گفتگوهای تراثی

سلام،
از دوستان كسي درباره روزنامه آذربايجان كه در دوره مشروطه در اروميه منتشر شده است اطلاعي دارد،
اين نشريه به سردبيري تقي رفعت و مدير مسؤولي مجدالسلطنه افشار منتشر شده است

در سال 2009 بخشهایی از اشعار ترکی وحید قزوینی (شاعر معروف سبک هندی و وزیر دوره صفوی) به همت «پاشا کریموف» و «عارف رمضانوف» گردآوری و در شهر باکو توسط «انتشارات نورلان» با نام «دیوان وحید قزوینی» منتشر شده است. این کتاب در چهار بخش تنظیم شده است که بخش اول به زندگانی و حیات شاعر، بخش دوم مثنویات، بخش سوم قصیده ها و در نهایت بخش چهارم به غزلیات، قطعه ها و تک بیتهای ایشان اختصاص یافته است.

?کتاب جهانشاه نامه سروده ی عباس خان افشار(پریشان )
مقدمه،تصحیح و تعلیقات:اسد نصیری، ۱۳۹۰

کتاب جهانشاه نامه،اثر شاعر برجسته عصر قاجاری زنده یاد عباس خان افشار متخلص به پریشان است که در قالب مثنوی و بحر متقارب سروده شده است.
جهانشاه نامه یک اثر حماسی است که به تقلید از شاهنامه ی حکیم فردوسی منظوم گشته است. موضوع این منظومه ماجرای جنگ جهانشاه خان امیر افشار با احتشام الدوله (حاکم زنجان ) در محل چمن روستای مزید آباد شهرستان خدابنده می باشد که در این رویارویی امیر افشار به حاکم غلبه می نماید و او را به اسارت خود در می آورد. اما پس از آگاهی ناصرالدین شاه از موضوع امیر افشار ناگزیر کرسف (مقر حکومتی )را شبانه ترک کرده و به روسیه پناهنده می شود و.......(این واقعه در سال 1309 هجری قمری اتفاق افتاده است. )
پریشان در سال 1282ه . ق در قریه ی بهمن متولد و درسال 1348 ه .ق در شهر قیدار به رحمت ایزدی پیوسته است.
جای آن دارد شهرداری زنجان و قیدار جهت تکریم ازاین شاعر برجسته تندیس یادبود (سردیس )وی را در قسمتی از شهر تعبیه نمایند.
شهان را اگر شاهنامه خوش است
جهان را جهانشاه نامه خوش است
@Geographykhodabandeh

عبدالباقی گلپینارلی محقق ستختکوش شیعه که در پایتخت خلفای عثمانی بیش از یکصد جلد اثر چاپ شده در دفاع از حریم تشیع از خود به یادگار گذاشته است. وی کتابخانه بسیار باشکوهی در شهر قونیه بنیاد نهاد که فهرست نسخه های خطی آن در چهار مجلد قطور رحلی به چاپ رسیده است. مرحوم طباطبایی در مدت اقامت دوماهه اش در سفری که به استانبول رفته بود (سال 1397ق) به قونیه رفت و از نسخه های خطی آنجا نسخه برداری کرد. مرحوم گلپینارلی نیز به ایشان مهر می ورزید و نهایت احترام را برایش قائل بود و از این رهگذر با آن کهولت سن از محل اقامت خود در اسکودار (بخش آسیایی استانبول) به بخش اروپایی می آمد و در کتابخانه سلیمانیه حضور می یافت تا از نفوذ کلمه خود در کتابخانه استفاده کند، بلکه تسهیلات بیشتری برای محقق طباطبایی منظور گردد . ( علی اکبر مهدی پور)

