🔸 آشنایی با عبقات الانوار
🔹 در سده دوازدهم و سیزدهم هجری یکی از مشاهیر اهل سنت هند، عبدالعزیز بن ولی الله دهلوی (م: 1239) کتابی به نام «تحفه اثناعشريه» نگاشت که در ضمن دوازده باب به ردّ و انکار عقاید شیعه پرداخت، از جمله باب پنجم تا هشتم که به ترتیب در باب الهیات، نبوت، امامت و معاد سخن می‌گوید.
🔸دانشوران شیعی، از همان زمان، به پاسخ‌گویی مطالب این کتاب پرداختند. بعضی تمام کتاب را هدف قرار داده، و برخی دیگر، پاره‌ای از ابواب را پاسخ گفتند.
🔹 در میان این کتابها، چند کتاب از علامه سید محمد قلی کنتوری (5 ذیقعده 1188- 4 محرم 1360) جلب نظر می‌کند.
🔸 کتاب « السيف الناصری » در جواب باب اول تحفه اثناعشریه .
🔸 کتاب « تقليب المکائد » در جواب باب دوم تحفه اثناعشریه.
🔸 کتاب « برهان السعاده » در جواب باب هفتم تحفه اثناعشریه.
🔸 کتاب « تشييد المطاعن » در جواب باب دهم تحفه اثناعشریه.
🔸 کتاب « مصارع الافهام» در جواب باب یازدهم تحفه اثناعشریه.
🔹از علامه سید محمد قلی، فرزندان دانشوری بر جای مانده است از جمله :
🔸سید اعجاز حسین (م: 1286).
🔸سید سراج حسین (م: 1282).
🔸میر حامد حسین (م: 18 صفر 1306).
🔹 عبقات الانوار، یکی از آثاری است که در پاسخ باب هفتم تحفه اثنا عشریه، تألیف شد. اهمیت این کتاب جاودانه آن‌چنان بود که نام و یاد مؤلف آن را برای همیشه در طول تاریخ و در دل‌های حق‌طلبان جاودانه ساخت؛ به گونه‌ای که با وجود دیگر تألیفات میرحامد حسین از یک‌سو، و دیگر کتاب‌هایی که در پاسخ باب هفتم تحفه اثناعشریه نوشته شده؛ تنها نام میرحامد حسین ـ آن هم با یادگار ماندگارش عبقات الانوار ـ پیوند استوار یافت و بر جای ماند.
🔸باب هفتم از کتاب تحفه اثنا عشریه به دو بخش اصلی تقسیم شده که هریک از آن دو بخش ، به بخش های فرعی کوچکتر تقسیم شده اند.
🔹 علامه میرحامد حسین در پاسخ به هر یک از آن بخش‌های فرعی، یک مجلّد مستقل نگاشت. تفصیل این مجلّدات به شرح زیر است:
🔸مجلد اول: حدیث غدیر « من کنتُ مولاه فهذا علیٌّ مولاه».
🔸مجلد دوم: حدیث منزلت « أنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إلَّا أنَّهُ لَا نَبِيَّ بَعْدِي».
🔸مجلد سوم: حدیث ولایت « إنَّ عَلِيّاً مِنِّي وَ أنَا مِنْه و هو مولى كلّ مؤمن بعدي».
🔸مجلد چهارم: حدیث طیر « اللَّهُمَّ ائْتِنِي بِأحَبِّ خَلْقِكَ إلَيْكَ يَأْكُلْ مَعِي مِنْ هَذَا الطَّیِر».
🔸مجلد پنجم: حدیث مدینة العلم « أنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا».
🔸مجلد ششم: حدیث تشبیه «مَنْ أرَادَ أنْ يَنْظُرَ إلَى آدَمَ فِي عِلْمِهِ وَ... فَلْيَنْظُرْ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ».
🔸مجلد هفتم: حدیث مناصبه « مَنْ نَاصَبَ عَلِيّاً الخِلافة فَهُوَ كَافِر».
