مكتبة المجلسي ودارالتراث

آفرین بر درک و فهم شهاب حسینی


هنرمند توانای کشور آقای شهاب حسینی در گفتگوی رسانه ای خود به مناسبت جشنواره فیلم فجر به نکته درستی توجه دادند که نشان از فهم درست و قابل ستایش ایشان دارد: به درستی شهاب حسینی گفت که اگر فیلم خود را در جشنواره ای بین المللی به مردم ایران اهدا کرد و همان فیلم را در ایران به ساحت مقدس امام عصر (ع) تقدیم کرد، در این کار هیچگونه دوگانگی در رفتار وجود ندارد. طبعا هر محیطی اقتضای خودش را دارد. اما او به نکته مهمتری اشاره کرد . اینکه مردم ایران فرهنگشان با فرهنگ دینی و مذهبی شان آمیخته است و اگر از مردم ایران و فرهنگشان سخن می گوییم یعنی اینکه از فرهنگ دینی شان حرف می زنیم. اسلام متعلق به این چهل پنجاه سال اخیر نیست. فرهنگ و سنت هزار و چهارصد ساله این مرز و بوم است. با مهمترین نمادها و الگوهای فرهنگی این کشور آمیخته است. اگر از حافظ و سعدی و فردوسی و عطار و مولانا سخن می رود و آنها را نمایندگان فرهنگ ایران می دانیم باید بدانیم که این نمایندگان از آنجا مهمند و ریشه دار که بخشی از سنت اسلامی و دینی این سرزمین را نمایندگی می کنند. شعر و نثرشان بر دل ما می نشیند چون از خود ما و از تاریخمان و از فرهنگ و دیانتمان حرف می زنند و سخنشان به گوش ما و به وجدان و خودآگاهی تاریخی ما آشناست. پس نمادهای دینی و مذهبی ما از نمادهای ملی و از خود ملت و تاریخشان جدا نیست. سخن بر سر چهل سال و پنجاه سال نیست. سخن چهارده قرن است و سنت زیسته دینی و مذهبی مردم این سرزمین ...

چه شد که چنین شد...

