ازنسخه ای خطّی درکتابخانهء مجلسِ شورای اسلامی

#رضویّ

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

دوبیتی درمدح امام رضا{علیه السّلام} ازیک بیاض اشعارِ نفیس ،محفوظ درکتابخانهء مرکزی دانشگاه تهران

ازجورِ فلک عبث چرا باید گفت
رفتی چو به مشهدِ رضا باید گفت
ازگنبدِ لاجورد هرغم که توراست
باصاحبِ گنبدِ طلا باید گفت


#رضویّ

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

شعری که شیخ بهائی رحمة الله علیه برای کفش کن حرم علوی علیه آلاف التّحیّة والثّناء سروده است.

شیخ بهائی درکتاب الکشکول ،جلد اوّل ،صفحه ۱۳۵،موسسة الاعلمی می نویسند :

قدصَمّم العزیمة کاتبُ هذالاحرُف محمّد المُشتَهر ببهاء الدّین العامِلی اَن یبنیَ مکاناً فی النّجفِ الاشرف لِمُحافظة نِعال زُوّار ذلک الحرم الاقدس وان یکتبَ علی ذلک المکان هذین البیتینِ اللّذینِ سنحا بالخاطرِ الفاتر وهما:

هذا الافقُ المبینُ قدلاحَ لدَیک
فاسجُد مُتَذَلِّلاً وعَفِّر خَدَّیک
ذا طورُ سینینَ فاغضُضِ الطَّرفَ بِهِ
هذا حرَمُ العِزَّ ةِ فَاخلَع نَعلَیک


ماحصل معنی چنین است که شیخ می فرمایند :عزمم براین استوارشد که درحرم علوی جایی برای محافظتِ کفش زوّار بسازم وبرآن مکان این دوبیت را که ازخاطر فاتر تراوش نموده بنگارم :

این افق روشن است که پیش تو آشکارگردیده است .ذلیلانه برخاک بیفت ورخسارت رابرخاک بمال .
این طور سَیناء است دراین سرزمین چشمانت را ببند .این حرم عزّت است کفشهایت را دراین حرم ازپای درآر .

نظیر این اشعار شعری است منسوب به ناصرالدّین شاه که درباب حرم قدس رضوی علیه آلاف التّحیّة والثّناء سروده وآن شعر چنین است :

درطوس جمال کبریا می بینم
بی پرده تجلّی خدا می بینم
درکفش کن حریم پورِ موسی
موسی کلیم باعصا می بینم

#علویّ #رضویّ

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

فی کرامه صادره من الامامِ الهمام علیه افضل السّلام فی سنه ۱۲۶۴الماتین والاربع والسّتّین بعدالالف من الهجرل المقدّسه الزّکیّه علی صاحبِها وآله اصناف التحیّه

حدّثنا سیّدُنا الجلیلُ
السّیّدُ الصَّدوقُ اسمعیلُ
وکان سیّداً نبیلاً ماجدا
مُعوَّلاً فی قومِه فیمابدا
قالَ بدت کرامهُُ مُنتخبَه
لِثامنِ الائمّهِ المنتجبَه
السیّدِ الهمام مولینا الرّضا
مولیً یُباهی بامتثالِه القضا
علیه افضلُ السّلامِ الفائقِ
مااحسنَ اللهُ الی الخلائقِ
فی عامِ غرسد من الاعوامِ
واشتهرت فی جمله الانامِ
کانَ لشخصِِ جملُُ لا یُجملُ
بهِ ولم یزَل علیه یثقُل
یَظلِمهُ فی حملِه الاثقالا
اکثرَ ممّا حمّلوا جِمالا
ففرَّ یوماً منه ذالکَ الجمل
الی فِناءِ حضرهِ المولی الاجلّ
فناخَ فی عرصتِه مهموماََ
مشتَکیاً مالکَه الظَّلوما
فجائَهُ مالکُه مِن خلفِه
اوثقَهُ فی عِدله بحلفِه
قالَ لهُ فلتَطمئنَّ بعدَ ذا
اعدِلُ فی عِدلِک لاتلقی الاذی
فلم یقُم مِن قولِه ذاک الجمل
خافَ من المالکِ غدراً وحِیَل
فاجتمَعت علیه ماتا نفر
ماحرَّکتهُ کلُّ ذلکَ البشر
ثمَّ اشتروهُ للامام الثّامنِ
سیّدِنا الرّضا ابی المیامنِ
فقامَ ماشیاً بلاتوانِی
فی غایه الامنِ والاطمئنانِ
الی جِمالِ الحضرهِ المقدّسَه
یانسُها وهیَ به مستانَسه
فَلُذ بهِم اِن خفتَ یوماً مِن زَلَل
ولاتکن اقلَّ عقلاً مِن جمل
ولُذ بِظِلِّ هذِه الانوارِ
قَدسُقیَت آبالُهم بالنّارِ
دارینَ ماتُکَنُّ بِالصُّدورِ
للاِنسِ والوُحوشِ والطّیورِ
صلّی علیهِم احسنَ الصّلوهِ
ربُّهُمُ ما اوصَلوا الصّلاتِ

