Forwarded From محسن الویری
🔸بازدید از برخی مناطق طبیعی و تاریخی رشت ـ #بخش_سوم و #پایانی

روز دوشنبه ۳۱ تیر ۱۳۹۸ و در حاشیه دوره معرفتی ضیافت اندیشه ۱ که از ۲۹ تا ۳۱ تیر ۱۳۹۸ در دانشگاه گیلان برگزار شد، فرصتی دست داد که سری به این مناطق تاریخی شهر #رشت و اطراف آن زده شود:

• بقعه شیخ زاهد گیلانی
شیخ تاج‌الدین ابراهیم مشهور به #شیخ_زاهد_گیلانی (متوفای ۷۰۰ ق.) که #شیخ_صفی‌الدین_اردبیلی مرید و داماد او بود در غرب گیلان از دنیا رفت و همانجا به خاک سپرده شد ولی گفته می‌شود شیخ حیدر صفوی (متوفای ۸۹۳ ق. و پدر شاه اسماعیل) به دنبال خوابی که دیده بود جنازه او را در سال ۸۹۲ ق. به محل کنونی در روستای شیخانبر #لاهیجان منتقل کرد و بقعه زیبای کنونی را برای او ساخت. چنین برمی‌آید پیش از آن، سیدرضی بن سیدمهدی الحسینی باشکیجانی از زهاد قرن نهم و درگذشته سال ۸۳۵ ق. در این منطقه به خاک سپرده شده بود و در حقیقت، جنازه شیخ زاهد به نزد او آورده شد. در عین حال به دلیل نبود کتیبه‌ای دال بر این موضوع، تردیدهایی جدی در باره خاک‌سپاری شیخ زاهد در این مکان وجود دارد.

بقعه که بالای یک تپه قرار دارد، دارای دو اتاق در امتداد هم است که در اتاق نخست در بدو ورود ضریح متعلق به سیدرضی باشکیجانی و در اتاق دوم ضریح #شیخ_زاهد_گیلانی واقع شده است. در اتاق دوم و پس از قبر منسوب به شیخ زاهد، یک قبر کاشی‌کاری شده بلند به شکل گهواره وجود دارد که گفته می‌شود مدفن دختر #تیمور_لنگ و یا یکی از مریدان شیخ زاهد است. با توجه به مرگ تیمور در سال ۸۰۷ ق. و ساخت این بنا در سال ۸۹۲ ق. احتمال متعلق بودن این قبر به دختر او دور از ذهن است مگر این که شواهدی به دست آید که مثلا جنازه او به این مکان منتقل شده و یا مراد از دختر، یک بانو از خاندان اوست. ظاهرا کاشی دیواره درونی بقعه متعلق به عهد #قاجار است. در اطراف ضریح در این دو اتاق قبرهای دیگری هم با نام و بدون نام قرار دارد.

این بنا دارای یک گنبد هرمی با قاعده‌ای مربع در سه سطح پلکانی و هشت ترک در بخش فوقانی آن با شیب تند و یک سقف سفالی تیره رنگ است و اگر کاشی‌های سبز و زرد و سیاه و سفید و فیروزه‌ای آن نبود چه بسا نمای دور آن با بناهای کره‌ای اشتباه می‌شد ! راهنمایی‌های خادم بقعه آقای فرزاد ملایی شیخانی ما را از وجود مزرغه بزرگ چای در منطقه کوهستانی پشت سر بقعه آگاه ساخت.

در پایین این بقعه قبرستان عمومی روستا با نام وادی شیخ زاهد وجود دارد. در یک تابلو نصب شده در کنار در ورودی قبرستان تصریح شده است که افراد غیربومی به دلیل کمبود جا در آن به خاک سپرده نمی‌شوند. به نظر می‌رسد این سیاست برای جلوگیری از رواج تصوف‌گرایی نوین اتخاذ شده است. ممنوعیت اجتماع گروهای صوفی‌مآب در کنار بقعه و فعالیت‌هایی مانند نواختن موسیقی بر اساس نامه ابلاغی اوقاف هم آن گونه که خادم بقعه در پاسخ به یکی از پرسش‌های حقیر بیان داشت، در این چارچوب قابل فهم است.
...ادامه دارد.
@MohsenAlviri
Forwarded From unknown
.
مشقم کن

وقتی که عشق را زیبا بنویسی

فرقی نمی‌کند که قلم

از ساقه‌های نیلوفر باشد

یا از پر کبوتر ... 🔸🔸🔸🔸🔸 🔷
🔷
🔷
#حسین_منزوی
#خوشنویسی
#خوش_خطی
#خوشنویسی_خوش_خطی_با_خودکار
#خودکار
#گیلان
#لاهیجان
#خوش_خطی_لاهیجان
#هنر_کاربردی
#مرتضی_آقایی_خراسانلو
#عشق
#قلم
Forwarded From خردسرای فردوسی
#معرفی_نسخ_قدیمی

