#یادداشتتاریخچهی
#لعن‌های انتهای
#زیارت_عاشوراصد لعن انتهایی زیارت عاشورا، و مشخصا لعن خلفای سه گانه، یقینا در کتاب مصباح المتهجد کبیر شیخ طوسی (۳۸۵-۴۶۰) – معتبرترین کتاب دعایی شیعه - نبوده است، و از قرن دهم به تدریج وارد نسخه‌های این کتاب شده است!
در قدیمی ترین نسخه‌ی مصباح المتهجد که متعلق به سال ۵۰۲ - یعنی ۴۲ سال بعد از وفات شیخ طوسی - توسط عبدالجبار بن علی نقاش رازی نوشته شده، و در کتابخانه آستان قدس رضوی مشهد به شماره ۸۸۲۲ نگاهداری می شود، و با نسخه‌ی به خط مصنف مقابله شده، از (اللهم العن اباسفیان) تا ذکر سجده (اللهم لک الحمد حمد الشاکرین …) به چشم نمی خورد.
البته با خط دیگری که به قدمت خط متن نیست در هامش صفحه فقرات مورد بحث نوشته شده است.
در پنج نسخه‌ی قدیمی دیگر تا قرن دهم نیز وضع به همین منوال است: متن خالی از فقرات یادشده است، و در هامش صفحات با خطی کاملا جدید و متفاوتْ فقرات مورد بحث اضافه شده است.
متاسفانه نسخه‌ی چاپی مصباح المتهجد بر اساس نسخ قرن دهم به بعد که این فقرات را داخل متن کرده اند منتشر شده، و هیچ اشاره‌ای به این نکته بسیار مهم نکرده اند.
به گزارش سید بن طاووس (۵۸۹-۶۶۴) در کتاب مصباح الزائر، در نسخه‌ی اصل مصباح المتهجد کبیر به خط شیخ طوسی که در نزد وی بوده، فقرات مورد بحث نبوده است. سید بن طاووس از سوی مادر نوه‌ی شیخ طوسی است.
در این زمینه اخیرا کتاب تحقیقی مستقلی منتشر شده است: الشیخ حسین الراضی، زیارة عاشوراء فی المیزان (دراسة لزیارة عاشوراء سندا ومتنا وماطرأ علیها من تزویر و تحریف)، دارالمحجة البیضاء، بیروت، ۲۰۰۸م، ۵۸۴ صفحه.
بحث تفصیلی بررسی انتقادی متن و سند زیارت عاشورا در مجال و مقالی دیگر خواهد آمد. انشاءالله
۱ اردیبهشت ۱۳۹۳
http://kadivar.com/?p=13444@Mohsen_Kadivar_Official