سخن بر سر این نیست که اظهار نظر درباره مسائل اسلام شناسی و تفسیر قرآن و شناخت سیره و دین شناسی مخصوص طبقه خاصی است. بر عکس، نه تنها این امور به مثابه دانش هایی بشری عرصه مطالعه و اظهار نظر و مشارکت جمعی است و این در واقع یکی از پیامدهای تجدد هم هست بلکه در خود اسلام هم هرگونه محدودیت آموزش و نمایندگی به نام اسلام و انحصار آن به یک طبقه معین منع شده است. قرآن هم همگان را به تأمل در آیات الهی دعوت می کند و سنت تمدن اسلامی هم شاهدی است بر این معنا که آموزش های دینی امر کنترل شده ای نبوده و مخصوص طبقه و یا گروه معینی نبوده است. اساساً چنانکه می دانیم ما در اسلام طبقه معینی به نام روحانیت و کلیسا نداریم و یکی از نتایج آن هم همین رویکرد به آموزش های دینی بوده است. با این وصف در این تردیدی نیست که اسلامشناسی هم تخصص های خود را می طلبد که باید به تناسب با آن آموزشهای لازم را داشت و تجربه کرد. یکی از مشکلاتی اساسی که در سده بیستم تعمیق اسلام سیاسی را در جهان اسلام سبب ساز شد ضعیف شدن نهادهای آموزشی اسلام مذاهب تاریخی و تضعیف گرایش های سنتی بود. بخشی از آن البته نتیجه انتقادات نوگرایان مسلمان و بخشی هم به دلیل انتقاداتی بود که اصالت طلبان و گروه های سلفی بر آنان و نهادهای آموزشی سنتی وارد کردند. در نتیجه از میان رفتن جایگاه آن نهادهای آموزشی و سیطره تفسیر سلفی از اسلام که تماماً متکی بود بر قرآن (به ویژه در مورد گرایشهای قرآنی از میان نوگرایان سده نوزدهمی) و یا حدیث و سنت (از سوی سلفیان حدیث گرا) سخن گفتن از اسلام و تفسیر قرآن از پیش زمینه تاریخی خود کنده شد. چنین بود که دیگر نیازی به آن آموزش های تاریخی در حوزه فقه و اصول فقه و کلام کمتر احساس شد. به ویژه در میان اسلامیونی مانند گروه های اخوان المسلمین و یا سلفی ها و آنچه تحت عنوان اسلام سیاسی شناخته می شود سخن گفتن درباره اسلام و سخنگویی به نام اسلام به دست کسانی افتاد که از آن آموزش های دینی سنتی برخوردار نبودند. در اسلام سلفی اصولاً جایی برای بسیاری از آموزشهای مدرسه ای حتی از دیر باز وجود نداشته است. سنت محدثان عمدتاً تنها حفظ و قرائت حدیث بوده است و به جای کلام و فلسفه و ادبیات جدل و اصول فقه عمدتاً کتاب هایی در عقیده بر مذاق اصحاب حدیث و رد بر اهالی بدعت خوانده و مذاکره می شده است. بنابراین با سیطره اسلام سلفی در سده بیستم و ضعف ازهر و دیگر نهادهای آموزشی سنتی در اسلام سنی و ظهور بنیاد گرایی اسلامی و در نتیجه ظهور جماعات اسلامی، عالم دینی جای خود را به داعیه اسلامی داد؛ داعیانی که هویتشان با جماعتی که بدان تعلق داشتند و دارند مرزبندی و تحدید می شود. اسلام به مثابه سنت یک امت دینی تبدیل شد به اسلام به مثابه هویت یک جماعت دینی. دیگر اسلام به مثابه منبع معرفت دینی و یک سنت تمدنی مطرح نیست. از دیدگاه بنیاد گرایان، اسلام به مثابه منبع هویت است که اهمیت دارد. اسلام هویت اندیش و نه اسلام معرفت اندیش. نتیجه این روند این بود که در گروه های اخوان المسلمین و اقمارش و همچنین گرایشات سلفی سده بیستم آدم هایی با تحصیلات در مهندسی و یا پزشکی و یا دیگر تخصص های غیر دینی به عنوان داعیه معرفی شدند و مرجعیت دینی و معرفتی را از نظام های سنتی که بر پایه یک سنت قدیم علمی بالیده و رشد کرده بودند گرفتند و از آن خود کردند. داعیانی که بدون کمترین آشنایی با اصول فقه و مبانی فقاهت و نقد سیره و علوم کلام و منطق و فلسفه و بدون آشنایی با زمینه های شکل گیری تفسیر تبدیل شدند به مفسران قرآن و حدیث. ضعف ازهر و ضعف آموزش های دینی در ازهر نیز مزید بر علت شد. حتی در نهادهای آموزشی سنتی تخصص در فقه و علوم دینی فرو کاسته شد به خواندن چند متن کوچک در فقه و یا گذراندن چند واحد درسی در اصول فقه و "فقه مقاصدی". نتیجه این شد که تفسیر از دین مجال جزمی اندیشی قشری شد و نه مجال معرفت اندیشی سنت های تاریخی اهل علم. مصیبت اسلام گرایی بنیادگرایانه از همینجا شروع شد...

... با این وصف خوش اقبالی با سلفیان و وهابیت همراه بود: در سده بیستم هم دلارهای نفتی از راه رسید و با آن می شد دائما در کار تبلیغ مذهب "سلف صالح" در میان مؤمنان به اسلام مذاهب تاریخی اهل سنت بود و هم از آن سو بلایی جهانگیر از راه رسید به نام اسلام سیاسی و بنیاد گرایی دینی و احیاء طلبی دینی که به اشکال مختلف ریشه خود را به مکاتب سلفی می رساند و همچنان می رساند. ضعف نهادهای سنتی اسلام سنی مانند ازهر که البته دلائل متعددی هم داشت این مشکل را دو چندان کرد و چنین شد که اسلام سلفی یکباره بعد از قرن ها خود را نماینده همه اسلام دید و آنچه نمی پسندید را هم با حربه تکفیر، غیر خودی و خارجی و بدعت و کفر تلقی کرد.
خوب حالا شما بگویید: آیا مشکل تقابل تشیع و تسنن است یا تقابل دو دیدگاه مختلف؟ نه آیا در این میان چاره کار در تقویت روحیه انتقادی در میان عالمان مسلمان و تلاش برای تجدید و بازسازی اسلام است چنانکه با خردورزی عالمانه در مواجهه با دین و مردمسالاری دینی و حقوق بشر و دوری از جزمی گری دینی و مذهبی سازگار افتد و از دوران قرون وسطای خود راهی به "تجدید "و "تجدد" باز یابد؟ چنین است که از این فضاى نزاع های بی حاصل مذهبی راهی به فردای بهتر خواهیم برد.