🔸مجلد هشتم: حدیث نور « كنت أنا و علىّ نوراً بين يدى اللهَ عزّ و جل...».
🔸مجلد نهم: حدیث رایت « لَأُعْطِيَنَّ الرَّايَةَ غَداً رَجُلًا يُحِبُّ اللهَ وَ رَسُولَه».
🔸مجلد دهم: حدیث مع الحق « علىّ مع الحقّ و الحقّ مع على».
🔸مجلد یازدهم: حدیث خاصف النعل « انّ منكم من يقاتل على تأويل القرآن كما قاتلت على تنزيله... و لکن خاصف النعل».
🔸مجلد دوازدهم: حدیث ثقلین «إنّی تاركٌ فيکم الثِقلين... کتاب الله و عترتی...».
🔹مجلّد آیات ، شامل شش آیه :
1ـ « إنَّما وَلِيُّكُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا...» ( مائده/ 55 )
2ـ « إنَّما يُريدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أهْلَ الْبَيْت...» ( احزاب/ 33)
3ـ « قُلْ لا أسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أجْراً إلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى» (شوری/ 23 )
4ـ « فَمَنْ حَاجَّكَ فيهِ... فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أبْناءَنا...» ( آل‌عمران/ 61 )
5ـ « إنَّما أنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هاد» ( رعد/ 7 )
6ـ « وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أولئِكَ الْمُقَرَّبُون» ( واقعه/10-11)
🔸 مهم‌ترین ویژگی کتاب عبقات پای‌بندی به اصول و آداب مناظره و قوانین پژوهش مانند: حلم، متانت، امانت در نقل، استناد به مطالب مورد قبول مخالف، فراگیری همه جوانب به طور کامل، نشان دادن تحریفات و تصرّفات، نشان دادن تناقض‌های سخنان دهلوی، رجوع به شأن صدور احادیث، بررسی متون احادیث و... است.
(محقق ارجمند، استاد عبدالحسین طالعی)
@bazmeghodsian
🔹 در سده دوازدهم و سیزدهم هجری یکی از مشاهیر اهل سنت هند، عبدالعزیز بن ولی الله دهلوی (م: 1239) کتابی به نام «تحفه اثناعشريه» نگاشت که در ضمن دوازده باب به ردّ و انکار عقاید شیعه پرداخت، از جمله باب پنجم تا هشتم که به ترتیب در باب الهیات، نبوت، امامت و معاد سخن می‌گوید.
🔸دانشوران شیعی، از همان زمان، به پاسخ‌گویی مطالب این کتاب پرداختند. بعضی تمام کتاب را هدف قرار داده، و برخی دیگر، پاره‌ای از ابواب را پاسخ گفتند.
🔹 در میان این کتابها، چند کتاب از علامه سید محمد قلی کنتوری (5 ذیقعده 1188- 4 محرم 1360) جلب نظر می‌کند.
🔸 کتاب « السيف الناصری » در جواب باب اول تحفه اثناعشریه .
🔸 کتاب « تقليب المکائد » در جواب باب دوم تحفه اثناعشریه.
🔸 کتاب « برهان السعاده » در جواب باب هفتم تحفه اثناعشریه.
🔸 کتاب « تشييد المطاعن » در جواب باب دهم تحفه اثناعشریه.
🔸 کتاب « مصارع الافهام» در جواب باب یازدهم تحفه اثناعشریه.
🔹از علامه سید محمد قلی، فرزندان دانشوری بر جای مانده است از جمله :
🔸سید اعجاز حسین (م: 1286).
🔸سید سراج حسین (م: 1282).
🔸میر حامد حسین (م: 18 صفر 1306).
