کانال کتابخانه تخصصی علوم قرآن و حدیث

شهر مقدس مدینه: مکان مقدس در عربستان قدیم، نوشته‌ی هری مانت، کمبریج: انتشارات دانشگاه کمبریج، 2014، 226ص. شابک:9781107042131.

The Holy City of Medina: Sacred Space in Early Islamic Arabia, by Harry Munt, Cambridge: Cambridge University Press, 2014. ISBN: 9781107042131.

این کتاب اولین پژوهش طولانی است که در حد یک کتاب کار شده است و ظهور و پیدایش شهر مدینه در عربستان به عنوان مکان مقدس بسیار ستایش شده و یک شهر مقدس در اواخر در طول دوره‌ای از سه قرن نخست اسلامی (اول تا سوم هجری) را مورد بررسی قرار داده است. این زمان دوره‌ای پویا بود که شاهد شکل‌گیری، تحول و تکامل بسیاری از نظریه‌های فقهی، مذهبی وسیاسی اسلام بوده است و کتاب حاضر می کوشد تا تقدس در حال ظهور شهر مدینه را در سیاق مناسب تاریخی‌اش قرار دهد.

این کتاب بر نقش پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله)، بنی امیه و خلفای نخستین عباسی و فقیهان مسلمان تمرکز کرده است و می‌کوشد تا نشان دهد که اهمیت پیدایش مدینه به عنوان یک شهر مقدس در کنار مکه و بیت المقدس و نیز گسترش بسیاری از نظریه های مربوط به تقدس آن، فرایند تدریجی و مقابله‌ای و همچنین مرتبط با دیگر تحولات مهم همان دوره در زمینه کسب مشروعیت برای مقامات فقهی و مذهبی و سیاسی در جهان اسلام بوده است.

بخش های این کتاب:

حرم و حماه: مکان مقدس در حجاز پیش از اسلام
پیامبر(صلی الله علیه و آله) و تشکیل مدینه: اعلام مدینه به عنوان حرم
مناظره تقدس حرمت: اعتبار حرم مدینه
ایجاد یک طرح مقدس
ادامه راه پیامبر، زیارت مرقدش، زیارت مدینه
میراث پیامبر: ظهور مدینه به عنوان شهر مقدس در قرن اول تا دوم هجری

به طبع مسئله در مقاله حل قطعی پیدا نکرده، و به ارائۀ چند پیشنهاد برای تحلیل بیشتر ختم شده است؛ اما ظاهرا این که یاسین همان پیامبر اکرم (ص) باشد تا حدود زیادی رد شده، و تلفظ الیاسین به شکل آل یاسین، نتیجۀ لهجۀ مدینه (یا شاید قریش) دانسته شده است؛ لهجه ای که در آن دیگر مدنیان هم با اهل بیت (ع) اشتراک داشته اند و آنهایی از مدنیان (یا شاید قرشیان) هم که الیاسین را به پیامبر ربط نمی داده اند، ال یاسین را آل یاسین خوانده اند.
ظاهرا نویسنده بیشتر مایل است که بگوید الیاس همان الئای یونانی (ایلیا) ست که حرف تعریف یونانی س به آن چسبیده است.

پاسخ：
جناب ابوطالب در مکه نفوذ زیادی داشت. او به امر پیامبر(ص) ایمان خودش را آشکار نمی‌کرد. این‌که می‌گویند ابوطالب مشرک از دنیا رفت، سخن باطلی است. ابوطالب اصلا مشرک نبوده است که با شرک از دنیا برود.
اگر اختلاف‌نظری هم هست، در این مورد است که آیا ابوطالب، نبوت پیامبر اکرم(ص) را قبول کرد یا خیر؟
اما این‌که ابوطالب و پدرانش بت‌پرست نبوده‌اند، امر مسلّمی است. آن‌ها پیرو دین جدشان، اسماعیل(ع) بودند.
🔹اما علت این‌که ابوطالب ایمانش به پیامبر(ص) را علنی نکرد، این بود که در آن موقع، پیامبر اسلام(ص) نیرویی غیر از قبیله خود، بنی‌هاشم نداشت و رئیس آن قبیله هم ابوطالب بود؛ حال اگر او ایمان خود را علنی می‌کرد، از ریاست برکنار می‌شد و این مسؤولیت به دست ابولهب می‌افتاد، و در این صورت، توسط خود بنی‌هاشم، پیامبر(ص) را می‌کشتند.
ابوطالب با عدم ابراز ایمانش توانست مدافع سرسخت پیامبر اسلام(ص) باشد. 🔹نمونه‌ای از حمایت‌های او از ساحت پیامبر بزرگوار را نقل می‌کنیم:
در آن زمان در خانه خدا،هم بت‌پرستان قربانی می‌کردند و هم مسلمانان. گوشت‌های قربانی را می‌بردند، اما شکمبه‌های آن را باقی می‌گذاشتند. روزی پیامبر اکرم(ص) در خانه خدا مشغول نماز بود و ابوجهل هم به همراه عده‌ای آن‌جا نشسته بود. ابوجهل به شکمبه گوسفندی اشاره کرد و گفت: هر کس آن را روی سر محمد خالی کند، من به او مالی خواهم بخشید. فردی قبول کرد که این اقدام را انجام دهد. در این موقع، جناب ابوطالب سر رسید و صحنه را دید.
شمشیرش را درآورده و آن‌ها را تهدید کرد که کسی حق ندارد از این‌جا برود. سپس به شخصی که شکمبه به روی پیامبر(ص) ریخته بود، گفت: آن شکمبه را بیاور و به سِبیل تمام این‌ها بمال. کسی از جایش تکان نخورد و او هم این کار را انجام داد. سپس ابوطالب گفت: از این به بعد، اگر بخواهید عملی را علیه محمد انجام دهید، با شمشیر من و بنی‌هاشم روبه‌رو خواهد شد.
بنابراین تا موقعی که ابوطالب زنده بود، مشرکان نمی‌توانستند اقدامی علیه پیامبر(ص) انجام دهند. این‌که شنیدیم پیامبر(ص) در مکه مورد اذیت و آزار قرار می‌گرفت، مربوط به بعد از وفات جناب ابوطالب است.
📚منبع：
برگرفته از دروس تاریخ تطبیقی استاد مهدی طائب
@TarikhEslam

ملکیصدق در عهدین، نام شخص است. طبق تورات، نام کاهن یکتاپرست شهر سالیم (بعداً اورشلیم) در زمان مهاجرت حضرت ابراهیم به فلسطین بود که در عبادتگاهش در کوه معبد از ابراهیم با نان و شراب پذیرایی کرد.
نمیدانم شما از کجا آن را یک «مفهوم» در نظر گرفته اید. اگر جایی در عهدین دیده اید که این کلمه یک مفهوم باشد، لطفاً بفرمایید.

سلام مجدد. این مفهوم سازی، ریشه اش احتمالاً برمیگردد به مزامیر داود که آنجا، یک شاعر، داود را (که پادشاه یهود و فاتح اورشلیم بود و همان جا را پایتخت کرده بود) در جایگاه ملکیصدق و هم رتبه با او معرفی میکند و او را تا ابد، کاهن میخواند: «تو کاهن هستی تا ابدالآباد، به رتبه ملکیصدق» (مزمور 110). گروهی از عالمان یهود، این مزمور را متعلق به داود و خطاب به مسیحای موعود دانستند و از اینجا شد که ملکیصدق ربطی به مسیح و منجی موعود یافت. در طومارها هم به امیر ملکیصدق آسمانی اشاره شده که همان مسیح موعود است. به صفت «آسمانی» بلافاصله بعد از نام ملکیصدق، دقت شود.
حقیقت آن است که ملکیصدق فقط نام کاهن سالیم در زمان ابراهیم بوده و هیچ ربط واقعی به مسیح موعود ندارد.

کتاب شناسى تاريخ عاشورا (12)
کتاب های قابل استناد
در شمال سرزمین های اشغالی فلسطین دریاچه ای با آب شیرین و گوارا وجود دارد به نام دریاچۀ طَبَریه!
در ساحل غربی این دریاچه شهری زیبا به همین نام قرار گرفته است.
شهر طبریه مرکز تمدن یهود و یکی از چهار شهر مقدس یهودیان به‌ شمار می آید و در کنار شهرهای اورشلیم، صفاد و حبرون، محل سکونت بسیاری از دانشمندان مذهبی یهودی بوده‌ است.
در طول قرن ها مردم مسلمان و یهودی به طور مسالمت آمیزی در این شهر با هم زندگی می کردند.
اتفاقاً در قرن سوم هجری، کودکی مسلمان در این شهر متولد می شود که نامش را سلیمان می گذارند. او بعدها به جرگۀ دانشمندان اسلامی پیوسته و مشهور می شود به طَبَرانی صاحب المُعجَمُ الکَبیر!
او خیلی زود از نام آوران حدیث در میان اهل سنّت شد. سه تا کتاب هم نوشته به نام های "المعجم الكبير" ، "المعجم الأوسط" و "المعجم الصغير" که هر سه کتابش برای خود اسم و رسمی در میان کتاب ها دارند.
طَبَرانی در کتاب "المعجم الكبير" با آوردن صد و پنجاه روایت مرتبط با کربلا، یکی از منابع ارزشمند و قدیمی در این رابطه را گرد آورده است.
در این کتاب، موضوعاتی چون پيشگويى شهادت امام حسين عليه السلام به وسيله پيامبر خدا صلى الله عليه و آله، وقايع مرتبط با تربت حسين عليه السلام، كشته‏ شدگان كربلا و ذكر قاتلان امام حسين عليه السلام مخابره شده است.
طَبَرانى در گزارش خود، به شيوۀ محدّثان، همه گزارش ها را با سلسله سند، نقل مى كند. از اين رو آنها را قابل استناد و بررسى ساخته است.
اين روايات، در كتاب مستقلّى با نام "مقتل الحسين" به تحقيق "محمّد شجاع ضيف اللّه" و نيز کتاب "الحسين و السنّة" به وسيله سيّد عبد العزيز طباطبايى به چاپ رسيده است.‏
علیرضا نظری خرّم/ شهر مقدس قم/ 2 آبان 96

عائشه در خانه پیامبر ص 2
عایشه، نمونه‌هایی چند از خاطراتِ تعقیب‌های شبانه پیامبر را بازگو کرده است؛ عایشه می‌گوید:


شبی متوجّه شدم که پیامبر در رختخواب خود نیست.

وسوسه و خیالاتِ ناراحت‌کننده، من را بر آن داشت تا گمان برم که حتماً نزدِ یکی دیگر از زنانش رفته است. روی این حساب، از جای خود برخاستم و به جستجویش پرداختم که ناگاه، او را در مسجد یافتم که در پیشگاه خدا به سجده افتاده بود و زیر لب می‌گفت:

بار خدایا! من را مشمول مغفرتِ خویش بگردان.

📚 مُسند احمد 6/147 .

@ali_is_right

نمایی جالب از درون شهر "بیت المقدس" در سال 1900
نام این شهر در زبان عبری یروشلاییم و در زبان عربی قدس است. از دیگر نام‌های این شهر می‌توان به جروسلم و اورشلیم اشاره کرد.

@onlyhistory


@onlyhistory

🔸با توجه به شواهد ارائه شده نمی توان حديقه الشيعه را به محقق اردبيلی نسبت داد.

🔹ساختار به هم ريخته کتاب و در مقابل، ساختار منسجم کاشف الحق،

🔸داخل شدن ناشيانه نام مقدس اردبيلي در کتاب،

🔹تناقض ها و ضعف هاي ناشي از ناتواني علمي نويسنده،

🔸ذکر وصيت مخدوم شريفي در حديقه،

🔹يافت نشدن نسخه اي از حديقه پيش از تحرير کاشف الحق و نيز يافت نشدن نشاني از جلد اول ادعايي حديقه با وجود فراواني نسخه هاي جلد دوم آن،

🔸ترديد علامه مجلسي درباره انتساب حديقة الشیعة به اردبيلي و نياوردن روايت هاي آن در بحار الانوار؛

🔹هيچ کدام اجازه نمي دهند که ما انتساب کتاب ياد شده را به مقدس اردبيلي بپذيريم.

🔸اين کتاب در اصل از آن ملا معز اردستانی است و برخي براي مقاصد خاص، رساله اي را که به ظاهر آن هم به طور جداگانه به نام مقدس اردبيلي جعل شده است، به کتاب مزبور افزوده اند و با حذف و اضافاتي چند آن را به نام محقق اردبيلي جا انداخته اند.

محمد عیسی جعفری

@bazmeghodsian

🔸با توجه به شواهد ارائه شده نمی توان حديقه الشيعه را به محقق اردبيلی نسبت داد.

🔹ساختار به هم ريخته کتاب و در مقابل، ساختار منسجم کاشف الحق،

🔸داخل شدن ناشيانه نام مقدس اردبيلي در کتاب،

🔹تناقض ها و ضعف هاي ناشي از ناتواني علمي نويسنده،

🔸ذکر وصيت مخدوم شريفي در حديقه،

🔹يافت نشدن نسخه اي از حديقه پيش از تحرير کاشف الحق و نيز يافت نشدن نشاني از جلد اول ادعايي حديقه با وجود فراواني نسخه هاي جلد دوم آن،

🔸ترديد علامه مجلسي درباره انتساب حديقة الشیعة به اردبيلي و نياوردن روايت هاي آن در بحار الانوار؛

🔹هيچ کدام اجازه نمي دهند که ما انتساب کتاب ياد شده را به مقدس اردبيلي بپذيريم.

🔸اين کتاب در اصل از آن ملا معز اردستانی است و برخي براي مقاصد خاص، رساله اي را که به ظاهر آن هم به طور جداگانه به نام مقدس اردبيلي جعل شده است، به کتاب مزبور افزوده اند و با حذف و اضافاتي چند آن را به نام محقق اردبيلي جا انداخته اند.

محمد عیسی جعفری

@bazmeghodsian

🔺پاسخ اجمالی به شبهات کلیپ فوق:

1. هجوم به بیت حضرت و حمله منجر به سقط طبق منابع معتبر ثابت بوده و قابل تردید نیست. تاریخ را با استناد به منابع باید خواند و پذیرفت نه با حدسیات.

2. کسی حضرت فاطمه (س) را برای بازکردن در نفرستاد. خود حضرت پشت در آمد که شاید به اعتبار حرمت ایشان که دختر پیامبر (ص) است بازگردند.

3. استفاده از علم غیب و ترتیب اثر دادن به آن با اجازه خداوند است و حتی پیامبر هم بر علم غیب خود ترتیب اثر نمی داد و آن را نادیده می گرفت و همچون مردم عادی رفتار می کرد.

4. در منابع اهل سنت هم آمده که عمر هیزم و آتش آورد و تهدید کرد خانه را آتش می زند. اما آنها می گویند فقط تهدید بود و آتش نزد. برخی از منابع شیعی هم احراق را در حد تهدید ذکر کرده، اما هجوم به خانه و ضربه منجر به سقط را نقل و تأکید کرده اند.

5. قدر مسلّم این است که حضرت فاطمه خواستند مانع از بردن علی (ع) بشوند که با تازیانه یا غلاف شمشیر یا لگد آسیب دیدند و جنینشان سقط شد. اما سایر تفاصیلی که در این کلیپ مورد انتقاد واقع شده قطعی نیست و شاید اصلا واقع نشده باشد.

6. درب خانه حضرت گویا از شاخه درخت خرما بوده که آن را شکسته و وارد خانه شدند. تفاصیل مشهور مثل بین در و دیوار قرارگرفتن و میخ در و مانند آن قطعی نیست، اما صدمات منجر به سقط، منوط به وجود درب چوبی و آتش زدن آن و... نیست.

7. از کسانی که در خانه بودند زبیر به قصد دفاع بیرون آمد که طبق نقل تاریخ شمشیرش را گرفتند و شکستند.

8. خطبه خواندن حضرت فاطمه و یاری طلبیدن از انصار قبل از هجوم به خانه و مضروب شدن بوده است. و اصلا این حرف که سه روز بعد از رحلت پیامبر (ص) پهلوی حضرت را شکستند کاملا نادرست بوده و هجوم به بیت آن حضرت با فاصله لا اقل یک ماهه انجام شده است.

9. نام محسن را طبق روایات، پیامبر اکرم (ص) انتخاب کرده بودند.

والسلام علی من اتبع الهدی

@bazmeghodsian