@barrasihayetarikhi

اشتباهی غريب در فهم عباراتی ساده از شيخ طوسی

فاضل محترم آقای سيد کمال حيدری در يک برنامه که آن را در شبکه های مجازی ديدم (السيد كمال الحيدري: نقد تراث الشيخ الطوسي الفقهي) با استناد به مقدمه شيخ بر المبسوط اظهار می دارند که شيخ فروع فقهی را از کتاب های اهل سنت داخل در فقه شيعه کرد؛ مسائلی که قبلا در فقه شيعه مطرح نبود. آنگاه ابراز می دارند که مشکل اينجا نيست بلکه مشکل اصلی که به واسطه آن معتقدند بايد به آن دليل فقه شیعه را مورد بازبينی قرار داد اين است که شيخ در اين مقدمه ابراز داشته که من در هر فرع و مسئله ای فقهی که ذکر می کنم و آن را به عنوان فتوای خودم مطرح می کنم يادی از مخالفان نمی کنم. به تعبير ديگر خود ايشان، شيخ در مقدمه مبسوط گفته که هرگاه در اين کتاب فروع برگرفته از کتب مخالفان را ذکر می کنم تعیین نمی کنم که اين فرع از مخالفين و عامه است و يا اصلا از استنباطات فقهای شيعه است. بنابراين با اين کار شيخ معلوم نيست کدام مسئله در اين کتاب اصلا برخاسته از فتوای اهل سنت است و کدام از شيعه. آقای حيدری نتيجه گرفته که بدين ترتيب معلوم نيست کدام يک از مسائل از خود شيخ و استنباطات او و يا ديگر فقهای شيعه است و کدام از مخالفان يعنی عامه (اهل سنت)؛مسائلی که اصلا ريشه اش به شيعه بر نمی گردد و صرفا از اجتهادات اهل سنت است و ربطی در اساس به فقه شيعه ندارد. بنابراين کتاب مبسوط آميخته ای است از مسائلی فقهی که ريشه بخش زيادی از آن به اهل سنت می رسد. ايشان با توجه به اين مقدمه می گويد شيخ در اينجا تصريح کرده که اگر هر جا در هر مسئله ای من مخالف باشم نظر خودم را می گويم اما هر جا مخالف نباشم سکوت می کنم و بنابراين نمی گويم که اين مسئله از اهل سنت وارد شيعه شده. در نهايت هم ايشان ابراز می دارد که بيشتر مسائل المبسوط از اين قبيل است.

آنچه آقای حيدری در اينجا گفته ناشی از درکی اشتباه از عبارات شيخ و اصطلاحات فنی آن و تک تک سطور و کلمات و عبارات شيخ است. در واقع اين استنباط آقای حيدری درست بر خلاف آن نظری است که شيخ در اينجا در نظر داشته. ظاهرا آقای حيدری در اين مقدمه به درستی منظور از مخالفين را متوجه نشده و به دنباله عبارت که شيخ می گويد انتسابات خلافات را در اينجا متعرض نمی شود بلکه در کتاب الخلاف به آن خواهد پرداخت مورد توجه قرار نداده اند. همه حرف شيخ اينجا (و در کل کتاب پر برگ المبسوط) این است که ثابت کند همه فروع فقهی را که در کتاب های اهل سنت هست می توان بر اساس مبانی فقه شيعی بدون به کار گيری قياس و اجتهاد الرأي و طرق ظنی استنباط کرد. بعد هم می گويد در اين کتاب فقط به فروع فقهی و طريق استنباط آنها از اين نقطه نظر پرداخته و تفاصيل خلافات فقهی و اسامی فقها را در جایی که خلافی فقهی وجود دارد در اين کتاب متذکر نمی شود بلکه آن را در الخلاف ذکر کرده که کتاب ديگر شيخ است. اين چه ربطی دارد به اين ادعا که بيشتر مسائل را شيخ از کتاب های فقهی اهل سنت اخذ کرده و چون هر جا که مخالفتی با آنها نداشته بنابراين بحثی هم نکرده و در عين حال اسامی مخالفان را هم نياورده بنابراين شيخ با اين کارش و با اين سخنش در واقع کاری کرده که معلوم نيست کجا را از اهل سنت گرفته و کجا را خودش استنباط کرده. فرض کنيد شيخ اصلا در کتاب خلاف خود هم اين کار را نمی کرد باز آنچه او در اينجا می گويد با استنباط اشتباه آقای حيدری متفاوت است. اصلا مگر عدم ذکر منابع خلافات فقهی و اسامی طرف های خلاف در هر مسئله ای لزوما به معنی عدم شناخت ريشه بروز و ظهور آن فرع فقهی است و يا اگر بحثی را در مخالفت با فتوایی نگفته و از مخالفان هم نامی نبرده بايد نتيجه گرفت که ما نمی دانیم اين مسئله ريشه اش به اهل سنت می رسد و يا از خود شيعه و استنباطات شيعی است؟ در مشهورترين مسائل و فروع فقهی که در همه مذاهب از همان آغاز مطرح بوده هم خلافات وجود دارد و ذکر خلافات فقهی و يا عدم آن بستگی دارد به هدف و نوع و ژانر ادبی تأليف فقهی و به آنچه ايشان استنباط کرده ربطی ندارد. وانگهی اين خلافات می توانسته در ميان خود فقهای شيعه هم باشد و منحصر در اهل سنت نيست. خودتان عبارات شيخ را بخوانيد:

