#معرفی_نسخ_قدیمی

شاهنامه
نسخه خطی کتابخانه مجلس شورای ملی
به شماره ۴۸۵۱۵۴ مورخ ۱۲۳۶ ق.

🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃

🔰مشخصات نسخه :

شناسگر رکورد : ۴۸۵۱۴۵
شماره بازیابی : ۱۳۶۱۴
شماره مدرک کتابخانه مجلس : IR۱۸۰۸
زبان اثر : فارسی
عنوان و نام پديدآور : شاهنامه؛فردوسی طوسی، ابوالقاسم حسن‌بن‌اسحاق ( ۴۱۱یا۴۱۶ ق)

کاتب : محمد صابر صادق درویش محمد
تاریخ کتابت : ، ۱۲۳۶ق.

🔰يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر : خط: نستعلیق

🔰يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر :
ماخذ فهرست، جلد ۳۷، صفحه ۱۴۲
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام) : منظومه
نام فایل انتقال داده شده : 21-00055.pdf


@ShahnameLib

#معرفی_نسخ_قدیمی
@litera9
شاهنامه دستنویس کتابخانه عمومی دولتی لنینگراد
به نشان کاتالگ دُرن، شماره ۳۱۷-۳۱۶
مورخ سی ام جمادی الاول ۷۳۳ هجری قمری (برابر شانزدهم فوریه ۱۳۳۳ میلادی)

دستنویس کتابخانه عمومی دولتی لنینگراد، به نشان کاتالگ دُرن، شماره ۳۱۷-۳۱۶، ۳۶۹ برگ، با ۵۲ مجلس، خط نسخ به خط عبدالرحمن بن ظهير، مورخ سی ام جمادی الاول ۷۳۳ هجری قمری (برابر شانزدهم فوریه ۱۳۳۳ میلادی).

از مقدمة منثور آن فقط صفحه آخر شامل فهرست پادشاهی اشکانیان و ساسانیان مانده است. پس از آن، دو تصویر تمام صفحه‌ها دارد و پس از آن متن اصلی شاهنامه آغاز می‌گردد. صفحه نخستین متن اصلی دارای سرلوحه است با عبارت: «بنام ایزد بخشاینده».

صفحات در چهار ستون و ۳۳ سطر جدول بندی شده‌اند. هر صفحه بدون تصویر و سرنویس دارای ۶۶ بیت است. در کنار صفحات به خطی نوتر بیت‌هایی افزوده‌اند، ولی تعداد آنها زیاد نیست.

🔰دستنویس کتابخانه عمومی دولتی لنینگراد مورخ ۷۳۳ هجری قمری (= لن)، ضبط‌های درست و واژه‌های کهنی که گاه گاه در این دستنویس پیش میآید نشان می‌دهند که این دستنویس در دو سه پشت به دستنویس معتبری بر میگردد، ولی به دست یکی دو کاتب آخرين زیاد مورد دستبرد واقع گردیده و با آنکه تاریخ کتابت آن تنها دو سال پس از تاریخ کتابت دستنویس استانبول است، ولی اعتبار آن از بسیاری از دستنویسهایی که در سده های هشتم و نهم و آغاز دهم کتابت شده اند کمتر است.

این دست‌نویس با نشان (لن) در تصحیح استاد خالقی مطلق استفاده شده است.

توضیحات تکمیلی این نسخه در صفحات ۱۳۱ و ۱۳۲ ، همچنین صفحات ۶۶ و ۶۷ کتاب از دست‌نویس تا متن دکتر خالقی مطلق آمده است.

عنوان : دستنویس کتابخانه عمومی دولتی لنینگراد، به نشان کاتالگ دُرن، شماره ۳۱۷-۳۱۶

مورخ: سی ام جمادی الاول ۷۳۳ هجری قمری (برابر شانزدهم فوریه ۱۳۳۳ میلادی)
تعداد صفحات : ۳۶۹ برگ ، با ۵۲ مجلس
کاتب : خط نسخ به خط عبدالرحمن بن ظهير
سپاس از هموند و پژوهشگر گرامی جناب امیر ارغوان بابت تهیه نسخه PDF این نسخه شاهنامه

@litera9
#معرفی_نسخ_قدیمی
شاهنامه
نسخه محفوظ در کتابخانه مجلس شورای ملی
منتخب از شاهنامه در سفینه تبریز
مورخ ۷۲۱ ه.ق

@litera9
نسخه‌ای منتخب از شاهنامه،در سفینه تبریز، شامل ۱۲۴۵ بـیت که در کتابخانه مجلس شورای ملی نگهداری می گردد.

