گفتگوهای تراثی (آرشیو)

سپاس جناب دکتر
دوستان هم مراجعه کرده بودند به نجف کتب آنجا نبوده
اما منظور از المتحف الوطنی اسم مکان است?
متاسفانه فکر میکنم غیر همان تک اثر که شاید در سپهسالار باشد نسخه ای دیگر از تالیفات این عالم ایرانی در وطن نیست

تا شوی منظور عالم صاف شو مرآت وار
رستگاری ای پسر در حیله و تزویر نیست

سلام علیکم؛ ضمن سپاس از ارسال این غزل دل انگیز، مطلبی را که یکی از دوستان برای بنده ارسال کرده بود تقدیم می نمایم و آن ، این است که این غزل از آنِ مولانا نیست و سرودۀ جناب پیرایه یغمایی است.

علیکم السلام؛ دو بیت دیگر از همان غزل دلنشین را تقدیم می کنم: عالمِ دیگر به دست آور که در زیرِ فلک
گر هزاران سال می مانی همین روز و شب است

در حریمِ دل به زُهد خشک نتوان راه برد
روی منزل را نبیند هر که چوبش مَرکَب است

موضوع و مسئله برای پایان نامه از دل مطالعات و دغدغه ها و گفتگوها در می آید. باید مسئله دار شوی شبیه باردار شدن! عاریتی و عاریت گرفتنی نیست. جوششی است از دل داشته های خود. دیگران تنها می توانند قابلگی بکنند، بشرط آنکه نوزادی در کار باشد! مسئله و موضوع من در دست این و آن نیست و نمی تواند باشد! موضوع و مسئله پایان نامه یک عبارت چند کلمه ای نیست!! به یک دنیا اندیشه، دغدغه و مطالعات و تاملات تکیه دارد!

ان الله طیب لا یعمل الا طیباً

دست و دل از زمزم و کوثر بشوی
و آب ز سر چشمه تقوی بشوی
لقمه که در اصل نباشد حلال
ز و نشد مرد مگر در ضلال
قطره ی باران تو چو صاف نیست
گوهر دریای تو شفاف نیست

🌺


دلا ز رنج حسودان مرنج و واثق باش

كه بد به خاطر اميدوار ما نرسد

🌺

شادي مجلسيان در قدم و مقدم تو است

جاي غم باد مر آن دل كه نخواهد شادت

🌺

دستم نداد قوت رفتن به پيش دوست

چندي به پاي رفتم و چندي به سر شدم

🌺

هر تیر كه در كیش است، گر بر دل ریش آید

ما نیز یكی باشیم از جمله ی قربان ها

🌺

نیست در شهر نگاری كه دل ما ببرد

بختم ار یار شود رختم از این جا ببرد

تجلّی رحمان
(1)
این شور و حال چیست که دل را دمادم است؟
این درس و بحث چیست که در نسل آدم است؟
باز این چه گفت و گوی مهمّ است کز ازل
ذکر جمیل و ورد ملائک به هر دم است ؟
این صبح سرخ باز دمید از کجا کز آن
کار سیاه و شوم شب ظلم در هم است ؟
آری طلوع می کند هر دم به دل حسین
زان نور در تمامیِ ذرّات ِعالم است
گر خوانمش تجلّی رحمان بعید نیست
شوق شهادتی که به دل در محرّم است
در جلوگاه دوست که جای وجود نیست
دل های عاشقان همه با درد همدم است
جنّ و مَلَک که بر شهدا غبطه می خورند
گویی شهید ، اشرف اولاد آدم است
شمس سپهر عشق و شهادت بُوَد حسین
نه هر کسی شهید شود می شود حسین
@m_sehati

این غزل از مولوی نیست و الحاقی است. نه اسلوب مولوی را دارد نه شورانگیزی کلمات او را. در هیچ‌یک از سی و چند نسخۀ کهنی که برای تصحیح دیوان شمس فهرست کرده‌ام این غزل نیامده است. در هیچ جُنگ کهنی نیز به نام مولوی نیامده است.

خیلی متشکر از توجه دوبارۀ شما به بحث. شاید منظور شاعر از به غلط رفتن برق، این باشد که محل مورد نظر، قبلا سوخته است و نیازی به سوختن دوباره نیست و به همین دلیل تعبیر به سیه خانه کرده است . البته تشبیه تن به قفس، در شعر فارسی بی‌سابقه نیست :
مرغ باغ ملکوتم نیم از عالم خاک
چند روزی قفسی ساخته اند از بدنم
.