اشتباهی غريب از آقای سيد کمال حيدری در فهم عباراتی ساده از شيخ طوسی (در دو فرسته)

فاضل محترم آقای سيد کمال حيدری در يک برنامه که آن را در شبکه های مجازی ديدم (السيد كمال الحيدري: نقد تراث الشيخ الطوسي الفقهي) با استناد به مقدمه شيخ بر المبسوط اظهار می دارند که شيخ فروع فقهی را از کتاب های اهل سنت داخل در فقه شيعه کرد؛ مسائلی که قبلا در فقه شيعه مطرح نبود. آنگاه ابراز می دارند که مشکل اينجا نيست بلکه مشکل اصلی که به واسطه آن معتقدند بايد به آن دليل فقه شیعه را مورد بازبينی قرار داد اين است که شيخ در اين مقدمه ابراز داشته که من در هر فرع و مسئله ای فقهی که ذکر می کنم و آن را به عنوان فتوای خودم مطرح می کنم يادی از مخالفان نمی کنم. به تعبير ديگر خود ايشان، شيخ در مقدمه مبسوط گفته که هرگاه در اين کتاب فروع برگرفته از کتب مخالفان را ذکر می کنم تعیین نمی کنم که اين فرع از مخالفين و عامه است و يا اصلا از استنباطات فقهای شيعه است. بنابراين با اين کار شيخ معلوم نيست کدام مسئله در اين کتاب اصلا برخاسته از فتوای اهل سنت است و کدام از شيعه. آقای حيدری نتيجه گرفته که بدين ترتيب معلوم نيست کدام يک از مسائل از خود شيخ و استنباطات او و يا ديگر فقهای شيعه است و کدام از مخالفان يعنی عامه (اهل سنت)؛مسائلی که اصلا ريشه اش به شيعه بر نمی گردد و صرفا از اجتهادات اهل سنت است و ربطی در اساس به فقه شيعه ندارد. بنابراين کتاب مبسوط آميخته ای است از مسائلی فقهی که ريشه بخش زيادی از آن به اهل سنت می رسد. ايشان با توجه به اين مقدمه می گويد شيخ در اينجا تصريح کرده که اگر هر جا در هر مسئله ای من مخالف باشم نظر خودم را می گويم اما هر جا مخالف نباشم سکوت می کنم و بنابراين نمی گويم که اين مسئله از اهل سنت وارد شيعه شده. در نهايت هم ايشان ابراز می دارد که بيشتر مسائل المبسوط از اين قبيل است.

آنچه آقای حيدری در اينجا گفته ناشی از درکی اشتباه از عبارات شيخ و اصطلاحات فنی آن و تک تک سطور و کلمات و عبارات شيخ است. در واقع اين استنباط آقای حيدری درست بر خلاف آن نظری است که شيخ در اينجا در نظر داشته. ظاهرا آقای حيدری در اين مقدمه به درستی منظور از مخالفين را متوجه نشده و به دنباله عبارت که شيخ می گويد انتسابات خلافات را در اينجا متعرض نمی شود بلکه در کتاب الخلاف به آن خواهد پرداخت مورد توجه قرار نداده اند. همه حرف شيخ اينجا (و در کل کتاب پر برگ المبسوط) این است که ثابت کند همه فروع فقهی را که در کتاب های اهل سنت هست می توان بر اساس مبانی فقه شيعی بدون به کار گيری قياس و اجتهاد الرأي و طرق ظنی استنباط کرد. بعد هم می گويد در اين کتاب فقط به فروع فقهی و طريق استنباط آنها از اين نقطه نظر پرداخته و تفاصيل خلافات فقهی و اسامی فقها را در جایی که خلافی فقهی وجود دارد در اين کتاب متذکر نمی شود بلکه آن را در الخلاف ذکر کرده که کتاب ديگر شيخ است. اين چه ربطی دارد به اين ادعا که بيشتر مسائل را شيخ از کتاب های فقهی اهل سنت اخذ کرده و چون هر جا که مخالفتی با آنها نداشته بنابراين بحثی هم نکرده و در عين حال اسامی مخالفان را هم نياورده بنابراين شيخ با اين کارش و با اين سخنش در واقع کاری کرده که معلوم نيست کجا را از اهل سنت گرفته و کجا را خودش استنباط کرده. فرض کنيد شيخ اصلا در کتاب خلاف خود هم اين کار را نمی کرد باز آنچه او در اينجا می گويد با استنباط اشتباه آقای حيدری متفاوت است. اصلا مگر عدم ذکر منابع خلافات فقهی و اسامی طرف های خلاف در هر مسئله ای لزوما به معنی عدم شناخت ريشه بروز و ظهور آن فرع فقهی است و يا اگر بحثی را در مخالفت با فتوایی نگفته و از مخالفان هم نامی نبرده بايد نتيجه گرفت که ما نمی دانیم اين مسئله ريشه اش به اهل سنت می رسد و يا از خود شيعه و استنباطات شيعی است؟ در مشهورترين مسائل و فروع فقهی که در همه مذاهب از همان آغاز مطرح بوده هم خلافات وجود دارد و ذکر خلافات فقهی و يا عدم آن بستگی دارد به هدف و نوع و ژانر ادبی تأليف فقهی و به آنچه ايشان استنباط کرده ربطی ندارد. وانگهی اين خلافات می توانسته در ميان خود فقهای شيعه هم باشد و منحصر در اهل سنت نيست. خودتان عبارات شيخ را بخوانيد:

اشتباهی غريب از آقای سيد کمال حيدری در فهم عباراتی ساده از شيخ طوسی (در دو فرسته)

فاضل محترم آقای سيد کمال حيدری در يک برنامه که آن را در شبکه های مجازی ديدم (السيد كمال الحيدري: نقد تراث الشيخ الطوسي الفقهي) با استناد به مقدمه شيخ بر المبسوط اظهار می دارند که شيخ فروع فقهی را از کتاب های اهل سنت داخل در فقه شيعه کرد؛ مسائلی که قبلا در فقه شيعه مطرح نبود. آنگاه ابراز می دارند که مشکل اينجا نيست بلکه مشکل اصلی که به واسطه آن معتقدند بايد به آن دليل فقه شیعه را مورد بازبينی قرار داد اين است که شيخ در اين مقدمه ابراز داشته که من در هر فرع و مسئله ای فقهی که ذکر می کنم و آن را به عنوان فتوای خودم مطرح می کنم يادی از مخالفان نمی کنم. به تعبير ديگر خود ايشان، شيخ در مقدمه مبسوط گفته که هرگاه در اين کتاب فروع برگرفته از کتب مخالفان را ذکر می کنم تعیین نمی کنم که اين فرع از مخالفين و عامه است و يا اصلا از استنباطات فقهای شيعه است. بنابراين با اين کار شيخ معلوم نيست کدام مسئله در اين کتاب اصلا برخاسته از فتوای اهل سنت است و کدام از شيعه. آقای حيدری نتيجه گرفته که بدين ترتيب معلوم نيست کدام يک از مسائل از خود شيخ و استنباطات او و يا ديگر فقهای شيعه است و کدام از مخالفان يعنی عامه (اهل سنت)؛مسائلی که اصلا ريشه اش به شيعه بر نمی گردد و صرفا از اجتهادات اهل سنت است و ربطی در اساس به فقه شيعه ندارد. بنابراين کتاب مبسوط آميخته ای است از مسائلی فقهی که ريشه بخش زيادی از آن به اهل سنت می رسد. ايشان با توجه به اين مقدمه می گويد شيخ در اينجا تصريح کرده که اگر هر جا در هر مسئله ای من مخالف باشم نظر خودم را می گويم اما هر جا مخالف نباشم سکوت می کنم و بنابراين نمی گويم که اين مسئله از اهل سنت وارد شيعه شده. در نهايت هم ايشان ابراز می دارد که بيشتر مسائل المبسوط از اين قبيل است.

