#با_حسین_علیه_السلام 400
#مواسات_فداکاری 03
#مجالس_حسینی 01
#با_محرم 151

🔵⚪️ پیشینه تاریخی برگزاری مراسم روز عاشورا در جوامع شیعی..

👈🏼👈🏼درباره زمان پیدایش و شکل‌گیری مراسم روز عاشورا در میان جوامع شیعی، با استناد به گزارش‌های مورخان معتبر عراقی همچون ابن جوزی (المنتظم، ج۱۴، ص۱۵۰) و ابن اثیر (الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۵۴۹) مبنی بر عزاداری‌های شیعیان بغداد در روز عاشورا که در زمان معزّالدوله دیلمی (حکومت: ۳۳۴-۳۵۸ق) از سال ۳۵۲ق آغاز شد و در سال‌های بعد نیز ادامه یافت، دیدگاهی که میان بسیاری از اسلام‌شناسان و پژوهشگران تاریخ تشیع، از جمله علی‌اصغر فقیهی (تاریخ آل‌بویه، ص۳۰)، هاینس هالم (شیعه، ص۶۱)، حمزة الحسن (طقوس التشیّع، ص۴۴۰) و دیگران رواج یافته، آن است که این عزاداری‌ها، نخستین مراسم‌های رسمی و عمومی روز عاشورا در میان جوامع شیعی بوده و در واقع آل‌بویه نخستین حکومتی بوده‌اند که برپایی چنین مراسمی را حمایت کرده و به ترویج آن پرداخته‌اند. چنانکه گزارش‌های همان مورخان، حاکی از 👈🏻برپایی مراسم جشن و سرور روز غدیر👉🏻 پیش از مراسم سوگواری روز عاشورا، یعنی به فاصله زمانی کمتر از یک ماه از آن بوده است.

▪️سید صالح شهرستانی نیز در کتاب خود تاریخ النیاحة علی الامام الحسین (ع) (ج۱، ص۱۴۷ و ۱۴۹) توضیح داده است که آل بویه نخستین کسانی نبودند که سوگواری و عزاداری امام حسین (ع) را به وجود آوردند؛ بلکه آنها نخستین کسانی بودند که 📌عزاداری را از حالت برگزاری پنهانی و خصوصی آن در داخل خانه‌ها و مجالس شخصی📌 خارج کردند و به میان بازارها و خیابان‌ها آوردند. شواهد و گزارش‌هایی نیز وجود دارد که در سال‌های پیش از سال ۳۵۲ق، شیعیان بغداد به سوگواری امام حسین (ع) می‌پرداخته‌اند؛ اما این گزارش‌ها دلالتی ندارد بر آنکه این سوگواری‌ها به شکل مراسم رسمی و عمومی در روز عاشورا برگزار می‌شده است. همچنین در کنار گزارش‌های برپایی مراسم روز عاشورای بغداد در دوره آل بویه، گزارش‌هایی نیز از برپایی مراسم روز عاشورا (و نیز مراسم روز غدیر) در قاهره در دوره خلیفه فاطمی المعزّ لدین الله (حکومت: ۳۴۱-۳۶۵ق)، و به طور مشخص از سال ۳۶۳ق، یعنی کمتر از یک سال از ورود وی به مصر، در منابع تاریخی نقل شده است.