در این‌ نسخه که شامل داستان‌ رستم‌ و سـهراب و منتخبی از داستان رستم و اکـوان دیـو و ابیاتی از داستان رستم و اسفندیار و ابیاتی از بخش‌های مختلف شاهنامه است، برخی خطاهای آشکار در ابیات شاهنامه دیده می‌شود که عدم اصلاح آنها نشان‌ می‌دهد ابو المجد تبریزی کاتب و گردآورندهء سفینه، که مـردی با سواد و ادیب بود، خود را مقیّد به حفظ و انتقال عین ضبط نسخه اساس می‌دانسته است. وی ابیات شاهنامه را به‌ ترتیب‌ در ۹ ، ۱۴ ، ۱۶ جمادی الأولی ۷۲۱ نوشته است، برین اساس تاریخ تحریر نسخه‌ای که
ابوالمجد از روی آن کـتابت کـرده است پیش از ۷۲۱ ق بوده است که از تنها‌ دو‌ دستنویس معتبر شاهنامه یعنی نسخهء فلورانس(416 ق) و بریتانیا(576 ق)متأخرتر است و می‌توان از بررسی این ابیات در سفینه تا حدودی به برخی ویژگی‌های کلی نسخهء کهنی که اسـاس کـتابت‌ ابو‌المجد در سفینه بوده است دست یافت.

@litera9
توضیحات جناب امیر ارغوان 👇

نسخه منحصر به فرد سفینه تبریز گردآوری شده توسط حاج ابوالمجد محمد تبریزی و به خط وی ،به شماره 14590 در کتابخانه مجلس شورا نگهداری می‌گردد و به شماره 1006 ثبت ملی شده و همچنین نامزد ثبت در حافظه جهانی یونسکو بوده است.
این مجموعه شامل گلچینی از 209 متن فارسی و عربی است که حدود ده صفحه از آن به 1245بیت شاهنامه اختصاص دارد.

@litera9
عنوان : شاهنامه
نسخه محفوظ در کتابخانه مجلس شورای ملی
منتخب از شاهنامه در سفینه تبریز
مورخ : ۷۲۱ ه.ق
کاتب : حاج ابوالمجد محمد تبریزی
تعداد ابیات : ۱۲۴۵ بیت

#معرفی_نسخ_قدیمی

گزیده لغت شهنامه به کوشش حسین خدیو جم چاپ ۱۳۵۳

@ShahnameLib

#معرفی_نسخ_قدیمی

شاهنامه دستنویس کتابخانه دولتی برلین به نشان Ms.Or.4255
مورخ پنجشنبه نوزدهم رجب 894 ه.ق
برابر با 1489 میلادی
🍃🍃🍃🍃🍃🍃

این دستنویس با مقدمه منثور آغاز می شود ، این همان مقدمه کهن است که پایان آن به افسانه محمود و هجونامه می انجامد.

صفحه نخستین کتاب دارای سرلوحه است.
هر صفحه بدون تصویر ، دارای 87 بیت است
ولی در برخی صفحات بیت هایی را هم چلیپا نوشته است.
تاریخ ختم شاهنامه در این دست نویس ۳۸۴ ه.ق آمده است.
این دستنویس قبلا به کتابخانه پادشاه عثمانی سلطان عبدالمجید تعلق داشته است و مهر او جای جای در کتاب هست.
@ShahnameLib

نسخه دارای ۴۲ بیت از اشعار هجو نامه است.
این دستنویس افتادگی های کمی دارد .

✅در تصحیح دکتر خالقی مطلق از شاهنامه با نشان (ب) امده است.

