Forwarded From کتیبه
شعر فارسی بر دروازۀ قلعه مولتان- پاکستان

شهر مولتان، قدیمی‌ترین شهر پاکستان است و به دلیل وجود بناهای زیبای تاریخی یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری در این کشور است. قلعۀ باستانی مولتان کارکردی نظامی داشته و تاریخی سه هزار ساله دارد. این قلعه پیش از حمله و تخریب توسط ارتش انگلستان( 1849م) دارای چهار دروازه بوده که اکنون تنها یکی از آنها برجای است.
در بازسازی دروازه، کتیبه‌ای بزرگ حاوی شعری از علامه اقبال لاهوری نصب شده است.

متن کتیبه:
مشو ای غنچهٔ نورسته دلگیر/
ازین بستان سرا دیگر چه خواهی/
لب جو، بزم گل، مرغ چمن سیر/
صبا ، شبنم ، نوای صبحگاهی/

#مرتضی_رضوانفر
پژوهشگاه میراث فرهنگی
Forwarded From کتیبه
21 اسفند روز عید مبعث و بزرگداشت نظامی گنجوی

یک آیه یک حدیث و دو بیت شعر از بزرگترین شاعران پارسی‌گو (نظامی و حافظ) همه در بیان ارتباط میان دو مفهومِ عشق و حیات ابدی.
این کتیبهٔ زیبا در مسجد و آرامگاه مهرعلیشاه (۱۸۵۹–۱۹۳۷م) عارف و شاعر قرن بیستم در شهر اسلام آباد پاکستان افراشته است. از ویژگیهای اکثر کتیبه‌های این آرامگاه، چیدمان یک آیه، یک حدیث و دو بیت شعرفارسی پیرامون یک محور است. همچنین جدید بودن برخی از آنها حتی تا دهۀ اخیر، نشانه‌ای است از ادامهٔ زبان فارسی بعنوان زبان عرفان، حکمت و ادب در کشور بزرگ پاکستان.
هنوز شاهدیم افرادی فرهنگ‌دوست از کشورهای هند و پاکستان با اساتید بومی و ایرانی تماس میگیرند و برای سردرِ خانه یا سنگ مزارِ والدین، جستجوگر اشعار نغز فارسی هستند.

#مرتضی_رضوانفر
پژوهشگاه میراث فرهنگی
Forwarded From کتیبه
منزل قدسی ونندی، شاعر فارسی گو در جمهوری نخجوان.

قدسی ونندی از شعرای دوره قاجار در جمهوری نخجوان است و اشعار زیادی به ترکی و فارسی سروده است. وی در اردوباد و تبریز تحصیل نمود همچنین انجمن شاعران اردوباد را تاسیس و تعاملات بسیاری با شاعران نقاط دور و نزدیک آغاز کرد. قدسی ونندی سفرنامه منظومی سروده و صاحب دیوان است. وی به سبک انتقادی شعر میسرود و نقش مهمی در گسترش شعر و ادبیات فارسی در منطقه اردوباد داشته است.

نمونه اشعار فارسی:
شنیدم در اقصای اردیبهشت
یکی قصر چون خلد اندر سرشت
بر افراشته خانِ سکندر نشان
به عهد شهنشاه صاحب قران
ز بس بود قصری عجیب دلگشا
فرحبخش، نزهت فضا، با صفا
همه شاعران از خواص و عوام
چو فردوسی و انوری خوش کلام
......

#مرتضی_رضوانفر
پژوهشگاه میراث فرهنگی
Forwarded From کتیبه
فرمان شاه عباس مرتبط با حمله عثمانی به آذربایجان.

شاه عباس که سیاستش بر اخذ مالیات بود در فرمانی استثنائی، مردم اردوباد (در جمهوری آذربایجان) را به دلیل چندین نوبت قتل‌عام توسط لشگر عثمانی، معاف دائم از مالیات نمود و دستور داد فرمانش بصورت کتیبه بر سردر مسجد جامع اردوباد نصب شود.

بخشی از متن کتیبه:
غرض از تسطیر این کلمات آنست که چون حقیقت اخلاص و جانسپاری کافهء اکابر و اصاغر و عامه فقراء و ضعفاء قصبه طیبه اردوباد ...وضوح تمام داشت و بسبب تشیع فطری در زمانی که ولایت آذربایجان بتصرف مخالفان درآمده بود انواع ظلم و ستم بر ایشان نموده قتل و اسیر ایشان کرده بودند بنابرین در ازاء جانسپاریهاء ایشان ... از مراحم بیدریغ شاهانه شامل حال ایشان شده........

