرزا دهلوی در موزه اَلوَر هنوز موجود هستند.
مشخصات ظاهری نسخه خطی "هفت بند" مخزونه کتابخانه مولانا محمد علی مَکدی در پاکستان:
شامل 13 ورق، تاریخ کتابت: 1235 هجری؛ به خط نستعلیق و مذهب،سرلوحه با آب طلا؛ در پایانِ نسخه لوح طلایی مستطیل شکل عنوان کتاب آمده است؛ زمینة تمام اوراق طلایی و برای نوشتن قسمتهایی سفید گذاشته شده برای خطاطی؛ در راست و چپِ هر مصرع، لوحههایِ کوچک طلایی رنگ گه حاشیههایِ آنها سبز و فیروزه ای رنگ است. در چهار طرف هر ورق حاشیه شش رنگی است. بسم الله با جوهر سفید؛ هر بند 13 بیت دارد که دوازده بیتِ اولِ هر بند با جوهر سیاه و بیتِ سوم با جوهر سرخ است. تاریخ کتابت هم با جوهر سرخ است.
این نسخه خطی با "هفت بند چاپ شده در دیوان حسن کاشی" (چاپ تهران) مقایسه شد که از نظر ترتیب اشعار و واژگان اندکی فرق دارند.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
♦️بر این چاپ عکسی، دکتر عارف نوشاهی مقدمه ای به زبان اردو نوشته است که این نوشته خلاصه و ترجمهء آن به فارسی است.
مقدمه شامل:
پیشگفتار (به فارسی و اردو)؛ معرفیِ حسن کاشی و هفت بندِ فارسیِ او؛ چاپِ هفت بند در شبه قاره؛ شرح و مخمس و تضمین های چاپ شده بر آن؛ ترجمهء هفت بند به زبان اردو؛ نقدِ هفت بند؛ نظیره و تقلید از هفت بندِ حسن کاشی؛ معرفی نسخه خطیِ کتابخانه مولانا محمد علی مَکدی؛ معرفیِ آغا میرزا دهلوی (خوشنویس این نسخه) و آغا میرزای دیگر؛ نمونه های دیگری از خوشنویسی های آغا میرزا؛ تصویر آغا میرزا؛ منابع برای مطالعه بیشتر.
ترجمه و تنظیم: لیلا عبدی خجسته
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
🟣 به سخاوت ِ علمیِ ناشر کتاب و لطف دکتر عارف نوشاهی، پی دی اف متن کامل کتاب تقدیم می شود. با سپاس فراوان از هر دو بزرگوار. عطاهای الهی روزیشان باد. آمین. 🔽 🔽 🔽
🆔 @manuscript
نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی
که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی
نوروز باستانی و سال نوی خورشيدی را به همه ايرانيان و فارسی زبانان و اهالی فرهنگ ايرانی تبريک می گويم. امسال ايام نوروزی مصادف شده با اعياد ماه رجب. تقارن ايام شاد متعلق به دو بنياد استوار فرهنگی ايران زمين يعنی ايرانيت و اسلام را به فال نيک می گيريم. سالی پر برکت و با شادی و سلامت و خوش وقتی برای همگان آرزومندم.
ابوعلی سینا:
«گردن درد» را در روایات، «واهنه» نامیده اند. گاهی علت گردن درد، آرتروز است؛ یعنی فاصله افتادن بین مهره ها. گاهی هم علتش دیسک است، یعنی گردن میان دو مهره از محل اصلی خودش خارج می شود و استخوان روی استخوان می افتد. دیسک و آرتروز گردن بیشتر به سبب خم شدن است. درمانش عبارت است از:
1. سویق جو: در روایات آمده است سویق جو، شانه ها را تقویت می کند و گردن درد را از بین می برد.
2. حجامت: کسی که به اولین خونی که زمان حجامت از او می گیرند نگاه کند، از بیماری گردن درد تا حجامت بعدی ایمن می شود.
3. ناخن های دست و پا را بگیرید و سه روز به پشت گردن ببندید.