کشف الغمّه فی حالِ ثامنِ الائمّه ، محمّدبن ابوالحسن بن نعمه الله بن اسمعیل بن مرتضی بن نورالدّین بن نعمه الله الحسینی الموسوی الجزائری التّستری ،نسخهء خطّی مجلس شورای اسلامی


ترجمه :

حاصلِ ترجمه مختصراًچنین است :

سیّدجلیل راستگو،سیّد اسماعیل که شخص نبیل و درست کرداری است چنین نقل کرد که کرامتی برای امام همام ،امام هشتم درسال غرسد {۱۲۶۴}ظاهرشدومیان مردمان مشهورشد وآن چنین بود که شخصی شتری داشت ورعایت این شترنمی کرد وبارسنگین برآن می زد .روزی شترازدست وی گریخت وبه آستانه مولای بزرگوار پناه برد .درعرصه حرم مهموم نشست وازدست مالکِ ظالم شکوه کرد .مالکش ازپیِ وی آمدوسوگندمحکم خورد وبه شترگفت :مطمئن باش پس ازاین دربارزدن به تو رعایت می کنم ودیگراذیّتی نخواهی دید امّا شترازگفتارِاو بلندنشد وازمکروحیلهء صاحبش ترسان بود .نزدیک به دویست نفرگردآمدند وهرچه کردنداین جمعیّت نتوانست شترراحرکت دهد .درنهایت شتررابرای امام هشتم[حرمِ مقدّس] خریدند به محض فروختن بدون سستی شتربلند شدوبه پیشِ شتران حرم رفت وباآنان مانوس شداگر روزی ازچیزی هراسان شدی به ائمّه {علیهم السّلام} پناه ببر وازشتری کمتر نبایدبود،آنان به هرآن چه دردلها ی پرندگان ووحوش وانسانها پنهان است واقفند درود وسلام خداوند برآنان باد .

اشاره ؛

غرسد به حساب ابجد ۱۲۶۴ می شود [غ:۱۰۰۰،ر:۲۰۰،س:۶۰د:۴=۱۲۶۴]
عِدل :
(عِ) ع .

#رضویّ

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

نسخهء شعرِ فوق

#رضویّ

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

این غزل مدحِ امام هشتم است صلوات الله علیه

آفتابِ عارضت آیینهء نورِخداست
مسندِ جاه وجلالت صدرِ ایوان رضاست

دردلِ پاکِ نبی جاداشتی این روشن است
تاخدا داند دلِ پاکِ نبی راجا کجاست

بس که احسانت مرادِ منعم ودرویش داد
چون دعا نام خوشت وردِ شهنشاه وگداست

بارگاهِ تست شاها داده بارِ خاص وعام
یاسپهردیگر ازجوشِ ملایک پرصداست؟

آسمان را صبح وشامِ روضه ات دارد به پا
اززمین تاآسمان این روضه لبریزِ دعاست

رنگ ورویِ آفتاب ازگنبدِ زرّینِ تست
آسمان را نورِچشم وقوّتِ دل این طلاست

گرفضایِ عرش زینت یافت ازقندیلِ عرش
درمیانِ روضه ات قندیل قدرت خوش نماست

دستِ قدرت برعمارتهای جنّت کرده نقش
کاین بناازدولتِ سلطان علی موسی رضاست

تا اسیران را شدی ضامن ،خداهم شاهد است
ضامنِ بیچاره ای چندین شدن ،محضِ رضاست

دشمنت، قعرِجهنّم راندارد اعتقاد
خواهدش معلوم شدقعرِ جهنّم تاکجاست

چشم دادن دیگر و روشن نمودن دیگراست
کورهم داند که خاکِ خاکِ پایت توتیاست

جزخدا ازعهدهء وصفت که می آید برون
آن که قرآن می تواند کرد انشا ،آن خداست

بس که ازمدحِ شما مجذوب عالی جاه شد
درفلک چون آفتابش چشم برلطفِ شماست

میرزا محمّد مجذوبِ تبریزی علیه الرّحمه

#رضویّ

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

هوالعَزیز

🌷باآل علی هرکه درافتاد برافتاد 🌷

ديشب  به سرم باز هواي دگر افتاد          
در خواب مرا سوي  خراسان گذر افتاد 
چشمم به ضريحِ شَهِ والا گهر افتاد          
اين شعر همان لحظه مرا در نظر افتاد 

                            با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد!

