📃 زبان و سبک قرآن از اسطوره تا تاریخ
مروری بر مقالهٔ
#کلود_ژیلیو و
#پیر_لارشه✍ نوشتۀ
#سمیه_خرم‌نژاد🔹 به نظر ژیلیو، تفسیرهایی که زبان قرآن را زبانی مقدس و دینی میبینند با تلقیهای قومگرایانۀ عربی ترکیب شده و باعث شده‌اند سلسله‌مراتبی برای زبانها شکل بگیرد که زبان عربی در بالاترین سطح آن قرار دارد. او این تلاش‌ها را با گرایش‌های یهودیان و مسیحیان سریانی مشابه می‌داند و معتقد است این داستان‌های اسطوره‌ای دربارهٔ زبان نقش عمده‌ای در تصور زبان‌شناختی مسلمانان ایفا کرده‌اند.
🔹 ژیلیو می‌گوید مفسران، با استناد به آیۀ ۴ سورۀ ابراهیم، زبان قرآن را همان زبان محمد و اصحابش می‌دانند: یعنی گویش حجاز و بهطور خاص گویش قریش که آن را «اللغة الفُصحی» مینامند. هرچند، از نظر ژیلیو، این تعبیر بیشتر در تصور اسلامی از قرآن ریشه دارد نه در خود متن قرآن.
🔹 ژیلیو می‌گوید آیات قرآن مؤید این فرضیهاند که منظور قرآن از «زبان» در اینجا زبان عربی نیست بلکه به نوع انتقال پیامبرانه اشاره دارد. در نهایت، ژیلیو با انتقاد از نظریۀ برتری مفروض گویش حجازی، مینویسد که این عقیده عملاً نتایج خوبی در انتخاب از میان قرائات مختلف قرآن نداشته چون گویش قریش در میان قرائات قرآن امتیاز و جایگاه ویژهای نیافته است.
🔹 به‌گفتۀ ژیلیو، عالمان زبانشناس مسلمان در سدههای گذشته، با وجود آگاهی از عدم تناسب ساختاری متن قرآن، با دیدگاه مؤمنانه، بر نظم «اعجازآمیز» آن تأکید کرده‌اند و حتی برای حل مسائل مورد اختلاف، صناعاتی بلاغی مانند «اقتصاص» را به وجود آورده‌اند. ژیلیو معتقد است که میان مسلمانان دیدگاهی افراطی وجود دارد مبنی بر این که قرآن اثری اصیل است و از هیچ عامل بیرونی تأثیر نپذیرفته و مفهوم امّی بودن پیامبر نیز در همین بافت معنا پیدا می‌کند.
🌐 دری
افت نسخه پی‌دی‌اف مقاله 
