کتابخانه اسلامی و تصوف

سفينة شرفجهان
المحتوى:
1. ص207ب-212أ: ديباجهء سفينه
2. ص212أ-213ب: رسالتان في غاية البلاغة.
3. ص214أ-218ب: "من منشئآت آقا حسين خوانساري \ح\".
4. ص219أ, 222ب-223أ, 480أ-490أ, 494أ-ب, 495ب: منتخبات من ديوان فضولي
5. ص220-222أ: انوار حكمت
6. ص223ب-226أ: كلشن خيال
7. ص226ب-232أ: رسالهء نور الهداية
8. ص232ب-233ب: "اجوبة الامام علي الهادي (النقي 212-254) بن محمد الجواد \ع\ ليحيى بن اكثم القاضي (159-242) عن مسائله"
9. ص234أ-238ب: ديباجهء كلزار ابرهيم
10. ص238ب-241ب: ديباجهء نورس
11. ص242ب-243ب تركيب بند
12. ص244أ-246أ: شير وشكر
13. ص246أ-250ب: نان وحلوا
14. ص251أ, 259أ, 265ب-267أ, 273ب: غزليات
15. ص251ب-258ب: سحر حلال
16. ص259ب-265ب, ص331أ-ب(؟) 336أ-337ب, 343ب-344أ, 356أ(؟), 490ب(؟): فرهاد وشيرين
17. ص267ب-330ب, 338أ-ب, 332أ-333ب: ساقي نامه
18. ص334أ-336أ: مثنوى لعله يسمى عشق ومحبت
19. ص339أ-340ب: منتخب "من تحفة الاحرار مولانا جامي" (مناجات جهارم)
20. ص340ب-343أ: منتخب "من سلسلة الذهب مولانا جامي"
21. ص344ب-348أ: قضا وقدر
22. ص348أ-354ب: "در تعريف كوه كشمير"
23. ص354ب: (در تعريف خر)
24. ص355أ-ب: نظمي در جماع
25. ص356ب-358ب: قصيدة
26. ص358ب-367ب: "قصايد يكانه كوهر بحر سخن بردازى"
27. ص368أ-ب: "قصيدهء شاه طاهر دكني"
28. ص369أ-373أ: قصيدتان
29. ص373أ-379ب: سبع قصائد
30. ص379ب-380أ: "من رباعيات شيخ رباعي" مشهدي
31. ص384أ: مقطعات
32. ص384أ-ب, 403أ-404أ, 406ب-407أ, 410أ-411أ, 436ب-439أ, 455ب -457ب, 562أ, 465ب: غزليات
33. ص385أ-397أ, 400أ-ب: قصائد
34. ص397أ-399ب: قصيدتان لـظهورى المتقدم ذكره.
35. ص401أ: رباعيات
36. ص401ب-402ب: قصيدة
37. ص404ب-406أ: غزليات
38. ص407ب-410أ, ص428ب, 429ب-430ب: غزليات, رباعيات, مقطعات وقطع
39. ص411ب, 412ب-417أ, 431أ-ب, 436أ: مقطعات رباعيات وترجيعات
40. ص417ب-418أ: غزليات
41. ص418ب-427ب, 429أ: رباعيات, مقطعات, غزليات
42. ص432أ-435ب: غزليات
43. ص439ب: قصيدة
44. ص440أ-447ب: قصائد وغزليات
45. ص462ب-463ب, ص448أ: رباعيات ومقطعات
46. ص448ب/450أ-ب/449أ-ب: قصيدة
47. ص449ب/455أ: قضاء وقدر
48. ص458أ-461ب: (مرثيهء سيد الشهداء الحسين بن علي)
49. ص464أ-465ب: (هفتبند در مناقب علي بن ابي طالب)
50. ص466أ-468أ: قطعهء كه حضرت مولانا عبد الرزاق قمى (ت 1060) بميرزا (محمد) سعيد نوشته وقطعهء ميرزا محمد سعيد در \جوابش\
51. ص467ب-468أ: "قطعهء ملا علي رضاي تجلى در تعريف وتاريخ هشت بهشت صفهان"
52. ص468ب-470ب: رباعيات ابو طالب كليم المتقدم ذكره.
53. ص471أ-478ب: (رسالهء يادكار)
54. ص479أ: مثنوي - آخره فقط
55. ص479أ-ب: رباعيات وغير ذلك لـشوكت المتقدم ذكره.
56. ص481أ و 486أ: غزليات من ديوان حافظ شيرازي.
57. ص490ب-493ب, 495أ: (منتخب از) غزليات سخا...⬇️

