آدرس جدید litera999@

✅ بررسی ویژگی‎های برجستۀ سبکی دیوان مَکین دهلوی

از وقتی که گویندگان فارسی زبان ایرانی رو به سرزمین هند آوردند و در آن­جا با اقبال و توفیق همراه شدند، کتابخانه­های آن سرزمین به‎ویژه «کتب‎خانه» امیران گورکانی، از آثار نظم و نثر صاحب­قلمان ایرانی انباشته‎شد، زبان فارسی قدر دید و بر صدر نشست. در اقصی نقاط هند، فارسی، زبان رسمی شد و نسلی از هندیان به‎وجود آمدند که هم به زبان هندی هم به زبان فارسی شعر سرودند. شاعرانی چون: عبدالقادر بیدل دهلوی و میرزا غالب دهلوی و بسیاری دیگر از این شمارند. امروز آثار آن همه گویندگان فارسی چه مهاجر چه ساکن سرزمین هند، میراث عظیمی است که در شهرهای قدیمی هندوستان در اعماق کتابخانه­ها نهفته‎است. هر از چندگاهی از چهرۀ یکی از این شاهدان معنی غبارزدایی می­شود و به همّت پژوهشگری تصحیح و روانۀ بازار اهل ادب می­شود. یکی از آن گوهرهای ارجمند میرزا محمدفاخر شاعر فارسی‎گوی هندی ملقّب به مکین دهلوی است. تنها دست‎نوشته باقی‎مانده از او در ایران، نسخه‏ای است با شمارة 1071 در کتابخانة مجلس شورای اسلامی موجود است. این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، بر آن است تا براساس نسخة خطی مذکور، ضمن معرّفی اوضاع، احوال و اشعار این شاعر به بررسی برخی از ویژگی‎های برجستۀ سبکی وی بپردازد.

احمدرضا یلمه ها؛ هاله اژدرنژاد نویسندگان این مقاله در پژوهشهای نقد ادبی و سبک شناسی، دوره 7، شماره 26، زمستان 1395، صفحه 185-214 هستند. http://yon.ir/7Lf2z
🆔 @manuscript

‍ ✅ انتشارِ 41مین شماره «نامه انجمن مفاخر»

فصلنامه تخصصی «نامه انجمن مفاخر»، سالِ چهاردهم، شماره اوّل، بهار 1397 از سویِ انجمنِ آثار و مفاخرِ فرهنگی ، ویژه شبه قارّه منتشر شده است: 

سخن سردبیر/  کاوه خورابه

فلسفه هندی در شعرِ سپهری/ اخلاق احمد آهن

تعالیِ معنا و معنویت در بَگوَد گیتا و اندیشه اسلامی/ حسن بلخاری قهی 

از بُرزویه طبیب و کلیله و دمنه تا روابطِ فرهنگیِ ایران و هند/  نرگس جابری نسب

نگاهی به غزلیاتِ غالب دهلوی/  محمّد رضا حاجی آقا بابایی

سازها و اصطلاحاتی موسیقایی در دیوانِ سعدیِ هندوستان: حسن دهلوی/  کاوه خورابه؛ احمد صدری

شاهدِ نظمِ دقیقِ نقد از نگاهِ بیدل با مقدمّه ای بر بوطیقایِ شعرِ بیدل / احسان شکراللهی

احوال و آثارِ غلام علی بلگرامی/  ذوالفقار علی انصاری

نسخه خطّیِ نادری از سلسله مُجدّدیه / غلام مصطفی خان

چاپخانه منشی نول کشور و ادبیاتِ فارسی/  محمّد عرفان

میراثِ فارسیِ شبه قارّه: بررسی و ارزیابیِ وضعیّتِ اسنادِ فارسی در آرشیوِ ملّیِ هند/  سیّد محمّد حسین محمّدی؛ بهزاد اصغری
http://yon.ir/cLT0h
🆔 @manuscript

‍ ✅ فصلنامه علمی پژوهشی «نقد و تحقیق» در گام سوم

فصلنامه علمی پژوهشی «نقد و تحقیق» به زبان فارسی به سردبیری دکتر سید نقی عبّاس کیفی، استادِ فارسیِ دانشگاهِ جواهر لعل نهرو، در دهلی‌نو، هندوستان منتشر می‌شود. فهرستِ مطالبِ جلد 3، شماره 2-1، ژانویه تا ژوئن 2017م به قرارِ زیر است:

- اوّل دفتر به نام ایزد دانا / سید نقی عباس (کیفی)

 نسخه شناسی

- رساله طراز الانشاء تألیف اندرجیت حقیر / سید حسن عباس 

- بدیع الدین ترکو سیستانی / نگارش: نذیر احمد؛ ترجمه: سید نقی عباس (کیفی)

