#نکته_ها ⭕️ نفی خدایی کردن در حکومت و مدیریت
امیرمؤمنان علی (ع) در عهدنامۀ مالک اشتر در نفی خدایی کردن در حکومت و مدیریت چنین فرموده است :
«إِيَّاکَ وَ مُسَامَاةَ اللّهِ فِي عَظَمَتِهِ، وَ التَّشَبُّهَ بِهِ فِي جَبَرُوتِهِ ، فَإِنَّ اللّهَ يُذِلُّ كُلَّ جَبَّارٍ ، وَ يُهِينُ كُلَّ مُخْتَالٍ .»
بپرهيز از به نبرد برخاستن با خدا در بزرگى او، و همانند دانستن خود با وى در قدرت و عظمت او كه خداوند هر گردنكشى را خوار مى سازد و هر خودبزرگ پندارى را بى مقدار مى نمايد.
خودخداانگارى، توهّمى است كه زمامداران و قدرتمندان گرفتار آن مى شوند. برخى چون فرعون صريح و علنى، كوس خدايى مى زنند، و برخى با رياورزى و فريبكارى، خودخداانگارى خويش را پيش مى برند. چنين توهّمى از خود، موجب خودكامگى و حريم شكنى و ستمگرى است، و چرا خودخداانگاران چنين نكنند، كه آنان مالك همه چيز مردمان اند؟ و فريبكارانِ ايشان، فرمان خود را، فرمان خدا، و نافرمانى خود را، نافرمانى خدا جلوه مى دهند، تا به سهولت فرمانفرمايى و خودكامگى كنند.
حكومت و مديريت جايگاه تدبير امور؛ و برنامه ريزى، سازماندهى، كنترل و نظارت، هدايت، انگيزش، ارتباطات و تصميم گيرى، در جهت تحقق اهدافى چون عدالت، امنيت، رفاهت، و رشد و تعالى است؛ و نه جايگاه خدايى كردن، كه رابطه زمامداران و مديران با مردمان و اداره شوندگان، رابطه مالك و مملوك، خدا و بنده، آقا و برده، و حاكم و محكوم نيست. اميرمؤمنان در اين جا به صراحت، زمامداران و مديران را از توهّم خدايى كردن پرهيز داده است .
امام على (ع) در آموزه هاي خودش به مردمان و كارگزاران مى آموخت كه هيچ كس مالك و مسلّط بر ديگرى نيست، هيچ كس برده و بنده ديگرى نيست، و هيچ كس دارای اين حق نيست كه بر ديگران خدايى كند و آنان را چون مملوكان خويش بگيرد . در خطبۀ ۲۱۶ نهج البلاغه چنین آمده است:
«فَإِنَّمَا أَنَا وَ أَنْتُمْ عَبِيدٌ مَمْلُوكُونَ لِرَبٍّ لاَ رَبَّ غَيْرُهُ.»
جز اين نيست كه من و شما [ همگى ] بندگان و مملوكان پروردگارى هستيم كه جز او پروردگارى نيست.
آن حضرت با بيان نوع رابطه صحيح زمامداران و مردمان، تصور خودخداانگارى و رفتن به سوى خدايى كردن را مى زدود و در عمل نيز سخت با آن مقابله مى نمود. در خطبۀ ۲۱۶ نهج البلاغه ، اميرمؤمنان على (ع) با تبيين رابطه متقابل زمامداران و مردمان ـ از جنس رابطه دو ذى حق ـ و روشن كردن اين موضوع كه هيچ كس حقّ يك طرفه ندارد، و حتّى خداوند كه درواقعِ امر داراى حقّ يك طرفه است، از سرِ بخشندگى و فزوندهى آن را دوطرفه قرار داده، آموخته است كه هرجا دو طرف وجود دارد، حق دوطرفه است .
بدين ترتيب وقتى روابط انسان ها، هركه باشند، و در هر جايگاهى قرار گرفته باشند، رابطه اى دوطرفه و از سنخ رابطه دوذى حق است، ديگر جايى براى خودخداانگارى و خدايى كردن در روابط آدميان باقى نمى ماند.
از ديدگاه اميرمؤمنان على (ع) هركه خودخداانگارى نمايد و بخواهد خدايى كند، خالق هستى او را به خوارى نشاند و بى مقدار سازد .
#نکته_ها #امیر‌مومنان #عهدنامه‌مالک‌اشتر #حکومت #مدیریت #نفی‌خدایی‌کردن #خودکامگی #حریم‌شکنی #خودخداانگاری #خواری 📍کانال مصطفی دلشاد تهرانی
@delshadtehrani