دو صفحه نخستین این نسخه دارای چهار لوح است و کتیبه لوحه ها به خط کوفی می باشد این دو صفحه در چهار ستون و یازده سطر و صفحات دیگر در شش ستون و ۲۹ سطر جدول بندی شده اند.

📜توضیحات تکمیلی درباره این دستنویس در صفحات ۱۳ تا ۵۸ و همچنین در صفحات ۹۰ تا ۹۱ کتاب از دستنویس تا متن دکتر خالقی مطلق آمده است.
🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃

عنوان : شاهنامه دستنویس کتابخانه دولتی برلین به نشان Ms.Or.4255
تاریخ :مورخ پنجشنبه نوزدهم رجب 894 ه.ق
برابر با 1489 میلادی
خط : نسخ
کاتب : به خط شمس الدین علی بن محمد بن حسینی فستقی کرمانی
اندازه : ۳۶×۲۵ cm
تعداد برگ : 318 برگ
نگاره ها : 87 مجلس

@ShahnameLib

#معرفی_نسخ_قدیمی

شاهنامه فردوسی
همراه با شهنشاه نامه قاسم گنابادی،تَمُرنامه هاتفی و خردنامه جامی در حاشیه نسخه
مورخ ۹۷۴ ق.
کتابخانه ملی پاریس به نشان suppl. pers. 2113

🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃

🔹شاهنامه فردوسی
همراه با شهنشاه نامه قاسم گنابادی،تَمُرنامه هاتفی و خردنامه جامی در حاشیه نسخه
مورخ ۹۷۴ ق.

🔸کتابخانه ملی پاریس به نشان suppl. pers. 2113

🔹کتابت شده توسط شهرامیر الکاتب شیرازی به سال 974ق.

🔸این نسخه در سال 1302ش به آندره گدار هدیه داده شده است.

🔻آندره گدار طراح بناهایی چون اولین آرامگاه فردوسی، موزه ایران باستان، کلاه‌فرنگی حافظ در شیراز و مدرسه ایرانشهر در یزد بوده است.

@ShahnameLib

🔰محمدقاسم قاسمی گنابادی یا قاسم جُنابِدی متوفی در سال ۹۸۲ قمری. شاعر معاصر شاه طهماسب صفوی و از خاندان سادات اهل گناباد بود.
گویا کلانتری شهر را خاندان او برعهده داشتند و این مقام به وی به ارث رسید اما آن را به برادرش واگذاشت و خود در سلک اهل دل درآمد و به شاعری روی آورد.
فتوحات شاه اسماعیل صفوی را به نظم کشید اما گویا عطایی نیافت و از همی رو به دیار بکر (ناحیه‌ای در قسمت شمالی الجزیره بر کنار رود دجله) رفت و به خدمت محمود خان والی آن دیار پیوست. اگر چه در انواع مختلف شعر طبع آزمود اما در مثنوی‌گویی مهارت داشت. در سخنش تأثیر پیروان نظامی گنجوی در سدهٔ نهم آشکار است.
🔸مهم‌ترین اثرش شهنشاه نامه قاسمی است.

🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃

🔰توضیحات کتابخانه ملی پاریس

Title :Châhnâmeh Ferdowsi Autres épopéees
Author : Ferdowsi
Publication date :1567. Chirâz
Type :manuscript
Language : persan
Rights : public domain Identifier Source : Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Supplément Persan 2113

