📃 ه
رمنوتیک قرآن از نگاه محمد ارکون
مروری بر مقالهٔ
#عبدالکبیر_صالح✍ نوشتۀ
#زینب_ایزدی 🔷 به گفتۀ صالح، برنامۀ ارکون، به‌عنوان یکی از بزرگترین اندیشمندان معاصر مسلمان، این بود که با بهره‌گیری از الگوهای گفتمان پست‌مدرن، به سازوکاری تفسیری دست یابد که هم تاریخ‌مندی قرآن را توضیح دهد و هم از طریق عرضۀ شناخت عمیق‌تر قرآن تاریخ اندیشه را غنی‌تر سازد. صالح در ادامه نحوۀ فهم ارکون از قرآن را توضیح می‌دهد و به نظریۀ او دربارهٔ وحی و سه شیوهٔ خوانش او از قرآن اشاره می‌کند.
🔷 ارکون معتقد است برای درک و تفسیر متن مقدس، همچون هر متن دیگری، راهی به جز قراردادن آن در زمینۀ تاریخی‌اش وجود ندارد. بنابراین، او مطمئن است روش‌شناسی تاریخی اثری مخرب و زیان‌بار بر قرآن ندارد، هرچند ممکن است شیوه‌های مرسوم تفکر را سست کند، اما در نهایت، درک بهتری از قرآن ارائه می‌کند.
🔷 ارکون پیامبر را رهبری هوشمند می‌داند که عزم و اراده‌ای قوی و قدرت تخیلی برجسته دارد و به‌سبب الهام مداوم از طرف خداوند، قادر است ناشناخته‌های دانش بشری را کشف کند. این آمیزه‌های روانی خاص در شخصیت پیامبران مجسم شده‌اند و خودشان را هر از گاهی در تاریخ آشکار می‌سازند.
🔷 صالح در نقد هرمنوتیک قرآن ارکون و نظریه‌‌اش دربارهٔ وحی به بررسی سه نوع خوانش مختلف قرآن از دیدگاه او (انسان‌شناختی‌ـ‌تاریخی؛ نشانه‌شناختی‌ـ‌زبان‌شناختی و ادبی؛ اعتقادی‌ـ‌تفسیری) می‌پردازد و آن‌ها را نقد می‌کند. با توجه به مطالب ذکرشده، به نظر می‌رسد که صالح با ارکون چندان هم‌دل نیست. او سکولاریسم را، که ارکون به آن بسیار علاقه‌مند بوده، به نقد می‌کشد و با اشاره به استفادهٔ بیش از حد ارکون از مجموعه اصطلاحات خارجی و واژگان غیرضروری، تکرارها، ابهام‌ها و تناقض‌ها در گفته‌های او را به خواننده یادآوری می‌کند.
🌐 دریافت
نسخه پی‌دی‌اف مقاله
