کانال کتاب (yortchi) pdf

#مطلب بحث_اصولی ۲۶
📌📌
اشتراک و ترادف۱
⬇️⬇️
اشتراک:عبارت است از اینکه لفظ واحد برای چند معنای متعدد وضع شده باشد.

مثل لفظ عین که به معنای چشم، چشمه، جاسوس و... وضع شده است.
🔵🔵
در مقابل لفظ ترادف که چند لفظ متعدد برای یک معنا وضع شده اند.

مثل، لفظ (انسان،بشر،آدم)برای حیوان ناطق وضع شده است.
🔴🔴
بحث های تکمیلی (اشتراک و ترادف) در آینده تشریح خواهد شد.
💥💥


@yortchi_bosjin_pdf

#مطالب بحث_اصولی ۲٨
📌📌
آیا استعمال لفظ مشترک در آنِ واحد در بیشتر از یک معنا جایز است یا نه؟
⬇️⬇️
توضیح:مثلا آیا می شود لفظ (عین) را در یک جمله بیاوریم و همزمان دو معنا ازش اراده کنیم؟

مثال:اشتریتُ عینا را بگوییم و مرادمان هم طلا باشد و هم نقره.
🔵🔵
نظریه ی آیت الله سبحانی تبریزی:
جایز است مطلقا(چه لفظ مفرد و تثنیه و جمع و جمله ی مثبت و منفی)
🔴🔴
دلیل:بهترین دلیل بر این مدعی ، جواز و امکان چنین استعمالی و وقوع آن در لغت عرب است.

شاهد مثال در کتاب الموجز صفحه ی ۲۲ موجود است و به خاطر اطاله ی کلام آورده نشد.

ادامه درس اصول فقه
درخواستی اعضا ی محترم

کانال کتاب
💥💥

@yortchi_bosjin_pdf

#مطالب بحث_اصولی ۳۲
📌📌
مشتق۱
⬇️⬇️
معنای مشتق در ادبیات:

مشتق لفظی است که از لفظ دیگری گرفته شده باشد.

مثل:فعل ماضی ثلاثی مجرد که از مصدر گرفته می شود.
🔵🔵
معنای مشتق در اصول:

هر چیزی که بشود آن را بر ذاتی حمل نمود به طوری که با آن ذات متحد شود و اگر آن را از ذات ، سلب کنیم آن ذات از بین نرود.
🔴🔴
تعریف علمی تر مشتق اصولی:

مفهومی است که از یک ذات انتزاع می شود البته با توجه به اینکه آن ذات متصف به مبدأ آن مفهوم شده است.
💥💥
مثال:اگر زید به مبدأ کتابت و نویسندگی مُتَلَبِّس و مشغول شود و لباس نویسندگی را بر تن کند ، در آن صورت ما به خاطر اتصاف او به کتابت ، کاتب را بر او حمل می کنیم و اگر کاتب را از زید سلب کنیم ، ذات زید به قوت خود باقی است.

🔴🔴


@yortchi_bosjin_pdf

بحث_اصولی ۳۲
📌📌
مشتق۱
⬇️⬇️
معنای مشتق در ادبیات:

مشتق لفظی است که از لفظ دیگری گرفته شده باشد.

مثل:فعل ماضی ثلاثی مجرد که از مصدر گرفته می شود.
🔵🔵
معنای مشتق در اصول:

هر چیزی که بشود آن را بر ذاتی حمل نمود به طوری که با آن ذات متحد شود و اگر آن را از ذات ، سلب کنیم آن ذات از بین نرود.
🔴🔴
تعریف علمی تر مشتق اصولی:

مفهومی است که از یک ذات انتزاع می شود البته با توجه به اینکه آن ذات متصف به مبدأ آن مفهوم شده است.
💥💥
مثال:اگر زید به مبدأ کتابت و نویسندگی مُتَلَبِّس و مشغول شود و لباس نویسندگی را بر تن کند ، در آن صورت ما به خاطر اتصاف او به کتابت ، کاتب را بر او حمل می کنیم و اگر کاتب را از زید سلب کنیم ، ذات زید به قوت خود باقی است.
#مطالب
🔴🔴

@yortchi_bosjin_pdf

نکاتی در مورد اسم

👈۱- اسم می تواند تنوين بگيرد مانند (کتاباً) ولی فعل هرگز تنوين نمی گيرد

👈۲- اسم می تواند اَل بگيرد مانند البيت ولی فعل اَل نمی گيرد.

