کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران

اندر خاطرات ارزیابی نسخه های خطی:
چندی قبل جوان دانشجویی که محصل دوره دکتری رشته قرآن و حدیث بود در کتابخانه به نزدم آمد و تصویر چند نسخه خطی را به من نشان داد تا به او بگویم به چه قیمتی کتابخانه آنها را خریداری می کند؟
برای بدست آوردن قیمت نسخه ها ساعتها وقت گذاشته بود و نزد افراد مختلفی رفته بود . از اوضاع بی پولی و گذران سخت زندگی می نالید و می گفت:
28 سال از عمرم می گذرد هیچ در آمدی ندارم , توانایی تشکیل زندگی رو ندارم , با فروش انجیر خشک و زعفران خرج تحصیلم رو در می آورم تا اینکه با دوستم قرار گذاشتیم به خرید وفروش نسخه روی بیاوریم.
دو جلسه که با هم صحبت کردیم و انسی حاصل شد , از من پرسید: آیا خرید و فروش نسخه را برای من مناسب می دانید؟
گفتم : نه تنها تو را توصیه به این کار نمی کنم بلکه به طور جدی از تو می خواهم از این کار صرف نظر کنی.
چون این کار را دون شأن تو میدانم و اساسا کار نحسی است و پولی که از این راه بدست می آید بی برکت است; چون ممکن است نسخه ای که می خرید و می فروشید وقفی باشد یا سرقتی باشد که دردسر بسیاری ایجاد می کند.
نسخه را اگر ارزان بخری به مالک آن جفا کردی و مدیونی و اگر گران بخری خودت ضرر می کنی و اصلا نسخه خطی قیمت مصوب و ثابتی ندارد و برای افراد خبره قیمت گذاری کار دشواری است چه رسد به افرادبی تجربه.
نسخه های مجعول و مزور جاده لغزنده ای برای معامله نسخ خطی است.
به او گفتم به جای این کارها , تحقیق کن و مقاله بنویس و یا در مؤسسات پژوهشی مشغول به کار شو.
برای هر دو مورد عذرهای موجهی آورد.
گفتم : همان انجیر و عسل و زعفران بفروشی بهتر و پولش با برکت تر است.

زمان جشن نوروز ۱۳ روز است و در اولین روز نوروز ایرانیان سفره ای پهن می کنند و بر آن هفت چیز که نامشان با حرف سین شروع شده باشد, می گذارند و آن را سفره هفت سین می نامند. ( سبزه : نمودارِ گل های زیبا و زینتی ، سرسبزی و خرمی, سیب : میوه ای بهشتی و نماد زایش, سمنو : از جوانه ی گندم، نمود رویش و برکت, سنجد : بوی برگ و شکوفه ی آن محرک عشق و دلباختگی است و...) برای تزیین سفره هفت سین از وسایل دیگری استفاده می شود که هر یک فلسفه خاصی دارند. آینه و شمع برسر سفره هفت سین به نشانه نور, روشنایی و شفافیت استفاده می شود.

معمولا تخم مرغ های رنگ شده با طرح های زیبا نیز برسر سفره ی هفت سین وجود دارد که نماد نطفه و باروری و زایش است. (در اساطیر آمده فلسفه وجود تخم مرغ جهان است که تخم مرغی شکل است و آسمان چون پوسته ی تخم مرغ و زرده اش نمودگار زمین روز است.)
سیزدهم نوروز، روز ویژه طلب باران بهاری برای کشت زارهای نودمیده، انگاشته شود. در این روز، از دیر باز مردم ایران به دشت و صحرا می رفتند تا با شکست دیو خشکسالی، گوسفندی برای فرشته باران، قربانی و بریان کنند تا این فرشته کشت های نو دمیده را از باران سیراب کند.
مردم ایران هم اکنون نیز در پایان روز سیزدهم با سبزه های سفره هفت سین خود به دامن طبیعت پناه می برند و تمام روز را در طبیعت می گذرانند که در تقویم رسمی کشور این روز« روز طبیعت» نام گذاری شده است. روز چهاردهم فروردین ماه, جشن ها ی نوروزی به پایان رسیده و مردم زندگی عادی خود را از سر می گیرند. مراسم جشن های نوروزی یکی از جذاب ترین جشن های ایرانی برای مردم ملل دیگر است.
@Miniature4everyone

سحرگاه سوم


خدایا...
تو که گفته ات راستین
و وعده ات صادقانه است می گویی:
"از بخشش خدا بجویید زیرا که او نسبت به شما مهربان است"

و قطعا سرورم!
از ویژگی تو چنین نیست که به خواهش فرمان دهی
و سپس از بخشش خودداری کنی!

در حالی که تو بر جیره خوارانت بسیار بخششگری
و با دلسوزی رئوفانه ات به آنان توجه میکنی

خدایا...
مرا در کودکی در نعمت و نیکی ات پروراندی
و در بزرگسالی نامم را پرآوازه ساختی

پس ای که مرا در دنیا به نیکی، بخشش، و نعمتهایش، پرورانده
و در سرای دیگر به گذشت و بزرگواری اش اشاره داری
شناختم از تو، راهنمای من به تو
و عشقم به تو، شفیع درگاه توست

من تحت راهنمایی توست که از راهنمای خود مطمئنم
و از شفیع خود، به شفاعت تو آسوده ام...



فرازی از ابتدای دعای ابوحمزه

جرعه ای از جام سحر

سحرگاه پنجم

سرورم!
آرزویم بس بزرگ و کردارم بس ناخوشایند است
پس از بخششت به قدر آرزویم عطایم کن
و مرا به کردار بدترم سرزنش مکن

زیرا که کرم تو از مجازات گناهکاران باشکوهتر است
و بردباری ات بسی بزرگتر است از کیفر دادن تقصیرکاران

و من... سرورم
به بخششت پناه خواهم آورد
از تو به خودت می گریزم

و آن چه را که از چشم پوشی از کسی که به تو خوش گمان است، وعده داده ای
از تو درخواست میکنم
و گر نه، من چیستم ای پروردگار من؟!
و چه اهمیتی دارم؟!

تو به فضل خودت به من ببخش
و به گذشت خودت، به من تصدق کن

پروردگارم...
مرا به خطا پوشی خودت، بپوشان
و به بزرگی آبرویت، از سرزنش من درگذر

چرا که من اگر آن روز جز تو
کس دیگری بر گناهم آگاه می شد، هرگز انجامش نمیدادم
و اگر از کیفر فوری تو می ترسیدم از آن پرهیز می کردم
نه به این دلیل که تو خوارترین بیننده و یا بی ارزش ترین داننده ای... نه
بل که از آن رو که تو پروردگار من! بهترین پوشاننده و محکم ترین فرمانروا
بزرگوارترین کریمانی!
خطاپوشی
آمرزنده ی گناهانی
داننده ی اسرار نهانی
به بزرگواری ات، گناه را می پوشانی
و بردباری ات مجازات را به تأخیر می اندازی...


فرازهایی از دعای ابوحمزه

جرعه ای از جام سحر

7) سحرگاه هفتم


خداوندا...

ما نمی دانیم چه چیز را سپاس گوییم؟!

زیبایی ای را که پراکندی؟
یا زشتی ای را که پوشاندی؟!

غمخواری و نعمت بخشی بزرگت؟
یا نجات ها و سلامت بخشی های فراوانت را؟

ای دوستدار هر آن کس که با تو دوستی می کند...

و ای روشنی چشم آن کس که به تو پناه می جوید
و با پیوستن به تو، از دیگران می گسلد...

تویی نیکوکار...
و ماییم بدکردار...

پس... به زیبایی آن چه نزد توست
از زشتی آن چه نزد ماست، درگذر!

و کدام بی خبری است که بخشندگی ات آن را فرانگیرد؟!

و کدام زمان، طولانی تر از مهلتی که تو داده ای؟!

کرده های ما در کنار نعمت های تو چه ارزشی دارند؟!

و چگونه کرده هایمان را بیفزاییم تا در برابر کرم تو جا گیرد؟!

و چگونه با همه ی رحمتی که از تو گسترده است
گناهکاران در تنگنا قرار گیرند؟!



ترجمه ی آزاد فراز دیگری از دعای ابوحمزه

جرعه ای از جام سحر

9) سحرگاه نهم

پروردگارا...
این جایگاه کسی است که به تو پناه آورده
و به بزرگواری ات پناه گرفته
به نیکویی و نعمت تو انس یافته

و تویی آن بخشنده ای که عفوت را دریغ نمیکنی
و از افزون بخشی ات نمی کاهی

و مهربانی ات کم نمی شود
و ما با چشم پوشی دیرینه و بخشش بزرگ و مهربانی گسترده ات
به تو اطمینان داریم

پس آیا ممکن است تو را بر خلاف خوش بینی مان ببینند؟!
یا آرزوهایمان را نادیده گیری؟!
هرگز...! چنین نخواهد بود، ای بزرگوار...!

نه گمان ما به تو، چنین است
و نه این چنین در تو کسی طمع می ورزد!

پروردگارا...
برایمان، در تو آرزویی دراز و بزرگ است
و امیدی سترگ

با امید به این که بر ما خواهی پوشاند، نافرمانی ات کردیم
با امید به این که اجابت خواهی کرد، صدایت زدیم

پس اینک... امیدمان را محقق فرما!



ترجمه ی آزاد فراز دیگری از دعای ابوحمزه

جرعه ای از جام سحر

10) سحرگاه دهم

ای مولای ما...
خودمان می دانیم که به دلیل کرده هایمان سزاوار چه هستیم!
اما... تو به ما و دانسته های ما آگاهی
که هرگز ما را از خودت منصرف نخواهی ساخت
حتی اگر سزاوار رحمتت نباشیم

پس سزاوار توست که بر ما و بر گناهکاران
با فضل گسترده ات بخشش کنی

پس بر ما به آن چه شایسته ی توست، منت گذار
و بر ما ببخش که ما نیازمندان جایزه ی توییم

ای بسیار آمرزنده!
ما به نور تو هدایت یافتیم
و با بخشش تو بی نیاز شدیم
با نعمت تو صبح و شام کردیم
گناهان ما پیش روی توست...
خدایا... از آن ها آمرزش تو را می‌طلبیم
و به تو باز می گردیم

تو... با نعمتها با ما دوستی می کنی
و ما... با گناهان، با تو رویا رو می شویم!

همواره خیر تو به سوی ما فرو می ریزد
و پیوسته پلیدی ما به سوی تو فرا می آید!

فرشته ای والا، با کرداری زشت از جانب ما نزد تو می آید
اما باز هم بازت نمی دارد از این که
با نعمتهایت ما را در برگیری و بر موهبتهایت بیفزایی!




ترجمه ی آزاد فرازی دیگر از دعای ابوحمزه

جرعه ای از جام سحر

23) سحرگاه بیست و سوم


پروردگارا...
به کرم تو دعایم را آغاز می کنم
و به نزدت بر رفع گرفتاری ام امید بسته ام
تا به بی نیازی تو، نیازمندی خودم را جبران کنم

ایستادنم زیر سایه ی گذشت توست
و به جود و کرم تو چشم دارم
و پیوسته دیده به نیکی ات دوخته ام...

پس... مرا به آتش مسوزان!
در حالی که تو مقصد آرزوی منی

و ساکن دوزخم مساز...
چرا که نور چشم من تویی...

سرور من...
گمان مرا به احسان و نیکی ات، دروغ مپندار
زیرا که تو مورد اعتماد منی

و از پاداش محرومم مساز
که تو به بی نوایی ام آگاهی

خدای من...
اگر مرگم نزدیک شده اما کردارم مرا به تو نزدیک نساخته،
اعتراف به گناهم را وسیله ی پوزش قرار می دهم

خدای من...
اگر ببخشی... کیست که از تو به بخشش شایسته تر باشد؟!
و اگر عذاب کنی، چه کسی در حکم کردن، عادل تر از توست؟!

در این دنیا... به غربتم
و به هنگام مرگ... به گرفتاری ام
و در قبر... به تنهایی ام
و در گور... به وحشتم رحم کن...

و آن هنگام که برای بازخواست در پیشگاهت حاضر میشوم
با من مهربان باش...



ترجمه ی آزاد فرازهای پایانی دعای ابوحمزه

جرعه ای از جام سحر
25) سحرگاه بیست و پنجم


سرور من...
مرا عذاب مکن، در حالی که من به تو امید دارم

خدایا...
امیدم را محقق گردان
ترسم را ایمنی بخش
که با زیادی گناهانم جز به گذشت تو امیدی ندارم

سرور من...
من از تو آن چیزی را می خواهم که لایق نیستم
در حالی که تو شایسته ی تقوا و آمرزشی
پس مرا بیامرز و از عنایتت، جامه ای مرا بپوشان
که تمام آثار گناهم را بر من بپوشاند
و آنها را برایم ببخش در حالی که دنبال آن ها نمیروم
که تویی صاحب منت دیرینه
و تویی که دارای گذشت فراوانی و در بخشودن بزرگوار...

خدای من...
تو... همانی که فیضت را می باری...
حتی بر کسی که از تو درخواستی ندارد
و بر منکران پروردگاری ات...

پس ای خدای من...
بر آن کس که از تو درخواست می کند
و یقین دارد که حکم و فرمان از آن توست، چه می کنی؟!!

تویی فرخنده و بلند مرتبه... ای پروردگار من...

خدای من...
بنده ی تو در پیشگاهت، در حالی که تنگدستی
او را به پا داشته، درب نیکی ات را با دعایش می کوبد
پس به آبروی بزرگوارانه ات، از او روی برمگردان...
و از من آن چه را که می گویم پذیرا باش
که من با این دعا تو را خوانده ام
و امید دارم که با شناختم از رأفت و مهربانی ات، مرا رد نکنی...



ترجمه ی آزاد فرازهای پایانی دعای ابوحمزه

یا قمرالعشيره علیه السلام❣


بی دست هم نکرده ای از غم شکایتی
قربان غیرتی که ندارد نهایتی

امشب کنار نام تو بیتوته کرده ام
نامت گذاشت بر سر شعرم چه منّتی

مثل فرات چلّه نشین لب تو ام
اِحرام بسته ام به عجب قدّ و قامتی

یکتایی آن قَد َر که به قاموس ها هنوز
در باره ی تو عشق نجسته عبارتی

وقتی علم به دست تو آمد خطاب شد
ای اهل آسمان چه امیری چه رایتی؟

داری درست مثل علی جنگ می کنی !
امّ البنین کجاست ببیند قیامتی

ای ماه سربلند علی در کنار رود
خورشید دیده است تو را با چه حالتی؟

این دست ها برادری اش را تمام کرد
امّا از این دو دست دو تا شد چه قامتی

بی دست سجده ی تو کمال " لِیعبُدو" است
مثل تو جنّ و انس نکرده عبادتی

باید که دید بر تن بی دست تو خدا
پوشانده است روز قیامت چه خلعتی

عباس ، ابوالفضایل ، سقّا ، امیر ، ماه
زیباست نام پاک تو با هر روایتی

ما شاعران همیشه زمین خورده ی توایم
یا کاشف الکروب بفرما عنایتی
✋
✍عباس شاه زیدی

مناظره ای منظوم در عاشوراپژوهی

( با تلخیص بسیار و ویراست تازه)

تو گویی در پی یک نام و نون بود
نمی پرسی چگونه یا که چون بود؟

تو گویی که فریب کوفیان خورد
برای دولتی با خود ، زنان برد !!

تو می گویی که او فرصت طلب بود
به شوق دولتی روزش چو شب بود!!

تو گویی که حکومت بود حق اش
یزید از دست او بربود حق اش

تو گویی که جهادش ابتداییست
و من گویم که این خود ادعاییست

تو گویی جنگ از او آغاز گشته
علی با ذوالفقارش بازگشته !!

دوباره در جمل یا نهروان است
و هر کس خون بریزد قهرمان است!

و مسلم را برای این فرستاد
که در کوفه زند فریاد ؛ فریاد

که ای مردم زمان رزم وجنگ است
اگر خاموش بنشینید ننگ است

ولی مسلم که نان را قرض می کرد
محالی را مُسَلّم فرض می کرد ؟

نهال آرزو را زودتر کشت
نسنجیده به مولا نامه بنوشت:

بیا مولا به سوی کوفه بشتاب
طلایی فرصتی را زودتر یاب!

وَ خود در خانه ی مختار می زیست
تو گویی بهتر از مختار کس نیست!

نمی پرسی که مختارش کجا رفت ؟
نمی بینی که هر قومی جدا رفت ؟

چرا مسلم به سوی هانی آمد ؟
شریک از بصره با آن جانی آمد ؟

نخست هانی به مسلم ره نمی داد
تو گویی خویش را می خواست آزاد

به اکراهی که اندر میزبان بود
چگونه مسلم آنجا میهمان بود ؟

چرا در فرصتی که پیش آمد
به مسلم لحظه ی تشویش آمد؟

امامُ الکفر خود در دسترس بود
عبیدالله را یک ضربه بس بود

قیام قوم هانی هم که بودش
شریحی فرصت از دستش ربودش

چرا پیوسته در تردید می ماند
سزد«سردار فرصت سوزی»اش خواند؟

تو گویی که حسین در انتخابش
خطا رفت و خطا شد صد صوابش!!

ولی حاشا حسین آن مرد بیدار
ندانسته کند خود را گرفتار

تو گویی مسلمش بی چاره اش کرد
در آخر آرزو آواره اش کرد!

تو گویی نامه ی مسلم بلا بود
فراق کعبه ، وصل کربلا بود

تو می گویی به مردم حسن ظن داشت
نمی دانی خلاف این سخن داشت :

« که مردم برده دنیای خویش اند
به ظاهر گرچه خود با پشم و ریش اند
اگرچه ظاهری دیندار دارند
به گاه آزمون اندکشمارند . »

تو گویی با دو نامه دین و دل باخت
نسنجیده به سوی کوفیان تاخت!!

تو گفتی کیشش آخر مات گردید
جواب آرزو ، هیهات گردید!!

تو گویی عزتی بایست دین را
و من هم آرزو دارم همین را

ولی این عزت آخر از چه راهی؟
که فرق است از نگاهی تا نگاهی

تو گویی دین به دولت پایدار است
نمی بینی سرِ دین پای دار است ؟

تو گویی دین و دولت توأمان به
و من گویم ز دولت یک امان ده
که بلکه روی آزادی ببینیم
سخن از نخلِ آزادی بچینیم

تو می گویی که دین را زور باید
و من گویم که دل را نور باید

تو می گویی که بی زر دین نپاید
وجود یک ابوذر هم نباید !

تو می گویی حکومت حقِّ حق است
و من گویم که مردم مستحقّ است

تو گویی کار دین خود امر و نهی است
و من گویم که دل در بند وحی است

تو گویی شیعه را شلّاق باید
و من گویم به دل اشراق باید

تو می خواهی حکومت یا خلافت
و من جویم هدایت با امامت

تو گویی که عراقی عرق دین داشت
و کوفه پرچم مولا برافراشت!...

تو گویی که حسین بن علی مُرد
ز دولت داغ حسرت در دلش برد!

و گویی پیرمرد ساده ای بود!
به دام کوفیان افتاده ای بود!

چو دید هر نامه ای را خوش گمان گشت
تو گویی هر چه نامه ریسمان گشت !

و من گویم تو را ای حق نگهدار
سر از این نامه ها یک لحظه بردار

تمام فاجعه این نامه ها نیست
ببین مولای ما در مرگ می زیست

مدینه ، مکّه ، یا هر جای دیگر
کمین مرگ بود او را سراسر

تمام راه ها را بسته می دید
دل خلق خدا را خسته می دید

چگونه با چنین اوضاع و احوال
برای چند نامه گشت اغفال ؟

تو گویی که حسین شوری به سرداشت
به تنهایی درفش دولت افراشت!

