مكتبة المجلسي ودارالتراث

کلمه فارسی «اشْكَنْبَ‏ دَرْدْ؟» در حدیث رسول (ص)

روایت زیر که ابن ماجه نقل کرده، می گوید، در سفر تابستانی همراه رسول خدا رفتیم. من نماز خواندم و نشستم. حضرت به من نگاه کرده فرمود: اشکنب درد؟ گفتم: بلی یا رسول الله. فرمود: برخیز و نماز بگزار که در نماز، شفا هست. در توضیحی بعدی آمده است که اشکنب درد ، به فارسی، به معنای شکم درد است.

حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُسَافِرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا السَّرِيُّ بْنُ‏ مِسْكِينٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا ذَوَّادُ بْنُ عُلْبَةَ، عَنْ لَيْثٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ؛ قَالَ: هَجَّرَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ فَهَجَّرْتُ، فَصَلَّيْتُ ثُمَّ جَلَسْتُ فَالْتَفَتَ إِلَيَّ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ فَقَالَ: «اشْكَنْبَ‏ دَرْدْ؟» قُلْتُ: نَعَمْ. يَا رَسُولَ اللَّهِ! قَالَ: «قُمْ فَصَلِّ، فَإِنَّ فِي الصَّلَاةِ شِفَاءً».حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ الْقَطَّانُ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَصْرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو سَلَمَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا ذَوَّادُ بْنُ عُلْبَةَ، فَذَكَرَ: نَحْوَهُ، وَ قَالَ فِيهِ: اشْكَنْبَ دَرْدْ. يَعْنِي تَشْتَكِي بَطْنَكَ، بِالْفَارِسِيَّةِ.

(سنن ابن ماجه: 5/130)

@persiangulfstudies
@linguiran???

امروز با روایتی مواجه شدم که حضرت رضا(ع)حدیثی قدسی را درباره تفسیر به رای و سپس قیاس بیان می فرماید:
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنِ اَلرَّيَّانِ بْنِ اَلصَّلْتِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ : مَا آمَنَ بِي مَنْ فَسَّرَ بِرَأْيِهِ كَلاَمِي وَ مَا عَرَفَنِي مَنْ شَبَّهَنِي بِخَلْقِي وَ مَا عَلَى دِينِي مَنِ اِسْتَعْمَلَ اَلْقِيَاسَ فِي دِينِي .(ابن بابویه،التوحید،68؛ همو،عیون اخبار الرضا،ج1، 107)
اما سوال مهمی که در این زمینه وجود دارد و موجب می شود که در روایت مذکور قدری بیشتر تامل کنیم آن است که به لحاظ تاریخی،مساله قیاس و همچنین گفتمان آن در عصر پیامبر(ص)مطرح نبوده است.پس مخاطبان چه برداشتی از لفظ "قیاس" که سازوکار آن هنوز شکل نیافته بود می توانستند داشته باشند؟
نکته قابل توجه شباهت غیرقابل انکار این روایت با سایر اخباریست که از جانب مخالفان جریان هشام بن حکم در آن عصر بیان شده است و ان شاءالله در یادداشت های بعدی یا مقاله ای جداگانه به تفصیل آنها را بیان خواهم کرد.
به هرحال نکاتی از این قبیل بیش از پیش ضرورت تامل مضاعف در این روایات را نمایان می سازد.
تمدن
@fiqh_osoul

کلمه فارسی «اشکنب درد» در حدیث رسول (ص)
روایت زیر که ابن ماجه نقل کرده، از قول ابوهریره است. می گوید، در سفر تابستانی همراه رسول خدا رفتیم. من نماز خواندم و نشستم. حضرت به من نگاه کرده فرمود: اشکنب درد؟ گفتم: بلی یا رسول الله. فرمود: برخیز و نماز بگزار که در نماز، شفا هست. در توضیحی بعدی آمده است که اشکنب درد ، به فارسی، به معنای شکم درد است.
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُسَافِرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا السَّرِيُّ بْنُ‏ مِسْكِينٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا ذَوَّادُ بْنُ عُلْبَةَ، عَنْ لَيْثٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ؛ قَالَ: هَجَّرَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ فَهَجَّرْتُ، فَصَلَّيْتُ ثُمَّ جَلَسْتُ فَالْتَفَتَ إِلَيَّ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ فَقَالَ: «اشْكَنْبَ‏ دَرْدْ؟» قُلْتُ: نَعَمْ. يَا رَسُولَ اللَّهِ! قَالَ: «قُمْ فَصَلِّ، فَإِنَّ فِي الصَّلَاةِ شِفَاءً».حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ الْقَطَّانُ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَصْرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو سَلَمَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا ذَوَّادُ بْنُ عُلْبَةَ، فَذَكَرَ: نَحْوَهُ، وَ قَالَ فِيهِ: اشْكَنْبَ دَرْدْ. يَعْنِي تَشْتَكِي بَطْنَكَ، بِالْفَارِسِيَّةِ. (سنن ابن ماجه: 5/130)
@jafarian1964

