جستاری در اسناد کهن

‍ ?کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی

کتابخانۀ مجلس در آغاز مشروطیت به همت عده ای از نمایندگان فرهنگ دوست ایجاد شد. پیشنهاد تأسیس کتابخانه را ارباب کیخسرو شاهرخ، نمایندۀ جامعۀ زرتشتیان در دورۀ دوم مجلس، در سال 1287ش/1327ق، یعنی دو سال پس از پیروزی انقلاب مشروطیت، به مجلس ارائه کرد.
تأسیس «دایرۀ کتابخانه» در نظام نامۀ داخلی مجلس شورای ملّی مصوب 17 دی 1287، به تصویب رسید و ارباب کیخسرو در انجام مراحل مقدماتی تأسیس، گردآوری کتاب، و تعیین مکانی برای نگهداری کتاب ها و ایجاد کتابخانۀ موقت، سهم برجسته ای داشت. وی با همکاری جمعی از نمایندگان مجلس، مانند رضا افشار، ابراهیم زنجانی، نصرالله تقوی، محمود علامیر، و محمدعلی فروغی در فراهم آوردن مقدمات تأسیس کتابخانه کوشیدند.

منبع: مرعشی نجفی، سید محمود، جهان کتابخانه ها (جلد دوم)، ص 366
@Ketabpazhohi

‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
.
۲۱ آذر سالروز درگذشت احمد منزوی

( زاده ۱۶ خرداد ۱۳۰۴ سامرا -- درگذشته ۲۱ آذر ۱۳۹۴ تهران)

احمد منزوی در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش حاج شیخ آقابزرگ تهرانی، نگارنده دایره‌المعارف بزرگ کتابشناسی «الذریعه الی تصانیف الشیعه» و «طبقات اعلام الشیعه» است.
نامبرده تا حدود ۱۲ سالگی در سامرای عراق بود و بعد همراه خانواده به نجف رفت و در آن شهر ساکن شد.
وی کلاس ششم ابتدائی را در مدرسه علوی ایرانیان در شهر نجف گذراند و ضمن تحصیل، در مغازه دوزندگی به شاگردی پرداخت.
منزوی ادبیات فارسی را نزد عمویش ابراهیم بهشتی‌پور و جامع المقدمات را نزد شاگردان پدرش آموخت و در سال ۱۳۲۲ برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در مدرسه سپهسالار، مشغول تحصیل شد.
وی کلاس دوازدهم ادبی را همراه داوطلبان در مدرسه دارالفنون تهران گذراند و در خرداد ۱۳۲۷ در رشته معقول از دانشکده معقول و منقول ( دانشکده الهیات) با درجه کارشناسی فارغ‌التحصیل شد و به کار دبیری در شهرستان انزلی پرداخت.
در مدت اقامت در بندر انزلی به اتهام عضویت در حزب توده بازداشت شد و به زندان افتاد. پس از آزادی از زندان به تهران آمد و در دبیرستان پانزدهم بهمن مشغول دفتریاری شد و پس از ۱۵ سال خدمت بازنشسته شد.
نخستین استادش در زمینه کتابشناسی پدرش بود که دو سه سالی پس از انتقال از سامرا به نجف، به چاپ ذریعه پرداخته بود. وی، در غیاب برادرش، دکتر علینقی منزوی، در غلط‌‌گیری به پدرش یاری می‌‌رساند و بدین گونه به کار کتابشناسی کشانده شد.
پس از مراجعت به تهران تحت نظارت استادان این فن از جمله برادرش، استاد محمدتقی دانش پژوه و استاد ایرج افشار، سه کار عمده را انجام داد: فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه شخصی استاد مفتاح، فهرست کتابخانه ملک و فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مجلس شورای ملی.
حاصل کار وی، چاپ چند مجلد از ذریعه و فهرست‌‌هائی از کتابخانه مجلس و ملک به یاری و نظارت استادان فوق و همچنین نگارش و چاپ شش مجلد فهرست نسخه‌های خطی فارسی بود.
احمد منزوی برای فراهم ساختن فهرست مشترک از همه نسخه‌های فارسی در سال ۱۳۵۶ سفری به شبه قاره هند کرد. آن گاه از سوی دولت پاکستان، در مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان به کار تحقیق در نسخه‌های خطی فارسی گمارده شد و نزدیک به ۱۶ سال در پاکستان ماند و در اواخر سال ۱۳۶۹، به علت بیماری به تهران بازگشت.
حاصل کار وی در پاکستان، نگارش و چاپ ۴ مجلد فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه گنج‌بخش بود که تنها نسخه‌های فارسی را دربر می‌گرفت.
از دیگر کارهای وی در این دوره می‌توان از نگارش و چاپ سعدی بر مبنای نسخه‌های خطی پاکستان به مناسبت هشتصدمین سالگرد تولد سعدی، نگارش و چاپ ۱۴ مجلد فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان و پایه‌گذاری نگارش فهرستواره کتاب‌های فارسی نام برد.
وی پس از بازگشت به ایران، در مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی طرح فهرستواره کتاب‌های فارسی را به مرحله اجرا درآورد.
احمد منزوی در ۹۰ سالگی درگذشت.

برخی از تألیفات و تصحیحات احمد منزوی:
تصحیح مصطفی المقال فی مصنفی علم الرجال، نوشته شیخ آقا بزرگ تهرانی
همکاری در نگارش و چاپ ۶ مجلد فهرست کتابخانه مجلس شورای ملی
ویرایش و چاپ ۸ مجلد «الذریعه الی تصانیف الشیعه»
تنظیم و تحشیه ۲ مجلد ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استور
فهرست نسخه‌های خطی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی علوم قرآنی در پاکستان
نگارش ۱۳ مجلد «فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان»
نگارش «فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان»
نگارش ۴ مجلد «فهرستواره کتاب‌های فارسی»
فهرست نسخه‌های خطی فارسی کتابخانه عمومی و آرشیو پتیاله
فهرست نسخه‌های خطی مرکز دائرۀالمعارف بزرگ اسلامی، مجلد یکم
فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی علوم قرآنی در ایران، انتشارات پیام آزادی، تهران
فهرست نسخه‌های خطی مرکز دائرۀالمعارف بزرگ اسلامی، تهران، ۱۳۷۹، مجلد دوم و سوم
فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی علوم قرآنی در پاکستان، انتشارات پیام آزادی

‎? @bargi_az_tarikh

#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘

#تقویم_فرهنگی امروز، ۱۴ بهمن ۱۳۹۶

۲۳ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۷۳، عباس زریاب خویی ـ ادیب، پژوهشگر و مترجم ـ درگذشت.
عباس زریاب خویی در سال ۱۲۹۷ در خوی به دنیا آمد. پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی و دوره‌ی اول دبیرستان در زادگاهش، در سال ۱۳۱۶ به قم رفت و ۶ سال نزد علمای طراز اول حوزه‌ی علمیه‌ی قم به تحصیل پرداخت. در همین دوره در جلسات درس شرح منظومه‌ی سبزواری و اَسفار ملاصدرا نزد آیت‌الله العظمی امام خمینی (ره)، حاضر می‌شد. زریاب خویی در سال ۱۳۲۶ به کار در کتابخانه‌ی مجلس شورای ملی مشغول شد. همزمان دوره‌ی لیسانس را در دانشکده‌ی «معقول و منقول» که بعدها به «الهیات و معارف اسلامی» تغییر نام داد، گذراند. زریاب خویی در ۱۳۲۸ به عنوان مدیر کتابخانه‌ی مجلس سنا برگزیده شد. وی در سال ۱۳۳۹ از دانشگاه گوتنبرگ آلمان در رشته‌های تاریخ و فلسفه، دانشنامه‌ی دکتری گرفت. دکتر زریاب خویی ۲ سال نیز در دانشگاه برکلی کالیفرنیا در آمریکا به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداخت. او با «دائره‌المعارف فارسی»، «دانشنامه‌ی ایران و اسلام»، «دائره‌المعارف بزرگ اسلامی» و «دائره‌المعارف تشیع» نیز همکاری کرد و بسیاری از مدخل‌های این آثار تحقیقی به قلم وی است.
استاد دکتر عباس زریاب خویی در ۱۴ بهمن ۱۳۷۳ در ۷۶ سالگی در تهران شمع وجودش خاموش گشت.
ترجمه‌ی کتاب‌های «تاریخ فلسفه» و «لذات فلسفه» از انگلیسی اثر ویل دورانت، «تاریخ ایرانیان و عرب‌ها» از آلمانی اثر تئودور نولدکه و تصحیح و تحشیه‌ی «الصیدنه فی الطب»اثر ابوریحان بیرونی، از این پژوهشگر و مترجم معاصر است.
goo.gl/68NxcF

گردآوری و تنظیم: #آرش_امجدی
@UT_Central_Library

#تقویم_فرهنگی امروز، ۲۱ خرداد ۱۳۹۷

۴۴ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۵۳، دکتر محمد خزائلی ـ دانشمند و محقق معاصر ـ درگذشت.
محمد خزائلی در سال ۱۲۹۳ در اراک متولد شد. در چهارسالگی به علت ابتلا به بیماری آبله، بینایی‌اش را از دست داد و با وجود نابینایی مطلق، از پنج‌سالگی در مدرسه‌ی مخصوص نابینایان به تحصیل پرداخت. او به کمک حافظه‌ی نیرومندش، در امور درسی به سرعت پیشرفت کرد و موفق به گرفتن دو دانشنامه‌ی دکتری در رشته‌های «حقوق» و «حکمت و فلسفه» از دانشگاه تهران شد.
دکتر خزائلی مؤسسه‌ی فرهنگی‌ای را بنیان گذاشت که در آن استادان نخبه و دانشمندان، تدریس دانش‌آموزان را بر عهده داشتند. وی مدتی نیز به نمایندگی مجلس شورای ملی رسید، اما پس از آن، از فعالیت‌های سیاسی کناره گرفت و به امور فرهنگی پرداخت.
دکتر خزائلی گرچه نابینا بود، اما حافظه و هوش سرشار او این کمبود را جبران می‌کرد. او به زبان‌های عربی، فرانسه و انگلیسی تسلط کامل داشت و افزون بر ترجمه‌ی چندین اثر، کتاب‌های گوناگونی نوشت که از جمله‌ی آن‌ها؛ «فلسفه‌ی اسلام»، «تحقیق در اَعلام قرآن»، «شرح بوستان» و «شرح گلستان»‌ سعدی است. وی از اعضای «کمیته‌ی اجرایی خاورمیانه در شورای ملی رفاه نابینایان و اتحادیه‌ی بین‌المللی» نیز بود.
دکتر محمد خزائلی در ۲۱ خرداد ۱۳۵۳ در ۶۰سالگی در تهران شمع وجودش خاموش گشت.

@UT_Central_Library

بازنویسی و تنظیم: #آرش_امجدی

قطعه #ثلث_جلی اثر #سامی_افندی

وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَد
و هنگامی که عیسی مریم به بنی اسرائیل گفت: من همانا رسول خدا به سوی شما هستم و به حقانیت کتاب تورات که مقابل من است تصدیق می‌کنم و نیز (شما را) مژده می‌دهم که بعد از من رسول بزرگواری که نامش (در انجیل من) احمد است بیاید.

@MehdiQorbani

قطعۀ #ثلث_جلی اثر حب‌الحسین نجفی

●قال الإمام الصادق علیه‌السلام: نفس المهموم لظلمنا تسبیح و همه لنا عبادة و کتمان سرنا جهاد فى سبیل الله. ثم قال ابو عبد الله علیه السلام: یجب ان یکتب هذا الحدیث بالذهب.

■امام صادق علیه السلام فرمود: نفس کسى که بخاطر مظلومیت ما اندوهگین شود، تسبیح است و اندوهش براى ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست. سپس امام صادق علیه السلام افزود: این حدیث را باید با طلا نوشت! (امالى شیخ مفید، ص ۳۳۸)

@MehdiQorbani

کتیبۀ دور گنبد مطهر حرم سیدالشهداء علیه‌السلام در کربلا به خط #ثلث_جلی اثر محمد شهید مشهدی به تاریخ ۱۲۷۳ هجری که به فرمان ناصرالدین‌شاه قاجار پس از هجوم و غارت وهابیان نجد نصب گردیده است؛ نام وی نیز بر شمسۀ روی گنبد پیداست.

@MehdiQorbani

شعر ترکی در نعت رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
متن: آیینه در بو عالم، هر شی حقّله قائم/ مرآت محمددن الله کورینور دائم
ترجمه: این جهان چون آینه‌ست و هر چیز با اتکای به حق برجاست/ از آینه‌ی محمد، دائم الله دیده می‌شود.
قطعۀ #ثلث_جلی اثر #محمود_جلال_الدین

@MehdiQorbani

Mehdi Kurbani:
✅ #آثار_گزیده_هنر_خوشنویسی_ترکی
📚 Türk Hatsanatından Seçmeler

این عنوان جدیدترین تألیف پروفسور #مصطفی_اوغوردرمان است. چنانچه قبلاً هم اشاره کرده‌ام، نویسندۀ کتاب، بزرگترین و پرکارترین پژوهشگر هنر #خوشنویسی در ترکیه و جهان اسلام است. در آخرین دیداری که حدود ده روز پیش در استانبول با نویسندۀ محترم داشتم، ایشان این کتاب جدید را که هنوز هم در ترکیه رسماً منتشر نشده، به بنده هدیه نموده و درخواست ترجمۀ آن را به زبان شیرین و فاخر فارسی داشتند و این نکته را در یادداشت خود نیز ذکر کردند.

کتاب، حدود هفتصد صفحه است و چاپی نفیس و فاخر دارد. طرح کاور جلد آن، برگرفته از یک #قالب_زرنیخی به خط #ثلث_جلی اثر #چرچرلی_علی_افندی است که با دقت و ظرافت، سوزن‌کاری شده و اثر آن بر روی جلد سخت زیرین، نقش بسته است؛ این طراحی جلد زیبا در همان نگاه اول مخاطب را به خود جذب می‌کند و در واقع نشان‌دهندۀ مراحل تهیۀ قالب تا انتقال آن بر روی متریال‌های گوناگون است.

در این کتاب، صدها قطعۀ خوشنویسی با انواع خطوط از یکصد و بیست تن از #خطاطان_عثمانی به چاپ رسیده و با کیفیتی بسیار عالی در اختیار علاقمندان قرار گرفته است. آنچه اهمیت این کتاب را دوچندان می‌کند، این است که بسیاری از قطعات معرفی‌شده در آن، برای نخستین بار عرضه شده‌اند.

به قول احمد فارس (خطاط مصری ساکن استانبول) این کتاب "تاج کتاب‌های اوغوردرمان" است و وی نیز قصد انجام ترجمۀ عربی آن را داشت.

ان‌شاالله از همین امروز کار ترجمۀ فارسی را با استمداد از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام آغاز می‌کنم و امیدوارم تا پیش از پایان سال بتوانم آن را به دوستداران خوشنویسی تقدیم کنم. خدا کند این کتاب به سرنوشت کتاب #خوشنویسان_استانبول دچار نشود؛ کتابی که دیده نشد!!

@MehdiQorbani

قطعۀ #ثلث_جلی و #نسخ اثر خانم بتول کِرکان

● آیۀ تطهیر، نام های شریف ائمۀ معصومین با اشعاری ترکی در نعت امیرالمؤمنین علیهم‌السلام در این اثر نوشته شده است.

@MehdiQorbani

#حظ_خط

عبدالرحیم جزایری
عبدالرحیم ،ثلث نویس کم نظیر پایان دوره صفویان است .او و علینقی امامی ،دو استاد تقریباً همزمان و همطراز بودند که کتیبه نویسی عهد صفویه را همچنان در اوج عظمت و اعتلا نگاه داشتند و پایان کار اینان پایان دوره طلایی ثلث نویسی است، چنانچه در حدود سه -چهار قرنی را از زمان آنان می گذرد ،حتی یک تن پیدا نشد که در قدرت قلم (ثلث شیوه ایرانی) با آنان برابری تواند کرد.
متاسفانه از جزئیات احوال این هنرمند بزرگ اطلاع چندانی در دست نیست و آنانکه به وی پرداخته اند، در سخنشان آگاهی چندانی دیده نمی شود. بیشترین مطلب را در عبدالرحیم صاحب کتاب (پیدایش خط و خطاطان )نگاشته است، بدین شرح: (عبدالرحیم از معاصران علینقی و تربیت یافتگان شاه سلطان حسین صفوی بوده ،و وجودش به انواع کمالات ،خاصه در حسن خط ثلث جلی آراسته بود و بیشتر خطوط مدرسه چهارباغ اصفهان را که آخرین بنای فخیمه سلاطین صفویه و شاه سلطان حسین بوده ،او نگاشته است ،چنانچه در کتیبه مدرسه چهارباغ اصفهان ،توقیع خود را چنین نموده : کتبه عبدالرحیم الجزایری ۱۱۲۲ ،و نگارنده این سطور برخی تواریخ مدرسه چهارباغ را تا دخول افغانان به اصفهان که ۱۱۳۴ هجری باشد، دیده ام و خاتمه بناهای صفویه در اصفهان به همان سال دخول افغان به اصفهان بوده است و در حین محاصره اصفهان ،خوشنویسان به یاد ایام خوش گذشته و آرزوی عودت آن ایام ،باز قطعات می نوشته اند.
آنچه بر گفتار صاحب پیدایش خط و خطاطین می توان اضافه کرد، این است که بر سردر ورودی مسجد شمس آباد ،واقع در خیابان شیخ بهایی اصفهان کتیبه دیگری از عبدالرحیم ،مورخ به تاریخ ۱۱۲۵ باقی است که آن هم در استحکام و پختگی شیرینی ،از نفایس و جواهر آثار موجود در اصفهان است.
ظاهراً کتیبه درب امام که بنام شاه سلطان حسین صفوی در سنه ۱۱۲۹ قمری کتابت شده و بدون نسبت جزایری ( کتبه الفقیر عبدالرحیم فی ۱۱۲۹ ) امضاء کرده است هم متعلق بهمان عبدالرحیم جزایری می باشد که کتابه نویس موظف آن زمان بوده است

منبع: تاریخ اصفهان مجلد هنر و هنرمندان ، تالیف استاد همایی ، صفحه ۹۹
خوشنویس در کتیبه های اصفهان، تالیف: منوچهر قدسی، صفحه ۵۴-۵۵

@esfahanhonarsarayeiran

قطعه #ثلث_جلی اثر #سامی_افندی

وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَد
و هنگامی که عیسی مریم به بنی اسرائیل گفت: من همانا رسول خدا به سوی شما هستم و به حقانیت کتاب تورات که مقابل من است تصدیق می‌کنم و نیز (شما را) مژده می‌دهم که بعد از من رسول بزرگواری که نامش (در انجیل من) احمد است بیاید.

@MehdiQorbani

قطعه #ثلث_جلی اثر شهریان شاه (خطاط معاصر اندونزیایی و شاگرد استاد داود بکتاش)

وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَد
و هنگامی که عیسی مریم به بنی اسرائیل گفت: من همانا رسول خدا به سوی شما هستم و به حقانیت کتاب تورات که مقابل من است تصدیق می‌کنم و نیز (شما را) مژده می‌دهم که بعد از من رسول بزرگواری که نامش (در انجیل من) احمد است بیاید.

@MehdiQorbani

دسترسی به مصاحبه‌های پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد به کوشش حبیب لاجوردی (۵)

جعفر شریف‌امامی
نخست وزیر، وزیر راه و وزیر صنایع و معادن، رییس مجلس سنا

مهدی خان‌بابا تهرانی
عضو سابق حزب توده، از سازمان‌دهندگان جنبش دانشجویی در اروپا، از بنیانگذاران جبهه دموکراتیک ملی و کارمند بخش فارسی رادیو پکن

حسن طوفانیان
رئیس رکن سوم ستاد نیروی هوایی، رئیس اداره طرح ستاد ارتش، رییس خرید اقلام دفاعی، معاون و جانشین وزیر جنگ

دنیس رایت
دیپلمات انگلستان در ایران و سفیر بریتانیا در ایران

محمد یگانه
و وزیر اقتصاد و دارایی

مهدی ضرغامی
نایب‌التولیه دانشگاه صنعتی آریامهر، مؤسس دانشگاه صنعتی اصفهان، مدیر شرکت صنایع ملی مس ایران و عضو هیئت امنای بنیاد دانشنامه ایرانیکا

احمد زیرک‌زاده
دبیر کل حزب ایران، از اعضای جبهه ملی و نماینده مجلس شورای ملی دوره هفدهم از تهران

‍ ☘☘ برگی از تقویم تاریخ ☘☘

۴ آبان سالروز درگذشت يحيى دولت‌آبادى

( زاده ۱۸ دی ۱۲۴۱ اصفهان -- درگذشته ۴ آبان ۱۳۱۸ تهران) مشروطه‌خواه و نماینده مجلس شورای ملی

دولت‌آبادی در پنج سالگى به‌ همراه خانواده از اصفهان به عتبات مهاجرت كرد و پس از بازگشت به ايران از سال ۱۲۵۱ به اتفاق خانواده به خراسان و تهران سفر كرد و در سال ۱۲۶۰ به اصفهان بازگشت. او در آنجا با ميرزاى کرمانى و احمد روحى ملاقات كرد و دوباره به عراق رفت و در حوزه درس ميرزاى شيرازى و محمدتقى شيرازى شركت كرد و بعد از بازگشت به ايران در اصفهان و تهران، نزد ميرزا ابوالحسن زواره اردستانى، معروف به ميرزاى جلوه به تحصيل پرداخت. او در سال ۱۲۷۶ به استانبول رفت و در آن‌جا با ميرزا حسن‌خان دانش‌اصفهانى و زين‌العابدين مراغه‌اى آشنا شد و در همين شهر با همكارى دهخدا روزنامه فارسى «سروش» را داير كرد. وى در سال ۱۲۸۷ به تهران آمد و در چند دوره به نمايندگى مجلس شوراى ملى انتخاب شد و مسافرت‌هايى هم به كشورهاى اروپايى داشت.
او از پيش‌گامان فرهنگ نوين در ايران و با توجه به تحصيلاتش در مكتب‌خانه‌ها و شناخت آن‌ها از نزدیک، در تأسيس مدارس جديد كوشش فراوان کرد كه تأسيس مدارس، مديريت و نوشتن و نشر كتب درسى ابتدایى از جمله فعالیت‌های اوست.
او از جمله مشهورترين و بزرگ‌ترين رجال سياسى عصر مشروطه و دوران پس از آن تا اوايل حكومت رضاشاه به‌شمار مى‌آيد که پست‌هاى سياسى بسيارى را در مقاطع متعدد تجربه كرد.
وی به همراه ديگر مبارزان در مشروطه و ملى كردن نظام ايران، قدم‌هاى فراوان برداشت و زندگى پر فراز و نشيبى داشت كه در كتاب «حيات يحيى» به قلم آورده است. از جمله ديگر آثار مشهور او مى‌توان به «شهرناز» اشاره كرد كه از جمله نخستين رمان‌هايى فارسى به‌حساب مى‌آيد. وى دايى همايون صنعتى‌زاده نویسنده و كارآفرين ايرانى است. یحیی دولت‌آبادی که خوش‌نويسى زبردست بود و در نستعليق مهارت داشت، در ۷۷ سالگی درگذشت.