👈 ۳- هر کلمه ای که آخر آن (ه)باشد اسم است مانند محفظه(کيف)پس هيچ فعلی آخر آن حرف(ه)نيست

پس هر کلمه ای که (اَل) يا تنوين داشته باشد اسم است.
#آموزش_عربی
@yortchi_bosjin_pdf

‍ ✳️ #جلسه_پنجم_شناخت_کلمه_کلام✳️

- قبل از شناخت کلمه و کلام، ابتدا باید "لفظ" را شناخت.

💮 در علم نحو و قواعد دستوری زبان عربی، لفظ به دو دسته "مُستعمَل" و "مُهمل" تقسیم میشود.

🔷 لفظ مستعمل
- لفظی است که معنا داشته باشد.
مانند : اسم اشخاص ; علی _ کتاب _ پدر _ ...

🔸لفظ مُهمل
- لفظی است که بی معنا باشد.
مانند : متاب _ دیز
- که کلماتی بی معنی هستند.

💠 انواع لفظ مستعمل :
🔅مفرد
🔅مرکب

❇️ لفظ مستعمل مفرد همان "کلمه" است.
مانند : کتابِ خدا

💠 انواع لفظ مستعمل مرکب
🔅تام
🔅ناقص

✳️ از لفظ مستعمل مرکب تام، تحت عنوان "کلام" یاد میشود.

⚠️ نکته :
🔆 کلمه بر سه قِسم است :
- اسم
- فعل
- حرف

💠 انواع فعل :
🔅ماضی
🔅مضارع
🔅امر

- که این موارد مربوط به علم صرف هستند.

⚠️ نکته :

🎈 در زبان عربی مشاهده میکنیم که گاهی کلام با اسم شروع میشود.
مانند : زیدٌ قائمٌ

🎈 و گاهی میبینیم که با فعل شروع میشود.
مانند : جَلَسَ زَیدٌ

🎀 کلامی که با اسم آغاز میشود، به "جملات اسمیه" معروف هستند.
🎀کلامی که با فعل آغاز شود، به "جملات فعلیه" معروف هستند.
#آموزش_عربی
@yortchi_bosjin_pdf

‍ ✳️ #جلسه_پنجم_شناخت_مبنی ✳️

☯ شناخت کلمات مبنی :

🔆 حکم معرب یا مبنی بودن در اقسام سه گانه کلمه : یعنی اسم _ فعل _ حرف

🌀 حروف تماما مبنی هستند. یعنی در بین حروف، هیچ حرف معربی وجود ندارد.

🌀 بیشتر افعال هم مبنی هستند.
- به این صورت که در بین اقسام سه گانه فعل، ماضی، مضارع و امر، تمام فعل های ماضی و امر مبنی هستند.

🌀 و همچنین در بین صیغه های فعل مضارع، جمع های مونث (یعنی صیغه های ۶ و ۱۲) مبنی هستند.
- و ۱۲ صیغه از فعل مضارع، معرب هستند.

🌀 بیشتر اَسماء هم معرب هستند. یعنی بالعکس فعل و حرف.
- و فقط انواع خاص و محدودی از اَسماء، مبنی هستند.