@erfaneeslami1

سفینه ی نظم ونثر (کتابت سده 13ق)
مشتمل بر:
1. نان و حلوا شیخ بهایی
2. هادی المضلین از شیخ یحیی متخلص به کافر
3. کنزالحقایق پوریای ولی
4. مثنوی اسرار دل سراینده ناشناس
5. مثنوی در فکر و ذکر از ابوالقاسم شیرازی
6. مثنوی در فقر و صدق از بابا قاسم خادم
7. معراجنامه از شخصی با نام مسافر
8. قصیده‌ای از عطار
9.اشعاری از جامی
10. رباعیات خیام و مولانا جلال‌الدین بلخی
11. صحت و مرض فضولی
12. غزلیات محمد شیرین مغربی
13. لوایح جامی
14. شرح بیتی از امیر خسرو دهلوی از جامی
15.نائیه جامی
16. حسن و دل فتاحی نیشابوری
17. آغاز و انجام از فیاض ؟
18. شرح لغات مشکل دیوان حافظ
19. منتخبی از قصاید شعرای مختلف
20. منتخب غزلیات و رباعیات فیض کاشانی
خطی...⬇️

@erfaneeslami1

شاهنامه قاسمی اثر میرزا قاسم گنابادی ، به خط نستعلیق از سده 10 ، با 11 مجلس ، درباره کشورگشایی های شاه طهماسب اول . این نسخه وقف شاه عباس بر آستانه شیخ صفی است .
چهار نسخه صریح الملک
این چهار نسخه همه در آستانه شیخ صفی بوده و مجموعه وقفنامه های رقبات موقوفات و اسناد املاکی است که برای آستانه شیخ صفی الدین خریداری شده و قاعدتاً همه به خط گردآورندگان آنهاست . دو نسخه به خط زین العابدین عبدی و عبدالمومن بن صدرالدین محمد بن ناصرالدین احمد قوامی شیرازی با رقم 975 و دو نسخه دیگر به خط محمد طاهر سپاهانی با رقم 1038 در زمان صدارت و تولیت نواب شیخ شریف زاهدی در عصر شاه عباس صفوی است و یک نسخه از چهار نسخه صریخ الملک به خط زین العابدین عبدی که به کتابخانه سلطنتی منتقل شده و به سال 1316 ، زمان افتتاح کتابخانه ملی ایران ، جزء مجموعه انتقالی از کتابخانه سلطنتی به کتابخانه ملی منتقل شده است .
مجموعه نسخ انتقالی از بقعه شیخ صفی به بخش اسلامی موزه ایران باستان / موزه ملّی ، به استثنای قرآن ها شامل 85 مجلد است که همه از نسخ نفیس و عالی و مذهب محسوب می شود . در پایان این سخن ، فهرست وار تنها به ذکر نسخ وقفی شاه عباس که به طور عمده در سال های 1017 و 1022 وقف شده اند ، اشاره می شود:
1 ) پنج گنج : خمسه نظامی به احتمالی از سده 10 ه . ( 3 نسخه ) . ( وقف 1017 ه . ق).
2 ) جنگ شعر : به احتمال از سده 10 شامل غزل هائی از بساطی ، جامی ، جلال ، عماد ، ناصری ، عصمت ، کاتبی ، شاهی ، طوسی ، خیالی و ابن یمین .
3 ) حبیب السیر : خواندمیر ( 2 نسخه ) . وقف در1017
4 ) خلاصه التواریخ : میرمنشی قاضی ، میر احمد بن شرف الدین حسین حسینی ابراهیمی قمی وزیر خراسان و در گذشته در 1001 ه . ق . نسخه در 997 ه . در کتابخانه شاه عباس بوده و او آن را بر آستانه شیخ صفی وقف کرده است .
