#معرفی_نسخ_قدیمی #شاهنامه_کارکیاشاهنامهی کارکیا (نگاشته در
#لاهیجان به سال 899ق)
#متعلق به
#سده_نهم_هجری است و از این نظر مهم است که تاریخ نگارگری در گیلان را به سده نهم هجری یعنی در حدود ۵۰۰ سال پیش می‌رساند. این شاهنامه از
#پرتصویرترین_شاهنامه‌های موجود است و در حدود ۳۰۰ تصویر را در خود جایی داده است.
?نسخه شاهنامه کارکيا، در لاهيجان و در
#دربار_کارکيا_ميرزا_علي و به احتمال زياد با حضور هنرمندان مختلف از ساير نقاط ايران تأليف شده است. با بررسي نگاره‌ها و طريقه نسخه‌نگاري شاهنامه کارکيا، شناخت بيشتر وضعيت نگارگري ايران در زمان مربوطه و به روايتي در اواخر دوران ترکمانان، حاصل مي‌شود. تصاویر و نگارگری این شاهنامه، تلفیقی از مکاتب هرات، شیراز و ترکمانان است. هنرمندان مختلف از مکاتب گوناگون باهم جمع شدند و یک اثر تلفیقی به وجود آوردند.
این کتاب در دو نسخه موجود است. یک نسخه آن در دانشگاه استانبول و نسخه دیگر در موزه توپکاپی ترکیه نگهداری می‌شود. حدود ۴۰ تصویر از نگاره های این کتاب جدا شده و در موزه‌های مختلف اروپا و امریکا پخش و نگهداری شده است.
در این کتاب پیشینه ای از مکتب نگارگری در گیلان در سده نهم هجری و اینکه شاهامه کارکیا از چه مکتب هایی تاثیر گرفته ارائه داده شده است. همچنین گمانه ها بر این است که در گیلان تجربه ای از نقاشی و نگارگری در گیلان نداریم، جز در دوره باستان که البته در آن دوره هم نقاشی به‌صورت تصویری است. در دوره بعد از اسلام اولین تجربه تصویری در هنرگیلان به نگارگری در دربار کارکیا باز می گردد و بعد ها این تجربه بر نقاشی های زیارتگاهی تاثیر می گذارد که از دل آن یک پدیده سنتی جدید به وجود می آید.
با کشف این کتاب مدخل جدیدی در هنر نقاشی گیلان باز شده است. تا پیش از این، تاریخ نگارگری نقاشی گیلان، به دوره نقاشی های زیارتگاهی می دانستند؛ اما با پیدا شدن و کشف شاهنامه کارکیا، این تاریخ به عقب برمی گردد به این معنا که یک پیشینه نقاشی در گیلان وجود داشته است.
مدخلی بر شاهنامه کارکیا ( نگاشته در لاهیجان به تاریخ 895ق) پژوهش علی عباسی رودپشتی در 216 صفحه از سوی نشر بلور در سال 1395 و در رشت منتشر شده است.
#اول_شاهنامه 899ه .ق که به "سلطانعلی میرزا کارکیا"، حاکم لاهیجان اهدا شده بود و چون اسماعیل در دوران قبل از حکومت، در پناه آل کیا و در لاهیجان به سر می برد، این نسخه را از نزدیک مشاهده کرده بود.
#شاهنامه 899، بالغ بر
#سیصد_نگاره دارد و با سبک ترکمان کار شده است. پیکره های این شاهنامه دارای سرهای بزرگ هستند و به همین جهت در تاریخ هنر نگارگری، این شاهنامه به "#شاهنامه_سربزرگ" مشهور گشته است.
شاهنامه 899 ه.ق، در دو جلد تهیه و طبع شده که امروزه،
#جلد_اول آن در موزه ترکی و اسلامی استانبول (شماره MS1978) نگهداری می شود و دارای 202 نگاره است.
#جلد_دوم نیز در کتابخانه استانبول (یلدیز 7954 / 310) قرار دارد و 109 نگاره را در برگرفته است.
دقت و ظرافت در ترکیب بندی و استفاده هنرمندانه از رنگ در نگاره های شاهنامه سربزرگ، تاثیری همیشگی در ذهن شاه اسماعیل بر جا گذاشت بطوریکه در نگاره های مصور تهیه شده در عهد وی، می توان تاثیرات آن را پی گرفت.
در صورت تمایل عضو كانال
#خردسرای_فردوسی شوید و دیگر دوستان هم به این کانال فرهنگی دعوت کنید.
@kheradsarayeferdowsi