✴️ که مهم ترین اسم های مبنی عبارتند از :
🔅۱. ضمیر
🔅۲. اسم اشاره
🔅۳. اسم موصول
🔅۴. اسم استفهام

#آموزش_عربی
@yortchi_bosjin_pdf

#آموزش 4

💠[اقسام و تقسيمات فعل‌‏]

💥براى فعل نيز تقسيماتى است كه ذيلا درج ميشوند:
📍الف: فعل باعتبار زمان حركت بر سه قسم است:
1- ماضى.
2- مضارع.
3- حال.
📍ب: فعل باعتبار دلالت بر ايجاد حركت يا اخبار از آن بر دو قسم است:
1- انشاء.
2- اخبار.
📍ج: فعل باعتبار قبول اعراب و عدمش بر دو قسم است:
1- معرب.
2- مبنى.
📍د: فعل باعتبار اصالت و فرع بودن بر دو قسم است:
1- جامد.
2- مشتق.
📍ه: فعل باعتبار قابليت و عدم قابليت براى تصرّف در آن بر دو قسم است:
1- متصرّف.
2- غير متصرّف.
📍و: فعل باعتبار دلالت بر عموم يا خصوص حركت بر دو قسم است:
1- فعل عام.
2- فعل خاص.
📍ز: فعل باعتبار دلالت بر كيفيت حركت مسمّى بر دو قسم است:
1- فعل قلب.
2- فعل جارحه.
📍ح: فعل باعتبار كيفيت كمال و نقص معنى بر دو قسم است:
1- فعل تام.
2- فعل ناقص.
📍ط: فعل باعتبار اشتمالش بر حروف علّه و غير آن بر دو قسم است:
1- صحيح.
2- غير صحيح.
📍ى: فعل باعتبار تعداد حروفش بر دو قسم است:
1- ثلاثى.
2- رباعى.
📍ك: فعل از نظر اكتفاء بفاعل و عدم اكتفائش بر دو قسم است:
1- لازم.
2- متعدى.

☄️و چنانچه ملاحظه ميشود فعل نيز داراى دو تقسيم است:

1️⃣تقسيم آن باعتبار لفظ فعل بدون ملاحظه حركت مسمّى و آنها عبارتند از:
🔹فعل معرب، 🔹فعل مبنى، 🔹فعل جامد، 🔹فعل مشتق، 🔹فعل متصرّف، 🔹فعل غير متصرّف، 🔹فعل صحيح، 🔹فعل غير صحيح، 🔹فعل ثلاثى، 🔹فعل رباعى.
2️⃣تقسيم آن باعتبار ملاحظه معنا و آنها عبارتند از:
🔸انشاء، 🔸اخبار، 🔸ماضى، 🔸مضارع،🔸 حال، 🔸عام،🔸 خاص، 🔸فعل،🔸 قلب،🔸 فعل جارحه،🔸 تام،🔸 ناقص،🔸 لازم، 🔸متعدّى.
✨و شرح هر يك با خصوصيات آنها در بحث احكام فعل بطور تفصيل ذكر خواهد شد.

💠[اقسام و تقسيم حرف‏]‌‏
💥بطور كلّى حرف را ميتوان به دو قسم تقسيم كرد:
الف: حرف عامل.
ب: حرف غير عامل.
✨و براى هر يك اقسام و مصاديقى است كه در بحث احكام حرف انشاء اللّه ذكر خواهد شد.


🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹

🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸


@yortchi_bosjin_pdf

#آموزش ‏5

💠[تمرين و آزمايش‏]
بمنظور تمرين و آزمايش آيه‏اى از كلام اللّه مجيد را در ذيل آورده و نحوه استخراج هر يك از كلمات سه‏گانه را از آن شرح مى‏دهيم.
قُلْ هو اللّهُ أحَدٌ «بگو اى پيامبر او است خداى يگانه»
لفظ «قل»
🔸اوّلا: لفظ مستعمل يعنى كلمه است زيرا داراى معناى مفهومى است كه باعتبار آن استعمال ميگردد.
🔹و از اقسام سه‏گانه كلمه (اسم، فعل، حرف) فعل است چون از حركت مسمّى خبر ميدهد چه آنكه گفتن و تكلّم كردن حركتى است از حركات كه بوسيله جارحه (عضو) مخصوص يعنى زبان صورت مى‏گيرد.

