🔸بازدید از برخی مناطق طبیعی و تاریخی رشت ـ #بخش_سوم و #پایانی
روز دوشنبه ۳۱ تیر ۱۳۹۸ و در حاشیه دوره معرفتی ضیافت اندیشه ۱ که از ۲۹ تا ۳۱ تیر ۱۳۹۸ در دانشگاه گیلان برگزار شد، فرصتی دست داد که سری به این مناطق تاریخی شهر #رشت و اطراف آن زده شود:
• بقعه شیخ زاهد گیلانی
شیخ تاجالدین ابراهیم مشهور به #شیخ_زاهد_گیلانی (متوفای ۷۰۰ ق.) که #شیخ_صفیالدین_اردبیلی مرید و داماد او بود در غرب گیلان از دنیا رفت و همانجا به خاک سپرده شد ولی گفته میشود شیخ حیدر صفوی (متوفای ۸۹۳ ق. و پدر شاه اسماعیل) به دنبال خوابی که دیده بود جنازه او را در سال ۸۹۲ ق. به محل کنونی در روستای شیخانبر #لاهیجان منتقل کرد و بقعه زیبای کنونی را برای او ساخت. چنین برمیآید پیش از آن، سیدرضی بن سیدمهدی الحسینی باشکیجانی از زهاد قرن نهم و درگذشته سال ۸۳۵ ق. در این منطقه به خاک سپرده شده بود و در حقیقت، جنازه شیخ زاهد به نزد او آورده شد. در عین حال به دلیل نبود کتیبهای دال بر این موضوع، تردیدهایی جدی در باره خاکسپاری شیخ زاهد در این مکان وجود دارد.
بقعه که بالای یک تپه قرار دارد، دارای دو اتاق در امتداد هم است که در اتاق نخست در بدو ورود ضریح متعلق به سیدرضی باشکیجانی و در اتاق دوم ضریح #شیخ_زاهد_گیلانی واقع شده است. در اتاق دوم و پس از قبر منسوب به شیخ زاهد، یک قبر کاشیکاری شده بلند به شکل گهواره وجود دارد که گفته میشود مدفن دختر #تیمور_لنگ و یا یکی از مریدان شیخ زاهد است. با توجه به مرگ تیمور در سال ۸۰۷ ق. و ساخت این بنا در سال ۸۹۲ ق. احتمال متعلق بودن این قبر به دختر او دور از ذهن است مگر این که شواهدی به دست آید که مثلا جنازه او به این مکان منتقل شده و یا مراد از دختر، یک بانو از خاندان اوست. ظاهرا کاشی دیواره درونی بقعه متعلق به عهد #قاجار است. در اطراف ضریح در این دو اتاق قبرهای دیگری هم با نام و بدون نام قرار دارد.
این بنا دارای یک گنبد هرمی با قاعدهای مربع در سه سطح پلکانی و هشت ترک در بخش فوقانی آن با شیب تند و یک سقف سفالی تیره رنگ است و اگر کاشیهای سبز و زرد و سیاه و سفید و فیروزهای آن نبود چه بسا نمای دور آن با بناهای کرهای اشتباه میشد ! راهنماییهای خادم بقعه آقای فرزاد ملایی شیخانی ما را از وجود مزرغه بزرگ چای در منطقه کوهستانی پشت سر بقعه آگاه ساخت.
در پایین این بقعه قبرستان عمومی روستا با نام وادی شیخ زاهد وجود دارد. در یک تابلو نصب شده در کنار در ورودی قبرستان تصریح شده است که افراد غیربومی به دلیل کمبود جا در آن به خاک سپرده نمیشوند. به نظر میرسد این سیاست برای جلوگیری از رواج تصوفگرایی نوین اتخاذ شده است. ممنوعیت اجتماع گروهای صوفیمآب در کنار بقعه و فعالیتهایی مانند نواختن موسیقی بر اساس نامه ابلاغی اوقاف هم آن گونه که خادم بقعه در پاسخ به یکی از پرسشهای حقیر بیان داشت، در این چارچوب قابل فهم است.
