قناة

کتابخانه امام حسین عليه السلام

کتابخانه امام حسین عليه السلام
835
عددالاعضاء
8,322
Links
9,464
Files
2,220
Videos
15,627
Photo
وصف القناة
✅ کانال کتابخانه تخصصی امام حسین عليه السلام لینک: https://t.me/+QN7b2Yvid2Dwu0Co ♦️بازفرست یا بازنشر مطالبِ کانال‌ها، به معنی تایید و موافقت یا رد و مخالفت نیست!
Forwarded From روزنوشت‌های احسان محمدی
🔟 نکته در مورد محرم های شگفت انگیز ایرانی

✍️ احسان محمدی

1️⃣ بزرگترین دشمنان هر ایدئولوژی مذهبی یا سیاسی، دوست داران افراطی و اغراق کنندگان آن هستند نه منتقدانش. ظلمی که این دسته به نام عشق در حق واقعه کربلا می کنند، #خلفای_عباسی که حرم امام حسین و یارانش را با خاک یکسان کردند، شخم زدند و بر آن اسب تاختند هم نتوانستند انجام دهند.

2️⃣ دهه محرم در ایران فراگیرترین مراسم ملی و مذهبی است. هیچ نمونه دیگری چه جشن و چه سوگ را نمی توان مثال زد که این همه بدون بخشنامه و دستور طیف های مختلف مردم را درگیر کند و #نمود_بیرونی داشته باشد.

اینکه برخی ملامت بار می گویند «حکومت آن را اداره می کند» به نظرم بیشتر اعتراف به قدرت سیستمی است که می تواند چنین مراسم عظیمی را در تمام روستاهای گمنام مدیریت کند نه سرزنش آن!

3️⃣ اگر هیچوقت در پشت صحنه این مراسم نبوده اید شما تصویر روشنی از آن ندارید. به این چند ده نفری که خودنمایی می کنند و به چشم می آیند نگاه نکنید.

میلیون ها نفر در کشور با عشق و ارادت در این مراسم حاضر می شوند. در #آشپزخانه ها دیگ می شویند و هرگز اصرار ندارند دیده شوند. #طبال های خودنما و #مداحان کاسب و ربایندگان #قیمه تمام حقیقت این ماجرا نیستند.

4️⃣ «ما ایرانی ها کار جمعی و تیمی بلد نیستیم». محرم این نقد را به چالش می کشد.

تقسیم کار، هماهنگی، نظم و اعطای نقش به همه فارغ از سن و سال و تیپ و قیافه، فوق العاده قابل مطالعه است. مردم کار جمعی بلدند، مدیر ندارند.

5️⃣ دین در باور #ایرانیان ریشه دارد. به همین خاطر مسلمان شدن اجداد ما چه با آغوش باز و چه به اجبار یک اتفاق نیست. این امر نهادینه است به همین خاطر بسیاری از مردم فارغ از گرایش سیاسی و اینکه چه نظامی حاکم باشد (شاهنشاهی، جمهوری اسلامی و...) در مراسم دینی حضور پیدا می کنند و حتی اگر حاضر نشوند به کارکرد دین باور دارند.

بسیاری از آنها که امروز منتقد برگزاری مراسم محرم به سیاق فعلی هستند، منکر اصل ماجرا نیستند. به پوسته نقد دارند نه هسته.

6️⃣ اگر حکومت پهلوی از نمادهای #ملی و جشن های 2500 ساله برای تاثیر اجتماعی و تثبیت خود بهره می گرفت، جمهوری اسلامی هم از نمادهای #مذهبی و محرم استفاده می کند.

می توان نقدهای اخلاقی به این نگاه وارد کرد اما قدرت و سیاست زبان خودش را دارد.

7️⃣ در چنین مراسم عظیمی طبعاً کسانی دنبال صید ماهی خود هستند. چه آنها که گمان می کنند اشک ریختن در این ده روز، مثل #اسیدسولفوریک گناهان یک ساله شان در ظلم به مردم را می شوید و چه کسانی که از این فرصت برای کسب احترام اجتماعی استفاده می کنند.