✨پس از تشخيص كلمه «قل» كه از كداميك از اقسام سه‏گانه ميباشد لازم است براى تجزيه تفصيلى آن به فهرست مختصات فعل رجوع نموده و ملاحظه كنيم كداميك از خصائص نامبرده در آن وجود دارد از اينرو مناسب است اقسام و احكام تفصيلى فعل در اينجا آورده شود تا پس از احاطه بآنها بتوانيم درباره «قل» مفصّلا بحث نموده و آنرا تجزيه كامل نمائيم.

💠[تقسيم تفصيلى فعل و شرح هر يك از اقسام‌‏]
📍چنانچه گفته شد فعل به دو اعتبار تقسيم ميشود:
1️⃣🔴تقسيم باعتبار نفس لفظ بدون در نظر گرفتن حركت مسمّى و معناى آن.
2️⃣🔵تقسيم آن بملاحظه معنا و حركت مسمّى.

🔴تقسيمات فعل باعتبار لفظ آن

🔳ابتداء مى‏گوئيم: فعل يا ▪️مبنى است و يا ▫️معرب.
▪️فعل مبنى: آنستكه بواسطه تغيير عوامل حرف آخرش متغيّر نشود همچون فعل ماضى و امر بنابر قول برخى از ادباء.
▫️فعل معرب: آنستكه بواسطه تغيير عوامل حرف آخرش متغيّر شود نظير فعل مضارع كه بواسطه عوامل نصبى، منصوب و عوامل جزمى، مجزوم و عوامل رفعى، مرفوع مى‏گردد.
✨و نيز مانند فعل امر بنابر رأى برخى ديگر از ادباء.


☄️تبصره (1)☄️
📍فعل ماضى در برخى از صيغ
🔵مبنى بر فتح و در بعضى ديگر
⚪️مبنى بر ضمّ و در پاره‏اى
⚫️مبنى بر سكون است.

🔵امّا صيغ مبنى بر فتح عبارتند از چهار صيغه بشرح زير:
1- مفرد مذكّر غائب/ همچون:/ ضرب.
2- تثنيه مذكّر غائب/ نظير:/ ضربا.
3- تثنيه مؤنّث غائب/ مانند:/ ضربت.
4- تثنيه مؤنّث غائب/ مثل:/ ضربتا.
⚪️امّا آنكه مبنى بر ضمّ است فقط يك صيغه بوده و آن عبارتست از:
صيغه جمع مذكّر غائب/ يعنى:/ ضربوا
⚫️و امّا صيغ مبنى بر سكون عبارتند از نه صيغه باقى باين شرح:
1- جمع مؤنّث غائب/ مانند:/ ضربن.
2- مفرد مذكّر حاضر/ مانند:/ ضربت.
3- تثنيه مذكّر حاضر/ مانند:/ ضربتما.
4- جمع مذكّر حاضر/ مانند:/ ضربتم.
5- مفرد مؤنّث حاضر/ مانند:/ ضربت.
6- تثنيه مؤنّث حاضر/ مانند: ضربتما.
7- جمع مؤنّث حاضر/ مانند: ضربتنّ.
8- متكلّم وحده/ مانند:/ ضربت.
9- متكلّم مع الغير/ مانند:/ ضربنا.

☄️تبصره (2)☄️
📍فعل مضارع نيز در دو صيغه مبنى است:
1- جمع مؤنّث غائب/ مانند:/ يضربن.
2- جمع مؤنّث حاضر/ مثل:/ تضربن.
✨و همانطور كه ملاحظه ميشود در ايندو صيغه اينفعل مبنى بر سكون ميباشد.