🔹 عبقات الانوار، یکی از آثاری است که در پاسخ باب هفتم تحفه اثنا عشریه، تألیف شد. اهمیت این کتاب جاودانه آن‌چنان بود که نام و یاد مؤلف آن را برای همیشه در طول تاریخ و در دل‌های حق‌طلبان جاودانه ساخت؛ به گونه‌ای که با وجود دیگر تألیفات میرحامد حسین از یک‌سو، و دیگر کتاب‌هایی که در پاسخ باب هفتم تحفه اثناعشریه نوشته شده؛ تنها نام میرحامد حسین ـ آن هم با یادگار ماندگارش عبقات الانوار ـ پیوند استوار یافت و بر جای ماند.
🔸باب هفتم از کتاب تحفه اثنا عشریه به دو بخش اصلی تقسیم شده که هریک از آن دو بخش ، به بخش های فرعی کوچکتر تقسیم شده اند.
🔹 علامه میرحامد حسین در پاسخ به هر یک از آن بخش‌های فرعی، یک مجلّد مستقل نگاشت. تفصیل این مجلّدات به شرح زیر است:
🔸مجلد اول: حدیث غدیر « من کنتُ مولاه فهذا علیٌّ مولاه».
🔸مجلد دوم: حدیث منزلت « أنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إلَّا أنَّهُ لَا نَبِيَّ بَعْدِي».
🔸مجلد سوم: حدیث ولایت « إنَّ عَلِيّاً مِنِّي وَ أنَا مِنْه و هو مولى كلّ مؤمن بعدي».
🔸مجلد چهارم: حدیث طیر « اللَّهُمَّ ائْتِنِي بِأحَبِّ خَلْقِكَ إلَيْكَ يَأْكُلْ مَعِي مِنْ هَذَا الطَّیِر».
🔸مجلد پنجم: حدیث مدینة العلم « أنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا».
🔸مجلد ششم: حدیث تشبیه «مَنْ أرَادَ أنْ يَنْظُرَ إلَى آدَمَ فِي عِلْمِهِ وَ... فَلْيَنْظُرْ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ».
🔸مجلد هفتم: حدیث مناصبه « مَنْ نَاصَبَ عَلِيّاً الخِلافة فَهُوَ كَافِر».
🔸مجلد هشتم: حدیث نور « كنت أنا و علىّ نوراً بين يدى اللهَ عزّ و جل...».
🔸مجلد نهم: حدیث رایت « لَأُعْطِيَنَّ الرَّايَةَ غَداً رَجُلًا يُحِبُّ اللهَ وَ رَسُولَه».
🔸مجلد دهم: حدیث مع الحق « علىّ مع الحقّ و الحقّ مع على».
🔸مجلد یازدهم: حدیث خاصف النعل « انّ منكم من يقاتل على تأويل القرآن كما قاتلت على تنزيله... و لکن خاصف النعل».
🔸مجلد دوازدهم: حدیث ثقلین «إنّی تاركٌ فيکم الثِقلين... کتاب الله و عترتی...».
🔹مجلّد آیات ، شامل شش آیه :
1ـ « إنَّما وَلِيُّكُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا...» ( مائده/ 55 )
2ـ « إنَّما يُريدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أهْلَ الْبَيْت...» ( احزاب/ 33)
3ـ « قُلْ لا أسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أجْراً إلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى» (شوری/ 23 )
4ـ « فَمَنْ حَاجَّكَ فيهِ... فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أبْناءَنا...» ( آل‌عمران/ 61 )
5ـ « إنَّما أنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هاد» ( رعد/ 7 )
6ـ « وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أولئِكَ الْمُقَرَّبُون» ( واقعه/10-11)
🔸 مهم‌ترین ویژگی کتاب عبقات پای‌بندی به اصول و آداب مناظره و قوانین پژوهش مانند: حلم، متانت، امانت در نقل، استناد به مطالب مورد قبول مخالف، فراگیری همه جوانب به طور کامل، نشان دادن تحریفات و تصرّفات، نشان دادن تناقض‌های سخنان دهلوی، رجوع به شأن صدور احادیث، بررسی متون احادیث و... است.
(محقق ارجمند، استاد عبدالحسین طالعی)
@bazmeghodsian