خوردن مداوم برگ چغندر
انجیر و مربای انجیر عسلی
ماساژ اهسته با روغن بادام و سیاهدانه
خوردن بادام به صورت ادامس دونه دونه
داروی استخوان ساز
ترک سردیها
خوابیدن صحیح و بالشت مناسب
معمولا بدون بالشت تا سه روز و بعد از بالشت پر استفاده کنید
اصلاح مزاج
بابونه و اسطوخدوس با عسل به صورت دم کرده
عطر و گلاب محمدی و نرگس
معنویات و ذکر حوقله ۷ مرتبه بعد نماز صبح و مغرب و صلوات برای امامان معصوم
💥نوع مصرف و زمان استفاده و مقدار براساس مزاج وزیر نظر طبیب طب سنتی
ابوعلی سینا:
«گردن درد» را در روایات، «واهنه» نامیده اند. گاهی علت گردن درد، آرتروز است؛ یعنی فاصله افتادن بین مهره ها. گاهی هم علتش دیسک است، یعنی گردن میان دو مهره از محل اصلی خودش خارج می شود و استخوان روی استخوان می افتد. دیسک و آرتروز گردن بیشتر به سبب خم شدن است. درمانش عبارت است از:
1. سویق جو: در روایات آمده است سویق جو، شانه ها را تقویت می کند و گردن درد را از بین می برد.
2. حجامت: کسی که به اولین خونی که زمان حجامت از او می گیرند نگاه کند، از بیماری گردن درد تا حجامت بعدی ایمن می شود.
3. ناخن های دست و پا را بگیرید و سه روز به پشت گردن ببندید.
خوردن مداوم برگ چغندر
انجیر و مربای انجیر عسلی
ماساژ اهسته با روغن بادام و سیاهدانه
خوردن بادام به صورت ادامس دونه دونه
داروی استخوان ساز
ترک سردیها
خوابیدن صحیح و بالشت مناسب
معمولا بدون بالشت تا سه روز و بعد از بالشت پر استفاده کنید
اصلاح مزاج
بابونه و اسطوخدوس با عسل به صورت دم کرده
عطر و گلاب محمدی و نرگس
معنویات و ذکر حوقله ۷ مرتبه بعد نماز صبح و مغرب و صلوات برای امامان معصوم
💥نوع مصرف و زمان استفاده و مقدار براساس مزاج وزیر نظر طبیب طب سنتی
این برگ، به ترکی، به نظر می آید که استقبال از محتشم باشد با همان وزن و در قالب ترکیب بند. این خود یک موضوع جالب است: استقبال از محتشم در غیر فارسی. نمونه عربی آن 11 بند بحرالعلوم است. بعید هم نیست از اشعار فضولی بغدادی باشد.
شهرت وآوازه بینظیر محتشم¬کاشانی در ادبیات موجب شد تا شاعران نامآوری به پیروی از سبک او اهتمام ورزند. محقق دیگری نوشته است «او در این شعر[مرثیه سرایی]گوی سبقت را از همگان ربود و ابتکاری که درمراثی¬ خود بکار برد شعر او را از برجسته¬ترین اشعار مذهبی ساخت» (رویمر ودیگران،540،1387) محتشم در سرودن ترکیب¬بند ابتدا از هفت¬بند حسن¬کاشی در مدح حضرت علی (ع) آغاز کرد و به تبعیت از وی ترکیب¬بندی در هفت¬بند سرود و پای در جای گام ¬این شاعر مهم شیعی نهاد و بعد از آن شاهکار خود را سرود. (طالعی ودیگران 1388،42) دکتر احمد خاتمی هم عقیده دارد ترکیب بند جاودانه و جادوانه محتشم کاشانی که مرور زمان هم نتوانسته رنگ کهنگی به آن ببخشد و غبار فراموشی بر آن بپاشد. گواه صادق شکوه شکوفایی شعر عاشورایی بوده وسال¬هاست که آن را بر کتیبه¬ها می¬نویسند و برمنابر می¬خوانند واهل عالمی با پریشانی او آرام می¬یابند. از همان آغاز مورد تقلی و اقتباس و تضمین شاعران برجسته .....قرار گرفته است که البته هیچ یک از ایشان نتوانسته¬اند عرصه را بر محتشم تنگ کنند و از حشمت وبزرگی او و شعرش بکاهند .(مقتل منظوم فدایی مازندرانی،1389 ،15)