@ShahnameLib

#معرفی_نسخ_قدیمی

گرشاسب نامه ( حکیم اسدی طوسی )
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
دربارۀ نسخه های تصحیح شده از گرشاسپ نامۀ اسدی طوسی آمده است: «گرشاسپ نامه داستانی است پهلوانی در باب ماجراهای گرشاسپ جد رستم که آن را اسدی طوسی، شاعر و لغوی قرن پنجم هجری به نام امیر ابودلف به نظم درآورده است. اولین تصحیح این کتاب را محقق فرانسوی کلمان هوار (1854 – 1926 م) بر اساس نسخۀ لندن (مورخ 800 ق) با ترجمه ای به نثر در سال 1926 م در پاریس منتشر کرد. اما تصحیح هوار کامل نبود و فقط 2543 بیت آغازین منظومه را شامل بود، زیرا هوار در همان سال درگذشت و کار تصحیح نیمه کاره ماند. سپس مرحوم حبیب یغمایی در سال 1317 (1938م) گرشاسپ نامه را مجدداً تصحیح کرد و برای این تصحیح نسخۀ مدرسۀ سپهسالار (مورخ 860 ق) را به عنوان نسخۀ اساس برگزید، اما در عین حال از چندین دستنویس دیگر نیز که شرح آنها را در مقدمۀ گرشاسپ نامۀ خود آورده است استفاده کرد.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
بعداً هانری ماسه ترجمۀ ناقص کلمان هوار را از روی متن مصحح یغمایی کامل کرد و این ترجمه در سال 1951 در پاریس منتشر گردید. به غیر از ترجمۀ فرانسوی منظومه، ترجمه هایی هم به زبان گجراتی در دست است که نام و نشان آنها را فرانسوا دوبلوا به دست داده است.»
در پیشگفتار این کتاب همچنین به موضوعاتی چون مشخصات نسخۀ گرشاسپ نامۀ موزۀ توپقاپوسرای، تعداد اوراق و صفحه آرایی، تصاویر، ترمیم نسخه و آسیب های آن، ورق شمارها و افتادگی و جابه جایی اوراق نسخه پرداخته شده است.
در این پیشگفتار دربارۀ برخی مشخصات نسخه آمده است:
از گرشاسپ نامه با احتساب بخش های از این منظومه که در بعضی دستنویس های شاهنامه با آن ادغام شده اند، نزدیک به چهل نسخۀ کامل و ناقص موجود است. اقدم اینها نسخۀ متعلق به موزۀ توپقاپوسرای در استانبول است که تاریخ کتابت آن سال 755 ق است. نسخۀ توپقاپوسرای 91 ورق دارد که هر ورق در چهار ستون و بیست و پنج سطر نوشته شده است. نسخۀ مجدول است و جدول دوخطه و سرخ رنگی دارد که در ورق های 50 پ، 65 و 74 ر ناقص کشیده شده، یعنی خطوط میان ستون های دوم و سوم در این اوراق نکشیده اند. متن گرشاسپ نامه در این نسخه به خط نسخ متوسط با قلم سیاه و عناوین سرخ کتابت شده است.
این دستنویس هفت مجلس تصویر دارد که از اینها پنج تصویر کامل و دو تصویر ناقص است. مینیاتورهای کامل بر اوراق 12ر، 15پ، 23ر، 27ر و 30ر قرار دارند. از دو تصویر ناقص که در اوراق 13پ و 20ر دیده می شوند، فقط تصویر پرچم ها و آنچه که خارج از جدول بر حواشی صفحه نقش شده باقی مانده است.
نکات دیگری که دربارۀ تصاویر این نسخه قابل ذکر است از این قرار است: در ورق 12ر تصویری هست که در آن صورت گرشاسپ با روپوش آهنی پوشیده شده است. این روپوش در تصویر به رنگ خردلی است و با رنگ پوست پهلوان که در دستانش در همین تصویر با رنگ صورتی نموده شده فرق می کند.
خصوصیات قابل توجه اوراق کتاب، عناوین و سرسخن ها، رسم الخط ، علائم تصحیح و مقابله، تشکیل و سه نقطۀ توجه از دیگر موضوعاتی است که دکتر محمود امیدسالار در نوشتار خود به آن اشاره کرده است.
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
علی بن احمد اسدی طوسی (465 ق)، گرشاسپ نامه، به کوشش محمود امیدسالار، نادر مطلبی کاشانی، تهران، سخن، 232 صفحه، شمارگان: 500 نسخه، قطع: رحلی سلطانی، بها: چهارمیلیون ریال، 1394.

