#برگی_از_تاریخ شكست بزرگ روم از ارتش ايران
هشتم آگوست سال 40 پيش از ميلاد ارتش ايران با در هم شكستن ارتش روم، سوريه را پس گرفت . واحدهاي نظامي ايران سپس به پيشروي خود ادامه داده و فلسطين را هم تماما تصرف کردند.
سناي روم كه چنين ديد، به ايران اعلان جنگ داد و سه سال طول كشيد تا تدارك اين جنگ كه براي آن، لژيونرهاي رومي از سراسر متصرفات اين امپراتوري ـ از انگلستان و فرانسه و اسپانيا و آلمان گرفته تا شمال آفريقا، ايلريا (يوگسلاوي) و يونان احضار شده بودند فراهم شود.
حمله نظامی به ايران در سال 36 پيش از ميلاد با 113 هزار سرباز زبده به فرماندهي ماركوس آنتونيوس (شوهر كلئوپاترا ملكه يوناني تبار مصر) آغاز شد. اين بزرگترين لشكركشي غرب به شرق در طول تاريخ تا سال 1990 بشمار آمده است. پيش از آغاز جنگ ، آخرين درخواست اكتاويوس امپراتور وقت روم كه خواستار پس دادن پرچم هاي سربازان شكست خورده رومي در جنگ حَرّان (كارهه) در سال 53 پيش از ميلاد شده بود از سوي مجلس عالي ايران (مٍهستان) رد شده بود. در جنگ حرّان هفت لژيون (لشكر) رومي و فرمانده آنان «كراسوس» نابود شده بودند. فرمانده نيروهاي ايران در آن جنگ سپهبد «سورِنا» بود كه جنگ افزارهاي تازه به ميدان آورده بود و تاكتيك (تا آن زمان ) بي سابقه اي را به كار بسته بود.
ماركوس نيز بمانند كراسوس يكي از سه عضو شوراي عالي امپراتوري روم بود. در جنگ تازه، نيروهاي ايراني به فرماندهي فرهادچهارم ـ شاه انتخابي وقت، از تاكتيك حملات سريع و مكرّر سواره نظام سبك اسلحه و كشاندن دشمن به ميداني كه از پيش در نظر گرفته شده بود و رها كردن آن در چنگ واحدهاي اصلي استفاده كردند و آن ارتش عظيم رومیان را متلاشي ساختند؛ به گونه ای كه واحدهای آن با دادن 24 هزار كشته و هزاران اسير فرار كردند و اسيران رومي به منطقه اي كه امروز شهر اروميه است جهت پرداختن به كار كشاورزي فرستاده شدند. در آن زمان مركز آذربايجان شهري بود كه بقاياي آن به تخت سليمان معروف است.
نويسندگاني كه خود شاهد صحنه هاي جنگ ماركوس و فرهاد چهارم بودند نوشته اند: ماركوس كه زير ضربات سواره نظام ايران قرار داشت پس از آخرين عقب نشيني كه به او اجازه داده شد از راه درياي سياه به قلمرو روم بازگردد از فرط ناراحتي و با مشاهده وضع آشفته نظامیان خسته و گرسنه رومي به گريه كردن و اشك ريختن افتاده بود.
اكتاويوس درصدد جمع آوري قوا براي جبران اين شكست برآمد، ولي موفق نشد و پس از آن، روم دچار اختلافات داخلي شد و اكتاويوس كه بعدا سناي روم به او لقب «اوكوستوس» داد مجبور شد كه با ماركوس (شكست خورده از ايران) كه دلبندي به كلئوپاترا، وي را مقيم مصر كرده و به مصوبات سنای روم توجه نمي كرد بجنگد و از فكر جنگ با ايران خارج شود.
در جنگ این دو رقيب (مارکوس و اوکتاویوس) كه در منطقه آكتيوم صورت گرفت و نبردي دريايي بود، ناوگان مشترك ماركوس و كلئوپاترا شكست خورد و طبق نوشته «پلوتارك»، پس از عقب نشيني آن زن و شوهر به مصر، نخست ماركوس و سپس كلئوپاترا خودكشي كردند.
دو ابر قدرت زمان، ايران و روم، بعدا اختلافات خود را بر سر ارمنستان كه پادشاه آن بايد يك شاهزاده ايراني مي بود حل كردند و تا 71 سال ميان دو امپراتوري برخورد نظامي چشمگيري روي نداد./نوشیروان کیهانی زاده
Telegram.me/radiosiasat