تاثیر فدایی مازندانی از محتشم کاشانی از دو منظر قابل بررسی است نخست هنر آزمایی فدایی در ترکیب بند سرایی است که وی خود را دنباله رو محتشم کاشانی و صباحی بیدگلی معرفی و محتشم را «آن عندلیب روضه¬ی شهدای آل¬رسول، در مرثیه قرۀالعین بتول، و سایر قتلای طفوف» می¬داند که «به نوعی سخن را جگر سوز و ملهوف ادا نموده که زهره¬ی خنیاگر از استماع آن مویه کنان است»
آن محتشمی کز احتشامش از چرخ گذشته است نامش
سوزد دِلِ آفتاب پر سوز از شعله¬ی آتش کلامش (همان125)
فدایی توسن طبع خود را با جلالت در عرصه¬ی ترکیب¬بند سرایی جولان داده و چهار ترکیب¬بند مفصل سروده است که بندهای چهار نظام او افزون بر یکصد و هفتاد بند است. دکتر احمدخاتمی می نویسد: « از دیگر شاعرانی که روش شاعری محتشم را پسندیده و به منش او به ویژه در مرثیه سرایی دل بسته میرزا محمودفدایی مازندرانی است.که با ساخت و پرداخت ترکیب¬بند فاخر به اقتفای محتشم رفته و به راستی از عهده کار به¬خوبی برآمده است».(مقتل منظوم فدایی مازندرانی،1389،15)در بند بند این ترکیب¬بند که بیش از چهار هزار بیت دارد، دلسوختگی و دلسپاری فدایی به خاندان اهل¬بیت به ویژه حضرت سید الشهدا -علیه آلاف التحیة والثنا- هویداست» (همان)
همچنان که اشاره شد فدایی از پیروان محتشم در مرثیه¬سرایی است. وی با توجه به مقبولیت و محبوبیت قالب ترکیب بند از دیگرشعرای مرثیه سرای پیرو محتشم یک گام جلو تر نهاده و از قالب ترکیب¬بند علاوه بر مرثیه سرایی برای روایت وقایع تاریخ پرمحنت کربلا سود جست. به عبارت دیگر ترکیب¬بندهای چهار گانه فدایی مقتل منظومی است که به روایت وقایع کربلا به عنوان یک منظومه تاریخی از ابتدا تا انتها می پردازد. از این رو می¬توان وی را پیشگام استفاده از ترکیب¬بند در روایت تاریخ کربلا دانست. مقتل فدایی مازندرانی در چهار نظام است که هر نظام مشتمل بر تعدادی بند است : نظام اول در هفتاد و دو بند؛ نظام دوم در چهل وسه بند؛ نظام سوم در سی دو بند؛ نظام چهارم در بیست و هفت بند. مجموع این چهار ترکیب بند 174 بند و بیش از چهار هزار بیت است (همان،49) تک تک بندهای ترکیب بندهای فدایی که هر یک غزل مرثیه¬ای ارزشمند است و برگهای زرین ادبیات مرثیه را تشکیل می¬دهد از این رو در مجموعه فاخر «جرس فریاد می دارد» که مجموعه هفتصد و بیست ¬غزل ناب عاشورایی است،¬ نه¬ غزل از غزل مرثیه¬های فدایی ¬را درخود جای داده¬است.(هاشمی،کریمی،1388، 647،645،561،552،504،319،270،237،185)
شرح مختصر از زندگانی میرزامهدی شکوهی
میرزا مهدی شکوهی مراغه ای از شعرای معروف مراغه در قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری است که به پیروی از محتشم کاشانی ترکیب بند فاخری در سیصدوچند بند،به زبان ترکی سروده است،و در سن ۶۷ سالگی از دنیا رفته است.
وی در سال ۱۲۴۶ ه_ق در تبریز متولدو در نوجوانی همراه با خانواده اش به #مراغه عزیمت،و درآن شهر ساکن و به شغل #آینه_سازی مشغول شد،
میرزا مهدی غزلیات شیرین و تضمینات نمکین دارد و تخلص وی #شکوهی بوده است.
میرزا مهدی در دوره ای میزیست که در آذربایجان شعرای توانایی زیسته اند،از جمله معاصران شکوهی میتوان به حکیم لعلی،راجی،آهی،و ضیاء تبریزی اشاره نمود که با آنها دوستی داشت تا جایی که شکوهی در مرگ راجی تبریزی(۱۲۹۱ ه_ق) وضیاء تبریزی مرثیه هایی سروده است.