آنچه آقای حيدری در اينجا گفته ناشی از درکی اشتباه از عبارات شيخ و اصطلاحات فنی آن و تک تک سطور و کلمات و عبارات شيخ است. در واقع اين استنباط آقای حيدری درست بر خلاف آن نظری است که شيخ در اينجا در نظر داشته. ظاهرا آقای حيدری در اين مقدمه به درستی منظور از مخالفين را متوجه نشده و به دنباله عبارت که شيخ می گويد انتسابات خلافات را در اينجا متعرض نمی شود بلکه در کتاب الخلاف به آن خواهد پرداخت مورد توجه قرار نداده اند. همه حرف شيخ اينجا (و در کل کتاب پر برگ المبسوط) این است که ثابت کند همه فروع فقهی را که در کتاب های اهل سنت هست می توان بر اساس مبانی فقه شيعی بدون به کار گيری قياس و اجتهاد الرأي و طرق ظنی استنباط کرد. بعد هم می گويد در اين کتاب فقط به فروع فقهی و طريق استنباط آنها از اين نقطه نظر پرداخته و تفاصيل خلافات فقهی و اسامی فقها را در جایی که خلافی فقهی وجود دارد در اين کتاب متذکر نمی شود بلکه آن را در الخلاف ذکر کرده که کتاب ديگر شيخ است. اين چه ربطی دارد به اين ادعا که بيشتر مسائل را شيخ از کتاب های فقهی اهل سنت اخذ کرده و چون هر جا که مخالفتی با آنها نداشته بنابراين بحثی هم نکرده و در عين حال اسامی مخالفان را هم نياورده بنابراين شيخ با اين کارش و با اين سخنش در واقع کاری کرده که معلوم نيست کجا را از اهل سنت گرفته و کجا را خودش استنباط کرده. فرض کنيد شيخ اصلا در کتاب خلاف خود هم اين کار را نمی کرد باز آنچه او در اينجا می گويد با استنباط اشتباه آقای حيدری متفاوت است. اصلا مگر عدم ذکر منابع خلافات فقهی و اسامی طرف های خلاف در هر مسئله ای لزوما به معنی عدم شناخت ريشه بروز و ظهور آن فرع فقهی است و يا اگر بحثی را در مخالفت با فتوایی نگفته و از مخالفان هم نامی نبرده بايد نتيجه گرفت که ما نمی دانیم اين مسئله ريشه اش به اهل سنت می رسد و يا از خود شيعه و استنباطات شيعی است؟ در مشهورترين مسائل و فروع فقهی که در همه مذاهب از همان آغاز مطرح بوده هم خلافات وجود دارد و ذکر خلافات فقهی و يا عدم آن بستگی دارد به هدف و نوع و ژانر ادبی تأليف فقهی و به آنچه ايشان استنباط کرده ربطی ندارد. وانگهی اين خلافات می توانسته در ميان خود فقهای شيعه هم باشد و منحصر در اهل سنت نيست. خودتان عبارات شيخ را بخوانيد:

بزرگوار ممکن است به سوالهایی من پاسخ دهید:

1 - آیا حلال بودن چیزی دلیل موجهی است که در معرفی رسول خدا صلی الله علیه و آله از آن استفاده کنیم؟ مباحات زیادی وجود دارند ولی آیا تمام آنها مناسب مقام حضرت رسول هستند؟

2- این جشنواره به عنوان دینی و به عنوان تبلیغ دین برگزار شده، آیا سراغ دارید یک جا پیامبر و امامان صلوات الله علیهم برای ترویج دین جشنواره موسیقی گرفته باشند، و اگر سراغ ندارید آیا این بدعت گذاری در دین محسوب نمی شود.

3- جالب است همین عمامه هایی که در تصویر می بینید به همین بهانه بسیاری از شعائر دینی را بدعت می خوانند، زیرا معتقدند شعائر دینی توقیفی است، این تناقض آشکار چه تفسیری دارد؟

4- همین عمامه به سرهایی حاضر در تصویر بسیاری از شعائر دینی را که به خودی خود مباح هستند را حرام و از اکبر کبائر می دانند، به این استدلال که موجب هتک و وهن مذهب است. آیا بر پایی جشنواره موسیقی و ساز و دنبک و تار و تنبور که بر فرض مباح بودن هم کار انسان های سبک سر و بی وقار است (به این دلیل که هیچ گاه خود این عمامه به سر حاضر نمی شو دنبک بنوازد و آن را خلاف شان خود می داند)، بر پایی چنین جشنواره سبکسرانه ایی به نام بزرگترین شخصیت عالم وجود و اسم اعظم خدا هتک و وهن آن حضرت نیست؟
این تناقض را چه پاسخ می دهید؟

5- اگر کلام شما را بپذیریم، ولی از آن طرف هم فقیهان بزرگی هستند که چنین موسیقی را حرام می دانند، آیا صحیح است جشن اتحاد با سنی ها را به بر اساس مخالفت با فقیهان زبردست شیعه بنا کنیم؟ اتحاد با عوام سنی به قیمت اختلاف با فقهای بزرگ شیعه!! این تناقض را چگونه حل می کنید؟

