لوامع
در تعریف علم اسطرلاب (نسخه خطی)
#نسخه_خوانی

تعریف اسطرلاب:
«هو جسمٌ مشتملٌ علی صفایحَ مرسومٍ فيها خطوطٌ مستیقمةٌ ومستدیرةٌ، تامّةٌ وناقصةٌ، ومتوازيةٌ وغيرُ متوازيةٍ، يُعرَفُ به کثیرٌ من أحوال الفلکیّات والأرضیات والزمانيّات».

وتعریف علم اسطرلاب این است:
«هو العلمُ بجسمٍ مشتملٍ» إلی آخِرِ «الزمانیّات».

وموضوع این علم خود اسطرلاب است، وفائده اش اجمالاً علم به احوال بسیاری از فلکیّات وارضیّات و زمانیّات (روی الف و لام آن خط زده شده)، وتفصیلاً در ضمن ابواب معلوم می شود.

مهر: عبده أحمد الموسوي
م اسلامی
دقیق و درست خیلی ممنون جناب استاد لوامع
دو نکته و پیشنهاد:

1- اگر این اشتباه اکنون در «اجازات علما در کتابخانه آستان قدس رضوی» مذکور است، حتماً آن را به دوستانمان در کتابخانۀ آستان باید متذکر شوید، البته نه به صورت شفاهی، بلکه باید به همان طریقی که عرض کردم تفحصی در نسخ خطی بنمایید و برای آن شیوۀ نگارش چند نمونۀ دیگر هم بیابید و همراه با تصاویر نسخ، آن را در قالب «مقاله ای کوتاه» به بنیاد پژوهش های آستان یا خود کتابخانه عرضه کنید تا در یک مجلۀ پژوهشی به طبع برسد؛ چون این خبط منجر به رَجُل-تراشی و ثبت یک راویِ ساختگی شده است، بنابراین اصلاح آن به صورتِ مکتوب ضرورت دارد.

2- ناگفته نماند که در #نسخه_خوانی در اینگونه از موارد، از تکنیک های دیگری هم می توان بهره بُرد؛ همانند استفاده از قواعد زبان و خط-شناسی.
موفق باشید.
Forwarded From نُسخۀ خطی
#نسخه_خوانی
میرزا خلیل الله؛ حفظه الله

به بزم عاشقی کس را سر و سامان نمی‌باشد
دعاها را اجابت، درد را درمان نمی‌باشد

تو کز خنجر کنی پهلو تهی، وز تیغ، سر پیچی
مزن لاف محبت، عاشقی آسان نمی‌باشد

ز اسباب تعلق هرچه داری صرفِ صحبت کن
که سامانی بِهْ از جمعیتِ یاران نمی‌باشد

🔸 شاعر: #میرزا_خلیل_الله
📕 از یک نسخه خطی فارسی موجود در کتابخانه کنگره آمریکا مربوط به قرن هفتم ه.ق؛ کاتب/ کاتبان، نامشخص.


@manuscript_ir

〰️🍃🌺
Forwarded From نُسخۀ خطی
#نسخه_خوانی

مرتضی قلی سلطان

کجاست مَیْ که ز فکر جهان، کناره کنم
به مرگِ توبه گریبانِ هوش، پاره کنم

به‌سینه رازِ تو را خواستم نهان سازم
دلِ شکسته صدا می‌کند؛ چه چاره کنم؟!

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔸 شاعر : مرتضی قلی سلطان ( متوفی در اواخر قرن دهم هـ.ق)
📕 از یک سفینۀ خطی مجلس | تاریخ کتابت: قرن 11 و 12 ق.

@manuscript_ir

〰️🍃🌺
Forwarded From نُسخۀ خطی
#نسخه_خوانی

می‌کنم هم من غلط، هم می‌کند جانان غلط!
شِکوِۀ من، جور او، هم این غلط، هم آن غلط

داده فرمانم به دوری، وه! چه سازم؟ چوُن کنم؟
بردن فرمان غلط، نابردنِ فرمان غلط

گر نهد او داغ، باشد بستن مَرهم خطا
ور دهد او درد، باشد کردنِ درمان غلط

بس عجب بود اینکه مهمان گدای خود شدی!
گوئیا ره کرده‌ای ای خسرو خوبان، غلط

گفتم ار «مَهْ» مُصحف روی تو را، از من مرنج
سهو شد استغفرالله! می‌شود قرآن غلط؟!