#شکوهی_مراغه_ای را میتوان پیشگام ترکیب بند سرائی آذربایجان دانست که از یک سو به ترکی در این قالب مرثیه سروده است و از سویی دیگر به روایت تاریخ وقایع کربلا،از ابتدا تا انتها مبادرت کرده است.
به نظر میرسد وی اول از محتشم کاشانی متأثر است زیرا شباهت های زیادی را میتوان در ترکیب بند وی یافت،از سویی دیگر مقتل منظوم (فنای زنوزی) هم در خلق #سیصدبند_شکوهی هم بی تأثیر نبوده است و شکوهی هم خواسته هم تای کار او به زبان ترکی بسراید.
(فنای زنوزی در ششصد بند وقایع کربلا را از ابتدا تا انتها سروده است)
تنها همتایی که بر #سیصدبند_شکوهی به زبان ترکی سراغ داریم سروده شاعر جلیل القدر عاصم زنجانی است که یکصدو هشتاد بنداست.
از منظر دیگر میتوان تأثیر #میرفتاح (اشراق)مراغه ای را در مراثی شکوهی دید به ویژه آنکه #میرفتاح نخستین مرثیه سرای صاحب دیوان در اذربایجان،همشهری #شکوهی بود(حسینیه ایران،مراغه)
گرچه تک تک بند های ترکیب بند شکوهی به هم پیوسته است با این حال هر بند،خود قطعه ای مستقل هم به حساب می آید،که اسلوب ترکیب بند محتشم کاشانی در مرثیه سرائی بوده است،بر همین اساس ترکیب بند وی مجموعه ای فاخر و ارزشمندی شیوه غزل مرثیه،بیا مرثیه غزل به حساب می اید.
زبان #شکوهی_مراغه_ای ساده ولی شیوا وروان است،برای بیان مقصود خود شیواترین واژگان را برگزیده و از غامض گویی دوری جسته است،از این رو در عین سادگی از بلاغت برخوردار است.
وی توانسته است زیباترین مفاهیم را با زیباترین لغات در عین سادگی بیان کند به گونه ای که هم ادبا به تحسین بنشینند،و هم مردم کوچه و بازار آن سروده ها ورد مجالس سوگواری خود کنند.
#سیصدبند مرثیه شکوهی طی بیش از یک قرنی که از آفرینش آن میگذرد،یکی از متون قابل قبول و مورد استفاده در مجالس سوگواری سالار شهیدان در آذربایجان و حتی شهرهای ایرانی قفقاز(هفده شهر) بوده است.
ترکیب بند زیبا و مفصل شکوهی با بیت زیر آغاز میشود:
نه دردنامه دی بو ثبت ائدر دبیر خیال
که ائتدی خامه نی آلوده مداد ملال
و پایان بخش آن هم بند سیصد و هشتم است به دعا که میفرماید:
#شکوهیا یاراشور سندن عاشقانه دعا
بزرگوار خدایا،نگار حرمتینه
گینه بو باشیمه عشقی گتوردی جنون
الهی سلسله زلف یار حرمتینه
روا دگل که بو بلبل گتورسون اؤزگه شفیع
الهی،برگ گل نو بهار حرمتینه
دگل اگرچه #شکوهی مناسب احباب
سگان کوچه سینون زمره سیندن ایله حساب
کتاب سیصد بند در مرثیه به تصحیح و ویراست دکتر یوسف بیگ باباپور و دکتر مسعود غلامیه ،بر اساس تنها نسخه چاپ سنگی موجود،و به اهتمام دکتر جلال شکوهی و با مقدمه رحیم نیکبخت از سوی انتشارات سفیر اردهال در ۳۳۰ صفحه منتشر شده است.
عاشورا در شعر و ادبیات/۳
گودال قتلگاه، پر از بوی سیب بود
علیرضا قزوه که بیشتر با شعرهایی درباره انقلاب و دفاع مقدس شناخته می شود اشعاری درمورد امام حسین(ع) و عاشورا سروده است.