- متن کامل کتیبهٔ شاه عباس و تصاویر بیشتر در کانال کتیبه:
https://t.me/katibefarsi

#مرتضی_رضوانفر
پژوهشگاه میراث فرهنگی

 شعر حافط و اّرّس:
ای صبا گر بگذری بر ساحل رود ارس،
بوسه زن بر خاک آن وادی و مشکین کن نفس.
.......
محمل جانان ببوس آن گه به زاری عرضه دار،
کز فراقت سوختم ای مهربان فریاد رس.
Forwarded From کتیبه
شعر سعدی و جامی بر مزار معین‌الدین گیلانی، اسلام آباد، پاکستان.

خاندان معین‌الدین گیلانی (1920- 1997م) شامل پدربزرگ (مهرعلیشاه)، پدر (محی‌الدین)، برادر (عبدالحق)، فرزندان ( نصیرالدین، جلال‌الدین، حسام‌الدین)، همه دستی بر شعر داشتند و به چند زبان خصوصا فارسی اشعاری سروده اند، خود نیز تخلص مشتاق را برگزیده بود.
مزار وی که در فضایی کنار مزار مهرعلیشاه گیلانی و خانواده قرار دارد، دارای عبارات و اشعار زیادی به فارسی است.
از خصوصیات مهم مزار و کتیبه‌ها، معاصر بودن آنهاست و نشان از آن دارد که هنوز زبان فارسی بعنوان زبان عرفان، حکمت و ادب در کشور دوست، پاکستان استفاده میشود.

متن کتیبه‌های فلزی بر چلچراغ مزار:
اگر دعوتم رد کنی ور قبول،
من و دست و دامان آل رسول (سعدی)

ﺯ ﮐـﺮﺩﻩ ﺧویـﺶ ﺣﯿﺮﺍﻧﻢ ﺳﯿــﺎﻩ ﺷﺪ ﺭﻭﺯ ﻋﺼﯿــﺎﻧﻢ،
ﭘﺸﯿﻤــــﺎﻧﻢ ﭘﺸﯿﻤــــﺎﻧﻢ ﭘﺸﯿﻤــﺎن ﯾــﺎ ﺭﺳﻮﻝ ﺍلله (منسوب به جامی)

نمونه‌ای از اشعار معین‌الدین گیلانی:
ذات حق چون قابل حمد و ثناست،
پس محمد گفتن او را هم رواست/
نیست کثرت را بجز وحدت نشان،
اندرین کثرت ببین وحدت نهان/
بشنو از من ای برادر یک خبر،
باش مشتاقش که یابی زودتر/

#مرتضی_رضوانفر
پژوهشگاه میراث فرهنگی
Forwarded From کتیبه
21 اسفند روز عید مبعث و بزرگداشت نظامی گنجوی

یک آیه یک حدیث و دو بیت شعر از بزرگترین شاعران پارسی‌گو (نظامی و حافظ) همه در بیان ارتباط میان دو مفهومِ عشق و حیات ابدی.
این کتیبهٔ زیبا در مسجد و آرامگاه مهرعلیشاه (۱۸۵۹–۱۹۳۷م) عارف و شاعر قرن بیستم در شهر اسلام آباد پاکستان افراشته است. از ویژگیهای اکثر کتیبه‌های این آرامگاه، چیدمان یک آیه، یک حدیث و دو بیت شعرفارسی پیرامون یک محور است. همچنین جدید بودن برخی از آنها حتی تا دهۀ اخیر، نشانه‌ای است از ادامهٔ زبان فارسی بعنوان زبان عرفان، حکمت و ادب در کشور بزرگ پاکستان.
هنوز شاهدیم افرادی فرهنگ‌دوست از کشورهای هند و پاکستان با اساتید بومی و ایرانی تماس میگیرند و برای سردرِ خانه یا سنگ مزارِ والدین، جستجوگر اشعار نغز فارسی هستند.

#مرتضی_رضوانفر
پژوهشگاه میراث فرهنگی
Forwarded From کتیبه
شعر سعدی و جامی بر مزار معین‌الدین گیلانی، اسلام آباد، پاکستان.

خاندان معین‌الدین گیلانی (1920- 1997م) شامل پدربزرگ (مهرعلیشاه)، پدر (محی‌الدین)، برادر (عبدالحق)، فرزندان ( نصیرالدین، جلال‌الدین، حسام‌الدین)، همه دستی بر شعر داشتند و به چند زبان خصوصا فارسی اشعاری سروده اند، خود نیز تخلص مشتاق را برگزیده بود.
مزار وی که در فضایی کنار مزار مهرعلیشاه گیلانی و خانواده قرار دارد، دارای عبارات و اشعار زیادی به فارسی است.
از خصوصیات مهم مزار و کتیبه‌ها، معاصر بودن آنهاست و نشان از آن دارد که هنوز زبان فارسی بعنوان زبان عرفان، حکمت و ادب در کشور دوست، پاکستان استفاده میشود.