▪️با این حال، به نظر می‌رسد مراسم رسمی روز عاشورا، پیشینه کهن‌تری از آنچه تا کنون عموم پژوهشگران می‌پنداشته‌اند، داشته است. مستند این ادعا، گزارشی است که به واسطه نقل قولِ ارزشمند مقریزی (درگذشته ۸۴۵ق)، مورخ برجسته مصر در دوره مملوکی، از ابن زولاق (درگذشته ۳۸۷ق)، مورخ برجسته دیگر مصری که در سده چهارم هجری زیسته و دوره پیش و پس از ورود فاطمیان به مصر را درک کرده، به دست ما رسیده است. عبارتی که مقریزی از ابن زولاق ـ احتمالاً از کتاب مفقود وی سیرة المُعزّ لدین الله ـ نقل کرده، چنین است: «وكانت مصر لا تخلو من الفتن في يوم عاشوراء عند قبر كلثم وقبر نفيسة بنت الحسن بن زيد بن الحسن بن علي بن أبي طالب في الأيام الإخشيدية والكافورية، وكان سودان كافور يتعصبون على الشيعة، ويتعلّق السودان في الطرق بالناس، ويقولون للرجل: مَن خالك؟ فإن قال معاوية أكرموه، وإن سكت لقي المكروه، وأُخذت ثيابه وما معه، حتى كان كافور يوكل بأبواب الصحراء، ويمنع الناس من الخروج.» (بنگرید: مقریزی، الخطط المقریزیة، ج۲، ص۲۱۲؛ اتعاظ الحنفاء بأخبار الائمة الفاطمیّین الخلفاء، ج۱، ص۱۴۶).

▪️از این گزارش چنین برمی‌آید که در دوره حاکمیت بنی‌اخشید (۳۲۳-۳۵۸ق)، در نیمه نخست سده چهارم، شیعیان مصر در روز عاشورا در دو زیارتگاه نفیسه بنت حسن بن زید بن امام حسن (ع)، همسر اسحاق بن امام جعفر صادق (ع)، که تا به امروز از زیارتگاه‌های برجسته و مشهور اهل بیت در مصر به شمار می‌آید، و نیز در مزار کلثم یا کلثوم دختر قاسم بن محمد بن امام جعفر صادق (ع)، به سوگواری می‌پرداختند و البته در دوره کافور، غلام اخشید (حکومت: ۳۵۵-۳۵۷ق)، با تعصّب و سخت‌گیری وی و عواملش مواجه می‌شدند. در واقع با استناد به این گزارش می‌توان گفت: مراسم روز عاشورا پیش از دوره آل بویه و خلفای فاطمی مصر پیشینه داشته و با توجه به گزارش‌هایی که به دست ما رسیده، لااقل از نیمه اول سده چهارم، در میان جامعه شیعی مصر جریان داشته است.

🔹کانال کاتبان

#با_حسین_علیه_السلام
#مواسات_فداکاری
#مجالس_حسینی
#نکته_های_ناب
#با_محرم

◾️ #پیشینه_تاریخی_برگزاری_مراسم_روز_عاشورا_در_جوامع_شیعی

👈🏼👈🏼درباره زمان پیدایش و شکل‌گیری مراسم روز عاشورا در میان جوامع شیعی، با استناد به گزارش‌های مورخان معتبر عراقی همچون ابن جوزی (المنتظم، ج۱۴، ص۱۵۰) و ابن اثیر (الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۵۴۹) مبنی بر عزاداری‌های شیعیان بغداد در روز عاشورا که در زمان معزّالدوله دیلمی (حکومت: ۳۳۴-۳۵۸ق) از سال ۳۵۲ق آغاز شد و در سال‌های بعد نیز ادامه یافت، دیدگاهی که میان بسیاری از اسلام‌شناسان و پژوهشگران تاریخ تشیع، از جمله علی‌اصغر فقیهی (تاریخ آل‌بویه، ص۳۰)، هاینس هالم (شیعه، ص۶۱)، حمزة الحسن (طقوس التشیّع، ص۴۴۰) و دیگران رواج یافته، آن است که این عزاداری‌ها، نخستین مراسم‌های رسمی و عمومی روز عاشورا در میان جوامع شیعی بوده و در واقع آل‌بویه نخستین حکومتی بوده‌اند که برپایی چنین مراسمی را حمایت کرده و به ترویج آن پرداخته‌اند. چنانکه گزارش‌های همان مورخان، حاکی از 👈🏻برپایی مراسم جشن و سرور روز غدیر👉🏻 پیش از مراسم سوگواری روز عاشورا، یعنی به فاصله زمانی کمتر از یک ماه از آن بوده است.

