کتیبۀ #سبیل #ام_عباس در #قاهره

Hattat #abdullah_zühdi efendinin #kahire deki ümıabbas sebilin #celi_sülüs kitabesi

#کتابات سبیل أم عباس فی قاهرة بخط الثلث الجلی للخطاط عبدالله بک الزهدی

از زمانی که مصر به تصرف سلطان یاووز سلیم درآمد، تبدیل به یکی از ایالات حکومت عثمانی شد و فرهنگ تُرکی و عثمانی را نیز پذیرفت. حاکمان مصر همواره از سوی خلیفۀ عثمانی تعیین و از باب عالی (استانبول) اعزام می‌گردیدند. این حکام علاوه بر اجرای منویات سیاسی و مذهبی سلطان عثمانی، به تقلید از وی، اقدام به ساخت مساجد و مدارس و بناهای عام‌المنفعه می‌کردند. شیوۀ #معماری_عثمانی را هنوز هم می‌توان در بناهای باقیمانده از آن دوران دید. یکی از این آثار که تا امروز نیز محفوظ مانده، #سبیل_ام_عباس است. "سَبیل" در اصطلاح شرعی و فقهی، موقوفه‌ای است که فی سبیل الله برای استفادۀ عموم مسلمین ایجاد می‌شود. اما اُمّ عباس کیست؟
"عباس حلمی پاشا" یا "عباس دوم" (زادهٔ ۱۴ ژوئیه ۱۸۷۴ - درگذشتهٔ ۱۹ دسامبر ۱۹۴۴) پسر توفیق پاشا و آخرین #خدیو مصر بین سال‌های ۱۸۹۲ تا ۱۹۱۴ میلادی بود. #خدیو عنوان حاکمان سلسلۀ خدیوی بود که ماهیتی نیمه‌مستقل داشت. مادر عباس حلمی پاشا به تقلید از سَبیل‌های بناشده توسط خاندان عثمانی در استانبول، اقدام به ساخت چشمه‌ای در #قاهره نمود که کتیبۀ آن را #عبدالله_زهدی_افندی نوشته است. این کتیبه حاوی چهار بیت شعر تُرکی عثمانی است که به خط #ثلث_جلی و بر روی سنگ به شکل برجسته حکاکی و بر بالای این چشمه نصب شده و هم‌اکنون نیز مرمت و بر جای خود باقی است.
چند سال پیش یکی از دوستان، با دیدن واژۀ "حضرت عباس" در ابتدای مصرع نخست کتیبه و بدون توجه به متن و معنی اشعار، این سَبیل را به حضرت ام‌البنین مادر حضرت اباالفضل العباس علیه‌السلام نسبت داده بود که صد البته خطای فاحشی است!
برای مطالعۀ شرح حال و آثار #عبدالله_زهدی_افندی به کتاب #خوشنویسان_استانبول مراجعه فرمایید.

#هنر_اسلامی #فن_الإسلامی #خوشنویسی #کالیگرافی #مصر #قاهره #عثمانی
#islamicart #islamsanatı #hatsanatı #hattat #mısır #kitabe

لامپ 💡
روشنایی

The Met: Islamic Art
Lamp, 2nd–7th century https://t.co/vejqF1td6H
tweet

°
قدیمی ترین کاغذهای ابری حال حاضر جهان
دو برگ کاغذ می باشد که
یک برگ آن از دو رو (تصویر سمت راست پست بعد )
و برگ دیگر تنها از یک رو ابری شده و روی دیگر آن یادداشتی نوشته شده است.
(تصویر سمت چپ پست بعد )

این ابریها در اواخر دوره #تیموری (۹۱۱-۷۷۱ ه‍.ق./1370-1506 میلادی) در ایران ساخته شده و به عنوان پیشکش به خدمت سلطان غیاث الدین خلجی از سلاطین ماندوی هند، به سال ۹۰۱ ه‍.ق. / 1496 میلادی داخل کتابخانه شاهی شده است.
این جفت کاغذ ابری هم اکنون در مجموعه کرونوس در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری میشود که تصاویر آن را در پست بعد میبینید.

این دو برگ کاغذ ابری از چند جهت حائز اهمیت بسیار است:
☁ قدیمی ترین نسخه ابری موجود در دنیاست.
☁ قدیمی ترین اثری است که مؤید اطلاق واژه "ابری" به این نوع کاغذ و به تبع آن "ابری سازی" به هنر ابری کردن کاغذ است.
.
☁بدیهی است ابداع ابری سازی به قبل از سال ۹۰۱ ه‍.ق. برمیگردد و تا این سال ایرانیان به چنان مهارتی در انجام ابریسازی دست یافته بودند و کاغذ ابری از چنان ارزش و جذابیتی برخوردار بود که آن را به عنوان تحفه به پادشاه کشور همسایه پیشکش میکردند.
☁به استناد رقم موجود، پیدایش این هنر به قرن نهم ه‍.ق. یعنی عصر تیموری (و نه صفویه ۱۱۳۵-۹۰۷ ق) دلالت دارد،
هرچند بیشتر آثار ابری موجود مربوط به عصر صفویه است.
.
.
✏متن یادداشت نوشته شده در گوشه یکی از ورقها :
✏ الف
✏یادداشت (:) این ابریهائی نادره
از تحفه جات ایران بخدمت حضرت خلافت پناه ظل الهی سلطان غیاث الدین خلجی خلد الله ملکه
در ماندو (،) آمده بود یکم ذالحجه سنه ۹۰۱ هجری قمری داخل کتب خانه شاهی شد .
.
☁This is the very first example of the use of the word "Abri" obviously very friend to a marbled paper in a Persian text.

#persianpapermarbling #iran #persia #talik #the_history_of_paper_marbling #jake_benson #kronos_collections #901hijri #1496AD #mirtaher #abdollah_morvarid #mir_ali_hiravi #islamicart #theoldestmarbledpaper #timurid #note_these_rare_Abri_papers
#کاغذ_ابری #کاغذابری #تاریخچه_کاغذابری #کلکسیون_کرونوس #ابری_ایرانی #1496میلادی #میرطاهر #غیاث_الدین_خلجی #عبدالله_مروارید #یکم_ذالحجه_۹۰۱_هجری_قمری #یادداشت_این_ابریهائی_نادره #قدیمیترین_کاغذابری

@persian_marbling

The Met: Islamic Art
Papyrus Fragment, 8th–10th century https://t.co/xpHjg6kEfq
tweet