متن کتیبه‌های فلزی بر چلچراغ مزار:
اگر دعوتم رد کنی ور قبول،
من و دست و دامان آل رسول (سعدی)

ﺯ ﮐـﺮﺩﻩ ﺧویـﺶ ﺣﯿﺮﺍﻧﻢ ﺳﯿــﺎﻩ ﺷﺪ ﺭﻭﺯ ﻋﺼﯿــﺎﻧﻢ،
ﭘﺸﯿﻤــــﺎﻧﻢ ﭘﺸﯿﻤــــﺎﻧﻢ ﭘﺸﯿﻤــﺎن ﯾــﺎ ﺭﺳﻮﻝ ﺍلله (منسوب به جامی)

نمونه‌ای از اشعار معین‌الدین گیلانی:
ذات حق چون قابل حمد و ثناست،
پس محمد گفتن او را هم رواست/
نیست کثرت را بجز وحدت نشان،
اندرین کثرت ببین وحدت نهان/
بشنو از من ای برادر یک خبر،
باش مشتاقش که یابی زودتر/

#مرتضی_رضوانفر
پژوهشگاه میراث فرهنگی
Forwarded From کتیبه
دیوار دفاعی ساسانی، منطقه آلاگ ایر (به معنای ایران بالا)، در جمهوری اوستیا- آلانیا، روسیه.

در آلانیا، چندین منطقه، رودخانه و روستا به نام ایران وجود دارد. در ایران نیز سه روستا به نام آلان وجود دارد.

اشاره به نام آلان، در اشعار شعرایی همچون فردوسی، قطران تبریزی، خاقانی، نظامی، فخرالدین اسعد گرگانی و.... نشان از ارتباط گسترده میان آلانیا با نجد ایران دارد.

در منطقۀ قفقاز شمالی در روسیه، بقایای دیوارهایی در چند جمهوری دیده میشود که در یک امتداد قرار دارند. سازه‌های مزبور از دیوار چهل کیلومتری شهر دربند (دارای کتیبه‌های ساسانی) در جمهوری داغستان شروع شده سپس به‌صورت تکه تکه در دره‌های جمهوری اینگوش و جمهوری آلانیا، ادامه پیدا میکند. به گفته باستان ‌شناسانِ دانشگاه اوستیای شمالی، بر اساس اشیا و سکه‌های یافت شده در محوطۀ دیوارها، این سازه‌ها ساسانی بوده و از دریای مازندران تا دریای سیاه امتداد داشته‌اند. دیوارها توسط دولت ساسانی برای جلوگیری از هجوم دشمنان، ساخته شده است.

#مرتضی_رضوانفر
پژوهشگاه میراث فرهنگی

کتیبه، کانال تلگرامی برای معرفی ایران فرهنگی.
Forwarded From کتیبه
شعر فارسی بر دروازۀ قلعه مولتان- پاکستان

شهر مولتان، قدیمی‌ترین شهر پاکستان است و به دلیل وجود بناهای زیبای تاریخی یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری در این کشور است. قلعۀ باستانی مولتان کارکردی نظامی داشته و تاریخی سه هزار ساله دارد. این قلعه پیش از حمله و تخریب توسط ارتش انگلستان( 1849م) دارای چهار دروازه بوده که اکنون تنها یکی از آنها برجای است.
در بازسازی دروازه، کتیبه‌ای بزرگ حاوی شعری از علامه اقبال لاهوری نصب شده است.

متن کتیبه:
مشو ای غنچهٔ نورسته دلگیر/
ازین بستان سرا دیگر چه خواهی/
لب جو، بزم گل، مرغ چمن سیر/
صبا ، شبنم ، نوای صبحگاهی/

#مرتضی_رضوانفر
پژوهشگاه میراث فرهنگی
Forwarded From کتیبه
کتیبه‌های فارسی مسجد شاه‌عباس، شهر گنجه، جمهوری آذربایجان.

مسجد و حمام شاه‌عباس در مرکز شهر گنجه قرار دارد و در سال 1015ق (1606م) به دستور شاه‌عباس و طراحی شیخ بهایی ساخته شده‌اند. این دو بنای تاریخی، علی‌رغم بیش از 10بار زلزلۀ قوی، همچنان پابرجا هستند.
در کنار مسجد و حمام، مقبره و بنای یادبود جوادخان گنجه‌ای قاجار، آخرین حاکم شهر (پیش از سقوط و کشتار هولناک مردمِ گنجه توسط روسیه) قرار دارد.
بر اساس منابع تاریخی، مسجد و بناهای اطراف، دارای کتیبه‌های با ارزشی بوده که به مرور از بین رفته است.
اکنون تنها دو کتیبۀ فارسی از فرامین حاکمین محلی، یکی مبنی بر رعایت رفتارهای اخلاقی و دیگری پرهیز از غصب املاک، بر سردر شبستان مسجد، برجای مانده است.

تصاویر بیشتر از مسجد، حمام و مزار جوادخان، در کانال کتیبه.

#مرتضی_رضوانفر
پژوهشگاه میراث فرهنگی