🔹حاج شیخ هادی نجم‌آبادی و مشروطیت

نويسنده: حسن مرسلوند
ناشر: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات
۱۱۲ صفحه - وزیری (شومیز)
چاپ اول - ۲۰۰۰ نسخه
تاریخ نشر: ۷۸/۰۷/۱۳
محل نشر: تهران
در اثر حاضر، نویسنده، زندگی‌نامه و دیدگاه‌های سیاسی، مذهبی و فرهنگی مرحوم حاج شیخ هادی نجم‌آبادی (1250ـ 1320ق)، از مجتهدان صدر مشروطیت را تشریح کرده، همچنین عوامل داخلی و خارجی انقلاب مشروطه ایران را به اختصار بررسی نموده است. بخش نخست کتاب شامل "زندگی‌نامه مرحوم حاج شیخ هادی نجم‌آبادی" است که در آن از زادگاه، خانواده و دوران کودکی و تحصیل ایشان سخن گفته شده است. مولف در بخش دوم با عنوان "اوضاع جهانی اندیشه سیاست و حکومت" عوامل خارجی انقلاب مشروطیت را بررسی کرده و برخورد مرحوم نجم‌آبادی را با تمدن غرب ارزیابی نموده است. در بخش سوم "عوامل داخلی انقلاب مشروطه ارزیابی شده و به جنبش تنباکو و نقش شیخ هادی نجم‌آبادی در جنبش تنباکو و قتل ناصرالدین شاه نیز اشاره شده است. در آخرین بخش کتاب اندیشه‌های سیاسی، مذهبی و فرهنگی مرحوم نجم‌آبادی تبیین شده است.

📖@alborzology

عرش است نشیمن تو، عارت ناید
کآیی و مقیم خطّه خاک شوی!

🔸میرزا محمد تقی فقیهی امام جماعت یکی از مساجد شهرضا بود. نماز را که می خواند با گریه به مردم التماس می کرد که بمانید تا قدری برای شما صحبت [و موعظه] کنم. با این وجود کسی نمی ماند و این مرد هر روز همین برنامه را داشت!

🔹 شیخ ابوالقاسم مکبّر این مرد بود. یک روز هنگامی که به دنبال شیخ می رود وقتی به در منزل می رسند می بیند قفلی که به در منزل است با رسیدن میرزا محمد تقی باز شد و بر زمین افتاد. از آن پس شیخ ابوالقاسم با تقاضای خود تحت تربیت او قرار می گیرد و از اولیای خدا می شود.

(شادی روح مطهرشان صلوات)

@bazmeghodsian

عرش است نشیمن تو، عارت ناید
کآیی و مقیم خطّه خاک شوی!

🔸میرزا محمد تقی فقیهی امام جماعت یکی از مساجد شهرضا بود. نماز را که می خواند با گریه به مردم التماس می کرد که بمانید تا قدری برای شما صحبت [و موعظه] کنم. با این وجود کسی نمی ماند و این مرد هر روز همین برنامه را داشت!

🔹 شیخ ابوالقاسم مکبّر این مرد بود. یک روز هنگامی که به دنبال شیخ می رود وقتی به در منزل می رسند می بیند قفلی که به در منزل است با رسیدن میرزا محمد تقی باز شد و بر زمین افتاد. از آن پس شیخ ابوالقاسم با تقاضای خود تحت تربیت او قرار می گیرد و از اولیای خدا می شود.

(شادی روح مطهرشان صلوات)

@bazmeghodsian

💢این روسری‌سوزی، دین‌ستیزی نیست!

این روزها برخی از زنان در کشور، روسری از سر برداشته و برخی هم آن را در آتش افکنده‌اند. عده‌ای از عالمان و متدینان هم این کار را «دین‌ ستیزی» تلقی کرده و مسلمانان را به مقابله با دین ستیزان فراخوانده‌اند.

به نظر می‌رسد در شرایط کنونی جامعه، چنین اقدامی را نباید به «دین ستیزی» تأویل کرد زیرا:

1️⃣در نزد غالب این افراد، حجاب و پوشش سر یک حکم الهی نیست؛ در سال‌های اخیر، برخی روشنفکران، در وجوب پوشش سر، تردید نموده و برخی از آشنایان با فقه هم در یک رأی‌ شاذ وجوب آن را نفی کرده‌اند، این رأی هر چند فاقد اعتبار علمی است، ولی بالاخره این نظرات، عده‌ای را تحت تاثیر قرار داده‌است. آنها هرچند با حجاب مشکل دارند ولی با دین به طور کلی مشکلی ندارند.