گفته‌ای جایی شکایت کرده از جورم «تقی»
حاش لله! کی؟ کجا؟ کذب، افترا، بهتان، غلط

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔸 شاعر: در این نسخه مشخصاتی از شاعر ذکر نشده است؛ اما در تذکرۀ آفتاب عالمتاب، شاعرانی با نام و نیز تخلص «تقی» در سرگذشت یا شعرشان ذکر شده اند که از جملۀ آن‌ها عبارتند از: تقی سبزواری (قرن10ق)، تقی اوحدی بیلقانی (قرن10و11 ق)، تقی میرزا فرزند فتحعلیشاه قاجار و تقی دهلوی (قرن 13).
📕 از یک مجموعۀ خطی مجلس | تاریخ کتابت: قرن13 ق.

@manuscript_ir

〰️🍃🌺
Forwarded From نُسخۀ خطی
یک غلوّ ملیح!

#نسخه_خوانی

و له [ظهیرالدین فاریابی]

نعل می‌بستند روزی توسنانَت(2) را به روم
حلقه‌ای گم شد از آن، در گوشِ قیصر یافتند!

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔸 #ظهیرالدین_فاریابی ( ظهیرالدین ابوالفضل طاهر بن محمد فاریابی یکی از استادان مسلم شعر فارسی درقرن ششم هجری)

📙 از نسخه خطی «مجموعه‌ الاشعار» موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی به شماره 23722 ؛ تاریخ کتابت: اوایل قرن 13ق.

✍️ پاورقی
(1) : « غلو » (غُ لُ وّ) [ ع . ] 1 - (مص ل .) از حد گذشتن . 2 - (اِمص .) تجاوز، مبالغه . 3 - در شعر، بیان اغراق آمیز صفتی که در واقعیت محال و غیرممکن باشد. [ فرهنگ فارسی معین ]
(2)« توسن » (تُ سَ)(ص .) 1 - وحشی ، رام ناشونده . 2 - اسب سرکش و رام ناشدنی . [ فرهنگ فارسی معین ]

#غلو

🎁 تقدیم به استادان و دبیران محترم ادبیات فارسی

@manuscript_ir

〰️🍃🌺
Forwarded From نُسخۀ خطی
#نسخه_خوانی

نسبتی تهانیسری


گریه در ابتدایِ عشق مکُن
اوّلِ نشئه را به آب مَدِه

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔸 #نسبتی_تهانیسری (مولانا شاه محمد صالح نسبتی تهانیسری، متخلص به «نسبتی»؛ از شاعران قرن‌های دهم و یازدهم ه.ق در شبه‌قارۀ هند)
📙 از یک جنگ خطی مجلس؛ تاریخ کتابت: سال 1054 ه.ق


@manuscript_ir

〰️🍃🌺
لوامع
#نسخه_خوانی ؛ رسالة فاطميّة (تأليف محمّد بن سليمان تنکابنی)؛ مشتمل بر دوازده تصویر، به ضميمۀ اصلاح 4 تصویر.
Forwarded From نُسخۀ خطی
#نسخه_خوانی

امام فخر رازی آورده است که راهبی از رهبانان فرنگ را دیدم در بیت‌المقدس نشسته و حال عجیبی از ناحیۀ او مشاهده می‌گشت. نزد او رفتم و گفتم کلمه‌[ای] که مشمول بر نصیحت من بوده‌باشد بگوی. گفت[:] می‌باش مانند کسانی که شیران درنده اطراف او را داشته‌باشند و در اندازِ(1) دریدن و خوردنِ او بوده‌باشند که اگر لمحهای از خود غافل شود، او را پاره‌پاره نمایند. پس در این‌صورت او را آرام، چگونه بوده‌باشد؟ و در شب به‌چه عنوان آسایش توانَد نمود؟ حالِ او را به آسودگان، چه قیاس؟ و زندگانی او را به بی‌دَردان، چه نسبت؟ این بگفت و برفت.
من چند قدمی همراه او رفتم. گفتم کلمه‌ای که مشتمل بر تسلی من بوده‌باشد بگوی. گفت[:] تشنه را جرعۀ آبی کافیست. و دیگر متوجهِ من نشد.

والسلام علی من التبع الهدی

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔸 #امام_فخر_رازی
📙 از جنگ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران ؛به شماره شناسه 1070072

✍️ پانویس
(1) « انداز »: ( اَ ) 1 - (اِمص .) قصد و میل حمله کردن .
(2)« لمحه » : (لَ حَ یا حِ) [ ع . لمحة ] (اِ.) 1 - زمان کم .

@manuscript_ir

〰️🍃🌺
بسم الله الرحمن الرحیم قد وقعت المناکحه المیمونه ا