در هر حرکت جمعی می توان این کاسبان سیار را مشاهده کرد. آنها اندک هستند اما مثل پول خُرد سر و صدای زیادی دارند.

8️⃣ شیک و فانتزی شدن مراسم محرم ارتباط مستقیم با تغییر سبک زندگی شخصی مان دارد. به وسایل و دکور داخل خانه تان نگاه کنید، شبیه ده سال پیش هستند؟

آنچه در هیات ها می بینیم نمود بیرونی چیزی است که در داخل خانه ها رخ داده است. یک امر طبیعی. ما بخشی از تغییر سبک زندگی مان را به خیابان برده ایم.

9️⃣ نسل جدید قرائت خود را از دین دارد. جوان ها خود را ملزم به رعایت قواعد نسل قدیم نمی داند. همانطور که نسل قدیم وقتی خواست با #بلندگو مداحی کند، از سوی نسل قدیم تر نکوهش شد که این #بوق_شیطان است و مداحی با آن حرام.

دین پدیده ای شگفت است، می تواند پوسته اش را عوض کند و البته با اقتصاد رابطه عمیقی دارد.

🔟 به شخصه اعتقاد دارم اگر در طول سال مقابل #ظلم سکوت می کنیم و برای ظالمان کف می زنیم، کلاه خودمان را می چسبیم و درد دیگران را «مشکل خودشان می دانیم»، به خفت و خواری تن می دهیم، برای یک منفعت جزئی – نه کیسه زر و مُلک ری- پا روی وجدان و حقیقت می گذاریم، توجیه گر فساد هستیم، «سگ دلامونو خورده» و ... سزاوار نفرین کردن #شمر و #خولی و ابن زیاد و #یزید نیستیم چه رسد به اینکه ادعا کنیم جان فدای آزادمردی مثل امام حسینیم!
#محرم
🖋 @ehsanmohammadi95
بسم الله الرحمن الرحیم

کلّ یوم عاشورا و کلّ ارض کربلا"

عاشورا، مائده بزرگ روح انسان است در تداوم اعصار، تجسم اعلای وجدان بزرگ است در دادگاه روزگار، صلابت شجاعت انسان است در تجلّی گاه ایمان، تجلّی کعبه است در میقات خون.

نهضت حسینی و حادثه جانسوز عاشورا آنچنان بر قلب ها تأثیر گذارده است که هر سال با فرا رسیدن ماه محرم، خون پاک شهیدان عظیم الشان کربلا، در رگ های تاریخ جوششی تازه می یابد و عاشقان دلسوخته را شوریده تر و تشنگان حقیقت را شیفته تر می سازد.