@ShahnameLib

#معرفی_نسخ_قدیمی

شاهنامه دستنویس کتابخانه ملی پاریس به نشان Suppl. Pers .494
مورخ پنجشنبه بیست و هفتم جمادی الاول 848 ه.ق
برابر با 11 سپتامبر 1444میلادی
🍃🍃🍃🍃🍃🍃

در معرفی دستنویس لیدن اشاره شد که این نسخه با پاریس 848 خویشاوند نزدیک است.این نسخه پاریس به شماره SUPPL. PERS. 494 به خط محمد السلطانی از کاتبان دربار ابراهیم سلطان تیموری در شیراز به سال 848 کتابت شده است.اما با نسخه ی دیگری که چند سال قبل از آن در سال844 در همان دربار نوشته شده هم خانواده نیست.

این دستنویس یکی از نسخ اصلی مورد استفاده ژول مول بوده است.
این دستنویس مقدمه منثور را ندارد ، و با متن اصلی آغاز می شود .

دو صفحه نخستین دارای چهار لوح در بالا و پایین صفحات است و میان بیت ها نیز تزیین شده است.متن این دو صفحه در دو ستون و نه سطر و صفحات دیگر در ۴ ستون و ۲۱ سطر جدول بندی شده اند.

هر صفحه بدون تصویر و زیرنویس دارای ۴۱ بیت است .
ولی در برخی صفحات بیت هایی را هم چلیپا نوشته است. از صفحه ۳ تا ۷ صفحه ایی کناره صفحات رفتگی دارد و به متن آسیب خورده.
در این دست نویس شاهنامه به دو مجلد تقسیم شده است.

تاریخ ختم شاهنامه در این دست نویس هم سال ۴۰۰ ه.ق و هم سال ۳۸۴ ه.ق آورده شده است.

@ShahnameLib

در این نسخه بیت هایی در ستایش و هم نکوهش محمود از هجونامه آمده است.

✅در تصحیح دکتر خالقی مطلق از این دستنویس استفاده نشده است.

📜توضیحات تکمیلی درباره این دستنویس در صفحه ۷۹ کتاب از دستنویس تا متن دکتر خالقی مطلق آمده است.
🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃

عنوان : شاهنامه دستنویس کتابخانه ملی پاریس Suppl. Pers .494
مورخ پنجشنبه 27 جمادی الاول 848 ه.ق
برابر با 11 سپتامبر 1444میلادی
خط : نستعلیق
کاتب : به خط محمد السلطانی
تعداد برگ : 671 برگ
نگاره ها : 17 مجلس

با سپاس فراوان از هموند گرامی جناب امیر ارغوان ، فایل PDF نسخه معرفی شده به پیوست تقدیم می گردد.
👇👇👇

@ShahnameLib

#معرفی_نسخ_قدیمی

شاهنامه
نسخه محفوظ در کتابخانه مجلس شورای ملی
منتخب از شاهنامه در سفینه تبریز
مورخ ۷۲۱ ه.ق

🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃

نسخه‌ای منتخب از شاهنامه،در سفینه تبریز، شامل ۱۲۴۵ بـیت که در کتابخانه مجلس شورای ملی نگهداری می گردد.

در این‌ نسخه که شامل داستان‌ رستم‌ و سـهراب و منتخبی از داستان رستم و اکـوان دیـو و ابیاتی از داستان رستم و اسفندیار و ابیاتی از بخش‌های مختلف شاهنامه است، برخی خطاهای آشکار در ابیات شاهنامه دیده می‌شود که عدم اصلاح آنها نشان‌ می‌دهد ابو المجد تبریزی کاتب و گرد آورندهء سفینه،که مـردی با سواد و ادیب بود، خود را مقیّد به حفظ و انتقال عین ضبط نسخه اساس می‌دانسته است.وی ابیات شاهنامه را به‌ ترتیب‌ در ۹ ، ۱۴ ، ۱۶ جمادی الأولی ۷۲۱ نوشته است، برین اساس تاریخ تحریر نسخه‌ای که
ابوالمجد از روی آن کـتابت کـرده است پیش از ۷۲۱ ق بوده است که از تنها‌ دو‌ دستنویس معتبر شاهنامه یعنی نسخهء فلورانس(416 ق)و بریتانیا(576 ق)متأخرتر است و می‌توان از بررسی این ابیات در سفینه تا حدودی به برخی ویژگی‌های کلی نسخهء کهنی که اسـاس کـتابت‌ ابو‌ المجد در سفینه بوده است دست یافت.