5 ) دیوان خاقانی : ( 2 نسخه ) نسخه دوم نستعلیق ، شمس الدین بن میرزا جان قزوینی 998 ه . وقف در 1017 .
6 ) دیوان شاه اسماعیل خطایی صفوی : نستعلیق ، عیشی در سده 10 ه . وقف شاه عباس بر آستانه شیخ صفی در 1022 ه . ق .
7 ) دیوان طالب آملی : نستعلیق سده 10 و 11 ه . با کاغذ الوان . وقف در 1017 ه .
* دیوان عصمت بخارایی : نستعلیق ، سده 10 وقف در 1017 .
8 ) ذخیره خوارزمشاهی : کاتب سید اسماعیل گرگانی نسخ سده 7 و 8 و ترسیم ، نستعلیق در 968 .
9 ) روضه الصفا : میرخواند ، نسخ محمد بن شیخ امین الدین جهرمی از 974 ه . ق ه . ق . نسخه جلد 4 و 5 و 6 است ( 4 نسخه ) . وقف در 1017 .
1/9 ) سیف النبوه یا مشهدالشهدا : حسین ندایی ، نستعلیق ، قاسم بن علی از 927 ه . ق ، وقف در 1022 .
10 ) شاهنامه فردوسی : ( 2 نسخه ) که قبلاً شرح داده شد .
11 ) شاهنامه قاسمی : که شرح آن پیش از این آمد .
12 ) صریخ الملک : گردآوری در 975 ه . ق .
13 ) فتوحات شاهی : ابراهیم امینی ، مقدمه الفتوحات مشتمل بر پیج فتح است و کتاب را امینی در هرات به سال 927 کتابت کرده است . وقف در 1017 .
14 ) فرهاد و شیرین : وحشی ، نستعلیق ، از 997 ه . ق ، وقف در 1022 .
15 ) کامل التعبیر : ابوالفضل جیش بن ابراهیم تفلیسی . نسخ علی شاه بن احمد شاه بن علی ضایع اصفهانی ، رمضان 737 . وقف در 1017 .
16 ) کلیات سعدی : نستعلیق شاه محمد کاتب . وقف 1017 ( 2 نسخه ) نسخه دوم : نستعلیق از 908 ه . ق .
17 ) مثنوی معنوی : نستعلیق احمدبن محمود از 891 ه . ق . وقف در 1017 ( 2 نسخه ) نسخه دوم : نستعلیق به احتمال از سده 10 ه . ق .
18 ) مجمع التواریخ : حافظ ابرو . نستعلیق ، سده 9 و 10 . وقف در 1017 ه . ق .
19 ) مجموعه : نستعلیق ، غیاث الدین بن ابراهیم معلم بلگیجانی . وقف در 1017 ه . نسخه را محمود قاجار فرمانروای نهادند در 1254 خوانده است.
متن وقفنامه شاه عباس در آغاز نسخ بدین شرح است:
« وقف نمود این کتاب را کلب آستان علی بن ابی طالب علیه السلام عباس الصفوی بر آستانه منوره شاه صفی قلیه الرحمه که هر که بخواهد مشروط آنکه از آن آستانه بیرون نبرند و هر که بیرون برد شریک خون امام حسین علیه السلام بوده باشد . 1017 [ وقف ]
جای خوشبختی است که آقای دانش پژوه تمامی این نسخ را در نشریه نسخه های خطی ، دفتر دوم سال 1341 فهرست کرده اند .
به امید آنکه روزی ملت ایران از آن توانائی برخوردار گردد که بتواند آنچه را که روس ها از کتابخانه بقعه اردبیل به عنوان « امانت » ؟ ! به یغما برده اند به جایگاه اصلی خود بازگرداند .

