📚 نگاهی به صحیفه سجادیه
به بهانه 25 محرم الحرام، سالروز شهادت امام سجاد علیه السلام
📖 صحیفه سجادیه کتابی حاوی ۵۴ مناجات و دعا از امام سجاد ملقب به زین العابدین (ع) است.
به باور برخی صاحب نظران، «صحیفه سجادیه» پس از قرآن و نهج البلاغه بزرگ‌ترین گنجینه حقایق و معارف الهی است و بدین رو، به آن «اخت القرآن» (خواهر قرآن)، «انجیل اهل بیت»، «زبور آل محمد» و «صحیفه کامله» لقب داده‌اند. علاوه بر جایگاه این کتاب نزد شیعیان، برخی از اندیشمندان اهل سنت نیز غنای محتوا، فصاحت و بلاغت آن را ستوده‌اند.
ظاهراً علت اینکه کتاب را «صحیفه کامله» نامیده‌اند، این است که نزد «زیدیه» نسخه‌ای از صحیفه هست که کامل نیست، بلکه در حدود نصف صحیفه کامله است. امامیه به این سبب، صحیفه موجود نزد خویش را صحیفه کامله گویند.
امام سجاد بسیاری از معارف دینی را در ضمن دعاهای خود بیان کرده است؛ موضوعاتی مثل خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی و مباحث عالم غیب، فرشتگان، رسالت انبیا، جایگاه پیامبر و اهل بیت(ع)، امامت، فضایل و رذایل اخلاقی، گرامیداشت اعیاد، مسائل اجتماعی و اقتصادی، اشارات تاریخی، نعمتهای مختلف خداوند، آداب دعا، تلاوت، ذکر، نماز، عبادت و... . معروف‌ترین دعای صحیفه دعای مکارم الاخلاق است.
صحیفه سجادیه از نظر سندی، در حد تواتر است. آقا بزرگ تهرانی در این باره می‌گوید: «صحیفه اولی که سند آن به امام زین العابدین(ع) می‌رسد... از متواترات و [قطعیات] نزد اصحاب است؛ چرا که از ویژگی آن، این است [که تمام اصحاب از اساتید خود] اجازه نقل آن را در تمام طبقات [رجالی] و در تمام عصرها گرفته‌اند.» (آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ج۱۵، ص۱۸–۱۹.).
صحیح‌ترین نسخۀ کهن صحیفۀ سجادیه نسخه‌ای است که به خط ابراهیم بن علی کفعمی عاملی کتابت شده است و این نسخه را بنیاد محقق طباطبائی با همکاری کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در سال 1394 به صورت فاکسیمیله منتشر کرد.
آقا بزرگ تهرانی در الذریعه حدود ۵۰ شرح برای صحیفه ذکر کرده است که مشهورترین آنها ریاض السالکین نوشته سید علیخان شیرازی است.
صحیفه همچنین به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، ترکی، اردو، اسپانیولی، بوسنیایی، آلبانیایی، تامیلی و... ترجمه شده است. صحیفه سجادیه نخستین بار توسط ویلیام چیتیک به زبان انگلیسی ترجمه شده‌است.
با توجه به این که از ۷۵ دعای صحیفه سجادیه، ۲۱ دعا از دست رفته است، تعدادی از علمای بزرگ شیعه تلاش کرده‌اند با جستجو در کتاب‌های روایی و آثار به‌جا مانده از اصحاب، به تعدادی دیگر از ادعیه منتسب به زین العابدین دست یابند. کتبی که این دعاهای اضافه‌تر را جمع‌آوری کرده‌اند، که «مستدرک صحیفه سجادیه» نامیده می‌شوند و حدود 20 اثر هستند که کامل ترین آنها «الصحیفه السجادیه الجامعه» تألیف سید محمد باقر موحد ابطحی اصفهانی شامل ۲۷۰ دعا و مناجات به شکل موضوعی است.
#صحیفه_سجادیه #امام_سجاد
بیش از دویست کتاب و #مقاله پیرامون #امام_سج](/media/1595546262355122063.jpg)