2️⃣غالب این افراد که به چنین اقداماتی مبادرت می‌کنند، به سنن دیگر دینی وابستگی دارند، آنها علاوه بر دلبستگی فی الجمله به مناسک دینی مانند نماز و روزه، بر سنت اسلامی، ازدواج می‌کنند، گاه در عزاداری امام حسین(ع) شرکت نموده و یا در مشکلات خود به اهل بیت(ع) متوسل می‌شوند و.... پس چگونه می‌توان آنها را در جبهۀ مقابل دینداران قرار داد؟

3️⃣حجاب هر چند در نزد فقها از ضروریات شمرده می‌شود، ولی انکار امر ضروری وقتی به خروج از دین می‌انجامد که شخص مُنکِر، به پیوند ضروری این حکم با اصل دین توجه داشته و آگاهانه با انکار این حکم، اصل دین را انکار می‌کند، در حالی‌که ذهن این نسل معترض، انباشته از سوال و شبهه در این‌باره است و به این دلیل ما حق نداریم انکار آنها را به عنوان انکار نبوت و رسالت تلقی نموده و چنین نسبتی به آنها بدهیم.

4️⃣اینک خشم عده‌ای از متدینان اجازه نمی‌دهد که به منابع فقهی مراجعه نموده و با اتکا به ادّلۀ متقن دربارۀ این معترضان به حجاب نظر دهند، در این شرایط هر چند توقعی از محرّکان نمی‌رود، ولی به اهل تدّین که از نسبت کفر و خروج از دین به این جوانان جسور ابایی ندارند، متذکر می‌شود که به بحث‌های فقهی امام خمینی مراجعه کنید آنجا ایشان می‌گوید: «اگر کسی در اثر شبهه، منکر وجوب نماز یا حج شود و گمان کند که اینها در صدر اسلام واجب بوده و دورۀ آن سپری شده و اینک واجب نمی‌باشد، از اسلام خارج نمی‌شود و هم چنان بر اساس ادّله مسلمان است.»(کتاب الطهاره، ج3، ص 468)
آنچه که امام خمینی دربارۀ وجوب نماز، به صورت فرضی مطرح کرده و حکم را بیان نموده‌اند، امروزه دربارۀ وجوب حجاب بصورت واقعی در جامعه وجود دارد و شگفت‌آور است که آنها که رسالت هدایت خلق را بر عهده داشته و با کوتاهی‌شان، سینۀ این نسل، آکنده از شبهات اساسی شده است، قصور و تقصیر خود را می‌خواهند با رمی به کفر معترضان، جبران نماید!! ای کاش امروز مطهری زنده بود و بر هم لباسان خود عتاب می‌آورد که شما در پیدایش این انکارها سهیم هستید!

5️⃣امروز در جامعۀ ما، حجاب از یک مسأله «دینی» به یک مساله «سیاسی» تبدیل شده است، بسیاری از معترضان بجای آنکه به «حکم شرعی» مسأله التفاتی داشته باشند، «ستیز با حجاب» را نمادی از «ستیز با حاکمیت» تبدیل کرده‌اند. آنها می‌خواهند به این وسیله، خشم خود را از حاکمان نشان دهند و اگر به جز این نماد، با حرکت و اقدام دیگری هم بتوانند این اعتراض را آشکار کنند، همان را انتخاب می‌کنند. اینک حجاب‌ ستیزی برای بسیاری، «حکومت‌ ستیزی» است و نباید به آن عنوان «دین ‌ستیزی» داد. باز هم در این‌جا از امام خمینی یاد کنم که در قلّه فقاهت بود و به شدت نسبت به مسائل دینی غیرت داشت ولی بدرستی این امور را از هم تفکیک می‌کرد، او می‌گوید: «هرچند بغض و دشمنی با امیرالمومنین موجب کفر است، ولی کسانی که با انگیزه‌های سیاسی در جهت اعتراض به حکومت امیرالمومنین با حضرت جنگیدند و «انگیزه دینی» نداشتند مثل معاویه، از دین خارج نشدند.»(همان، ص482)
آیا آنها که چوب تکفیر را بدست گرفته و همه را با دین‌ستیزی محکوم می‌کنند، از این مبانی فقهی اطلاع دارند؟ و آیا فرق معارضه دینی با معارضه سیاسی را می‌فهمند؟ آیا نمی‌دانند معارضه سیاسی با مقدسات دینی، حتی با نماد عالی دیانت یعنی شخص امیرالمومنین، الزاماٌ به معنی دین‌ستیزی تلقی نمی‌شود!! امروز در این بحران‌ها، بیش از هر زمان دیگری، خلأ فقیهی در طراز امام خمینی احساس می‌شود که سرمایۀ فقه را برای پاسخ به این نسل معترض به صحنه آورد؛ فقیهی که با منطق خود، جوانان خشمگین را در آغوش بگیرد و آنان را به عقلانیت بازگرداند.

@mohammadsorooshmahallati