▪️سید صالح شهرستانی نیز در کتاب خود تاریخ النیاحة علی الامام الحسین علیه‌السلام (ج۱، ص۱۴۷ و ۱۴۹) توضیح داده است که:
آل بویه نخستین کسانی نبودند که سوگواری و عزاداری امام حسین (علیه‌السلام) را به وجود آوردند؛ بلکه آنها نخستین کسانی بودند که 📌عزاداری را از حالت برگزاری پنهانی و خصوصی آن در داخل خانه‌ها و مجالس شخصی📌 خارج کردند و به میان بازارها و خیابان‌ها آوردند.

➖ شواهد و گزارش‌هایی نیز وجود دارد که در سال‌های پیش از سال ۳۵۲ق، شیعیان بغداد به سوگواری امام حسین (علیه‌السلام) می‌پرداخته‌اند؛ اما این گزارش‌ها دلالتی ندارد بر آنکه این سوگواری‌ها به شکل مراسم رسمی و عمومی در روز عاشورا برگزار می‌شده است. همچنین در کنار گزارش‌های برپایی مراسم روز عاشورای بغداد در دوره آل بویه، گزارش‌هایی نیز از برپایی مراسم روز عاشورا (و نیز مراسم روز غدیر) در قاهره در دوره خلیفه فاطمی المعزّ لدین الله (حکومت: ۳۴۱-۳۶۵ق)، و به طور مشخص از سال ۳۶۳ق، یعنی کمتر از یک سال از ورود وی به مصر، در منابع تاریخی نقل شده است.

▪️با این حال، به نظر می‌رسد مراسم رسمی روز عاشورا، پیشینه کهن‌تری از آنچه تا کنون عموم پژوهشگران می‌پنداشته‌اند، داشته است. مستند این ادعا، گزارشی است که به واسطه نقل قولِ ارزشمند مقریزی (درگذشته ۸۴۵ق)، مورخ برجسته مصر در دوره مملوکی، از ابن زولاق (درگذشته ۳۸۷ق)، مورخ برجسته دیگر مصری که در سده چهارم هجری زیسته و دوره پیش و پس از ورود فاطمیان به مصر را درک کرده، به دست ما رسیده است. عبارتی که مقریزی از ابن زولاق ـ احتمالاً از کتاب مفقود وی سیرة المُعزّ لدین الله ـ نقل کرده، چنین است:
«وكانت مصر لا تخلو من الفتن في يوم عاشوراء عند قبر كلثم وقبر نفيسة بنت الحسن بن زيد بن الحسن بن علي بن أبي طالب في الأيام الإخشيدية والكافورية، وكان سودان كافور يتعصبون على الشيعة، ويتعلّق السودان في الطرق بالناس، ويقولون للرجل: مَن خالك؟ فإن قال معاوية أكرموه، وإن سكت لقي المكروه، وأُخذت ثيابه وما معه، حتى كان كافور يوكل بأبواب الصحراء، ويمنع الناس من الخروج.»
📚 بنگرید: مقریزی، الخطط المقریزیة، ج۲، ص۲۱۲؛ اتعاظ الحنفاء بأخبار الائمة الفاطمیّین الخلفاء، ج۱، ص۱۴۶

▪️از این گزارش چنین برمی‌آید که در دوره حاکمیت بنی‌اخشید (۳۲۳-۳۵۸ق)، در نیمه نخست سده چهارم، شیعیان مصر در روز عاشورا در دو زیارتگاه نفیسه بنت حسن بن زید بن امام حسن (علیه‌السلام)، همسر اسحاق بن امام جعفر صادق (علیه‌السلام)، که تا به امروز از زیارتگاه‌های برجسته و مشهور اهل بیت در مصر به شمار می‌آید، و نیز در مزار کلثم یا کلثوم دختر قاسم بن محمد بن امام جعفر صادق (علیه‌السلام)، به سوگواری می‌پرداختند و البته در دوره کافور، غلام اخشید (حکومت: ۳۵۵-۳۵۷ق)، با تعصّب و سخت‌گیری وی و عواملش مواجه می‌شدند. در واقع با استناد به این گزارش می‌توان گفت: مراسم روز عاشورا پیش از دوره آل بویه و خلفای فاطمی مصر پیشینه داشته و با توجه به گزارش‌هایی که به دست ما رسیده، لااقل از نیمه اول سده چهارم، در میان جامعه شیعی مصر جریان داشته است.