- منتخب دیوان یحیی کاشی / نگارش: امیرحسن عابدی؛ ترجمه: شاهد عالم 

 بخش عبدالرّحیم خان خانان 

- تحلیل و معرفی کتاب مآثر رحیمی / علیرضا شعبانلو

- فهرست شاعران مآثر رحیمی / عمر کمال الدین 

- برگی از مراسلت میان خان خانان و عرفی / نگارش: ضیاالدین دیسائی؛ ترجمه و اضافه: سید حسن عباس 

- سندی به خط عبدالرّحیم خان خانان / سید امیر منصوری 

 بخش میرزا عبدالقادر بیدل 

- شیخ عبدالعزیز عزت هروی (استاد میرزا عبدالقادر بیدل) / فیض الرّحمن رائد قریشی 

- شاهد نظم دقیق: نقد شعر از نگاه میرزا عبدالقادر بیدل / احسان الله شکراللهی 

- مخاطب از نگاه بیدل / خلیل الله افضلی 

 نقد و نظر 

- شاعری در هجوم منتقدان / سید محمد راستگو 

- عجایب جزیره های هند به روایت گرشاسب نامه / محمد جان ستوده 

- بررسی ساقی نامه رضی الدین آرتیمانی / حمید خصلتی 

- فرهنگستان زبان و ادب فارسی / سمیه شکری 

 معرفی چاپ های فارسی هند / سید حسن عباس 

- سرمه اعتبار: گزیده اشعار رئیس احمد نعمانی 

- شب چراغ: گزیده اشعار ولی الحق انصاری 

- واقعات مشتاقی تألیف شیخ زرق الله مشتاقی دهلوی
http://yon.ir/uIbmV
🆔 @manuscript

✅ نقدی بر کتاب «لیلی و مجنون قاسمی گنابادی» به تصحیح دکتر زهرا اختیاری

لیلی و مجنون یکی از مهم‌ترین مثنوی‌های قاسمی گنابادی است که نظیره‌ای نسبتاً خوب برای لیلی و مجنون نظامی گنجوی قلمداد می‌شود. این مثنوی برای اوّلین بار توسط دکتر زهرا اختیاری تصحیح شد. کتاب حاضر که انتشارات آهنگ قلم آن را منتشر کرده است؛ همراه با اغلاط زیادی است که در نوشتۀ حاضر به پاره‌ای از آن‌ها اشاره می‌شود. در این نوشتار، فقط به نقد مقدمۀ و تعلیقات کتاب پرداخته‌ایم و بحث درمورد متن تصحیح شده را به دلیل مشکلات مستوفای آن به فرصتی دیگر موکول کرده‌ایم. اشتباهات متعدد مصحح، اشکالات ویرایشی گوناگون، اغلاط چاپی فراوان، تعلیقات و توضیحات نا‌کافی و گاهی غلط و توضیحات غلط درج شده در مقدمه نشان‌گر نا‌استواری و تسامح در این ویراست و ضرورت چاپ دوبارۀ این اثر به شیوه‌ای محققانه و مدققانه است.

اکبر حیدریان و داوود نقی شیخی نویسندگان این مقاله در فصلنامه مطالعات زبان و ادبیات غنایی دوره 8، شماره 27، تابستان 1397، صفحه 25-34 هستند.
http://yon.ir/67oNf
🆔 @manuscript

منابع:
رباعیات بیدل دهلوی، به کوشش دکتر پرویز عباسی داکانی، انتشارات الهام، چاپ اول، 1386ش.
غياث اللغات، تأليف غياث الدين محمد بن جلال الدين بن شرف الدين رامپوری، به كوشش دكتر منصور ثروت، مؤسسه انتشارات اميركبير، چاپ دوم، 1375ش.
فرهنگ اردو-فارسی، دكتر سيد باحيدر شهريار نقوی، انتشارات مركز تحقيقات فارسی ايران و پاكستان، چاپ دوم، 1993م.
کلیات ابوالمعانی میرزا عبدالقادر بیدل (جلد دوم)، کابل، 1342ش.
کلیات اشعار ملک الشعراء طالب آملی، به اهتمام و تصحیح و تحشیۀ طاهری شهاب، انتشارات کتابخانۀ سنایی، بی تا.
كليات غزليات خسرو، به تصحيح اقبال صلاح الدين، با تجديد نظر سيد وزيرالحسن عابدی، (لاهور)، چاپ اول، 1972م.
مجالس جهانگیری، تألیف عبدالستار قاسم لاهوری، تصحیح مقدمه و تعلیقات: عارف نوشاهی و معین نظامی، میراث مکتوب، چاپ اول، 1385ش.