کتاب المشاعر
نویسنده: ملاصدرا
مترجم: بدیع الملک میرزا عمادالدوله
ترجمه، مقدمه و تعلیقات فرانسوی: هانری کربن

«مشاعر» از آثار ماندگار و عمیق، صدرالمتالهین شیرازی است که در آن، مباحث«وجود» به بهترین وجه، مطرح شده است.
کتاب در سه بخش عربی، فارسی و فرانسوی ارائه شده است.
رساله المشاعر مشتمل است برمباحث مهم وجود مثل تحقیق در مفهوم وجود و احکام آن، اثبات و تحقق خارجی و احوال و شئون مربوط به وجود که ملاصدرا این مباحث را در ضمن چند شعر تحقیق کرده است که شامل: بیان بی‌نیازی وجود از تعریف، بیان کیفیت شمول وجود،اصالت وجود، بیان اتصاف ماهیت به وجود، بیان تمییز افراد وجود، در اثبات وجود حق تعالی، صفات حق‌تعالی و... است.
@litera9

.
📢 فضیلت زیارت امام حسین علیه السلام، حتی با خوف و وحشت

▪️حَدَّثَنِي أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ رَحِمَهُمُ اللَّهُ جَمِيعاً عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيِّ عَنْ مُوسَى بْنِ عُمَرَ عَنْ حَسَّانَ الْبَصْرِيِّ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (عليه السلام) قَالَ قَالَ لِي يَا مُعَاوِيَةُ لَا تَدَعْ زِيَارَةَ قَبْرِ الْحُسَيْنِ (عليه السلام) لِخَوْفٍ فَإِنَّ مَنْ تَرَكَ زِيَارَتَهُ رَأَى مِنَ الْحَسْرَةِ مَا يَتَمَنَّى أَنَّ قَبْرَهُ كَانَ عِنْدَهُ أَ مَا تُحِبُّ أَنْ يَرَى اللَّهُ شَخْصَكَ وَ سَوَادَكَ فِيمَنْ يَدْعُو لَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صلي الله عليه و آله) وَ عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ وَ الْأَئِمَّةُ .

✍🏻 معاوية بن وهب گوید:
حضرت امام صادق عليه السّلام به من فرمودند: اى معاويه بخاطر ترس و وحشت زيارت قبر حسين عليه السّلام را ترك مكن، زيرا كسى كه زيارت آن حضرت را ترك كند چنان حسرتى بخورد كه آرزو نمايد قبر آن حضرت نزد او باشد و بتواند زياد به زيارتش برود. آيا دوست ندارى كه خدا تو را در زمره كسانى ببيند كه حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله و حضرات على و فاطمه و ائمه عليهم السّلام در حقشان دعاء فرموده اند؟

📓 کامل الزیارات ، باب ٤٠ ، حدیث ۱ .

@varesoon

🔸تحریفی عجیب در «معالی السبطین»

🔹برخی از فقهای معاصر در پاسخ به این سوال که: «آيا اعتقاد به وجود مقدس حضرت رقيه جزء باورها و اعتقادات خاص شيعيان است و يا در منابع اهل سنت نيز مى توان مصادرى يافت كه گويا و معترف به وجود حضرت رقيه باشند؟» مرقوم فرموده اند:

🔸عبدالوهاب فرزند احمد شافعى مصرى (متوفى در سال 972) در كتابش «المنن: باب دهم» درباره مرقد رقيه (س) چنين گفته است: اين خانه، بقعه اى است در دمشق كه بوسيله آل پيامبر (ص) و رقيه شهيده، دختر حسين (ع) شرف پيدا كرده است.

🔹واقعیت این است که فقیه بزرگوار معاصر هیچ گاه کتاب «المنن» را ندیده، و این مطلب را بر اساس اعتماد به کتاب «معالی السبطین» شیخ مهدی مازندرانی بیان کرده است.

🔸اما با مراجعه به نسخه کتاب «المنن» معلوم می شود که در آن از رقیة بنت امیرالمؤمنین (ع) و مزار او در مصر یاد شده است نه رقیه مدفون در دمشق، و صاحب «معالی السبطین» به عمد یا سهو مطلب «المنن» را تحریف و آن را به صورت رقیة بنت الحسین گزارش، و مصر را به دمشق تبدیل کرده است.

@bazmeghodsian

علامه سید جعفر مرتضی معتقد است که روایات و تواریخ مربوط به دختر خردسال امام حسین (ع) معتبر نبوده و قبری که در شام است، از آن رقیه دختر امیرالمومنین (ع) می‌باشد.