اين قبرِ غَريب الغُربا خسرو طوس است          
اين قبرِمُغيث الضُّعفا شَمس شُموس است 
خاكِ درِ  او،  مرجعِ  ارواح و نفوس  است           
بايد  ز  رَهِ  صدق،  بر  ا ين  خا ك   در  افتاد

                           با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد! 

اين روضه ي پر نور، به جنّت زده پهلو          
مغز مَلَك از عطر نسيمش شده خوشبو 
بشنيد نسيم  سحري  رايحه ي  او           
كز بوي بهشتيش، چنين بي خبر  افتاد

                            با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد! 

حورانِ  بهشتي  زده اند، در حرمش  صف          
خِيلِ مَلَك از نور، طَبَق ها  همه  بر كف 
شاهان به ادب در حرمش گشته مُشرّف          
اينجاست كه تاج از سر هر تاجوَر افتاد

                           با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد! 

اولاد علي  شافع  يوم  عَرَصاتند          
د ا ر ا ي مقاما ت رَ فيعُ  ا لدَّرَجا تند 
در روز قيامت همه اسباب نجاتند          
اي واي بر آن كس كه به اين دَرّه در افتاد

                           با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد ! 

کام و دهن از نام علی یافت حَلاوت     
گل در چمن از نام علی یافت طَراوت 
هر کس که به این سلسله بنمود عَداوت     
در روز جزا، جایگهَش در سَقَر افتاد

                           با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد! 

هر کس که به این سلسله ی پاک جفا کرد     
بد کرد، نفهمید، غلط کرد، خطا کرد 
دیدی که یزید از ستم و کینه چه ها کرد     
آخر به دَرَک رفت و به روحش شَرَر افتاد

                             با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد! 

اولادِ اُمَیّه چو دَرِ کینه گشودند     
بر عِترَتِ اطهار بسی ظلم نمودند 
آخر همگی بِیدَقی از لعن ربودند     
دیدیم که از نام و نشانشان، اثر افتاد

                             با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد! 

حَجّاج که شد منکر هر خارقِ عادات     
می کُشت به هر روز، بسی شیعه و سادات 
امروز به او لعن کنند اهلِ سعادات     
آوازه ی ظلمش به همه بحر و بر افتاد

                            با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد! 

کردند جفاها بنی عبّاسِ ستمگر     
مسموم شد از ظلم و جفا موسِیِ جعفر 
بر قلب غریب الغربا، زَهر زد اَخگر     
ظلم بنی عباس، به گیتی سَمَر افتاد

                            با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد! 

بست آب به قبر شهدا چون مُتوکّل     
در اوج فلک روح مَلَک شد متزلزل 
دریا به فغان، موج زنان نعره زد از دل     
در سطح زمین، غُلغُله در خشک و تر افتاد

                            با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد! 

جِیشِ مُتوکّل، به لبِ شط بِنِشَستَند     
بر زایِرِ شاه شهدا، راه ببستند 
از کین، دل زَوّارِ حسین را بِشِکَستَند     
از قافله ی عشق، بسی دست و سر افتاد

                            با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد! 

یا رب به حَقِ مَنزلتِ شاه شهیدان     
امسال نما لطف، به مرد و زنِ تهران 
ما غرق گناهیم، تویی غافرِ عصیان     
این شعر مرا بارِ دگر در نظر افتاد

                           با آل علي هر كه در افتاد بر افتاد!


