گنجینه مکتوب

▫️ای ماهِ نشابور، نشابور تو را (نگاهی به آموزه‌های انسانی ابوسعید ابوالخیر)

✍?دکترابراهیم خدایار

ابوسعید ابوالخیر، عارف نامدار سده‌ی چهارم و پنجم هجری از نخستین کسانی است که برای تاثیرگذاری هرچه بیشتر اندیشه‌های معنوی خود بر مخاطبان، به دامن شعر پناه برد و این هنر را در خدمت گسترش پیام‌های الهی و انسانی خویش درآورد. از این منظر، میراث وی را می‌توان سرمشق شخصیت‌های پرنفوذ سده‌های پسین فرهنگ ایرانی، امثال کسانی مانند سنایی و عطار، دانست.
ابوسعید با در پیش گرفتنِ این راه قصد داشت با زبان مردم با آن‌ها سخن بگوید؛ هرچند گویا کراهت پرداختنِ به شعر تا یکی‌دو سده بعد هم زندگی‌نامه‌نویسان را بر آن داشته بود که شاعری را دون شان بدانند: "ما هرگز شعر نگفته‌ایم. آنچ بر زبان ما رود گفته‌ی عزیزان بود".
باری، به گواه تاریخ و شهادت تمام مناقب‌نویسان پس از وی، یکی از دلایل اصلی گرمیِ بازارِ مجالس ابوسعید در مقابل اقرانش، علاوه بر آنچه را که باید در جوهره‌ی تعلیمات الهی و قدسی وی و امثالش بازجست، بایست در نگاه ژرف وی به آموزه‌هایی دانست که تربیت "انسان" در کانون آن قرار داشت و از هنرِ شعر در تبیین آن به‌خوبی بهره گرفته شده بود. درست است که ابوسعید براساس شکل تعلیمات دینی و مدرسی‌اش، انسان را خلیفه‌الله و اشرف مخلوقات می‌دانست و از این جهت با سایر عارفان تفاوتی نداشت؛ اما تصویری که وی از این "موجود الهی" در مقابل چشمان مخاطب در روزگار خود و روزگاران بعد ترسیم کرده، برجستگی خاصی دارد که جذابیت و جلوه‌گری شگفتی به آن بخشیده است. ابوسعید راز سلامت و کرامت انسان را در این جهان به یک سو نهادن خودخواهی‌هایی می‌داند که آغاز "خصومت" با "هم‌نوع" است و باور دارد که اگر انسان بتواند وسوسه‌ی تمام‌نشدنی این "دشمن‌ترینِ دشمن‌ها" را از خود دور کند، خود و جهان را از "دشمنی" نجات می‌دهد: گفتی که منم ماهِ نشابور، سرا/ ای ماهِ نشابور، نشابور تو را// آنِ تو تو را و آنِ ما نیز تو را/ با ما بنگویی که خصومت ز چرا؟!
جهانِ امروز سخت به این آموزه‌ها نیازمند است، آموزه‌هایی که با نجات دادن انسان از چنگِ خودخواهی، وی را از جنگِ بی‌پایان منیت‌ها رها می‌کند و در دامنِ دیگرخواهی و. نوع‌دوستی آرام می‌دهد، و مگر انسان خواهان چیزی جز آرامش است که در سایه‌ی بهشتِ دیگرخواهی و آرامشِ حاصل از آن به دست می‌آید؟

آیت‌الله سیدمحمد صدر علاوه بر خدمات علمی و فتوایی در زمان حیاتش، اقدامات امیدبخش اجتماعی را در عراق استبدادزده آغاز کرد که بارزترین آن زنده کردن «نمازجمعه» بود. او شبکه‌ای از ائمه جمعه را منصوب و با تشکیل شبکه وکلاء خود در سراسر مناطق شیعه نشین عراق، احیای مجدد شیعه در عراق را تسریع بخشید. او عزاداری برای اباعبدالله الحسین(ع) و دیگر امامان معصوم(ع) را پس از آنکه مدت‌ها از سوی حکومت بعث صدامی ممنوع بود، اقامه و خود در سالروز شهادت امیرالمؤمنین(ع) در منبر مسجد کوفه، قصیده خوانی کرد و چنان شوری به پا کرد که آن عزاداری پس از بیست سال ممنوعیت، در خاطره‌ها ماندگار شد. از دیگر آثار ماندگار اجتماعی و سیاسی او «واجب کردن پیاده روی از نقاط مختلف عراق به سوی کربلا در نیمه شعبان» بود که منجر به حرکت عظیم مردمی و وحشت حکومت مستبد رژیم بعث عراق گردید.