#تصحیح
#پادشاه_بادشاه
#شبه_قاره_هند
https://t.me/Anjomanara

⭕️


#معرفی_کتاب


کتاب «المحجة البیضاء» نوشته مرحوم فیض کاشانی (رض)، بهترین و کامل‌ترین تلخیص و تهذیب کتاب «احیاء علوم الدین، اثر امام محمد غزالی» است که بر اساس مبانی و اعتقادات «شیعه» به رشته تحریر درآمده است.
مؤلف این کتاب را در شرح و اصلاح احیاء العلوم امام محمد غزالی نگاشته است. گرچه این کتاب ناظر به موضوعات اخلاقی است، ولی از آنجا که مؤلّف فراوان از آیات و روایات استفاده می کند، می توان آن را از زمره آثار روایی شیعه نیز به شمار آورد.
مؤلّف علاوه بر پالایش احیاء العلوم از عقاید نادرست، روایات دروغ و حکایت‌های غیرقابل باور، در هر بحث روایات بسیاری از منابع شیعه بر آن افزوده و توضیحات ارزنده‌ای را بیان داشته است.


@yortchi_bosjin_pdf

‍ ✅ انتشارِ 41مین شماره «نامه انجمن مفاخر»

فصلنامه تخصصی «نامه انجمن مفاخر»، سالِ چهاردهم، شماره اوّل، بهار 1397 از سویِ انجمنِ آثار و مفاخرِ فرهنگی ، ویژه شبه قارّه منتشر شده است: 

سخن سردبیر/  کاوه خورابه

فلسفه هندی در شعرِ سپهری/ اخلاق احمد آهن

تعالیِ معنا و معنویت در بَگوَد گیتا و اندیشه اسلامی/ حسن بلخاری قهی 

از بُرزویه طبیب و کلیله و دمنه تا روابطِ فرهنگیِ ایران و هند/  نرگس جابری نسب

نگاهی به غزلیاتِ غالب دهلوی/  محمّد رضا حاجی آقا بابایی

سازها و اصطلاحاتی موسیقایی در دیوانِ سعدیِ هندوستان: حسن دهلوی/  کاوه خورابه؛ احمد صدری

شاهدِ نظمِ دقیقِ نقد از نگاهِ بیدل با مقدمّه ای بر بوطیقایِ شعرِ بیدل / احسان شکراللهی

احوال و آثارِ غلام علی بلگرامی/  ذوالفقار علی انصاری

نسخه خطّیِ نادری از سلسله مُجدّدیه / غلام مصطفی خان

چاپخانه منشی نول کشور و ادبیاتِ فارسی/  محمّد عرفان

میراثِ فارسیِ شبه قارّه: بررسی و ارزیابیِ وضعیّتِ اسنادِ فارسی در آرشیوِ ملّیِ هند/  سیّد محمّد حسین محمّدی؛ بهزاد اصغری
http://yon.ir/cLT0h
🆔 @manuscript

"معرفی کتاب"
#بیدل_و_انشای_تحیر نام جدیدترین پژوهش دکتر #کاووس_حسن‌لی استاد #دانشگاه_شیراز است که در ۴۰۰ صفحه و به همت #انتشارات_معین منتشر شده است. در این کتاب، مولف با تکیه بر سی غزل پایانی دیوان، به بازشناسی شعر #بیدل_دهلوی، پرداخته و ابیات او را با ارجاع به دیگر اشعارش شرح و تفسیر کرده است. در این پژوهش، همچنین برخی از واژه‌های کلیدی دیوان سخن‌سنجِ دهلوی، چون: آهو، ادب، امید و نومیدی، تسلیم و رضا، جلوه، حیرت، داغ، سرو، قمری و خاکستر، موی چینی و ... تفسیر و کارکردهای آن‌ها در غزلیات بیدل تحلیل شده است.
@drmomoradi

‍ ‍ ‍ .
#دیوان_بیدل #چاپ_تازه

غزلیات بیدل (دو جلد) تصحیح عبدالوهاب فایز، هلند، روتردام ۲۰۱۸ مسیحی (۱۳۹۷ خورشیدی) چاپ
Ipskamp printing, Enschede, NL.