دوستان بزرگوار
سلام و احترام مجدد
لطفا حقیر را در خواندن کلمه‌ای که در خط دوم، دو بار آمده است، راهنمایی بفرمایید.
متن این است:
«لا شک با هرچه نشینی و با هرچه باشی، خوی او گیری. در کُه نگری، در تو .......... درآید از .............. او؛ در سبزه و گل نگری، تازگی درآید؛ زیرا همنشین ترا در عالم خویشتن کشد. و ازین رو است که قرآن‌خواندن دل را صاف کند؛ زیرا از انبیا یاد کنی و احوال ایشان، صورت انبیا بر روح تو جمع شود و همنشین شود».

از همه شما بزرگواران ممنونم

منظورم حضرتعالی نیست
منظور همان کانالی است که از عبارات دینی و مذهبی و محترم در قاب خود استفاده می کند.

⁦✍️⁩ نکتهٔ جالب این که یکی از دو غزل که بر سنگ مزار حافظ نقر شده است، از او نیست و جزو غزل‌هایی است که در نسخه‌های کهن وجود ندارد و بعدها توسط شیعه ای معتقد و شاید متعصب سروده شده و وارد نسخه‌های خطی دیوان حافظ شده است. غزلی در مدح امام هشتم با مطلع: ای دل غلام شاه جهان باش و شاه باش ... این گونه افزوده ها را هم می توان در زمرهٔ سانسورهای فرهنگی ادبی قرار داده و بررسی کرد؛ چراکه سانسور فقط مقولهٔ حذف را شامل نمی‌شود و گاهی برافزوده های شاهنامه و دیوان حافظ و جز این‌ها را هم در برمی‌گیرد.

🔸 روزگار جنون

خوش تر ز روزگار جنون روزگار نيست
نيكوتر از ديار محبت ديار نيست

آن سر كه نيست در ره پاكان عشق خاک
شايسته نشيمن دامان يار نيست

منصور نيست هر كه چو منصور پاى دار
اندر گذشتن از سر و جان پايدار نيست

سود و زيان عشق به حكم ضرورت است
ما را در اين معامله هيچ اختيار نيست

رو دل به عشق ده كه به ويرانگى كشد
شهرى كه در قلمرو اين شهريار نيست

آماجگاه تير هلاک ار شود چه باک
آن سينه كو ز ناوک عشقش فكار نيست

عاقل اگرچه عاقبت از جوى بگذرد
اما مسلم است كه ديوانه‏وار نيست

حکیم اسدالله قمشه ای، متخلص به دیوانه

در کمان بنهاد تیری حرمله
اوفتاد اندر ملائک غلغله

رست چون تیر از کمان شوم او
پر زنان بنشست بر حلقوم او

چون درید آن حلق، تیرجانگداز
سر ز بازوی یدالله کرد باز

تا کمان زه خورده، چرخ پیر را
کس ندیده دو نشان ،یک تیر را

تیر کز بازوی آن سرور گذشت
بر دل مجروح پیغمبر گذشت

نوک تیر و حلق طفل ناتوان
آسمانا واژگون بادت کمان!

شه کشید آن تیر و گفت ای داورم
داوری خواه از گروه کافرم

نیست این نوباوه پیغمبرت
از فصیل ناقه کمتر در برت

شه ببالا میفشاند آن خون پاک
قطره ای زان برنگشتی سوی خاک

بنگرید آن مرغ دست آموز عرش
که چسان در خون همی غلطد بفرش

این نگارین خون که دارد بوی طیب
تحفه ای سوی حبیب است از حبیب

در ربائید این نگار پاک را
پرده گلناری کنید افلاک را

در ربائید این گهرهای ثمین
که نیاید دانه ای زان ،بر زمین

قطره ای زین خون اگر ریزد بخاک
گردد عالم گیر طوفانِ هلاک

تیر خورده شاهباز دست شاه
کرد بر روی شه آسیمه نگاه

غنچه لب بر تبسّم باز کرد
در کنار باب خواب ناز کرد....

@bazmeghodsian