به راستی که عاشورا، فریادهای شورگستر پیامبران را، دوباره در گوشهای سنگین فرود آورد؛ و برای همه اعصار و زمانها، بر فراز قلّه رسالت احیای امر به معروف و نهی از منکر جای گرفت.
دکتر_شریعتی (حسین وارث آدم ص ٢٢١)
حسین ضعیفی که باید بر او گریست نبود ، ما داستان کربلا را از روز تاسوعا میدانیم و عصر عاشورا ختمش میکنیم بعد دیگر نمیدانیم چه شد ، همین طور هستیم تا اربعین آنجا هم شله زردی میدهیم و بعد قضیه دیگر بایگانی‌ست تا سال دیگر و باز همینطور سال دیگر...
داستان کربلا نه از تاسوعا و محرم شروع میشود و نه به عصر عاشورا و اربعین تمام میشود . ما آن را از دوطرف قیچی کردیم و از معنی انداختیم ، اینكه حسین فریاد می‌زند : آیا كسی هست كه مرا یاری كند؟ «هل من ناصر ینصرنی؟» مگر نمیداند كه كسی برای یاری رساندن به او نیست ؟ پس چرا می‌پرسد ؟ این سؤال از فردای تاریخ بشر است و این پرسش از آینده و از همۀ ماست !!
امروز صبح حال و هوای دیگری داشت...! صدای زنگ در به صدا درآمد و دخترکی با چادر مشکی حلیم به دست زیبایی صبح را برایم دوچندان نمود! بعد از صرف صبحانه به نیت عزاداری شهیدان کربلا قدم به بیرون از منزل نهادم! خیابان امام سرکوچه صاحب الزمان (عج) زیبایی دیگری را مشاهده نمودم ، آری جوانان در حال تشکیل دسته سنتی یاحسین واحسین بودند که بعد از اتمام مراسم مسجد سردسته آن را به ریش سفیدان از جمله حاج سید محمد محبی سپردند! اندکی بعد قدم به خیابان جهت طی طریق به سمت میدان انقلاب نهادم ، صحنه های زیبایی یکی پس از دیگری توجهم را جلب مینمود! مردم عزیز فارغ از همه دغدغه های گرانی و... اقدام به پخش نذورات میکردند که جای بسی سپاس دارد که روح و جسم این عزاداری ها را جلوه خوبی میبخشند!
دوباره قدم ها را کمی تند نموده و پایینتر رفتم ، صحنه ای خارق العاده مثل چندین سال قبل دیدم! مسئول مهرانه و همکاران عزیز از جمله استاد علی اوسط محبی مشغول انجام کارهای مهرانه در کیوسک بوده تا کمک خیرین را جمع آوری کنند! با خود تامل نمودم این عزاداری مهرانه یعنی شعار و عمل همزمان! با خود زمزمه میکردم که من فقط دعای شفای مریض را دارم ولی آنانکه در این موسسه زحمت میکشند و آنانی که به این موسسه کمک میکنند عزاداری دو وجهی میکنند هم دعا میکنند و هم عمل...!!
راهم را ادامه دادم ، در مسیر خواهران بزرگوار در صفوف منظم در حال عزیمت به طرف میدان شهر بودند! دسته های عزاداری یکی پس از دیگری به میدان وارد میشد! جمعیت پارسال در میدان به خاطر فصل برداشت محصول کشاورزی حضور نداشت ولی جمعیت خوبی برای عزاداری به توازن مناسب در میادین سطح شهر گرد هم آمده بودند...
مسئله ای که امسال خودش را بیشتر نشان میداد مراعات بیشتر مردم عزیز در نظافت شهر بود! نسبت به سالهای گذشته کمتر ظروف یکبار مصرف و... در زمین مشاهده میشد که بر زیباییهای عزاداری امسال می افزود!
در همین فکر بوده که هیئت ها یکی پس از دیگری وارد میدان میشدند! در یکی از مطالب میخواندم که عزاداری را با جلوه مناسب و به روز باید انجام داد تا توجه نسل جوان جلب شود! آری یکی از هیئت ها با شیوه نوین طبل و... که اسم بخصوصی نیز دارد توجه همگان را به خود جلب کرد، آنگاه فهمیدم نسل جوان چه میخواهد! و چگونه باید با حربه های دشمنان نسبت به دین زده کردن جوانان اقدام نمود!
قدم به سمت دیگر نهادم ، با کمال تعجب مشاهده نمودم یک هیئتی با ۲۱ طبل به خیابان آمده است! هرچقدر میخواستم صدای خوش مداح را بشنوم که چه میخواند ۲۱ طبل گوش خراش اجازه نداد، آیا مردم نذورات خود را جهت خرید و اضافه کردن طبل میدهند؟!
مسئله دیگری که جالب توجه بود این است که وقتی هیئتها به هم میرسند عوض اینکه یکی از آنها به حرمت مداحی برای امام حسین سکوت کند تا صداها به هم نپیچند ، متاسفانه برای صدای غراتر از هم سبقت صوتی میگیرند که اصلا برای عزاداری وجهه خوبی ندارد!
به سمت میدان شهدای گمنام که میرویم شاهد اوج عظمت زیبایی عزاداری و حلقه دسته عزاداری میشویم که نظیر آنرا کمتر در جایی میتوان یافت....!
ای آنان که با نام حسین آرامش میگیرید ، به یاد داشته باشیم که با حسین بودن فقط مختص محرم نیست و هرگونه سکوت در برابر ظلم پیوستن به یزیدیان است....!!!
🍃⚜کرامتی از حضرت رقیه سلام الله علیها

💠بگو نامش را حسين بگذارد ...