#شاهنامه_کارکیا

شاهنامه‌ی کارکیا (نگاشته در #لاهیجان به سال 899ق) #متعلق به #سده_نهم_هجری است و از این نظر مهم است که تاریخ نگارگری در گیلان را به سده نهم هجری یعنی در حدود ۵۰۰ سال پیش می‌رساند. این شاهنامه از #پرتصویرترین_شاهنامه‌های موجود است و در حدود ۳۰۰ تصویر را در خود جایی داده است.

?نسخه شاهنامه کارکيا، در لاهيجان و در #دربار_کارکيا_ميرزا_علي و به احتمال زياد با حضور هنرمندان مختلف از ساير نقاط ايران تأليف شده است. با بررسي نگاره‌ها و طريقه نسخه‌نگاري شاهنامه کارکيا، شناخت بيشتر وضعيت نگارگري ايران در زمان مربوطه و به روايتي در اواخر دوران ترکمانان، حاصل مي‌شود. تصاویر و نگارگری این شاهنامه، تلفیقی از مکاتب هرات، شیراز و ترکمانان است. هنرمندان مختلف از مکاتب گوناگون باهم جمع شدند و یک اثر تلفیقی به وجود آوردند.

این کتاب در دو نسخه موجود است. یک نسخه آن در دانشگاه استانبول و نسخه دیگر در موزه توپکاپی ترکیه نگهداری می‌شود. حدود ۴۰ تصویر از نگاره های این کتاب جدا شده و در موزه‌های مختلف اروپا و امریکا پخش و نگهداری شده است.
در این کتاب پیشینه ای از مکتب نگارگری در گیلان در سده نهم هجری و اینکه شاهامه کارکیا از چه مکتب هایی تاثیر گرفته ارائه داده شده است. همچنین گمانه ها بر این است که در گیلان تجربه ای از نقاشی و نگارگری در گیلان نداریم، جز در دوره باستان که البته در آن دوره هم نقاشی به‌صورت تصویری است. در دوره بعد از اسلام اولین تجربه تصویری در هنرگیلان به نگارگری در دربار کارکیا باز می گردد و بعد ها این تجربه بر نقاشی های زیارتگاهی تاثیر می گذارد که از دل آن یک پدیده سنتی جدید به وجود می آید.

با کشف این کتاب مدخل جدیدی در هنر نقاشی گیلان باز شده است. تا پیش از این، تاریخ نگارگری نقاشی گیلان، به دوره نقاشی های زیارتگاهی می دانستند؛ اما با پیدا شدن و کشف شاهنامه کارکیا، این تاریخ به عقب برمی گردد به این معنا که یک پیشینه نقاشی در گیلان وجود داشته است.
مدخلی بر شاهنامه کارکیا ( نگاشته در لاهیجان به تاریخ 895ق) پژوهش علی عباسی رودپشتی در 216 صفحه از سوی نشر بلور در سال 1395 و در رشت منتشر شده است.

#اول_شاهنامه 899ه .ق که به "سلطانعلی میرزا کارکیا"، حاکم لاهیجان اهدا شده بود و چون اسماعیل در دوران قبل از حکومت، در پناه آل کیا و در لاهیجان به سر می برد، این نسخه را از نزدیک مشاهده کرده بود.
#شاهنامه 899، بالغ بر #سیصد_نگاره دارد و با سبک ترکمان کار شده است. پیکره های این شاهنامه دارای سرهای بزرگ هستند و به همین جهت در تاریخ هنر نگارگری، این شاهنامه به "#شاهنامه_سربزرگ" مشهور گشته است.

شاهنامه 899 ه.ق، در دو جلد تهیه و طبع شده که امروزه، #جلد_اول آن در موزه ترکی و اسلامی استانبول (شماره MS1978) نگهداری می شود و دارای 202 نگاره است.
#جلد_دوم نیز در کتابخانه استانبول (یلدیز 7954 / 310) قرار دارد و 109 نگاره را در برگرفته است.
دقت و ظرافت در ترکیب بندی و استفاده هنرمندانه از رنگ در نگاره های شاهنامه سربزرگ، تاثیری همیشگی در ذهن شاه اسماعیل بر جا گذاشت بطوریکه در نگاره های مصور تهیه شده در عهد وی، می توان تاثیرات آن را پی گرفت.


در صورت تمایل عضو كانال #خردسرای_فردوسی شوید و دیگر دوستان هم به این کانال فرهنگی دعوت کنید.
@kheradsarayeferdowsi