پی نوشتنها
1 . تاریخچه کتابخانه های ایران از صدر اسلام تا عصر کنونی ، از رکن الدین همایون فرخ ، تهران وزارت فرهنگ و هنر ، اداره کل نگارش ، ؟ 13 . ج 1 ، ص 102 .

📖📕📓

جلال‌الدین همایی ادیب، شاعر و استاد زبان و ادبیات فارسی، در سال ۱۲۷۸ در اصفهان زاده شد. پدرش میرزا ابوالقاسم محمدنصیر متخلص به طرب و جدش ملا محمدرضا همای شیرازی هر دو از شعرا و دانشمندان معروف عصر خود بودند. جلال‌الدین تحت نظارت پدر دانشمند خود و در خانواده‌ای که کلیه اعضای آن اهل خط و قلم بودند رشد یافت و از اوان کودکی ملزم به فراگیری ادبیات عرب و حکمت و فلسفه شد. در سن ده سالگی منشآت قائم مقام فراهانی، منشآت فرهاد میرزا و منشآت امیر نظام و تاریخ معجم را نزد میرزا عبدالغفار و شاهنامه فردوسی، کلیات سعدی، منتخب قاآنی و غزلیات محمد خان دشتی را در نزد پدر مطالعه کرد و به اطلاعات فراوانی دست یافت. همایی از سن یازده سالگی به مدت بیست سال در مدرسه نماورد از مدارس قدیم و معروف اصفهان که مرکز دانش و فرهنگ این شهر بود به کسب علوم اسلامی پرداخت . جلال طی این سالها ادبیات عرب، فقه، اصول، تفسیر، درایه، رجال، هیئت، نجوم، استخراج تقویم، فنون ریاضی، طب و فلسفه را در نزد بزرگ‌ترین علما و روحانیون ایران فراگرفت و خود نیز مدتی مدرس بزرگ‌ترین حوزه‌های علمی و ادبی اصفهان بود. جلال‌الدین همایی در سال ۱۳۰۰ به نظام آموزشی جدید پیوست و ابتدا به تدریس در مدرسه صارمیه اصفهان پرداخت‌. سپس در سال ۱۳۰۷ به تهران آمد و از طرف وزارت معارف وقت عهده‌دار تدریس فلسفه و ادبیات در تبریز گردید. همائی درسال ۱۳۱۰ به تهران منتقل شد و در دارالفنون، دبیرستان نظام و دانشکده افسری به تدریس ادبیات پرداخت‌. وی پس از تأسیس دانشگاه تهران به این دانشگاه دعوت شد و سالها در دورهٔ دکتری دانشکده‌های حقوق و ادبیات تدریس کرد و مدتی نیز عضو فرهنگستان ایران بود. استاد همائی دو دوره نیز به دعوت دانشگاههای بیروت و لاهور در این دانشگاهها تدریس نمود که با استقبال محافل علمی این کشورها مواجه شد. در سال ۱۳۵۶ دانشگاه تهران مراسم بزرگداشت این استاد بزرگ تاریخ و فرهنگ ایران را برگزار کرد و در این مراسم نسخه ای از کتاب همائی نامه که به قلم همکاران و ارادتمندان استاد تهیه شده بود به او تقدیم گردید. جلال‌الدین همائی علاوه بر تألیف و تصحیح کتب متعدد شعر هم می‌سرود وبیش از پانزده هزار بیت او در دیوانی گردآوری شده است‌. از مشهورترین اشعار او مسجد کبود است که در وصف مسجد کبود تبریز و اظهار تأسف از ویرانی آن سروده است‌. آثار معروف‌ترین آثار جلال‌الدین همائی عبارت است از: تاریخ ادبیات ایران، جلد اول ۱۳۰۸، جلد دوم ۱۳۰۹ غزالی نامه (شرح حال امام محمد غزالی) ۱۳۱۵ تصحیح‌کتاب نصیحه الملوک امام محمد غزالی، ۱۳۱۵-۱۷ تصحیح مثنوی ولدنامه با مقدمهٔ مفصل، ۱۳۱۵ تصحیح کتاب التفهیم ابوریحان بیرونی با تحقیقات مفصل ۱۳۱۶ تصحیح‌کتاب مصباح‌الهدایه و مفتاح‌الکفایه اثر عزالدین محمود کاشانی ۱۳۲۵ تصحیح معیارالعقول منسوب به شیخ الرئیس ابوعلی سینا درفن جراثقال ۱۳۳۱ مقدمه بر اخلاق ناصری تألیف خواجه نصیرالدین طوسی ۱۳۳۵ مولوی نامه ۱۳۵۶ دهها مقاله تحقیقی به چاپ‌ رسیده در مجلات و تألیف چند کتاب درسی دوره دبیرستان.

( مجموعه آثار)

بلوغ صناعت و بلاغت ادبی

تصوف در اسلام

جبر و اختیار
خیام نامه

دورساله در فلسفه اسلامی

غزالی نامه

قلعه هوش ربا

محرم اسرار

مقالات ادبی

مقام حافظ

مقدمه اخلاق ناصری

مولوی نامه (2) جلد

👇👇👇👇👇

@litera9
دیوان کامل شمس‌الدین محمد وحشی بافقی.
کمال الدین/ شمس‌الدین محمد وحشی بافقی.
با مقدمه ای در سرگذشت وحشی به قلم ایرج افشار. تهران: امیرکبیر، 1335.