ایشان در جلد ۴ سیره الحسین فی الحدیث و التاریخ بحث کرده است و نتیجه بحثش در جهت نفی است‌.

حتی در این کتاب از آیة الله العظمی بروجردی هم نقل کرده که ایشان قبر منسوب به رقیه را معتبر نمی دانستند لذا اجازه ندادند ضریحی را که برای قبر رقیه ساخته بودند به قم بیاورند مبادا مردم گمان کنند که ایشان انتساب مزار مشهور به رقیه را صحیح می دانند.

سیرة الحسین (ع) ج 4 صفحات ۶۳ تا ۸۵، الباب الخامس.

اما با توجه به نسخ خطی کهن «کامل بهائی» و اعتماد بر آن به عنوان تنها منبع قابل توجه قصه خرابه شام، می توان گفت که قبر موجود در شام به دختربچه ای از اصحاب حضرت سید الشهداء (ع) یا در خوش بینانه ترین وضع متعلق به دختربچه ای از علویات است، اما تعلق آن به رقیة بنت امیرالمؤمنین (ع) دلیلی ندارد. فلیصحّح.

@bazmeghodsian

🔸علامه سید جعفر مرتضی عاملی در کتاب خود نقل کرده که آیة الله العظمی بروجردی هم قبر منسوب به رقیه را معتبر نمی دانستند لذا اجازه ندادند ضریحی را که برای قبر رقیه ساخته بودند به قم بیاورند مبادا مردم گمان کنند که ایشان انتساب مزار مشهور به رقیه را صحیح می دانند.

🔹علامه سید جعفر مرتضی وجود دختری بنام رقیه برای امام حسین (ع) را مردود می داند؛ اما بخاطر دسترسی نداشتن به نسخ خطی کامل بهائی معتقد بوده که مدفون در شام دختر امیرالمؤمنین (ع) است، ولی ما با توجه به نسخ خطی کهن «کامل بهائی» ثابت کردیم که قبر موجود در شام به دختربچه ای از اصحاب حضرت سید الشهداء (ع) یا نهایتا متعلق به دختربچه ای از علویات است، و تعلق آن به رقیة بنت امیرالمؤمنین (ع) هم دلیلی ندارد.

@bazmeghodsian

🔸تحریفی عجیب در «معالی السبطین»

🔹برخی از فقهای معاصر در پاسخ به این سوال که: «آيا اعتقاد به وجود مقدس حضرت رقيه جزء باورها و اعتقادات خاص شيعيان است و يا در منابع اهل سنت نيز مى توان مصادرى يافت كه گويا و معترف به وجود حضرت رقيه باشند؟» مرقوم فرموده اند:

🔸عبدالوهاب فرزند احمد شافعى مصرى (متوفى در سال 972) در كتابش «المنن: باب دهم» درباره مرقد رقيه (س) چنين گفته است: اين خانه، بقعه اى است در دمشق كه بوسيله آل پيامبر (ص) و رقيه شهيده، دختر حسين (ع) شرف پيدا كرده است.

🔹واقعیت این است که فقیه بزرگوار معاصر هیچ گاه کتاب «المنن» را ندیده، و این مطلب را بر اساس اعتماد به کتاب «معالی السبطین» شیخ مهدی مازندرانی بیان کرده است.

🔸اما با مراجعه به نسخه کتاب «المنن» معلوم می شود که در آن از رقیة بنت امیرالمؤمنین (ع) و مزار او در مصر یاد شده است نه رقیه مدفون در دمشق، و صاحب «معالی السبطین» به عمد یا سهو مطلب «المنن» را تحریف و آن را به صورت رقیة بنت الحسین گزارش، و مصر را به دمشق تبدیل کرده است.

@bazmeghodsian

علامه سید جعفر مرتضی معتقد است که روایات و تواریخ مربوط به دختر خردسال امام حسین (ع) معتبر نبوده و قبری که در شام است، از آن رقیه دختر امیرالمومنین (ع) می‌باشد.

ایشان در جلد ۴ «سیرة الحسین (ع) فی الحدیث و التاریخ» بحث کرده است و نتیجه بحثش در جهت نفی است‌.

حتی در این کتاب از آیة الله العظمی بروجردی هم نقل کرده که ایشان قبر منسوب به رقیه را معتبر نمی دانستند لذا اجازه ندادند ضریحی را که برای قبر رقیه ساخته بودند به قم بیاورند مبادا مردم گمان کنند که ایشان انتساب مزار مشهور به رقیه را صحیح می دانند.

سیرة الحسین (ع) ج 4 صفحات ۶۳ تا ۸۵، الباب الخامس.