☄️تبصره (3)☄️
📍فعل مبنى بر دو قسم است‏
1- آنكه اتّفاق بر بنائش است و آن فعل ماضى مى‏باشد.
2- آنكه در بنائش بين ارباب ادب اختلاف است و آن فعل امر ميباشد چه آنكه اهل بصره آنرا مبنى بر سكون و اهل كوفه آنرا معرف و مجزوم مى‏دانند.

☄️تبصره (4)☄️
💠[علائم اعراب و بناء در افعال‌‏]‌‏
🔱علامت اعراب در افعال از سه حال خارج نيست:
❤️1- اعراب بحركت.
💙2- اعراب بحذف.
💚3- اعراب بحرف.

❤️اعراب بحركت‏
📍حركت اعراب در فعل سه تا مى‏باشد:
1- رفع به ضمّه/ مانند:/ يضرب.
2- نصب به فتحه/ مثل:/ لن يضرب.
3- جزم به سكون/ نظير:/ لم يضرب.

💙اعراب بحذف‏
📍و آن در نصب و جزم بطور مشترك در چهار صيغه ميباشد باين شرح:
1- تثيه مذكّر چه غائب و چه حاضر مانند: لن يضربا و لم تضربا.
2- جمع مذكّر چه غائب و چه حاضر مانند: لن يضربوا و لم تضربوا.
3- تثنيه مؤنّث چه غائب و چه حاضر مانند: لن تضربا و لم تضربا.
4- مفرد و مؤنّث حاضر مانند: لن تضربى و لم تضربى.
و در جزم بتنهائى در مضارع ناقص مى‏باشد چه ناقص واوى و چه ناقص يائى مانند: لم يغز و لم يرم.

💚اعراب بحرف‏
📍و آن تنها در حالت رفع است:
و مورد آن در چهار صيغه مذكور بوده كه نون علامت رفع در آنها ميباشد چنانچه حذف آن علامت و جزم مى‏باشد.

💠[علامت بناء‌‏]‌‏
📍علامت بناء در افعال ازسه حال خارج نيست:
1- ضمّه: و آن صرفا در صيغه جمه مذكّر غائب از فعل ماضى است چنانچه مثالش گذشت.
2- فتحه: و آن در چهار صيغه سابق الذّكر است.
3- سكون: و آن در يازده صيغه‏اى است كه قبلا نقل شدند (نه صيغه در ماضى و دو صيغه در فعل مضارع).

☄️ تبصره (5)☄️
اصل در افعال، بناء است چنانچه علماء اهل بصره گفته‏اند مگر آنكه از جهتى به اسم شباهت پيدا كند تا بدينوسيله معرب شود چه آنكه اصل در اسماء اعراب است همانطوريكه در مبحث اسماء گفته خواهد شد.
و بهر تقدير چون فعل ماضى هيچگونه شباهتى باسم ندارد لاجرم بر اصل خود باقى و بحالت بناء ميباشد ولى فعل مضارع چون باسم شباهت دارد آنرا معرب استعمال كرده ‏اند.

🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸

🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔹🔸🔹



@yortchi_bosjin_pdf

◀️ #آموزش ‏5

☄️تبصره (6)☄️
💠[وجه شباهت در فعل مضارع به اسم‏]
📍در وجه شباهت فعل مضارع باسماء وجوهى گفته شده كه بنظر فاتر حقير اصحّ و اضبط آنها امر ذيل مى‏باشد:
اسم داراى معناى مشترك بوده بطوريكه هر يك از معانى را كه بخواهند اراده كنند بكمك قرينه معيّنه مشخّص مينمايند چنانچه «در عين» وقتى بگويند:
رأيت عينا باكيه (ديدم چشمى گريان) قيد «باكيه» قرينه است كه از «عين» چشم‏ اراده شده.
و وقتى بگويند:
رأيت عينا جاريه (ديدم چشمه‏اى روان) قيد «جاريه» قرينه است بر اراده چشمه و همچنين نسبت به هر يك از معانى قرينه مناسب با آن را مى‏آورند.
در مضارع نيز امر چنين است زيرا اين فعل بلحاظ اشتراكش بين حال و استقبال مشترك بين آندو است بطورى كه اراده هر يك بخصوص نياز بقرينه معيّنه دارد از اينرو «لام» را قرينه اراده حال و «سين» و «سوف» را قرينه بر اراده استقبال قرار داده‏اند. و اساسا بهمين جهت مشابهتش نام ى نرا مضارع نهاده‏اند چه آنكه مضارع يعنى مشابه .