...ادامه دارد.
@MohsenAlviri
روز دوشنبه ۳۱ تیر ۱۳۹۸ و در حاشیه دوره معرفتی ضیافت اندیشه ۱ که از ۲۹ تا ۳۱ تیر ۱۳۹۸ در دانشگاه گیلان برگزار شد، فرصتی دست داد که سری به این مناطق تاریخی شهر #رشت و اطراف آن زده شود:
• بقعه شیخ زاهد گیلانی
شیخ تاجالدین ابراهیم مشهور به #شیخ_زاهد_گیلانی (متوفای ۷۰۰ ق.) که #شیخ_صفیالدین_اردبیلی مرید و داماد او بود در غرب گیلان از دنیا رفت و همانجا به خاک سپرده شد ولی گفته میشود شیخ حیدر صفوی (متوفای ۸۹۳ ق. و پدر شاه اسماعیل) به دنبال خوابی که دیده بود جنازه او را در سال ۸۹۲ ق. به محل کنونی در روستای شیخانبر #لاهیجان منتقل کرد و بقعه زیبای کنونی را برای او ساخت. چنین برمیآید پیش از آن، سیدرضی بن سیدمهدی الحسینی باشکیجانی از زهاد قرن نهم و درگذشته سال ۸۳۵ ق. در این منطقه به خاک سپرده شده بود و در حقیقت، جنازه شیخ زاهد به نزد او آورده شد. در عین حال به دلیل نبود کتیبهای دال بر این موضوع، تردیدهایی جدی در باره خاکسپاری شیخ زاهد در این مکان وجود دارد.
بقعه که بالای یک تپه قرار دارد، دارای دو اتاق در امتداد هم است که در اتاق نخست در بدو ورود ضریح متعلق به سیدرضی باشکیجانی و در اتاق دوم ضریح #شیخ_زاهد_گیلانی واقع شده است. در اتاق دوم و پس از قبر منسوب به شیخ زاهد، یک قبر کاشیکاری شده بلند به شکل گهواره وجود دارد که گفته میشود مدفن دختر #تیمور_لنگ و یا یکی از مریدان شیخ زاهد است. با توجه به مرگ تیمور در سال ۸۰۷ ق. و ساخت این بنا در سال ۸۹۲ ق. احتمال متعلق بودن این قبر به دختر او دور از ذهن است مگر این که شواهدی به دست آید که مثلا جنازه او به این مکان منتقل شده و یا مراد از دختر، یک بانو از خاندان اوست. ظاهرا کاشی دیواره درونی بقعه متعلق به عهد #قاجار است. در اطراف ضریح در این دو اتاق قبرهای دیگری هم با نام و بدون نام قرار دارد.
این بنا دارای یک گنبد هرمی با قاعدهای مربع در سه سطح پلکانی و هشت ترک در بخش فوقانی آن با شیب تند و یک سقف سفالی تیره رنگ است و اگر کاشیهای سبز و زرد و سیاه و سفید و فیروزهای آن نبود چه بسا نمای دور آن با بناهای کرهای اشتباه میشد ! راهنماییهای خادم بقعه آقای فرزاد ملایی شیخانی ما را از وجود مزرغه بزرگ چای در منطقه کوهستانی پشت سر بقعه آگاه ساخت.
در پایین این بقعه قبرستان عمومی روستا با نام وادی شیخ زاهد وجود دارد. در یک تابلو نصب شده در کنار در ورودی قبرستان تصریح شده است که افراد غیربومی به دلیل کمبود جا در آن به خاک سپرده نمیشوند. به نظر میرسد این سیاست برای جلوگیری از رواج تصوفگرایی نوین اتخاذ شده است. ممنوعیت اجتماع گروهای صوفیمآب در کنار بقعه و فعالیتهایی مانند نواختن موسیقی بر اساس نامه ابلاغی اوقاف هم آن گونه که خادم بقعه در پاسخ به یکی از پرسشهای حقیر بیان داشت، در این چارچوب قابل فهم است.
...ادامه دارد.
@MohsenAlviri