اما با توجه به نسخ خطی کهن «کامل بهائی» و اعتماد بر آن به عنوان تنها منبع قابل توجه قصه خرابه شام، می توان گفت که قبر موجود در شام به دختربچه ای از اصحاب حضرت سید الشهداء (ع) یا در خوش بینانه ترین وضع متعلق به دختربچه ای از علویات است، اما تعلق آن به رقیة بنت امیرالمؤمنین (ع) دلیلی ندارد. فلیصحّح.

@bazmeghodsian

🔸علامه سید جعفر مرتضی عاملی در کتاب خود نقل کرده که آیة الله العظمی بروجردی هم قبر منسوب به رقیه را معتبر نمی دانستند لذا اجازه ندادند ضریحی را که برای قبر رقیه ساخته بودند به قم بیاورند مبادا مردم گمان کنند که ایشان انتساب مزار مشهور به رقیه را صحیح می دانند.

🔹علامه سید جعفر مرتضی وجود دختری بنام رقیه برای امام حسین (ع) را مردود می داند؛ اما بخاطر دسترسی نداشتن به نسخ خطی کامل بهائی معتقد بوده که مدفون در شام دختر امیرالمؤمنین (ع) است، ولی ما با توجه به نسخ خطی کهن «کامل بهائی» ثابت کردیم که قبر موجود در شام به دختربچه ای از اصحاب حضرت سید الشهداء (ع) یا نهایتا متعلق به دختربچه ای از علویات است، و تعلق آن به رقیة بنت امیرالمؤمنین (ع) هم دلیلی ندارد.

@bazmeghodsian

🔸سلام بزرگوار. عدم وصول بر دلیلی برای اثبات وجود چیزی، دلیل بر عدم وجود آن چیز نیست. یعنی اگر ما دلیلی نداریم که حضرت رقیه وجود داشته یا نه و یا با فرض وجود رقیه نام داشته یا نه درست است نمی توانیم حضرت را اثبات کنیم. اما دلیلی هم بر رد نداریم. و آن بزرگانی هم که تعداد دختران حضرت امام حسین علیه السلام را دوتن ذکر کرده دلیل بر وجود حصر نیست. چه بسا آنها به دومورد دست یافته اند.

🔹سلام و ادب. یعنی نسّابه های قرون اول هجری با عدم فاصله زمانی به دو مورد دست یافته اند، وبعد از 700 سال کسی به موردی دیگر؟! انصافا این قابل تعقل است؟

🔸خیلی از کتب شیعه و منابع در آتش سوزی کتابخانه شیخ طوسی از بین رفت.

🔹کتب شیخ مفید که از بین نرفت. در ارشاد شیخ مفید دو دختر برای امام ذکر شده. وهکذا در تمام کتب انساب قدیمی.

🔸درسته شیخ مفید استاد شیخ طوسیه و قبل ایشون، اما شیخ مفید در زمان غیبت صغری است و همونطور که عرض کردم دلیلی بر حصر در دو مورد نداریم.

🔹علم انساب و تاریخ که عقلی نیست، نقلی است و باید به متون اعتنا کرد.

🔸برای اثبات بله، اما نمیتوان بدون دلیل بر رد، رد کرد.

🔹اصل عدم است. و افترا بر خدا و رسول از گناهان کبیره است. شما همین مقدار قبول بفرمایید که طرز بیان داستان در کامل بهائی ربطی به دختر امام بودن ندارد. آن وقت اگر توانستید از سایر منابع آن را اثبات نمایید.
.

قسمت اول مربوط به عالم دنیا و شامل 73 بخش است: فضیلت علم، فضیلت تعلیم، فضیلت مداد علما بر خون شهدا، فضیلت مؤمنی که از خود برگه‌ای در علم به جای گذارد و...


قسمت دوم مربوط به احوال مرگ تا قبر و شامل 74 بخش است؛ خالق زندگی و مرگ خداست، علت قبض ارواح توسط عزرائیل، ملک‌الموت دارای یارانی است و...

قست سوم درباره عالم برزخ است و از قبر تا قیام قیامت را دربر می‌گیرد که 38 بخش است؛ شریف‌ترین زیارتگاه‌ها قبر رسول‌خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم است، فضیلت قبر امیر‌المؤمنین علیه السلام، فضیلت قبر امام حسن و امام حسین علیهما‌السلام، سؤال نکیر و منکر در قبر، تلقین،و...

قسمت چهارم در عوالم خروج از قبر و وارد شدن در بهشت یا آتش در 145 بخش است؛ عجب از کسی که زندگی این دنیایی را می بیند و زندگی آن دنیا را منکر است،و...


قسمت پنجم درباره بهشت و جهنم در 131 بخش است: سبب نام‌گذاری بهشت به جنّت، بهشت مهریه حضرت فاطمه علیها السلام است، عمل صالح گهواره‌ای برای صاحبش در بهشت است و...

@ketabnaafis