🔆 کانال #مطالب‌ناب‌درمنبر
#با_افتخار_عبدالحسینم
🆔 @matalebe_nab_dar_menbar

#با_اصحاب_الحسین_علیه_السلام
#با_حسین_علیه_السلام
#مباحث_اعتقادی
#با_محرم

🔷🔶 #نکاتی_اعتقادی_در_رجز_ابوثمامة_الصائدی_در_روز_عاشورا

👈🏼👈🏼 هنگامیکه ابوثمامة به میدان رفت چنین رجز خواند:

عَزاءً لِآلِ الْمُصْطَفی وَبناتِهِ
علی حَبْسِ خَيْرِ الناسِ سِبْطِ محمّدٍ
عَزاءً لِزَهراءِ النَّبِىّ وَزُوْجِها
خَزانَةِ عِلْمِ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ أحمدِ
عَزاءً لِاهْلِ الشَّرْقِ وَالْغَرْبِ كُلّهِم
وحُزْناً علی حَبْسِ الحسین المسدَّدِ
فَمَنْ مُبْلِغٌ عَنّی النّبی وَبِنْتَه
بأنَّ ابْنَكُمْ فی مَجْهَدٍ أَىِّ مَجْهَدٍ

🔹 به آل پیامبر و دخترانش تسلیت -می‌ گویم-. به خاطر گرفتاری بهترین انسان ها نوه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم.
تسلیت به زهرای پیامبر و شوهرش که پس از احمد (رسول الله) خزانۀ علم الهی هستند.
بر تمام مردم‌ شرق و غرب تعزیت -می‌گویم.- و برای گرفتاری حسین راستگو و درستکار اندوهناکم
چه کسی پیغام مرا به پیامبر و دخترش می‌رساند که فرزندتان در سختی است، و چه سختی!

📚 مناقب آل ابی طالب، ج۴، ص۱۰۵

1️⃣ در این رجز اصلا سخنی از مبارزه طلبی نیست، گویی ابو ثمامة لشکر دشمن را به هیچ می انگارد. او وظیفۀ خود می داند به پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله، امیرالمؤمنین علیه‌السلام و حضرت فاطمۀ زهرا سلام الله علیها به دلیل شهادت امام حسین علیه‌السلام تسلیت بگوید و این اعتقاد خود را به طور عملی نشان می‌دهد.
همچنین او در این شعر، #امام_زمان خود را معرفی می‌کند و ایشان را با اوصافی بسیار بلیغ می‌ستاید.

2️⃣ یکی از اعتقادات مسلم و ضروریات شیعه، باور به #افضل (برترین فرد) بودنِ امام در زمان خود و حتی در تمامی دوران‌ها است. این #اعتقاد در بسیاری از روایات رسیده از اهل‌بیت علیهم‌السلام بیان شده است و می توان این احادیث را متواتر دانست.
به عنوان نمونه، امام رضا علیه السلام در خطبۀ مشهور خود در شهر مَرو، همین نکته را بیان می‌فرمایند.
📚کافی، ۲۰۱/۱؛ الغیبة نعمانی، ص۲۲۰؛ عیون اخبار الرضا علیه السلام، ۲۱۹/۱

▪️ابوثمامة در #رجز خود امام حسین علیه‌السلام را «خیر الناس» (بهترین مردم) معرفی کرده است.

3️⃣ یکی دیگر از #اعتقادات شیعه باور به این است که امام، خزانه دار علم الهی است. معانی فراوانی را می توان برای این اعتقاد بیان نمود. یکی از آنها این است که علم الهی در امام تجلی یافته است.
ابوثمامة در این #رجز خود، ابتدا بیان می کند رسول الله (در شعر احمد)، خزانه دار علم الهی هستند. سپس می گوید که حضرت فاطمۀ زهرا سلام‌الله‌علیها و امیرالمؤمنین علیه‌السلام پس از ایشان همین مقام را دارند.