سفينة شرفجهان
المحتوى:
1. ص207ب-212أ: ديباجهء سفينه
2. ص212أ-213ب: رسالتان في غاية البلاغة.
3. ص214أ-218ب: "من منشئآت آقا حسين خوانساري \ح\".
4. ص219أ, 222ب-223أ, 480أ-490أ, 494أ-ب, 495ب: منتخبات من ديوان فضولي
5. ص220-222أ: انوار حكمت
6. ص223ب-226أ: كلشن خيال
7. ص226ب-232أ: رسالهء نور الهداية
8. ص232ب-233ب: "اجوبة الامام علي الهادي (النقي 212-254) بن محمد الجواد \ع\ ليحيى بن اكثم القاضي (159-242) عن مسائله"
9. ص234أ-238ب: ديباجهء كلزار ابرهيم
10. ص238ب-241ب: ديباجهء نورس
11. ص242ب-243ب تركيب بند
12. ص244أ-246أ: شير وشكر
13. ص246أ-250ب: نان وحلوا
14. ص251أ, 259أ, 265ب-267أ, 273ب: غزليات
15. ص251ب-258ب: سحر حلال
16. ص259ب-265ب, ص331أ-ب(؟) 336أ-337ب, 343ب-344أ, 356أ(؟), 490ب(؟): فرهاد وشيرين
17. ص267ب-330ب, 338أ-ب, 332أ-333ب: ساقي نامه
18. ص334أ-336أ: مثنوى لعله يسمى عشق ومحبت
19. ص339أ-340ب: منتخب "من تحفة الاحرار مولانا جامي" (مناجات جهارم)
20. ص340ب-343أ: منتخب "من سلسلة الذهب مولانا جامي"
21. ص344ب-348أ: قضا وقدر
22. ص348أ-354ب: "در تعريف كوه كشمير"
23. ص354ب: (در تعريف خر)
24. ص355أ-ب: نظمي در جماع
25. ص356ب-358ب: قصيدة
26. ص358ب-367ب: "قصايد يكانه كوهر بحر سخن بردازى"
27. ص368أ-ب: "قصيدهء شاه طاهر دكني"
28. ص369أ-373أ: قصيدتان
29. ص373أ-379ب: سبع قصائد
30. ص379ب-380أ: "من رباعيات شيخ رباعي" مشهدي
31. ص384أ: مقطعات
32. ص384أ-ب, 403أ-404أ, 406ب-407أ, 410أ-411أ, 436ب-439أ, 455ب -457ب, 562أ, 465ب: غزليات
33. ص385أ-397أ, 400أ-ب: قصائد
34. ص397أ-399ب: قصيدتان لـظهورى المتقدم ذكره.
35. ص401أ: رباعيات
36. ص401ب-402ب: قصيدة
37. ص404ب-406أ: غزليات
38. ص407ب-410أ, ص428ب, 429ب-430ب: غزليات, رباعيات, مقطعات وقطع
39. ص411ب, 412ب-417أ, 431أ-ب, 436أ: مقطعات رباعيات وترجيعات
40. ص417ب-418أ: غزليات
41. ص418ب-427ب, 429أ: رباعيات, مقطعات, غزليات
42. ص432أ-435ب: غزليات
43. ص439ب: قصيدة
44. ص440أ-447ب: قصائد وغزليات
45. ص462ب-463ب, ص448أ: رباعيات ومقطعات
46. ص448ب/450أ-ب/449أ-ب: قصيدة
47. ص449ب/455أ: قضاء وقدر
48. ص458أ-461ب: (مرثيهء سيد الشهداء الحسين بن علي)
49. ص464أ-465ب: (هفتبند در مناقب علي بن ابي طالب)
50. ص466أ-468أ: قطعهء كه حضرت مولانا عبد الرزاق قمى (ت 1060) بميرزا (محمد) سعيد نوشته وقطعهء ميرزا محمد سعيد در \جوابش\
51. ص467ب-468أ: "قطعهء ملا علي رضاي تجلى در تعريف وتاريخ هشت بهشت صفهان"
52. ص468ب-470ب: رباعيات ابو طالب كليم المتقدم ذكره.
53. ص471أ-478ب: (رسالهء يادكار)
54. ص479أ: مثنوي - آخره فقط
55. ص479أ-ب: رباعيات وغير ذلك لـشوكت المتقدم ذكره.
56. ص481أ و 486أ: غزليات من ديوان حافظ شيرازي.
57. ص490ب-493ب, 495أ: (منتخب از) غزليات سخا...⬇️

@erfaneeslami1

کلام الملوک
شیخ بابا جان بن روحی جان قزوینی
شاگرد ،مرید شیخ بهائی...

منحصر بفرد.خطی...⬇️

@erfaneeslami1

دیوان عماد فقیه ( مثنوی صحبت نامه،غزلیات وساقی نامه ،مثنوی طریقت نامه)

عماد فقیه( عمادالدین علی کرمانی)
خطی...

@erfaneeslami1

دیوان عماد فقیه ( مثنوی صحبت نامه،غزلیات وساقی نامه ،مثنوی طریقت نامه)

عماد فقیه( عمادالدین علی کرمانی)
خطی...

@erfaneeslami1