ادامه دارد.....

🔸🔹🔸🔹🔸🔹

🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹


@yortchi_bosjin_pdf

#آموزش ‏6

💠[تقسيم دوّم: جامد- مشتق‏]
🔸فعل جامد: عبارتست از فعلى كه داراى مصدر نباشد
⚡️مانند:بئس (بد است)، ليس (نيست)، عسى (اميد است)، نعم (خوب است).
🔹فعل مشتق: عبارتست از فعلى كه داراى بوده و از آن اخذ شده
⚡️مانند كليّه افعال.
☄️تبصره‏☄️
تمام افعال جامد غير متصرّف و كليّه افعال مشتق متصرّفند.


💠[تقسيم سوّم: متصرّف- غير متصرّف‌‏]
🔸فعل متصرّف: عبارتست از فعلى كه داراى صيغه واحدى نباشد بكله صيغ چهارده‏گانه باضافه اقسام سه‏گانه: ماضى، امر، مضارع را دارا باشد مانند غالب افعال.
🔹فعل غير متصرّف: آن است كه چنين نباشد.

💠[تقسيم فعل غير متصرّف‏]
افعال غير متصرّف بر دو قسمند: محض و غير محض.
🔸غير متصرّف محض: عبارتست از فعل غير متصرّفى كه اساسا يك صيغه بيشتر نداشته باشد مانند: نعم.
🔹غير متصرّف غير محض: آنستكه از يك صيغه بيشتر داشته باشد نظير ساير افعال جامد.

💠[تقسيم چهارم: صحيح- غير صحيح‌‏]
فعل از نظر صحّت و اعتلال حروف اصلى بر دو قسم است: صحيح و غير صحيح.
🔸فعل صحيح: آنستكه حروف اصلى آن از حروف علّه يعنى (واو- ياء- الف) نباشد.
🔹فعل غير صحيح: آنستكه يكى از حروف اصلى آن حرف علّه باشد كه بآن اصطلاحا معتل گويند.

🔸اقسام فعل صحيح‏🔸
فعل صحيح گاهى
🔵 مهموز و زمانى
🔴مضاعف و در پاره‏اى اوقات
⚫️ غير ايندو مى‏باشد.

🔵مهموز: آنستكه در يكى از حروف اصلى آن همزه باشد و آن بر سه قسم است:
1️⃣مهموز الفاء: يعنى فاء الفعل آن همزه باشد مانند: أمر.
2️⃣مهموز العين: يعنى عين الفعل آن همزه باشد نظير: سئل.
3️⃣مهموز اللّام: يعنى لام الفعل آن همزه باشد مثل: قرء.
🔴مضاعف: آنستكه دو حرف اصلى آن از يك جنس باشد مانند: مدّ و قرّ.
⚫️غير مهموز و مضاعف: فعلى است كه نه تنها يكى از حروف اصلى آن حرف علّه نبوده بلكه همزه يا حرف مكرّر نيز نباشد مانند: ضرب و نصر.