4️⃣ یکی دیگر از اعتقادات شیعه در موضوع امامت این است که امام جانشین پیامبر است. ابوثمامة در این شعر خود، امیر المؤمنین علیه‌السلام و حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را پس از پیامبر خزانه دار علم الهی می‌داند.

▪️ از این فراز می‌توان دریافت که او نه تنها به جانشینی امیر المؤمنین علیه السلام، بلکه به جانشینی حضرت زهرا سلام الله علیها نیز معتقد است.

5️⃣ در بیت قبل از آخر، ابو ثمامة امام حسین علیه‌السلام را با وصف «مُسَدَّد» معرفی کرده است. انسان سَدید در لغت به معنای انسان استوار است که کار خطا از او سر نمی‌زند. سخن سدید به معنای «سالم از خطا و اشتباه» است.

▪️ توصیف سید الشهدا علیه‌السلام به «مسدّد» در رجز ابو ثمامة، نشان می‌دهد که او ایشان را از هر کار نادرست و اشتباه مبرا می‌داند و همچنین سخنان ایشان را عاری از هرگونه خطا می‌داند.

▪️ #یا_لیتنی که ما نیز روزی اقامۀ نماز به #امام_زمان خودمان را از درگاه الهی طلب کنیم.
#یا_لیتنی که ما نیز چنین اعتقادی به امام زمان خود پیدا کنیم.
#یا_لیتنی که ما نیز روزی در دفاع از امام زمان خود چنین رجز بخوانیم.
ای کاش ...

🔆 کانال #مطالب‌ناب‌درمنبر
#با_افتخار_عبدالحسینم
🆔 @matalebe_nab_dar_menbar

#با_حسین_علیه_السلام 253
#پاسخ_به_شبهات 50
#با_محرم 105

🔵⚪️ 4مطلب زیبا در باب محرم از استاد ابوالحسنی منذر (رحمةالله‌علیه)..

1⃣نگرانی ازکسانی که باسم آسیب‌شناسی عزاداری خوداز آسیب‌های بزرگ برعزاداری حسینی می‌شوند!
👈🏼هرسال بافرارسیدن ماه محرم مامصیبت‌زدۀ 2ماتم هستیم: یکی مصائب خودامام حسین واهلبیت ع مظلومش ودیگری هجمه‌ها ومبارزات بی‌امان باشعائرحسینی.
برخی همزمان باتلاطم مردم دراندوهیاد محرّم، رسما برای محو سوگوارۀ حسینی کمرهمت بسته وازاساس آن را زیر سؤال میبرند. جماعتی دیگرهم که خطرشان خیلی بیشتر است ازراه میرسند ومتاسفانه به اسم مبارزه باغلوّ وخرافات، خواسته یاناخواسته بتضعیف آیین عزاداری وآموزه‌های ولائی تشیّع کمک میکنند. بهوش باشيم كه دشمن، مارا بدست خويش خلع سلاح نكند.
ابتدا بایدمبانی ومبادی عزاداری را فهمید بعد احیانا بدنبال نقدبرخی عملکردها رفت وگرنه کار آسیب شناسی بانکار زیارت عاشورا، حضرت رقیه(س)، انکار تمنای آب وبسیاری ازمسائل ثابت شده تاریخی خواهدرسید.

‍2⃣مواظب باشیم دشمن مارا بدست خودمان خلع سلاح نکند
👈🏼شعائر عاشورا ازمهمترین نمادهای مذهبی هستندکه درماه محرم بشکوفایی وثمردهی فزاینده‌ای میرسند.

3⃣ ماه محرم، فصل شکوفایی مهمترین نمادهای مذهبی، یعنی شعائر عاشوراست.
👈🏼درعصر ما كه كفر به شبيخونى عظيم و بى‏امان دست زده و با مسلسل فيلم وتئاتر ورمان وماهواره و.. مغز ودل ميليون‌ها پير وجوان را در چهارگوشه جهان ـ خاصّه شرق اسلامى وايران شيعى ـ هدف گرفته است و ازمنجنيق استعمار ـ دمادم ـ سنگ فتنه مى‏بارد، چاره‏اى نيست جز آنكه، آنچه را كه نشانى از دوست وپيامى ازفرهنگ و سنن الهى گذشته‌مان با خوددارد، سخت واستوار، از دستبرد دشمن پاس داريم، بلكه از آن نور وگرما گيريم وتنور جنگ با آفات زمانه را ـ كه همچون سُموم سرد خزان به باغ معنويت شرق زده است ـ هرچه بيشتر، داغ وروشن نگهداريم، كه درتير بارانِ خصم، سپر از كف نهادن وتيغ از دست دادن را، جز ننگِ شكست، فرجامى درپى نيست. فراموش نکنیم که شعائر عاشورا از مهمترین نمادهای مذهبی هستند که درماه محرم بشکوفایی وثمردهی فزاینده‌ای میرسند.

4⃣برخى ازشعائر، درحکم خاکریز وسپرِ بلاىِ کل شعائرند واگر دشمن، خاکریز اول را فتح کند، حمله را تافتحِ خاكريزهاى بعدى ادامه خواهدداد
👈🏼استاد ما مرحوم آيةاللّه‏ حاج شيخ حسين لنكرانى بااشاره بآيه شريفه «اِنَّ الصَّفا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللّه‏»، مى‏فرمود: ببينيد، خداى متعال از بين مناسك و شعائرِ گوناگونِ حج، انگشت تأكيد برسعى بين صفا ومروه (هَروَله) نهاده كه درچشم كفّار، صورتاً عجيبترين وسخت هضم‏ترين آداب و مناسك حج است وحتى مايه تمسخر واستهزاىِ مُلحدانى چون ابن ابى‏‌العوجاء! تا مؤمنان به طواف واحرام كه مى‏‌رسند يا فى‏‌المثل سينه وزنجير را كه مى‏‌بينند اشكال نكنند. در تشبيهى البته معكوس، درست مثل اين است كه ديوان عدالت، وزير يانخست وزير را بجرم اختلاس بزندان افكنَد تاديگران ـ كه دررتبه‌‏هاى فروتر قراردارند ـ حساب كار خود را بكنند.
خداى متعال نيز دربين شعائر ومناسك دين، روى سعى صفا و مروه انگشت مى‏گذارد تابدانند كه دين درامر شعائر جديت بسيار دارد ومؤمنان، بظاهر برخى از شعائر (كه درنگاه سطحى و بدوى ـ ونه عميق وكُنه ياب ـ ممكن است چندان متين ومعقول جلوه نكند) ايرادنكنند؛ بلكه بكوشند از سطح به اعماق روند و با تحصيل شناخت بيشتر ازحكمت وغايت آن، مُنكران را نيز باحجّتى قاطع برجاى خويش نشانند.
بارى، برخى ازشعائر، سپرِ بلاىِ برخى ديگرند ودشعکس وفیلم:
من، براى نابودى كلّ شعائر، همواره از مبارزه باپرشورترين وچشمگيرترين آنها آغاز مى‏كند. آنگاه چنانچه درحمله باين گونه شعائر، بادفاعى سخت وجانانه روبرو شد، جامى‏‌زند وعقب مى‏نشيند وانجام توطئه را بفرصتى ديگر وامى‏‌نهد، واگر مقاومتى جدّى وكوبنده نديد، ياتوانست باوحشيگرى يا تزوير آن را سركوب كند، حمله را تافتحِ خاكريزهاى بعدى ادامه مى‏دهد وهمچون رضاخان وبدتر از او آتاتورك، كل‌شعائر را نابودمى‏سازد. چنانكه رضاخان دراين اواخرحتى درمقام حذف ماههاى قمرى اسلامی ازتقويم‌ها برآمد وشب 11محرم يعنى شام عاشورا را درميدان توپخانه بساط رقص وپايكوبى براه افكند! وفجايع آتاتورك نيز ـ ازتغييرخط گرفته تا..منع گفتن اذان بعربى و..ـ مشهور تاريخ است. بنابراين بايدهشيار بود ودربرابر هرگونه رخنه بشعائر، محكم واستوار ايستاد.

#با_افتخار_عبدالحسینم
🆔