تعداد غزل‌ها: ۲۹۶۲
تصحیح انتقادی از نسخه‌های زیر
_ کابل (تصحیح خال‌محمد خسته، مقدمه خلیل‌الله خلیلی ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۴، بر اساس نسخ کتابخانه‌های کابل و بمبئی (۱۲۹۹ قمری) و غزل‌های دست‌نویس _ معروف به ستاره‌دار که از سایر منابع به همت حافظ نورمحمد کُهگدای گردآوری شده بود و حدود نود تاست)
_ نسخه کتابخانه رضا ـ رامپور (۱۱۳۱ به خط وارث صدیقی که حدود صد غزل بیش از چاپ کابل دارد)
_ نسخه هشت‌ردیف (دیوان ناقص بیدل به همت سردار نصرالله‌خان، تا قافیه و ردیف مختوم به دال: یاران، به رنگ رفته دو روزم مثل کنید، ۱۳۳۴ خورشیدی؛ تا ص ۶۹۲ کابل از این نسخه استفاده شده)
_ نسخه شنیداری حسن حسینی (نشر سروش، بر اساس چاپ کابل)
_ نسخه بمبئی، ۱۲۹۹ مطبوعهٔ صفدری
_ بیدل به انتخاب بیدل (از روی گزیده و دست‌خط شاعر از نسخه رامپور و پنتا)
* تصحیح طباطبایی (شهرستان ادب، ج ۱ تا حرف خ) هم مورد استفاده فایز بوده‌است که کار ایشان را در استناد به پنتا (ندرتا) سهل کرده زیرا نسخه پنتا (۱۳۳۴ تا ۱۱۳۶ کتابخانه خدابخش) و نسخه فورت که برای ظاهراً اواخر قرن دوازدهم و اوایل سیزدهم است تا ردیف خ در چاپ طباطبایی تطبیق داده شده‌است و نیز به واسطه همین چاپ، از نسخه علیگر (۱۱۲۶ به خط وارث صدیقی و افزوده‌های بیدل تا ۱۱۳۰ ظاهرا) استفاده شده.
در چاپ فایز، چند غزل بیدل که در کتاب قطعات هست، هم آمده‌است مانند اگر خورشید گردونم، وگر گرد سر راهم

امید است به‌زودی این اثر در ایران هم چاپ شود.
#دیوان_بیدل #چاپ_تازه
@bidelpazhooh

‍ ‍ ‍ .
#دیوان_بیدل #چاپ_تازه

غزلیات بیدل (دو جلد) تصحیح عبدالوهاب فایز، هلند، روتردام ۲۰۱۸ مسیحی (۱۳۹۷ خورشیدی) چاپ
Ipskamp printing, Enschede, NL.

تعداد غزل‌ها: ۲۹۶۲
تصحیح انتقادی از نسخه‌های زیر
_ کابل (تصحیح خال‌محمد خسته، مقدمه خلیل‌الله خلیلی ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۴، بر اساس نسخ کتابخانه‌های کابل و بمبئی (۱۲۹۹ قمری) و غزل‌های دست‌نویس _ معروف به ستاره‌دار که از سایر منابع به همت حافظ نورمحمد کُهگدای گردآوری شده بود و حدود نود تاست)
_ نسخه کتابخانه رضا ـ رامپور (۱۱۳۱ به خط وارث صدیقی که حدود صد غزل بیش از چاپ کابل دارد)
_ نسخه هشت‌ردیف (دیوان ناقص بیدل به همت سردار نصرالله‌خان، تا قافیه و ردیف مختوم به دال: یاران، به رنگ رفته دو روزم مثل کنید، ۱۳۳۴ خورشیدی؛ تا ص ۶۹۲ کابل از این نسخه استفاده شده)
_ نسخه شنیداری حسن حسینی (نشر سروش، بر اساس چاپ کابل)
_ نسخه بمبئی، ۱۲۹۹ مطبوعهٔ صفدری
_ بیدل به انتخاب بیدل (از روی گزیده و دست‌خط شاعر از نسخه رامپور و پنتا)
* تصحیح طباطبایی (شهرستان ادب، ج ۱ تا حرف خ) هم مورد استفاده فایز بوده‌است که کار ایشان را در استناد به پنتا (ندرتا) سهل کرده زیرا نسخه پنتا (۱۳۳۴ تا ۱۱۳۶ کتابخانه خدابخش) و نسخه فورت که برای ظاهراً اواخر قرن دوازدهم و اوایل سیزدهم است تا ردیف خ در چاپ طباطبایی تطبیق داده شده‌است و نیز به واسطه همین چاپ، از نسخه علیگر (۱۱۲۶ به خط وارث صدیقی و افزوده‌های بیدل تا ۱۱۳۰ ظاهرا) استفاده شده.
در چاپ فایز، چند غزل بیدل که در کتاب قطعات هست، هم آمده‌است مانند اگر خورشید گردونم، وگر گرد سر راهم

امید است به‌زودی این اثر در ایران هم چاپ شود.
#دیوان_بیدل #چاپ_تازه
@bidelpazhooh