طی نامه‌ای در تاريخ دوم جمادی الثانی ۱۴۱۸ هجری قمری دو كرامت به دفتر انتشارات مكتب الحسين سلام الله عليها ارسال نموده و مرقوم داشته‌اند:

روزی وارد حرم حضرت رقيه سلام الله عليها شدم، ديدم جمعی مقابل ضريح مقدس مشغول زيارت خواندن و عزاداری می‌باشند،
و مداحی با اخلاص به نام حاج نيكوئی مشغول روضه خوانی است.

از او شنيدم كه می‌گفت:
خانه‌های اطراف حرم را برای توسعه حرم مطهر خريداری می‌نمودند.

يكی از مالكين كه يهودی يا نصرانی بود، به هيچ وجه حاضر نبود خانه‌ی خود را برای توسعه حرم بفروشد.
خريداران حاضر شدند كه حتی به دو برابر و نيم قيمت خانه را از او بخرند،‌
ولی وی حاضر به فروش نشد!

بعد از مدتی زن صاحب خانه حامله شده و نزديك وضع حمل وی می‌شود.
او را نزد پزشك معالج می‌برند،‌
بعد از معاينه می‌گويد:
بچه و مادر، ‌هر دو در معرض خطر می‌باشند و خانم بايد زير نظر ما باشد،
قبول كردند، ‌تا درد زايمان شروع شد.

صاحب خانه می‌گويد:
همسرم را به بيمارستان بردم و خودم برگشتم و آمدم درب حرم حضرت رقيه سلام الله عليها و به ايشان متوسل شدم و گفتم:
اگر همسر و فرزندم را نجات دادی و شفای آنان را از خدا خواستی و گرفتی خانه‌ام را به تو تقديم می‌كنم.
مدتی مشغول توسل بودم،
‌بعد به بيمارستان رفتم و ديدم همسرم روی تخت نشسته و بچه در بغلش سالم است.

همسرم گفت: كجا رفتی؟
گفتم رفتم جايی كاری داشتم.
گفت: نه، ‌رفتی متوسل به دختر امام حسين علیه‌السلام شدی!‌
گفتم از كجا می‌دانی؟

زن جواب داد: من،‌ در همان حال زايمان كه از شدت درد گاهی بيهوش می‌شدم،‌
ديدم دختر بچه‌ای وارد اطاق بيمارستان شد و به من گفت: ناراحت نباش، ما سلامتی تو و بچه‌ات را از خدا خواستيم،
فرزند شما هم پسر است،‌
سلام مرا به شوهرت برسان و بگو نامش را حسين بگذارد!‌
گفتم: شما كی هستيد؟
گفت: من رقيه دختر امام حسين علیه‌السلام هستم.

بعد از روضه خوانی از مداح مذكور سوال كردم اين داستان را از كه نقل می‌كنی؟
در جواب گفت: از خادم حرم حضرت رقيه سلام الله علیها نقل می‌كنم، كه خود از اهل تسنن می‌باشد و افتخار خدمتگزاری در حرم نازدانه امام حسين علیه‌السلام را دارد و پدرش نيز از خادمين حرم حضرت رقيه سلام الله عليها بوده است.
اثرات مثبت شرکت در عزاداری سید الشهدا علیه السلام بر سلامت روان:

دکتر سید علی مرعشی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در مصاحبه ای که با ایرنا داشت، در پاسخ به این سؤال که "آیا این ادعا که شرکت در عزاداری محرم افراد را افسرده می کند آیا مبنایی از صحت دارد یا خیر؟" چنین گفت: در پژوهشی که در این زمینه انجام دادیم به افرادی که در آیین عزای امام حسین (ع) شرکت می کردند و کسانی که شرکت نمی‌کردند (به عنوان گروه شاهد) پیش از شروع دهه اول محرم پرسشنامه افسردگی 'بک' داده شد و پس از پایان دهه اول محرم دوباره هر دو گروه مورد آزمون قرار گرفتند (پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون).