به گزارش خبرنگار شبستان، علیرضا قزوه از جمله شاعران حوزه انقلاب و دفاع مقدس است که درون مایه اشعارش مذهبی است. قالب شعرهای قزوه غزل و سپید است. پرستو در قاف، دو رکعت عشق، عشق علیه السلام، با کاروان نیزه، این همه یوسف و سوره انگور از جمله کتاب های قزوه است. کتاب "کاروان نیزه " ترکیببند عاشورایی است که در چهارده بند سروده شده است. زبان سنجیده، تعابیر هوشمندانه و فضای نوین تفکر اسلامی و شیعی از امتیازات و محتوای کتاب است که با مقدمهای از علی معلم به عنوان شعر آیینی روزگار ما و نقد عبدالجبار کاکایی دربار مدح و مداحی در زبان و ادبیات فارسی و با ترکیببند عاشورایی قزوه پایان یافته است.
بند اول " کاروان نیزه" با این بیت آغاز میشود: میآیم از رهی که خطرها در او گم است/ از هفت منزلی که سفرها در او گم است/ از لابهلای آتش و خون جمع کردهام/ اوراق مقتلی که خبرها در او گم است. بند دوم اشاره به مصیبت جانگذار عاشورا دارد و بند سوم گفتوگو با فرات، بند چهارم، گفتوگوی امام حسین(ع) با امام علی(ع) است و بند پنجم، سخن از خیزران است و بند ششم، در وصف نماز عشق و بند هفتم، در وصف روز عاشورا، و بند هشتم، درباره امام(ع)، بند نهم یاد از پرچمدار کربلاست و بند دهم، در وصف آنچه در کربلا گذشت، بند یازدهم، سرهای پرنی و بند دوازدهم، گودال قتلگاه پر از بوی سیب بود/ بند سیزدهم، کاروان به شام میرود و بند چهاردهم، با کاروان نیزه به دنبال میروم/ در منزل نخست تو از حال میروم.
یکی از اشعار علیرضا قزوه در مورد امام حسین(ع) بدین شرح است:
گودال قتلگاه، پر از بوی سیب بود
تنهاتر از مسیح، کسی بر صلیب بود
سرها رسید از پی هم، مثل سیب سرخ
اول سری که رفت به کوفه، حبیب بود!
مولا نوشته بود: بیاای حبیب ما
تنها همین، چقدر پیامش غریب بود
مولا نوشته بود: بیا، دیر میشود
آخر حبیب را ز شهادت نصیب بود
مکتوب میرسید فراوان، ولی دریغ
خطش تمام، کوفی و مهرش فریب بود
اما حبیب، رنگ خدا داشت نامهاش
اما حبیب، جوهرش «امن یجیب» بود
یک دشت، سیب سرخ، به چیدن رسیده بود
باغ شهادتش، به رسیدن رسیده بود
http://shabestan.ir/detail/News/727306
شرح مختصر از زندگانی میرزامهدی شکوهی
میرزا مهدی شکوهی مراغه ای از شعرای معروف مراغه در قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری است که به پیروی از محتشم کاشانی ترکیب بند فاخری در سیصدوچند بند،به زبان ترکی سروده است،و در سن ۶۷ سالگی از دنیا رفته است.
وی در سال ۱۲۴۶ ه_ق در تبریز متولدو در نوجوانی همراه با خانواده اش به #مراغه عزیمت،و درآن شهر ساکن و به شغل #آینه_سازی مشغول شد،
میرزا مهدی غزلیات شیرین و تضمینات نمکین دارد و تخلص وی #شکوهی بوده است.
میرزا مهدی در دوره ای میزیست که در آذربایجان شعرای توانایی زیسته اند،از جمله معاصران شکوهی میتوان به حکیم لعلی،راجی،آهی،و ضیاء تبریزی اشاره نمود که با آنها دوستی داشت تا جایی که شکوهی در مرگ راجی تبریزی(۱۲۹۱ ه_ق) وضیاء تبریزی مرثیه هایی سروده است.
#شکوهی_مراغه_ای را میتوان پیشگام ترکیب بند سرائی آذربایجان دانست که از یک سو به ترکی در این قالب مرثیه سروده است و از سویی دیگر به روایت تاریخ وقایع کربلا،از ابتدا تا انتها مبادرت کرده است.
به نظر میرسد وی اول از محتشم کاشانی متأثر است زیرا شباهت های زیادی را میتوان در ترکیب بند وی یافت،از سویی دیگر مقتل منظوم (فنای زنوزی) هم در خلق #سیصدبند_شکوهی هم بی تأثیر نبوده است و شکوهی هم خواسته هم تای کار او به زبان ترکی بسراید.
(فنای زنوزی در ششصد بند وقایع کربلا را از ابتدا تا انتها سروده است)
تنها همتایی که بر #سیصدبند_شکوهی به زبان ترکی سراغ داریم سروده شاعر جلیل القدر عاصم زنجانی است که یکصدو هشتاد بنداست.
از منظر دیگر میتوان تأثیر #میرفتاح (اشراق)مراغه ای را در مراثی شکوهی دید به ویژه آنکه #میرفتاح نخستین مرثیه سرای صاحب دیوان در اذربایجان،همشهری #شکوهی بود(حسینیه ایران،مراغه)
گرچه تک تک بند های ترکیب بند شکوهی به هم پیوسته است با این حال هر بند،خود قطعه ای مستقل هم به حساب می آید،که اسلوب ترکیب بند محتشم کاشانی در مرثیه سرائی بوده است،بر همین اساس ترکیب بند وی مجموعه ای فاخر و ارزشمندی شیوه غزل مرثیه،بیا مرثیه غزل به حساب می اید.
زبان #شکوهی_مراغه_ای ساده ولی شیوا وروان است،برای بیان مقصود خود شیواترین واژگان را برگزیده و از غامض گویی دوری جسته است،از این رو در عین سادگی از بلاغت برخوردار است.
وی توانسته است زیباترین مفاهیم را با زیباترین لغات در عین سادگی بیان کند به گونه ای که هم ادبا به تحسین بنشینند،و هم مردم کوچه و بازار آن سروده ها ورد مجالس سوگواری خود کنند.
#سیصدبند مرثیه شکوهی طی بیش از یک قرنی که از آفرینش آن میگذرد،یکی از متون قابل قبول و مورد استفاده در مجالس سوگواری سالار شهیدان در آذربایجان و حتی شهرهای ایرانی قفقاز(هفده شهر) بوده است.
ترکیب بند زیبا و مفصل شکوهی با بیت زیر آغاز میشود:
نه دردنامه دی بو ثبت ائدر دبیر خیال
که ائتدی خامه نی آلوده مداد ملال
و پایان بخش آن هم بند سیصد و هشتم است به دعا که میفرماید:
#شکوهیا یاراشور سندن عاشقانه دعا
بزرگوار خدایا،نگار حرمتینه
گینه بو باشیمه عشقی گتوردی جنون
الهی سلسله زلف یار حرمتینه
روا دگل که بو بلبل گتورسون اؤزگه شفیع
الهی،برگ گل نو بهار حرمتینه
دگل اگرچه #شکوهی مناسب احباب
سگان کوچه سینون زمره سیندن ایله حساب
کتاب سیصد بند در مرثیه به تصحیح و ویراست دکتر یوسف بیگ باباپور و دکتر مسعود غلامیه ،بر اساس تنها نسخه چاپ سنگی موجود،و به اهتمام دکتر جلال شکوهی و با مقدمه رحیم نیکبخت از سوی انتشارات سفیر اردهال در ۳۳۰ صفحه منتشر شده است.
✅ چاپ عکسیِ "هفت بندِ فارسیِ حسن کاشی" از روی نسخه خطیِ نفیسِ 《کتابخانه مولانا محمد علی مَکَدی》، شهر اَتَک، پاکستان، سال چاپ: 2021.
ملا حسن کاشی که امروزه در سلطانیه نزدیکِ شهر زنجان آرمیده است، «هفت بند» جاودان شده ای به فارسی دارد که در شبه قاره با استقبال ویژه ای روبه رو بوده است. شاعری به نام محمد عبدالرزاق بیکس در جوابِ هفتِ بندِ محتشم کاشی، «فتوح الآخرت معروف به هفت بندِ منقبت» را سرود که در 1331 هجری در شهر گورکپور هندوستان منتشر شد و چند تن از علمایِ حنفی بر آن تقریظ نوشتند. شاعران فارسی گوی به تقلید آن ترکیب بند سروده اند، شرح هایی بر «هفتِ بندِ حسن کاشی» نوشته اند؛ در جواب آن نظیره سروده اند؛ مخمس و تضمین نوشته اند. کاپیتان ظفرالدوله معظم الملک فتح علی خان بهادر هیبت جنگ در سال 1258 هجری مجموعه ای از هفت بند را منتشر کرد به ترتیب: هفتِ بندِ کاشی؛ 13 عدد «هفت بند»؛ 1 عدد «دوازده بند»؛ 2 عدد «مخمّس بر هفت بندِ کاشی»؛ شاعرانی به پیروی از آن هفت بند درمدحِ امام حسین علیهالسلام سرودهاند. شاعر دیگری به نام خواجه عزیزالدین عزیز لکنوی (1236-1333هجری) هفت بند در نعتِ پیامبر اکرم ص سرود. همچنین شاعرانِ اردو زبان «هفتِ بندِ حسن کاشی» را به اردوی منظوم ترجمه نموده اند.
