عزاداری جنی!
تصویر زیر، آگهی برگزاری مجلس عزاداری سالگرد درگذشت زعفر جنی در هیئت "بنی الزهرا"ی غرب تهران است. مجلسی عجیب برای مناسبتی غریب.
در روایت عامیانه تاریخ عاشورا، زعفر (یا جعفر) جنی فرمانده گروه جنیان مسلمان پنداشته می‌شود که در روز عاشورا به امام حسین(ع) پیشنهاد کمک داد اما امام نپذیرفت.
ظاهرا از اواخر دوره تیموری زعفر به برخی مقاتل عاشورا راه یافته و طبق قول مشهور، نخستین روایت مفصل از زعفر را ملاحسین واعظ کاشفی در روضة الشهدا آورده است.
ماجرای حضور جنیان در عاشورا پس از کاشفی و به ویژه در مقاتل داستانی دوره قاجار تفصیل بیشتری یافت و زعفر همراه لشگر اجنه به یکی از عناصر مهم روایت عاشورا بدل شدند که در ادبیات، فرهنگ و هنر عامیانه شیعی جایگاه مهمی یافتند. ازجمله می‌توان به اشاره به زعفر در گنجینه الاسرار عمان سامانی و تصویرگری اش در نقاشیهای تکیه معاون الملک (کرمانشاه) و برجسته‌تر از همه حضورش در مجالس تعزیه اشاره کرد.
برخی گفته‌اند کمتر از یک قرن پیش (حدودا اواخر دهه 1300 شمسی) زعفر جنی پس از چند صد سال عمر (طبق عرف جنیان) از دنیا رفت و یکی از علمای بروجرد به نام سیدعلی‌اصغر شفیع جابلقی بروجردی (متوفای ۱۳۱۳ش) برای وی مجلسی ختم برگزار کرد. در برخی اقوال این کار به آیت‌الله بروجردی نسبت داده شده که صحیح نیست.
بااین اوصاف برگزاری مجلس عزاداری برای رئیس وقت جنیان شیعه مسبوق به چنین سابقه‌ای است. گرچه روشن است که برگزاری مجلس ختم با مجلس عزاداری سالگرد تفاوت زیادی دارد.
یک نکته جالب هشتگی است که در صفحه هیئت برگزارکننده این مراسم عجیب آمده است؛ هشتگی که به تنهایی گویاست و خاستگاه چنین ابتکاری را روشن می‌سازد: "#بنی_الزهرا_پایتخت_مجانین"
(در فصل 7 کتاب رسانه شیعه درباره رواج ادبیات عقل‌ستیز و فضیلت جنون و دیوانگی در هیئتهای عامه‌پسند توضیح داده‌ام.)
http://uupload.ir/files/3oy_img_20200614_215901_405-1.jpg
#فربهی_مناسکی
#تشیع_عامیانه
1399/3/25
@mohsenhesammazaheri
تصویر زیر، آگهی برگزاری مجلس عزاداری سالگرد درگذشت زعفر جنی در هیئت "بنی الزهرا"ی غرب تهران است. مجلسی عجیب برای مناسبتی غریب.
در روایت عامیانه تاریخ عاشورا، زعفر (یا جعفر) جنی فرمانده گروه جنیان مسلمان پنداشته می‌شود که در روز عاشورا به امام حسین(ع) پیشنهاد کمک داد اما امام نپذیرفت.
ظاهرا از اواخر دوره تیموری زعفر به برخی مقاتل عاشورا راه یافته و طبق قول مشهور، نخستین روایت مفصل از زعفر را ملاحسین واعظ کاشفی در روضة الشهدا آورده است.
ماجرای حضور جنیان در عاشورا پس از کاشفی و به ویژه در مقاتل داستانی دوره قاجار تفصیل بیشتری یافت و زعفر همراه لشگر اجنه به یکی از عناصر مهم روایت عاشورا بدل شدند که در ادبیات، فرهنگ و هنر عامیانه شیعی جایگاه مهمی یافتند. ازجمله می‌توان به اشاره به زعفر در گنجینه الاسرار عمان سامانی و تصویرگری اش در نقاشیهای تکیه معاون الملک (کرمانشاه) و برجسته‌تر از همه حضورش در مجالس تعزیه اشاره کرد.
برخی گفته‌اند کمتر از یک قرن پیش (حدودا اواخر دهه 1300 شمسی) زعفر جنی پس از چند صد سال عمر (طبق عرف جنیان) از دنیا رفت و یکی از علمای بروجرد به نام سیدعلی‌اصغر شفیع جابلقی بروجردی (متوفای ۱۳۱۳ش) برای وی مجلسی ختم برگزار کرد. در برخی اقوال این کار به آیت‌الله بروجردی نسبت داده شده که صحیح نیست.
بااین اوصاف برگزاری مجلس عزاداری برای رئیس وقت جنیان شیعه مسبوق به چنین سابقه‌ای است. گرچه روشن است که برگزاری مجلس ختم با مجلس عزاداری سالگرد تفاوت زیادی دارد.
یک نکته جالب هشتگی است که در صفحه هیئت برگزارکننده این مراسم عجیب آمده است؛ هشتگی که به تنهایی گویاست و خاستگاه چنین ابتکاری را روشن می‌سازد: "#بنی_الزهرا_پایتخت_مجانین"
(در فصل 7 کتاب رسانه شیعه درباره رواج ادبیات عقل‌ستیز و فضیلت جنون و دیوانگی در هیئتهای عامه‌پسند توضیح داده‌ام.)
http://uupload.ir/files/3oy_img_20200614_215901_405-1.jpg
#فربهی_مناسکی
#تشیع_عامیانه
1399/3/25
@mohsenhesammazaheri