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در ادامه بیان کرد: بر اساس نتایج این پژوهش، مقایسه میانگین نمره افسردگی 2 گروه در تحلیل واریانس، در میان شرکت‌کنندگان، کسانی که افسردگی نداشتند پس از عزاداری هم افسرده نشدند، و نمره افسردگی افراد افسرده پس از شرکت در آیین عزای امام حسین (ع) کاهش‌ یافته و میانگین آن به زیر حد طبیعی رسیده بود.

وی گفت: بنابراین فرض افسرده شدن به دلیل شرکت در عزاداری محرم رد، و بلکه خلاف آن تایید شد به این معنی که شرکت در عزاداری محرم برای سلامت روانی مفید است و سبب کاهش افسردگی یا بهبود آن می‌شود.

مرعشی بیان کرد: اما چگونه شرکت در یک جلسه غم انگیز باعث کاهش افسردگی می شود؟ این جلسات چه فرقی با بقیه جلسات غم‌انگیز دارند؟

این پزشک و متخصص روانشناسی با اشاره به 6 مکانیزم پیشنهادی بر اساس مکانیزم های مورد قبول در مکاتب روانشناسی عرفی بیان کرد: از جمله این مکانیزم ها این است که افراد، برون ریزی یا تخلیه هیجانی می کنند و این باعث می شود هیجانات منفی باقیمانده تقلیل یابد. همچنین اگر کسی احساس گناه حل‌نشده‌ای دارد، ممکن است گرایش به افسردگی پیدا کند اما با شرکت در عزاداری و امید به رحمت خدا، این امید احساس گناه را تا حدی خنثی و افسردگی را برطرف می کند.

مرعشی افزود: یکی از دلایل افسردگی احساس تنهایی است؛ شرکت در آیین عزاداری امام حسین (ع) همراه با خیل عظیمی از افراد باعث می شود فرد خودش را تنها نبیند و خود را عضو یک گروه منسجم بزرگی بنام گروه عزاداران امام حسین(ع) تلقی کند و به این ترتیب احساس حمایت اجتماعی می کند.

همچنین از دیگر مکانیزم های پیشنهادی این است که ضعف سرمایه‌های معنوی سبب افزایش آسیب‌پذیری روانی از جمله استعداد افسردگی می‌شود؛ در عزاداری سیدالشهدا (ع)، حجم بالایی از سرمایه‌های معنوی قابل اکتساب است.

وی بیان کرد: افراد افسرده یا در معرض ابتلا به افسردگی، در آیین عزاداری حسینی این فرصت را می‌یابند تا مصایب خود را با مصایب امامشان که او را از خود بهتر می‌دانند مقایسه کرده و از دیدگاه شناختی بزرگ‌نمایی مصایب خود را متوقف کنند. آن‌ها در این روند متوجه می‌شوند که عزیزتر از آنها در درگاه خداوند تعالی مشکلات بزرگتری داشته است و این تحمل مشکلات را برای عزاداران آسان می‌کند.

این پزشک و متخصص روانشناسی با بیان اینکه یکی از دلایل افسردگی احساس پوچی، بی‌هدفی و بی معنایی است ادامه داد: در آیین سوگواری سیدالشهدا (ع)، فرد این فرصت را می‌یابد تا همسو با ایشان زندگی پرمعناتر و هدفمندتری را شروع کند و به این ترتیب از افسردگی فاصله می‌گیرد.

نتایج پژوهش مذکور در مجله دستاوردهای روانشناختی دانشگاه شهید چمران اهواز دوره چهارم شماره یک سال 1392 چاپ و منتشر شده است.
☘🌺
@naghsheravan
✅ کتابخانه امام حسین عليه السلام