@ShahnameLib

توضیحات جناب امیر ارغوان 👇👇👇

✅نسخه منحصر به فرد سفینه تبریز گردآوری شده توسط حاج ابوالمجد محمد تبریزی و به خط وی ،به شماره 14590 در کتابخانه مجلس شورا نگهداری میگردد و به شماره 1006 ثبت ملی شده و همچنین نامزد ثبت در حافظه جهانی یونسکو بوده است.
این مجموعه شامل گلچینی از 209 متن فارسی و عربی است که حدود ده صفحه از آن به 1245بیت شاهنامه اختصاص دارد.

🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃

عنوان : شاهنامه
نسخه محفوظ در کتابخانه مجلس شورای ملی
منتخب از شاهنامه در سفینه تبریز
مورخ : ۷۲۱ ه.ق
کاتب : حاج ابوالمجد محمد تبریزی
تعداد ابیات : ۱۲۴۵ بیت

@ShahnameLib

#معرفی_نسخ_قدیمی

شاهنامه
چاپ ۱۲۷۶ ق بمبئی
به تصحیح روانشاد ملک الشعرا بهار

🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🌺

شاهنامه فردوسی [افست چاپ 1276 ق بمبئی] به تصحیح ملک الشعرای بهار، به کوشش علی میرانصاری
یکی از چاپ های قدیمی شاهنامه فردوسی همان است که به اهتمام و خط محمدابراهیم شیرازی، فرزند محمدحسین خان اولیا سمیع شیرازی، به سال 1276 در بمبئی به خط نستعلیق و قطع رحلی به وجهی زیبا و شایسته انتشار یافته است.

این چاپ در چهار جلد همراه با تصاویر، به انضمام ملحقات و فرهنگ واژه ها، کلا در یک جلد، همراه با تصاویربه طبع رسیده است و همه صفحات متن مجدول است.
ممکن است پردازندگان چاپ مشهور امیربهادر در ایران به آن نظر داشته و از آن به نوعی الگوبرداری کرده اند. صفحه شمار هر جلد مستقل است. به پایان هر جلد، بخشی، تحت عنوان «فرهنگ الفاظ نادره و اصطلاحات غریبه»، در چندین صفحه افزوده شده است.

@ShahnameLib
🍃🍃🍃🍃🍃🌺

نسخه ای از این چاپ در تملک روان شاد محمدتقی ملک الشعرا بهار (وفات: اردیبهشت 1330) بوده و او، با آن انسی تام داشته و شاید آن را مصحح ترین چاپ شاهنامه در آن عصر می دانسته است.

پس از آن که در اوسط دوران رضاشاه، بهار گرفتار زندان و تبعید شد، یگانه مونسش، در ایام گرفتاری و تنهایی، همین شاهنامه بود. وی، در این فرصت مغتنم، بارها به دقت آن را مطالعه کرد. هر وقت نکته ای به نظرش می رسید در حاشیه، به خط خود می نوشت. این یادداشت ها به خطی واضح و گاه زیبا و خوش نوشته شده، و در مواردی، تاریخ و امضای بهار ذیل آنها آمده است.

از ملاحظه اجمالی تاریخ این حواشی چنین برمی آید که شاعر بعضی از آنها را در زندان شهربانی یا روزگار تبعید در شهر اصفهان نوشته است...

🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃☘
شاهنامه فردوسی
نسخه ۱۲۷۶ بمبئی
ناشر: اشتاد
ویراستار: محمدتقی بهار ( ملک الشعرا)
زبان: فارسی
سال چاپ: 1380
نوبت چاپ: 1
تیراژ: 3000 نسخه
تعداد صفحات: 832

🌺 سپاس ویژه از هموند گرامی جناب رحمانیان که همیشه کتابخانه‌ شاهنامه و فردوسی را مورد لطف خودشان قرار می دهند.
فایل پیوست این نسخه جهت استفاده علاقمندان و پژوهشگران شاهنامه و فردوسی تقدیم می گردد.
👇👇👇👇

@ShahnameLib