مرقع افشار

هنر عصر صفوی، دنباله هنری بود که در دوره تیموری به اوج اعتلای خود رسید. این هنر با ویژگی مذهبی صفویان ـ که پای‌بندی به مذهب شیعه اثنی‌عشری و تصوف بود ـ باعث شکل‌گیری موجی از ایماج‌ها و تصویرهای ذهنی برای نگارگران، شاعران و خوشنویسان دورة صفوی شد. مرقع افشار با شماره R.C 8847 در کتابخانه B.NF پاریس نگهداری می‌شود. گردآورنده این اثر مشخص نیست لیکن از مهری که در گوشه بالای سمت راست برخی صفحات با نقش «محمدحسین» مشاهده می‌شود مشخص است که مالک یا گردآورنده آن محمدحسین مذکور باشد. گردآوری آثاری در زمینه خوشنویسی که غالباً در قالب چلیپا نوشته شده و آثاری در زمینه نقاشی و نگارگری قرن دهم هجری که از خامه اساتید برتر آن زمان تراویده است، نشان‌دهنده تبحّر و آگاهی گردآورنده این مرقّع است. نظر به اینکه فراوانی آثار صادقی بیک افشار در مرقع حاضر از دیگر هنرمندان بیشتر است، این مرقع به نام «مرقّع افشار» نامگذاری شده.

مرقّع افشار، مجموعه‌ای از نفیس‌ترین آثار هنرمندان دوره صفویه است که در سده دهم و اوایل سده یازدهم می‌زیسته‌اند. مرقع افشار. به کوشش: بابک میرمحمد صادقی. مقدمه: حسین نصیرباغبان. ارمغان تاریخ. 1394. بهاء: 150000 تومان @manuscript

این کتابچه دو بخش دارد. بخش نخست در باره تاریخ کتابخانه سلطنتی است که از زمان فتحعلی شاه آغاز شده، در دوره ناصری رشد کرده، و زمان مظفری، گرفتار سرقت نسخه ها توسط کتابدار آن لسان الدوله شده است. اسناد مفیدی در اینجا ارائه شده که برای تاریخ کتابخانه سلطنتی مهم است. بخش دوم، در باره دزدی لسان الدوله از نظر علمی است، او رساله صراط المستقیم ملکم خان را به نام خودش جا زده و مولف شرح این سرقت علمی را با مقایسه نسخه ها آورده است.

به نظرم رساله مهمی است. تماما در باره این که چه قدر در نماز و خواندن قرآن و نگارش آن و غیره و غیره می شود از زبان فارسی استفاده کرد. همه جا رأی مخالف را تقویت کرده است. می شود گفت رساله ای علیه زبان فارسی و کاربرد آن در دین است. معروف است که فتوای ابوحنیفه جواز خواندن نماز به فارسی بوده و این جا می گوید که از این رأی خود عدول کرده است.

سخنرانی دکتر فاطمه طباطبایی در انجمن علمی عرفان اسلامی :
در زمان امام حسین، چه منکراتی در جامعه وجود داشت ؟

دکتر فاطمه طباطبایی عروس امام و استاد حوزه و دانشگاه ، با طرح این سوال که در زمان امام حسین، چه منکراتی در جامعه وجود داشته است، گفت: « حاکمان یعنی کسانی که بر جان و مال و ناموس مردم حکومت می کنند، باید شریعت پیامبر را زیبا و مورد پسند عقل و شرع قرار دهند.امام حسین(ع) این منکرات را این گونه بیان می کنند: حاکمان،ملازم شیطان شده اند، از اطاعت خدا سر باز زده اند، حدودالهی را تعطیل کرده اند، به جای اصلاح، فساد می کنند،اموری که در شریعت جدم حلال شمرده شده حرام و حرام را حلال کرده اند، علائم هدایت را دگرگون کرده اند؛ یعنی آن علائمی که انسان ها به کمک آن ها می توانستند به سمت خدا بروند و خدا گونه شوند،به گونه ای طراحی شده که به سمت شیطان می روند، ارزش ها ی انسانی به ارزش های شیطانی تبدیل شده است.»
طباطبایی ادامه داد: «افراد پست و حقیر، دیگران را حقیر و پست می خواهند و تحمل انسان را ندارند؛ زیرا شیطان صفت شده اند و دشمنی شیطان با آدم، نزاعی دیرینه است؛ اما نکته در این است که مسئولان و حاکمان هر نظامی، این مطالب را قبول دارند، ولی خود و زیر مجموعه خود را از چنین عیوبی پاک و پیراسته می دانند.»
طباطبایی با بیان این که مردم نیز باید به امر به معروف و نهی از منکر نسبت به حاکمان خود بپردازند، گغت: «یکی از مراتب امر به معروف و نهی از منکر به مردم تعلق می گیرد که دولتمردان و صاحبان مناصب را نقد کنند و علائم وارونه شده را تذکر دهند. ولی متاسفانه مسئولان این وظیفه و رسالت مردم را نادیده می‌گیرند و گاه منتقدان را دشمن می پندارند در حالی که خود می دانند که برخی انتقادها از سر دلسوزی است و هر منتقدی دشمن نیست، از این رو، یا آن را بی جواب می گذارند، تا رفته رفته لوث شود و مردم از بیانش خسته و ناامید شوند، و یا آن را دشمنی با نظام و کشور قلمداد می کنند، که بستگی به مرام و انسانیت آنان دارند. وقتی مسئولی هشدار و نقد مردم را نشنود و خود را پاسخگوی مردم نبیند، رفته رفته شیطان بر او مسلط می شود و به میزان تسلط شیطان، از انسان ها، فاصله می گیرد؛ تا آن جا که دشمن آن ها می‌شود و به اندازه قدرتش، با آنها دشمنی می کند و از هیچ امری باکی ندارد. این خصلت شیطان است که باطل را برای او حق جلوه می دهد.»

@hammihann

تاریخ سیستان: از آمدن تازیان تا برآمدن دولت صفاریان
نویسنده: ادموند کلیفورد باسورث
مترجم: حسن انوشه
در این اثر جغرافیاى سیاسى سیستان از پیش از اسلام تا زمان صفاریان مورد بحث قرار گرفته است و از منابع ارزشمند در این موضوع به شمار مى‌رود. کتاب از یک پیش‌گفتار و پنج بخش تشکیل شده است. مطالب بخش‌ها را به ترتیب اوضاع سیستان پیش از اسلام، در زمان فتح سیستان بدست اعراب، در دوره امویان و عباسیان و در آخر نیز در زمان افول عباسیان و جانشینى یعقوب لیث تشکیل مى‌دهد:
سیستان نام خود را از سکاها، مردمى از گروه اقوام هند و اروپایى گرفته که در ادامه این بخش به شرح حال این اقوام تا زمان حکومت ساسانیان پرداخته شده است. نویسنده براى بررسى جامع‌تر پاره‌اى موضوعاتى که در این جا از آنها سخن رفته، خواننده را به مجموعه گزارش‌ها و یادداشت‌هاى مرکز مطالعات و بررسى‌هاى باستانشناسى در آسیا ارجاع مى‌دهد...

@litera9
این کتاب کوششی است که به منظور تدوین تاریخ بافت قدیمی شهر شیراز صورت گرفته است؛ چه شیراز از جمله چند شهر قدیمی کشور است که از دیرباز مورد توجه جهانیان بوده و از همان بدو پیدایش به سبب موقعیت مساعد طبیعی به‌سرعت رشد نموده و به صورت یکی از کانون‌های مهم سیاسی و علمی و مذهبی و هنری درآمده است؛ به گونه‌ای که از سراسر دنیای قدیم، مانند امروز هر کسی به منظوری خاص به دیدن آن شتافته و مدتی در آن رحل اقامت افکنده و نوشته‌هایی درباره آن از خود به یادگار گذارده است. در این کتاب ابتدا درباره وضع طبیعی و موقعیت جغرافیایی، قدمت و طرح نخستین شیراز سخن گفته شده و سپس درباره اوضاع این شهر در دوران‌های سلجوقیان و اتابکان، بعد از اتابکان، در زمان صفویه، دوره افغان و نادرشاه افشار و خاندان زند و قاجار مطالبی بیان شده است. خداوند نویسنده را بیامرزد نیست که ببیند بیشتر بافت قدیم تبدیل به آپارتمان و هتل و . . . . شده ، لابد این هم خوب است و هم لازم!

کتابی که مرحوم ایرج افشار به امانت برده بود، به کتابخانه مرکزی بازگشت.
چند روز پیش دکتر جواد بشری (ریاست کنونی کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران) به کتابی برمی خورد که تصویر صفحه اول آن را در ذیل مشاهده می کنید:
«امانت کتابخانه ی مرکزی است. باید مسترد شود و قبض خود را از آنها بگیرم»
این دستخط مرحوم ایرج افشار است که از قرار معلوم در واپسن روزهای عمر، این کتاب را به امانت گرفته است و با این یادداشت، حسن امانتداری اش را برای خود و بازماندگان یادآوری کرده است.
گفتنی است کتاب مذکور یک نسخه ی عکسی از مجموعه ای حاوی مجمع الصنایع و چند کتاب دیگر به زبان فارسی است که اصل آن در کتابخانه وزیری یزد نگهداری می شود.
سپاس فراوان از جناب آرش افشار، دکتر محمدافشین وفایی و جناب پژمان فیروزبخش که این کتاب را طبق وصیت و نیت مرحوم افشار از مجموعه به یادگار مانده از ایشان جدا کرده و به کتابخانه عودت داده اند.

@UT_Central_Library
yon.ir/782Jz

حسینیه سادات اخوی

عزاداری محرم-صفر بخش بزرگی از زندگی مردم تهران قدیم را تشکیل می داد. تهران بین 50 تا 70 تکیه محلی داشت که بیشتر آنها دیگر نیستند. اما یکی از باقی مانده ها تکیه دویست ساله سادات اخوی است. این حسینیه توسط حاج سید ابراهیم تقوی که فتحعلیشاه به او اخوی میگفته و به همین دلیل خاندان او به نام سادات اخوی شهره شدند در محله عودلاجان احداث و به تکیه سادات اخوی معروف شد. این حسینیه که از کهنترین تکایای تهران است هنوز با سبک و سیاق گذشته میزبان عزاداران ائمه است. پارچه های عزاداری که با قدمت یک قرن بر دیوارهای حسینیه نقش بسته حس و حال خاصی به عزاداران میدهد. نشانی: خیابان مصطفی خمینی کوچه افشار.

@teherangard

حسینیه‌ها و روضه‌های قدیمی مشهد

در گوشه و کنار این شهر هستند عزاخانه‌های قدیمی که برخی هنوز پس از قریب به یک قرن، میزبان مجالس ذکر مصیبت اباعبدالله می‌شوند.

🔵روضه سادات رضوی
قطعا یکی از این بزرگ ترین خاندان‌ها، خاندان سادات رضوی است که سال‌ها نائب التولیت آستان قدس بودند . عزاداری سادات رضوی به دوران قاجار بازمی‌گردد‌.

🔵 روضه متعلق به خاندان آیت‌الله سیستانی . سبقه این روضه، حدودا مظفرالدین‌شاهی است و صدسال را گذرانده است.

🔴 روضه شیخ محمدتقی بجنوردی است که منزل ایشان قبلا در خیابان شیرازی ۱ بود و سال ۷۶ تخریب شد و در حال حاضر در منطقه میدان شهدا، کوچه سجادی است. روضه آن تقریبا حدود ۹۰ سال عمر دارد.

⚫روضه آقای شاه‌حیدری است که در منطقه گنبد سبز، سرشور ۲۱ واقع شده است .
🔵روضه آقای واعظ عیدگاهی است که در کوچه امام رضای ۳ واقع شده است.

🔴 روضه منزل آیت الله مجتهدی، واقع در کوچه شوکت الدوله

@TarikhMashhad

🖌 " داستان های واقعی مردم زواره "

* زیارت کربلا *

عماد عظیمی- برگرفته از وبلاگ گنجینه اردستان و زواره

🌸☘🌸☘🌸☘🌸☘🌸☘

کاروانی از زواره از کربلا برگشته بود ومردم دسته دسته به دیدن زوار می رفتند و زوار نیز هر کدام باندازه معرفت خود از کربلا و لذت های معنوی آن برای مردم می گفتند.