کانال کتابخانهء تخصصی امام حسین عليه السلام، از سری کانالهای وابسته به مؤسسهء اطلاع رسانی و پژوهشی بساتین
https://t.me/ihlib
http://ihlib.ir
شهدای کربلا از اصحاب پیامبر(ص) شهدای کربلا از یاران امام علی(ع) شهدای کربلا از اهل‌بیت امام حسین(ع) شهدای کربلا از یاران امام حسین(ع)
اَنَس بن حارث ابو ثُمامه عمرو بن عبد اللّه صائِدى على اکبر(ع) ابراهیم بن حُصَین اسدى
عبد الرحمان بن عبد ربّه انصارى حبیب بن مُظاهر اسدى عبد اللّه (على اصغر) برادرزاده حُذَیفة بن اَسید غِفارى
  زاهر، غلام عمرو بن حَمِق عبد اللّه بن على ابو هَیّاج
  عمّار بن ابى سلامه دالانى  عثمان بن على اَدهَم بن امیّه
  سعد بن حارث خُزاعى، غلام امیر مؤمنان(ع)جعفر بن على انیس بن مَعقِل اَصبَحى
  عبد اللّه بن عُمَیر کَلْبى عبّاس بن على بُرَیر بن خُضَیر
  کَردوس بن زهیر ابو بکر بن على بشیر بن عمرو حَضرَمى
  نافِع بن هلال جملى محمّد بن على جابر بن حَجّاج
    ابو بکر بن حسن جَبَلة بن على شیبانى
    عبد اللّه بن حسن جُنَادة بن حارث
    قاسم بن حسن جُندَب بن حجیر
    جعفر بن عقیل جون ، غلام ابو ذر
    عبد الرحمان بن عقیل جوین بن مالک
    عبد اللّه بن عقیل حارث بن اِمرؤ القیس
    محمّد بن ابى سعید بن عقیل حارث بن نَبهان
    عبد اللّه بن مسلم بن عقیل غلام حمزة بن عبد المطّلب
    محمّد بن عبد اللّه بن جعفر حتوف بن حارث
    عون بن عبد اللّه بن جعفر حَجّاج بن زید
    * ابراهیم بن على حَجّاج بن مَسروق
    * عبّاس اصغر بن على حُرّ بن یزید ریاحى
    * جعفر بن على حلّاس بن عمرو 
    * عبد اللّه اکبر بن على نُعمان بن عمرو
    * عبد اللّه اصغر بن على حَنظَلة بن اسعد 
    * عبید اللّه بن على رافع ، هم پیمان بنى شنده
    * عمر بن على رُمَیث بن عمرو
    * عتیق بن على زُهَیر بن بِشْر خَثعَمى 
    * قاسم بن على زُهَیر بن سلیم اَزْدى
    * بشر بن حسن زُهَیر بن قَین بَجَلى
    * عمر بن حسن زید بن مَعقِل
    * ابو بکر بن حسین سالم، هم پیمان ابن مدنیّه
    * ابو بکر بن قاسم بن حسین سعد بن حنظله تمیمى
    * ابراهیم بن حسین سعید بن عبد اللّه حنفى
    * جعفر بن حسین سعید بن کَردَم
    * حمزة بن حسین سلیمان، غلام امام حسین
    * زید بن حسین سلیمان بن ربیعه
    * قاسم بن حسین سوّار بن ابى حِمیَر
    * محمّد بن حسین سُوَید بن عمرو بن ابى مُطاع
    * عمر بن حسین سیف بن حارث جابرى
    * محمّد بن عقیل شَبیب بن عبد اللّه نَهشَلى
    * محمّد بن عبد اللّه بن عقیل سیف بن مالک
    * حمزة بن عقیل ضَرغامة بن مالک 
    * على بن عقیل شوذَب، هم پیمان بنى شاکر
    * عَون بن عقیل ضُباب بن عامر
    * جعفر بن محمّد بن عقیل عابِس بن ابى شَبیب شاکرى
    * ابو سعید بن عقیل عامر بن مسلم
    * ابراهیم بن مسلم بن عقیل سالم، غلام عامر بن مسلم
    * محمّد بن مسلم بن عقیل عباد بن ابى مهاجر
    * عبد الرحمان بن مسلم بن عقیل عبد الرحمان بن عبد اللّه اَرحَبى (یَزَنى)
    * عبید اللّه بن مسلم بن عقیل عبد اللّه بن قیس غِفارى
    * ابو عبد اللّه بن مسلم بن عقیل عبد الرحمان بن قیس غِفارى
    * على بن مسلم بن عقیل عُقْبة بن صَلت
    * ابراهیم بن جعفر عمّار بن حسّان طایى
    * ابو بکر بن عبد اللّه بن جعفر عمران بن کعب
    * عون اصغر بن عبد اللّه بن جعفر عمر بن اَحدوث حَضرَمى
    * حسین بن عبد اللّه بن جعفر عمر بن خالد صَیداوى
    * عبید اللّه بن عبد اللّه بن جعفر سعد، غلام عمر بن خالد صَیداوى
    * عون بن جعفر بن جعفر عمرو بن خالد اَزْدى
    * محمّد بن جعفر خالد بن عمرو اَزْدى
    * محمّد بن عبّاس عمرو بن ضَبیعه
    * احمد بن محمّد هاشمى عمرو بن عبد اللّه جُندَعى
      عمرو بن قَرَظَه انصارى
      غلام ترک
      قارِب، غلام امام حسین
      قاسم بن حبیب اَزْدى
      قَعنَب بن عمرو نَمِرى
      کِنانة بن عتیق
      مالک بن عبد بن سَریع جابرى
      مُجَمِّع بن زیاد
      مُجَمّع بن عبد اللّه عائِذى
      پسر مُجَمّع بن عبد اللّه عائذى
      مسعود بن حَجّاج
      عبد الرحمان بن مسعود
      مُسلم بن عَوسَجه اسدى
      مسلم(/ اَسلَم) بن کثیر
      مُنجِح ، غلام امام حسین
      نَعیم بن عَجْلان
      هَفهاف بن مُهَنَّد راسِبى
      هَمّام بن سَلَمه قانِصى (قایضى)
      وَهْب بن وهب
      یحیى بن سلیم مازِنى 
      ابو شعشعا، یزید بن زیاد بن مُهاصِر 
      یزید بن نَبیط عبدى
      و فرزندش عبد اللّه بن نَبیط عبدى
      و فرزند دیگرش عبید اللّه بن نَبیط عبدى
نام‌هایی که با علامت ستاره (*) مشخص شده‌اند، تنها در منابع نادر ذکر شده‌اند.
گزارش هاى تاریخى در مورد تعداد یاران امام(علیه السلام) در روز عاشورا نیز یک گونه نیست که ذیلاً ملاحظه مى شود:

1 ـ مشهورترین و پرگوینده ترین قول، 72 نفر است. ابومخنف به نقل از ضحّاک بن عبدالله مشرقى، یاران امام حسین(علیه السلام) را 72 نفر (32 نفر سواره و 40 پیاده) نوشته است.47

2 ـ گزارش حصین بن عبدالرحمن از سعد بن عبیده که سپاه امام(علیه السلام) را نزدیک به 100 نفر دانسته است.48

3 ـ طبرى از ابومخنف از قول زید بن على، یاران امام(علیه السلام) را 300 نفر نوشته است.49

4 ـ قاضى نعمان مغربى، کم تر از 70 نفر را نیز گفته است.50

5 ـ مسعودى نویسنده کتاب اثبات الوصیه 61 نفر نوشته است.51

6 ـ خوارزمى (بنابر روایتى) 114 نفر نوشته است.52

7 ـ سبط ابن جوزى، 145 نفر (45 نفر سواره و 100 نفر پیاده) نوشته است.53

8 ـ ابن حجر هیتمى (م 974 ق)، بیش از 80 نفر (هشتاد و چند نفر) نوشته است.54

گزارش 72 نفر به اعتبار قدمت و اعتبار منابع و نیز کثرت ناقلان آن، قابل اعتماد و پذیرش است.
ب) آمار کشته ها

بسیارى از منابع، تعداد کشته هاى سپاه دشمن را 88 نفر (به جز مجروحان) نوشته اند.64 اما این آمار نادرست به نظر مى رسد، زیرا:

اولا: طبق برخى گزارش ها، تعداد کشته هاى دشمن حتى به دست برخى از یاران امام(علیه السلام) بسیار بیش از این تعداد بوده است. شیخ صدوق (م 381 ق) و به پیروى از او، محمد بن فتّال نیشابورى (م 508 ق) تعداد کشته هاى دشمن را توسط برخى از اصحاب امام(علیه السلام)، چنین نوشته اند: حرّ بن یزید: 18 نفر، زهیر بن قین: 19 نفر، حبیب بن مظاهر: 31 نفر، عبدالله بن ابى عروه غِفارى: 20 نفر، بُریر بن خُضَیر: 30 نفر، مالک بن انس کاهلى: 18 نفر، (یزید بن) زیاد بن مهاصر کندى (ابوالشعثاء): 9 نفر،65وَهْب بن وَهْب (یا عبدالله بن عمیر کلبى) : 7 (یا 8) نفر، (نافع بن) هلال بن حجاج: 13 نفر،66 عبدالله بن مسلم بن عقیل: 3 نفر، على اصغر67 (اکبر)(علیه السلام): 54 نفر، قاسم بن الحسن(علیهما السلام): 3 نفر.68چنان که ملاحظه مى شود طبق این گزارش، تعداد کشته هاى دشمن توسط برخى از سپاهیان امام(علیه السلام)، 225 (یا 226)69 نفر است; یعنى بیش از دو برابر و نیم عدد 88 نفر.

ابن شهرآشوب، آمار کشته هاى دشمن را بیش از آمار شیخ صدوق نوشته است. براى نمونه، او تعداد کشته شدگان توسط افراد نام برده را چنین گزارش کرده است: حُرّ بیش از 40 نفر، حبیب بن مظاهر 62 نفر، زهیر بن قین 120 نفر، حجاج بن مسروق 25 نفر، عون بن عبدالله بن جعفر 21 نفر، على اکبر 70 نفر و عبدالله بن مسلم بن عقیل 98 نفر.70

اگرچه ممکن است پذیرش برخى از این آمار با توجه به مدت زمان نبرد در روز عاشورا به نظر مشکل برسد، اما ارقام یاد شده در مجموع، حاکى از آن است که تعداد کشته هاى دشمن، بسیار بیش از 88 نفر بوده است. به نظر مى رسد شرایط حاکم بر عصر نگارش این گزارش ها، بیش از این به مورخان اجازه نمى داده که آمار فزون ترى از کشته هاى لشکر عمر سعد ارائه کنند.

ثانیاً: با توجه به شجاعت و استقبال یاران امام(علیه السلام) و بهویژه بنى هاشم از شهادت و پیشى گرفتن آنان از یکدیگر در جان نثارى در راه هدف مقدس پیشواى شان، آن چنان نمود و بروز داشته است که حتى برخى از افراد سپاه دشمن را به اعتراف واداشته است.

ابن ابى الحدید از قول یکى از افراد دشمن که در کربلا حضور داشته است، در پاسخ یکى از معترضان که چرا با حسین(علیه السلام) جنگید؟ در توصیف شجاعت یاران امام(علیه السلام) مى گوید: گروهى بر ما قیام کردند که دست هاى شان بر قبضه هاى شمشیرشان بود و همچون شیران شرزه از چپ و راست، سواران شجاع را از پا درمى آوردند و خویشتن را به کام مرگ افکنده بودند، نه امان مى پذیرفتند و نه رغبتى به مال داشتند و هیچ چیز نمى توانست میان آنان و وارد شدن در دام مرگ یا چیرگى بر ملک، مانع و حایل شود و اگر اندکى دست برمى داشتیم، با تمام جان، لشکر را نابود مى کردند. [با این حال ]اى بى مادر! ما چه کار مى توانستیم انجام دهیم.71

افزون بر این، در خصوص شجاعت على اکبر نقل شده است که آن قدر از سپاه دشمن را کشت که فریاد اعتراض آمیز دشمن بلند شد.72 از این رو گزارش 88 نفر و نیز سخن زَحْر بن قیس به یزید که حاکى از کشتن امام(علیه السلام) و یارانش در مدت کوتاهى (به اندازه کشتن یک شتر یا خواب قیلوله) بود، نادرست و بلوف براى خوشامد یزید بوده است.