🔹اقسام فعل غير صحيح «معتل»🔹
فعل معتل بر پنج قسم است باين شرح:
«مثال»،«أجوَف»،«ناقص»،«لفیف مقرون»،«لفیف مفروق»
1️⃣معتل الفاء: يعنى فاء الفعل آن حرف علّه باشد كه بآن مثال نيز مى‏گويند نظير: وعد و يسر.
2️⃣معتل العين: يعنى عين الفعل آن حرف علّه باشد كه بآن اجوف نيز اطلاق مى‏كنند مثل: قال و باع.
3️⃣معتل اللّام: يعنى لام الفعل آن حرف علّه باشد كه بآن ناقص نيز گويند همچون: رمى و غزى.
4️⃣معتل العين و اللّام: يعنى عين الفعل و لام الفعل آن حرف علّه باشد كه بآن لفيف مقرون گويند مثل: شوى.
5️⃣معتل الفاء و اللّام: يعنى فاء الفعل و لام الفعل آن حرف علّه باشد كه بآن لفيف مفروق گويند مانند: وقى

🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹

🔸🔹🔸🔹🔸🔸🔹🔸🔹


@yortchi_bosjin_pdf

#آموزش ‏6

💠[تقسيم دوّم: جامد- مشتق‏]
🔸فعل جامد: عبارتست از فعلى كه داراى مصدر نباشد
⚡️مانند:بئس (بد است)، ليس (نيست)، عسى (اميد است)، نعم (خوب است).
🔹فعل مشتق: عبارتست از فعلى كه داراى بوده و از آن اخذ شده
⚡️مانند كليّه افعال.
☄️تبصره‏☄️
تمام افعال جامد غير متصرّف و كليّه افعال مشتق متصرّفند.


💠[تقسيم سوّم: متصرّف- غير متصرّف‌‏]
🔸فعل متصرّف: عبارتست از فعلى كه داراى صيغه واحدى نباشد بكله صيغ چهارده‏گانه باضافه اقسام سه‏گانه: ماضى، امر، مضارع را دارا باشد مانند غالب افعال.
🔹فعل غير متصرّف: آن است كه چنين نباشد.

💠[تقسيم فعل غير متصرّف‏]
افعال غير متصرّف بر دو قسمند: محض و غير محض.
🔸غير متصرّف محض: عبارتست از فعل غير متصرّفى كه اساسا يك صيغه بيشتر نداشته باشد مانند: نعم.
🔹غير متصرّف غير محض: آنستكه از يك صيغه بيشتر داشته باشد نظير ساير افعال جامد.

💠[تقسيم چهارم: صحيح- غير صحيح‌‏]
فعل از نظر صحّت و اعتلال حروف اصلى بر دو قسم است: صحيح و غير صحيح.
🔸فعل صحيح: آنستكه حروف اصلى آن از حروف علّه يعنى (واو- ياء- الف) نباشد.
🔹فعل غير صحيح: آنستكه يكى از حروف اصلى آن حرف علّه باشد كه بآن اصطلاحا معتل گويند.

🔸اقسام فعل صحيح‏🔸
فعل صحيح گاهى
🔵 مهموز و زمانى
🔴مضاعف و در پاره‏اى اوقات
⚫️ غير ايندو مى‏باشد.

🔵مهموز: آنستكه در يكى از حروف اصلى آن همزه باشد و آن بر سه قسم است:
1️⃣مهموز الفاء: يعنى فاء الفعل آن همزه باشد مانند: أمر.
2️⃣مهموز العين: يعنى عين الفعل آن همزه باشد نظير: سئل.
3️⃣مهموز اللّام: يعنى لام الفعل آن همزه باشد مثل: قرء.
🔴مضاعف: آنستكه دو حرف اصلى آن از يك جنس باشد مانند: مدّ و قرّ.
⚫️غير مهموز و مضاعف: فعلى است كه نه تنها يكى از حروف اصلى آن حرف علّه نبوده بلكه همزه يا حرف مكرّر نيز نباشد مانند: ضرب و نصر.