سیّداشرف الدّین حسینی قزوینی نسیم شمال

نعمَ ماقال الحافظُ الشّیرازی:

بس تجربه کردیم در این دیر مکافات
با دُردکشان هر که درافتاد برافتاد

#رضویّ

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

 شعر ابونواس در مدح امام رضا عليه السلام در جواب مأمون:

قيل لي انتَ اوْحَد النّاسِ طرّاً
فـي فـنونٍ مِنَ الکَـلامِ النّبِيِه
لَکَ فـي جَـوْهَرِالکـلامِ بَديع
يُـثْمِرُالدرَّفـي يَدَيْ مُجْتَنيهِ
فَعلي ماتَرَکْتَ مَدح ابن موسي
وَالخِـصالَ التي تَجَمَّعْنَ فـيهِ
قـلْتُ لا اهْـتَدي لِمَدْح امـامِ
کـانَ جـبريلُ خـادماً لابـيهِ


سليمان نوفلي گفت: هنگامي که مأمون حضرت رضا عليه السلام را به مقام ولايتعهدي برگزيد، شاعران از اطراف و اکناف مملکتِ بزرگ آن زمان به دربـار خـلافت در مرو مي آمدند و هر يک درباره ي آن حضرت اشعاري مي سرودند و صله و جـايزه هاي ارزنده وقابل توجهي مي گرفتند، تنها شخصي که در مجمع شاعران حـاضر نشد ابونواس شاعر معروف ومشهور آن زمان بود روزي ابونواس وارد مجلس مأمون شد مأمون به اوگفت: ابونواس! چه شد که عليّ بن موسي الرّضا عليه السلام را مدح نکرده اي؟ با اين که مقام والاي او را نزد من مي داني تو يگانه شاعر روزگاري ؟

ابونواس اين چهار خطّ را سرود که معني آن چنين است:

به من گفته شده که تو در شعر تکتازي، و درسخن سرايي بي نظير و بـي مانندي،
کلام تو طراوت و تازگي دارد، و وگوهرهايي بي مانند در دست چیننده اش به بار می آورد
چرا مدح علي بن موسي را ترک کرده اي، و صفات پسنديده ای که دراو گرد آمده را را نستوده اي،
گفتم: در توان من نيست که آن امام را ستايش نمايم، که جبرئيل امين خادم پدرش بوده است.

ابن یمین فریومدی درترجمهء شعرابونواس می گوید :

مراچه گفت یکی؟ گفت:درزمانه توئی
بدیهه گوی کلام ازمعانی وصُوَرش
چرامدیحه سُرای رضا نشوی
که درجهان نبود کس به پاکیِ گهرش
بگفتمش که نیارم ستود امامی را
که جبرئیل امین بود خادمِ پدرش

دیوان ابن یمین شاعرِ قرن هشتم به تصحیح حسینعلی باستانی راد،صفحه 620

#رضویّ

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

صلّی الله علیکَ یاعلیَّ بن موسی الرّضا روحی لکَ الفِداء

این شعر بریکی ازدرهای ورودی حرم مطهّر امام علیّ بن موسی الرّضا نقش بسته است .

سایهء خدا

ای شه طوس که سلطان سریرِ دو سرایی 
ما سوی الله همه ظلّ تو و تو ظلّ خدایی 

تا خلایق همه در رویِ تو بینند خدا را 
پرده بردار که بی پرده خدارا بنمایی 

پرده دارِحرمِ سرِّعفافِ ملکوتی
آیهء رحمتی ازصنعِ سماواتِ عُلایی

خازنِ مخزنِ اسماءِ تَعالی و تقدُّس 
ولی ملک قَدَر ،منشی دیوانِ قضایی 

ثقلِ اکبر که به فرمان نبی تا لب کوثر 
درمیان تو و قرآن به خدا نیست جدایی 

نظری هم به گدایی چومنِ خاک نشین کن 
ای که درپادشهی صاحب ایوانِ طَلایی 

به گدا قدربیفزاید وازشاه نکاهد
گاه گاهی که کند شاه نگاهب به گدایی

عرشِ رحمان بوداین روضهء سلطانِ خراسان
پای برعرشِ خدا هِشته ای ای دوست کجایی

درحریمِ حرمِ زادهء موسی به ادب رو
نزنی تابه سرو دوشِ ملائک سرِپایی

زان که دربارگهِ اقدسِ سلطان سلاطین
خالی ازفوجِ ملائک نبود گوشه وجایی

آمدم قبر تو بوسیدم و رفتم به امیدی 
که شب اول قبرم تو به دیدار من آیی 

زهربا طبعِ لطیفِ توچنان کرد که فردا
تاجِ خونین کفنان ،افسرِشاهِ شهدایی

وای فردای "ریاضی" اگرش دست نگیری 
ای که خود دست خدا و پسر خون خدایی 

مرحوم محمّدعلی ریاضی یزدی

دیوان ریاضی یزدی ،به کوشش مهدی آصفی ،صفحه ۱۹۸

#رضویّ

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah