در را پیش کن

حضور خلوت انس است و دوستان جمعند

و إن یکاد بخوانید و در فراز کنید

«در فراز کنید» در این بیتِ حافظ به چه معناست؟

🔸پیشوند «فرو» به معنای «زیر و پست» است و از آن افعالی مانند فروآمد، فرورفت، فروافکند، فروریخت، فرونشست و... ساخته شده.

🔸در مقابلش پیشوند «فرا» هم به معنای «بالا و بلندی» است و هم به معنای «جلو و پیش». آنجا که سعدی می‌گوید
وقتی افتاد فتنه‌ای در شام
هر یک از گوشه‌ای فرارفتند
منظور از «فرارفتند» این نیست که بالا رفتند، بلکه یعنی به سویی رفتند.

🔸پیشوند «فراز» یکی از معناهایش «پیش» است. در زبان گفتار نیز وقتی می‌گوییم «در را پیش کن» یعنی در را به طرف جلو ببر، و این یعنی در را ببند.

🔸در مقابلش یکی از معانیِ پسوندِ «باز» به معنای «عقب‌» است. در جملۀ «در را باز کن»، باز شاید به معنای open نباشد، و به معنای به‌عقب‌کشیدن باشد.

🔸در ضمنِ آشنایی با چهار پسوندِ «فرو، فرا، فراز، باز» در معانیِ «پایین، بالا، جلو، عقب»، معنای شعر حافظ روشن شد: در آن بیت، «در فراز کنید» یعنی «در را پیش کنید/در را ببندید».

#ادبیات #معنای_شعر
@amirnormohamadi1976

@amirnormohamadi1976