🔹اقسام فعل غير صحيح «معتل»🔹
فعل معتل بر پنج قسم است باين شرح:
«مثال»،«أجوَف»،«ناقص»،«لفیف مقرون»،«لفیف مفروق»
1️⃣معتل الفاء: يعنى فاء الفعل آن حرف علّه باشد كه بآن مثال نيز مى‏گويند نظير: وعد و يسر.
2️⃣معتل العين: يعنى عين الفعل آن حرف علّه باشد كه بآن اجوف نيز اطلاق مى‏كنند مثل: قال و باع.
3️⃣معتل اللّام: يعنى لام الفعل آن حرف علّه باشد كه بآن ناقص نيز گويند همچون: رمى و غزى.
4️⃣معتل العين و اللّام: يعنى عين الفعل و لام الفعل آن حرف علّه باشد كه بآن لفيف مقرون گويند مثل: شوى.
5️⃣معتل الفاء و اللّام: يعنى فاء الفعل و لام الفعل آن حرف علّه باشد كه بآن لفيف مفروق گويند مانند: وقی

🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸

🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔸🔹🔸



@yortchi_bosjin_pdf

#آموزش ‏7

💠[تقسيم پنجم: ثلاثى- رباعى‌‏]
📍فعل از نظر تعداد حروف بر دو قسم است:
🔸ثلاثى و 🔹رباعى.

🔸ثلاثى: آنستكه داراى سه حرف باشد
⚡️مانند: ضَرَبَ، يَضْرِبُ، أَضْرَبَ.
🔹رباعى: آنستكه داراى چهار حرف باشد
⚡️نظير: دَحْرَجَ، يُدَحْرِجُ

📍و هر كدام از ايندو بر دو قسم مى‏باشند:
🔵مجرّد،🔴مزيد.

🔵مجرد: آنستكه تمام حروفش اصلى بوده و مشتمل بر زوائد نباشد
همچون: ضرب، يدحرج.
🔴مزيد: آنستكه غير از حروف اصلى داراى زوائدى نيز باشد
مانند: أكْرَمَ، يَتَدَحْرَجُ.

💠[ابواب ثلاثى مجرد‌‏]
📍فعل ثلاثى مجرّد داراى شش باب است زيرا ماضى آن از سه حال خارج نيست:
1️⃣آنكه عين الفعلش مفتوح باشد يعنى: فَعَلَ.
2️⃣آنكه عين الفعلش مكسور باشد يعنى: فَعِلَ.
3️⃣آنكه عين الفعلش مضموم باشد يعنى: فَعُلَ.
در صورتيكه عين الفعل آن مفتوح باشد مضارعش يا مفتوح العين بوده و يا مكسور العين و يا مضموم العين مى‏باشد.
و اگر عين الفعل آن مكسور باشد مضارعش يا مكسور العين بوده و يا مفتوح العين ميباشد.
و اگر مضموم العين باشد مضارعش فقط مضموم العين است.


💠[اصول و فروع‏
شش باب ثلاثى مجرّد بر دو قسم است:
🔸اصول و 🔹فروع.

🔸اصول: عبارتند از سه بابى كه عين الفعل ماضى در آنها با عين الفعل مضارع فرق مى‏كند يعنى:
فَعَلَ، يَفْعِلُ/ مانند:/ ضَرَبَ، يَضْرِبُ.
فَعَلَ، يَفْعُلُ/ مانند:/ نَصَرَ، يَنْصُرُ.
فَعِلَ، يَفْعَلُ/ مانند:/ عَلِمَ، يَعْلَمُ.
🔹فروع: عبارتند از سه باب ديگر كه عين الفعل ماضى در آنها با عين الفعل مضارع همانند است يعنى:
فَعَلَ، يَفْعَلُ/ مانند:/ مَنَعَ، يَمْنَعُ.
فَعُلَ، يَفْعُلُ/ مانند:/ شَرُفَ، يَشْرُفُ.
فَعِلَ، يَفْعُلُ/ مانند:/ حَسِبَ، يَحْسُب


🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸

🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸


@yortchi_bosjin_pdf