#عزاداری_سیدالشهداء_علیه_السلام
#با_حسین_علیه_السلام
#اولین_بار_در_تلگرام

🔷🔶 #نگاهی_کوتاه_به_عزادرای_در_عصر_قاجار

👈🏼👈🏼آقای رضا رمضان‌نرگسی در مقاله‌ی «عزادارى در عصر قاجار»، درمجله‌ی آیینه پژوهش۱۳۸۵ شماره۹ می‌نویسد:
درزمان سلطنت #ناصرالدین_شاه بجز #تهران سایر شهرها نیز در #عزادارى گوى سبقت را ازهم ربوده بودند.
#ماساهاروى_ژاپنى دردوران ناصرالدین شاه وقتى وارد #اصفهان مى‌شود که درشهر، عزادارى برپا بوده ووضعیت عزادارى شیعیان بسیارتوجه اورا بخود جلب مى‌کند. اودرتوصیف این عزادارى مینویسد:
«نزدیک مسجد شاه رسیدم ایوان و در ورودى مسجد مشرف به میدان بزرگ بود.. انبوه مردم از پیر وجوان در مسجد جمع شده بودند. شمار این جمعیت دو یا سه هزارنفر مى‌شود.
آن‌ها درصحن مسجد چند حلقه ساخته، بعضى ازآن میان پیراهن را درآورده و شانه و سینه‌شان را برهنه کرده بودند آن‌ها به آهنگ منظمى وبا هردودست به سینه‌شان مى‌کوفتند وفریاد ماتم وبلند «حسین حسین» مى‌گفتند.
آن‌ها مى‌ایستادند، روى پا مى‌چرخیدند وبلند و با فریاد و اندوه عزادارى مى‌کردند..
این صحنه رفتار آن‌ها را با هیچ‌چیز نمى‌توانم قیاس کنم.
البته ما ژاپنى‌ها هم درتابستان مراسم بون (مراسمى که ژاپنى‌ها به‌یاد وآرامش روح نیاکان و درگذشتگان خود درتابستان برگزار مى کنند) را برگزار مى‌کنیم، اما دراین‌جا گروهى از عزاداران پى‌درپى قمه به سرشان یا زنجیر به سینه وپشت خود مى‌کوبیدند وخون به وضع بدى از سر وسینه آن‌ها سرازیر بود واز آن‌ها منظره رقت انگیز و دردآور مى‌ساخت.
نمى‌دانم که آن‌ها چه دلى داشتند، همه دکان‌هاى شهر بسته بود و کسى کار نمى‌کرد، هیچ نمى‌دانستم از که بپرسم و چه بکنیم»[۱].

🍃 #چارلز_جیمزویلز [۲] نیز در خصوص مشاهده‌هاى خود در #اصفهان در زمان #ظل_السلطان پسر ناصرالدین شاه(۱۲۶۶ ـ ۱۳۳۶ق) مى‌نویسد [۳]:
«وقتى که ماه محرم الحرام، یعنى ماه عزادارى وارد مى‌شود تمام ساکنین ایران اناثاً و ذکوراً، حتّى فقراى آن‌جا، به لباس سیاه ملبس مى‌شوند..
در مجالس روضه‌خوانى مرد و زن بسیارجمع مى‌شوند..
علاوه بر روضه‌خوانى زیاد، بعضى از حکّام ولایات، محض احترام و تقویت تعزیه دارى وعزادارى شهدا مبلغ کثیرى از جیب خود [خرج] نموده و مجلس تعزیه خوانى بسیار خوبى فراهم مى‌آورند»[۴].

🍃 آن‌چه درهمه عزادارى‌هاى دوره قاجاریه به‌وضوح دیده مى‌شود، مردمى بودن وحضور پررنگ مردم در عزادارى‌هاست.
نکته قابل توجه این که این وضعیت به تهران اختصاص نداشته، بلکه تمام مراکز استان‌ها وحتى تمام روستاها و قصبه‌ها در سراسر کشور چنین وضعى داشته‌اند.

🍃 #گرترود_بل [۵] از مشاهده‌هاى خود در قزوین ۱۳۱۱ق / ۱۸۹۲م چنین حکایت مى‌کند:
«اندکى پس از آن‌که به خاک ایران قدم گذاشتیم، به‌طور غیرمنتظره‌اى با داستان این شهادت روبه رو شدیم.
در خیابان اصلى قزوین، هنگامى که درفاصله عوض کردن اسب‌هایمان پرسه میزدیم.. وآخوندى که روى نوعى منبر نشسته بود وقایعى را که آنان بایستى نمایش دهند بصداى بلندمى‌خواند.
اما با شروع ماه محرم هیجان مذهبىِ پنهان مشرق زمین آشکار شد.
هرشب، هنگام غروب، شیون وزارى عزاداران فضا را پر میکرد وغم واندوه، گاهى اوج مى‌گرفت وگاهى تخفیف مى‌یافت تاسپیده دم که مؤمنان عزادار را به بستر بفرستد، و سبب شود بى‌ایمانان از خواب مانده، با آهى از رضایت، سررا روى بالش بگردانند.
سرانجام روز دهم محرم فرا رسید، روزى پراهمیت براى همه مسلمانان..بوده است.
ولى براى شیعیان دهم محرم لحظه‌اى بسیار ژرف‌تر وپرمعناتر است، چرا که شهادت امام حسین(علیه‌السلام) دراین روز روى داده است»[۶].

📚 منابع:
۱‌. ماساهارو یوشیدا، سفرنامه یوشیدا ماساهارو، ص۱۳۷
۲. چارلز جیمزویلز در۱۳ اکتبر۱۸۴۲ درانگلستان متولد وتحصیلاتش را تا دکتراى طب در لندن ادامه داد
وى دراوایل بهار ۱۸۶۷م به ایران آمد
وى پس ازپانزده سال (۱۸۸۱م) ایران را ترک کرد
وى کتاب «تاریخ اجتماعى ایران درعهد قاجاریه» را پس ازگذشت پنج سال ازترک ایران، یعنى درسال ۱۸۸۶م نوشت ودر(۲۴مارس ۱۹۱۲) درگذشت
ویلز در دوران ناصرالدین شاه درایران بوده است. تاریخ اجتماعى ایران، ص۱۶
۳. نام وى «مسعود میرزا» وملقب به «ظل السلطان» و «یمین الدوله» مى‌باشد
وى با آنکه پسربزرگ ناصرالدین شاه بشمار مى‌رفت ولیعهد ایران نگردید، زیرا مادرش زن صیغه‌اى ناصرالدین شاه وازخاندان سلطنتى نبود. روابط او با انگلیسى‌ها بسیار خوب بود وبا روسها اصلا سازش نداشت
او درسن یازده سالگى ازطرف شاه، حاکم مازندران واستراباد ودرسیزده سالگى حاکم فارس ودرهفده سالگى حاکم اصفهان گردید
چیزى نگذشت که حاکم ایالت‌ها وولایت‌هاى بسیارى از نقاط ایران گردید
ر.ک: مهدى بامداد، شرح حال رجال ایران در قرن۱۲و۱۳و۱۴، ج۴، ص۷۴
۴‌. چارلز ویلس، تاریخ اجتماعى ایران درعهد قاجاریه، ص۲۶۵
۵. Gertrud bell
۶. گرترود بل، تصویرهایى از ایران، ص۴۲

🔆 کانال #حیدریم‌حیدری
#با_افتخار_عبدالحسینم
🆔 @heydariam_heydari110