نمی پرسی حسین ما چه می خواست
همی گویی به پا خاست و به پا خاست

نمی پرسی یزید دون چه می کاشت
چرا دست از سر دین بر نمی داشت؟

نمی گویی ستم صد زور می گفت
وَ از دین هر چه دلبر بود می رُفت

تو پنداری که خلق ، آگاه بودند
وَ خود دانسته اندر چاه بودند؟

تو گویی که ستم ها صاف بودند
و یا که چهره ها شفّاف بودند

فقط گفتی یزید دایمُ الخمر
وَ غفلت کردی از امر اولی الامر

نمی بینی ریا را در ریاست
و هر چه جنّ و جادو در سیاست

تو پنداری که عاشوراشناسی
حسین بن علی را می شناسی

تو از درک یزیدی ناتوانی
ازل اندیشه ای کن تا توانی

تو رفتی در پی حرفِ حکومت
ندیدی این همه تحمیقِ امّت

نمی بینی که استحمارِ مردم
خدا می سازد از هر مار و کژدم

یزید بی ریا دنیا ندیده
و هر که با ریا خود با یزیده

تو پنداری یزیدان لوده بودند
و یا در چشم خلق ، آلوده بودند

نمی دانی که قرآن دستشان بود
مساجد سنگرِ دربستشان بود

نفاق وکفرشان دردل نهان بود
معاویه «امیر مومنان» بود!

به سر دستاری از قدس و دیانت
به لب نام خدا ، در دل دنائت

یزید اندرون در اندرون بود
یزید مومنین اندر برون بود

به دستار سفیدش هاله ی نور
همه تزویر و تخدیر و زر و زور

ادامه را در فایل بعد بخوانید:
@m_sehati

‼️‼️ روزها را شوم و نحس ندانیم !!


🔳 حسن بن مسعود، یکی از یاران مولانا امام هادی ( علیه السلام ) می گوید :

🔳 به محضر مولایم رسیدم، درحالیکه در آن روز، چند حادثه ی ناگوار برایم رخ داده بود.

🔳 انگشتم زخمی شده و شانه ام در اثر تصادف با اسب سواری صدمه دیده و در یک نزاع غیر مترقبه لباس هایم پاره شده بود.

🔳 به این خاطر با ناراحتی تمام در حضور حضرت گفتم:

▪️عجب روز شومی برایم بود! خدا شرّ این روز را از من بازدارد.

🔳 امام هادی ( علیه السلام ) فرمودند :

▪️ای حسن، این چه سخنی است که میگویی درحالیکه تو با ما هستی، گناهت را به گردن بی گناهی می اندازی! (روزگار چه گناهی دارد.)

🔳 با شنیدن سخن امام به خود آمدم و به اشتباهم پی بردم و گفتم :

▪️آقای من، اشتباه کردم و از خدا طلب بخشش دارم.

🔳 امام ( علیه السلام ) فرمودند :

▪️ای حسن روزها چه گناهی دارند که شما هروقت به خاطر خطاها و اعمال نادرست خود، مجازات می‌شوید، به ایام بدبین شده و به روز بد و بیراه می گویید!

▪️به طور یقین، خداوند متعال پاداش می‌دهد و عِقاب می کند و در مقابل رفتارها در دنیا و آخرت مجازات می کند.


📗 بحارالانوار ؛ ج _ ۵۶، ص _ ۲

📙غارت خزانه ناصرالدین شاه پس از مرگش

▪️تاج السلطنه در خاطراتِ روزهای بعد از مرگ ناصرالدین شاه می‌نویسد: روزهای و شب ها به سرعت می گذشت. این سرای با عظمت و شکوه که در تمام ساعات شبانه روز غرق در مسرت و شادمانی بود، در یک سکوت وحشتناک درد انگیزی محصور شده! جز صدای گریه و ناله، صدای دیگری نبود... پس از چند روز دیگر، امین الملک، برادر صدر اعظم، که در آن وقت خزانه دار بود، با صدراعظم اندرون آمده به خزانه رفتند. مقدار گزافی، بلکه هر چه پول در خزانه بود، تمام را به بهانه ی این که مظفرالدین شاه مقروض است و باید به تبریز پول بفرستیم، خارج کرده.

▪️هیجده روز تمام، روزی سی چهل نفر سرایدار از صبح تا شام کیسه های پول را برده، تحویل خزانه ی بیرون میکردند. و از خزانه بیرون هم تمام فشنگ شده، نقل و تحویل به خانه ی امین الملک شده. مقداری در همان جا مانده، باقی به اندرون صدراعظم تحویل می شد.»