یکی از خوشنویسان هندوستان به نام آغا میرزا دهلوی (درگذشت: 1274هجری) شاگرد شاگردِ سید امیر رضوی پنجه کش (درگذشت: 1857م) بود. وی به سال 1235هجری "هفت بندِ حسن کاشی" را با خط بسیار زیبایی کتابت نمود.
آغا میرزا بعدها از دهلی به اَلوَر (جنوب هندوستان) رفته به دربار راجا بنی سینگ راه یافت. ازین رو، وصله هایی به خوشنویسیِ آغا میرزا دهلوی در موزه اَلوَر هنوز موجود هستند.
مشخصات ظاهری نسخه خطی "هفت بند" مخزونه کتابخانه مولانا محمد علی مَکدی در پاکستان:
شامل 13 ورق، تاریخ کتابت: 1235 هجری؛ به خط نستعلیق و مذهب،سرلوحه با آب طلا؛ در پایانِ نسخه لوح طلایی مستطیل شکل عنوان کتاب آمده است؛ زمینة تمام اوراق طلایی و برای نوشتن قسمتهایی سفید گذاشته شده برای خطاطی؛ در راست و چپِ هر مصرع، لوحههایِ کوچک طلایی رنگ گه حاشیههایِ آنها سبز و فیروزه ای رنگ است. در چهار طرف هر ورق حاشیه شش رنگی است. بسم الله با جوهر سفید؛ هر بند 13 بیت دارد که دوازده بیتِ اولِ هر بند با جوهر سیاه و بیتِ سوم با جوهر سرخ است. تاریخ کتابت هم با جوهر سرخ است.
این نسخه خطی با "هفت بند چاپ شده در دیوان حسن کاشی" (چاپ تهران) مقایسه شد که از نظر ترتیب اشعار و واژگان اندکی فرق دارند.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
♦️بر این چاپ عکسی، دکتر عارف نوشاهی مقدمه ای به زبان اردو نوشته است که این نوشته خلاصه و ترجمهء آن به فارسی است.
مقدمه شامل:
پیشگفتار (به فارسی و اردو)؛ معرفیِ حسن کاشی و هفت بندِ فارسیِ او؛ چاپِ هفت بند در شبه قاره؛ شرح و مخمس و تضمین های چاپ شده بر آن؛ ترجمهء هفت بند به زبان اردو؛ نقدِ هفت بند؛ نظیره و تقلید از هفت بندِ حسن کاشی؛ معرفی نسخه خطیِ کتابخانه مولانا محمد علی مَکدی؛ معرفیِ آغا میرزا دهلوی (خوشنویس این نسخه) و آغا میرزای دیگر؛ نمونه های دیگری از خوشنویسی های آغا میرزا؛ تصویر آغا میرزا؛ منابع برای مطالعه بیشتر.
ترجمه و تنظیم: لیلا عبدی خجسته
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
🟣 به سخاوت ِ علمیِ ناشر کتاب و لطف دکتر عارف نوشاهی، پی دی اف متن کامل کتاب تقدیم می شود. با سپاس فراوان از هر دو بزرگوار. عطاهای الهی روزیشان باد. آمین. 🔽 🔽 🔽
🆔 @manuscript
"ماست را کیسه کردن" :
وزیری به شاه عباس می گوید: قوت مردم فقیر ماست است و ماست بندها نیز مرتب قیمت ماست را بالا می برند. حکمی بده که قیمت ماست ها زیاد نشود.
پادشاه نیز امر می کند که قیمت ماست نباید از فلان مقدار بیشتر شود.