آثار:
شجره طيبه
دوره زندگانى يا غضب حق اطفال
تاريخ معاصر يا حيات يحيى
حقيقت راجع به قرارداد مجلس
نهال ادب
ارمغان يحيى
شرح حال ميرزاتقى‌خان امیرکبیر
حيات يحيى
شهرناز

‎🆔 @bargi_az_tarikh

#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘

#معرفی_نسخ_خطی

شاهنامه
نسخه کتابخانه مجلس شورای ملی
به شماره ۱۰۹۶ /ظاهرا از ق ۹ق. (یا اواخر ق ۸ ه.ق.)

🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃

این نسخه محفوظ در کتابخانه مجلس شورای ملی ایران است که نیمه پایین کتیبه نخستین در اثر وصالی از بین رفته. کنار چند برگ اول و چند برگ وسط نسخه وصالی شده و پاره‌ای از نوشته‌ها آسیب دیده. در بسیاری از برگ‌ها لکه‌های چرکینی دیده می‌شود.

📜وضعیت استنساخ نسخه : رقم کاتب ، ظاهرا از قرن ۹ ه.ق. (یا اواخر ۸ ه.ق) است با مقدمه ابومنصوری.

📜 مشخصات ظاهري اثر :
نوع خط:نستعلیق بدون‌تاریخ.
تزئینات متن:عناوین با آب‌طلا است.
تزئینات نسخه:دارای چهار سرلوح بزرگ (در ص ۱-۲) که در زمینه سفید هریک اندکی از مقدمه گنجانیده شده. یک سرلوح کوچک‌تر و کهن‌تر در اول اشعار و یکی در برگ ۲۷۲.

تزئینات نسخه:پشت برگ اول تمام نقاشی گل و بوته با آب‌طلا و شنگرف و در وسط آن شمسه‌ای است مذهب با نظیر نقاشی تمام صفحات و با حاشیه لاجوردی. تمام صفحات متن و حاشیه و دارای چهار ستون و جداول و منطقه مذهب.
تصاویر:دارای ۱۶ مجلس نقاشی با تصویرهایی با لباس مغولی که پاره‌ای از آنها تصرف و تعمیر شده.
نوع کاغذ:متن سمرقندی شکری.
تزئینات جلد:تیماجی قرمز با ترنج و نیم‌ترنج و کنارهای تذهیب شده.

📜يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود : در حاشیه برخی از صفحات نوشته‌های تازه دیده می‌شود.

📜يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر :
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۵۹۲.
✅برای اطلاع بر نسخ شاهنامه فردوسی نک: منزوی، از احمد منزوی ۴: ۲۹۳۵ و کتابشناسی شاهنامه از ایرج افشار و نیز مقدمه آقای مجتبی مینوی بر رستم و سهراب چا‌پ بنیاد شاهنامه به کوشش و تصحیح خود ایشان.

📜يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده : نسخه کامل با مقدمه ابومنصوری.
🍃🍃🍃🍃🍃

عنوان : شاهنامه
نسخه کتابخانه مجلس شورای ملی
به شماره ۱۰۹۶ /ظاهرا از ق ۹ق. (یا اواخر ۸ق.)
شناسگر رکورد : 1040130
شماره بازیابی : ۱۰۹۶
شماره مدرک کتابخانه مجلس : IR ۱۰-۱۹۵۰۳
زبان اثر : فارسی
عنوان و نام پديدآور : شاهنامه [نسخه خطی] از حکیم فردوسی
قطع : رحلی. ۲۲*۳۳سم. ۲۵س.
(صفحات چهار ستونی)
محل نگهداری : ۱
شماره ثبت : ۶۱۸۶۲
@ShahnameLib