طبعاً ضمن صحبت های آنها از بازار وخرید وفرهنگ مردم کربلا هم گفته می شد ولی کربلایی علی همه اش از خرما ودرخت نخل و مزد یک روز خرماچينی وجمع کردن خرما در نخلستان ها می گفت. یواش یواش مردم به گفته های او حساس شده واز دیگر همسفر های او علت را جویا شدند.

آنها گفتند که کاروان ما که در حاشيه شهر کربلا در نخلستان ها برای استراحت کوتاهی اطراق کرد.کربلایی علی متوجه شد که فصل برداشت خرما است وصاحبان نخلستان ها به علت کمبود کار گر برای برداشت خرما مزد خوبی به کارگر می دهند. با خود گفت که چند روز از این سفر را کار کرده وپولی بدست می آورم و بقيه زمان سفر را برای زیارت استفاده می کنم. ولی طعم بدست آوردن پول نگذاشت که کربلایی علی متوجه تمام شدن زمان سفر شود وموقعی بخود آمد که کاروان در حال برگشت بود وباید به زواره برمی گشت. در نتيجه اصلا ایشان کربلا را ندیده مگر نخلستان ها آن را و به این دليل مطالبی که می گوید با بقيه همسفرانش تفاوت دارد.

این سرگذشت را از بزرگان خود شنيده ام ولی کربلایی علی که پير مردی بود را شخصا دیده بودم. جالب است که سرگذشت کربلایی علی بيان زندگی ماست زیرا عمر مفيدمان صرف حاشيه های زندگی می شود وموقعی بخود می آییم که دیگر وقت زیارت امام حسين تمام شده یعنی وقت رسيدن به متن زندگی از دست رفته است.

@miras_a_z

با سلام و خسته نباشید. بنا بر یکسری کارهایی چندین بار خدمت کتابخانه مرعشی رسیدم و می خواستم یکسری کتابهایی را که حتی در سیستم شان نشان می داد که چاپ هند است نگاه کنم و در صورت امکان اسکین با هزینه خودم بگیرم، فرمودند که کل بخش شبه قاره و دیگر زبان ها به کله تعطیل شده و تصمیم جدیدی برای ادامه اش را ندارند. برای همین به هیچ وجه به کتابهای موجود از چاپ هند دسترسی هم نمی دهند. البته مراجعه بنده یک بدی داشت اینکه مسئول مربوط به بخش فنی گفت که این کتاب را از سیستم هم حذف بکند که دیگر نتواند مراجعه کند.

این کتابچه دو بخش دارد. بخش نخست در باره تاریخ کتابخانه سلطنتی است که از زمان فتحعلی شاه آغاز شده، در دوره ناصری رشد کرده، و زمان مظفری، گرفتار سرقت نسخه ها توسط کتابدار آن لسان الدوله شده است. اسناد مفیدی در اینجا ارائه شده که برای تاریخ کتابخانه سلطنتی مهم است. بخش دوم، در باره دزدی لسان الدوله از نظر علمی است، او رساله صراط المستقیم ملکم خان را به نام خودش جا زده و مولف شرح این سرقت علمی را با مقایسه نسخه ها آورده است.

شانه زنانه مربوط به دوره هخامنشی همراه با تاج که صحنه نبردی را به تصویر کشیده است.
کشف شده از شمال ایران...

کانال میراث فرهنگی و گردشگری زواره 🕌🇮🇷🏕
🆔 @miras_a_z

🔸این هم کتاب وسائل مظفّری در مقتل حضرت سیدالشهداء (ع) نوشته سید علی طباطبائی یزدی پدر سید ضیاء معروف است که اخیرا چاپ شده است. [مصحح یا ناشر مؤلف را به نام ملاّ علی ذکر کرده و اطلاع نداشته اند که کلمه ملاّ اصطلاحاً بر غیر سادات اطلاق می شود].