روزی به پادشاه خبر می دهند که ماست بند های شهر دو نوع ماست می فروشند. ماست شاه عباسی که به قیمت اعلام شده فروش می رود و ماستی که به قیمت بالا فروش می رود.
پادشاه با لباس مبدل به بازار می رود و طلب ماست می کند. ماست بند می گوید : چه ماستی می خواهی؟ پادشاه با تعجب می پرسد : ماست می خواهم دیگر! چه فرقی می کند؟ ماست بند می گوید: گوئی تازه به این مملکت آمدی؟! در این ولایت دو نوع ماست داریم. ماست شاه عباسی که همان دوغی است که در جلوی در است و به قیمت اعلام شده به فروش می رود و ماستی هم پشت دکان داریم که ماستی سفت و آب رفته است و قیمتش بالاتر از قیمت اعلام شده است. حالا از کدام می خواهی؟
پادشاه دستور می دهد که ماست بند را وارونه از در دکان آویزان کنند و کمرش را محکم ببندند و تمام ماست های آب بسته را در پاچه های شلوارش بریزند و بعد پاچه هایش را محکم ببندند و آن قدر در آن حالت بماند تا تمام آب ماست ها کشیده شود.
بعد از این حکم تمام ماست بندها از ترس شاه ماست های خود را در کیسه کردند و مقابل در دکان آویختند.
از آن پس هر کسی که کاری را از روی ترس و اجبار انجام می دهد می گویند که:
"فلانی ماستش را کیسه کرده است"
@hirmirtel
با سلام خدمت بزرگواران در متن مذکور اگر نه معانیش از آن گران تر است که بار سبکی بر گردن توانایان نهد در شرحش مولانا صهبایی گفته ازین قسم گران تر به معنی بسیار گران و لفظ تر علامت تفضیل ندانسته نظر دوستان آیا سخن مولانا را تأیید می کند؟
با سلام و احترام به محضر همهٔ بزرگواران.
لطفا، اگر سهو و خطایی در خوانش وجود دارد، مرحمت بفرمایید.
بینهایت سپاسگزارم.
در جایی از فصوص گفتهاند که وجود همه اعیان ممکنات و کمالات تابعه مر وجود را مضافست بخصه حق سبحانه و تعالی پس اضافه وجود بحضرت حق همین افاضه وجود محض است و بس و توابع وجود از تعینات خارجیه
در آغوش نسیم صبحدم بیپرده چون بینم
گل رویی که من وا کردهام بند نقابش را
حرره العبدالمجید
فی شهور سنه ١١٨٢
احتمالا:
مانند غنچه باعث شیرازه ی دلست(؟)
(البته شبیه "رلست"نوشته شده)
ظاهرا در متن تقریبا به صورت "عَنجه" آمده
که یکی از معانی اش "بازوی درِ کجاوه
است که در را با آن می بندند". (اگرنقطه ی دوم در زیر کلمه متعلق به سطر بعد باشد)
آیا آن بازو را عامل انسجام و شیرازه مندی کجاوه محسوب کرده و زخم التیام ناپذیر دل
(عاشق؟)را نیز نظیر "عَنجه "شیرازه بند دل
وی تصور کرده است.؟ آیا به اعتبار قرینه ی متناظرش (گل) باید غنچه خوانده شود و غنچه یا حالت غنچگی را وسیله ی انسجام
گل سرخ بشماریم که به اعتبار رنگش گویی زخم دایمی دارد. یا ...
جای تآمل است.
سلام و عرض ادب
این دسته گل نیست
گل لوتوس از زاویه جانبی است که قدمت آن به بین النهرین و قبل از هخامنشیان می رسد
الكتب والمواضيع والآراء فيها لا تعبر عن رأي الموقع
تنبيه: جميع المحتويات والكتب في هذا الموقع جمعت من القنوات والمجموعات بواسطة بوتات في تطبيق تلغرام (برنامج Telegram) تلقائيا، فإذا شاهدت مادة مخالفة للعرف أو لقوانين النشر وحقوق المؤلفين فالرجاء إرسال المادة عبر هذا الإيميل حتى يحذف فورا:
alkhazanah.com@gmail.com
All contents and books on this website are collected from Telegram channels and groups by bots automatically. if you detect a post that is culturally inappropriate or violates publishing law or copyright, please send the permanent link of the post to the email below so the message will be deleted immediately:
alkhazanah.com@gmail.com