از دیگر اقدامات او ایجاد دادگاه اسلامی در برابر دادگاه دولتی بود که به جای قانون مصوب دولت بر پایه حکم شرع بود. همجنین چاپ و نشر مجله «الهدی» که به موضوعات سیاسی، اجتماعی و حوزوی می‌پرداخت از دیگر اقدامات او بود. هدف او پیگیری حرکتی بود که توسط آیت الله سید محمدباقر صدر به ‌منظور تشکیل حکومت اسلامی آغاز شده بود. او اعتقاد داشت «اسلام همه را به تأسیس حکومت اسلامی در همه جوامع مسلمان دستور می‌دهد.»

وی که به شهید صدر ثانی مشهور است، از حامیان جدی نظام جمهوری اسلامی ایران بود و بر وحدت اسلامی بسیار تأکید داشت. برای امام خمینی احترام خاصی قائل بود و درباره رهبر معظم انقلاب، آیت الله خامنه‌ای می‌گفت: «دولت ایران، دولت ولی فقیه و آیت‌الله خامنه‌ای، ولی امر مسلمانان است.»

نظریات سید قطب در باره نقد تمدن غربی، لزوم تأسیس تمدن اسلامی، و تأثیر و انعکاس آن در ایران
طرح مباحث تمدن اسلامی و غرب در میان ما ایرانیان، امری ابداعی و بی سابقه در سایر کشورها نبود. مصر به عنوان کشوری با مرکزیت دینی الازهر، همواره درگیر این مباحث بود و این به پیش از زمانی که مباحث یاد شده در ایران طرح شد، باز می گشت. در واقع، این مباحث در مصر، به نوعی مقدم و جنبه الگویی و پیشگامی برای ما داشت. اکنون به سابقه قدیم این مباحث در حوالی مشروطه و حتی سه چهار دهه بعد از آن کاری نداریم. تاکید در اینجا بیشتر بر مقطع میان سالهای 1340 تا 1357 است که تفکر تازه ای در میان مصری ها و همین طور پاکستانی ها و در رأس آنها ابوالاعلی مودودی (م 1979) شکل می گیرد. این تفکر در اوج خود توسط سید قطب که سال 1966 توسط جمال عبدالناصر اعدام شد، تبیین و ارائه گردید و پس از ترجمه آثار وی به فارسی، در میان اندیشمندان ایرانی هم رواج یافت. یکی از این آثار کتاب ادعانامه علیه تمدن غرب و دورنمای رسالت اسلام بود که سال 1349 ش توسط آیت الله خامنه ای ترجمه شد و مقدمه ای هم توسط ایشان بر آن در باب این که صنعت خوب است اما تمدن غرب معنویت ندارد و اینجا هم همه چیز تقلیدی و تصنعی شده، نوشته شد. نمونه دیگر کتاب «اسلام و تمدن غرب» از ابوالاعلی مودودی بود که آقای آیت الله ابراهیم امینی آن را ترجمه کرد. بحث های سید قطب، بحث فلسفی بحت نبود، و بیشتر از زاویه عدالت اجتماعی و متاثر از نگره های انقلابی بود. به عبارت دیگر، حمله وی به تمدن غربی، بیش از همه با ترکیبی از نگاه انقلابی و بر اساس شریعت اسلامی به ویژه نوعی نگره قرآنی در برخورد با طاغوت تبیین می شد. به علاوه، نوعی تأکید بر ساختن تمدن اسلامی در قالب جامعه اسلامی، آن هم بر پایه شریعت مطرح گردید. در مصر، دهها سال در دفاع از شریعت اسلامی برابر غرب، کار شده بود که نمونه ای از آن، تفسیر المنار بود، و حالا وقت درو کردن محصول آن تلاش ها بود. اینجا بود که سید قطب با ارائه تفسیری از تمدن غربی به عنوان کانون و منجلاب فساد، کوشید تا از تمدن اسلامی در برابر غرب دفاع کند. در اینجا گزارشی از همین کتاب ادعانامه، ارائه می دهیم. سید قطب می گوید: با تسلط فرهنگ و تمدن غرب، بشریت در مسیر نابودی قرار گرفته است. زمانی کسانی، پیروی از کارل مارکس را راه نجات می دیدند، که آن هم به جایی نرسید. بنابرین و اکنون، چشم امید تنها به تفکر اسلامی خواهد بود. وی در ابتدای کتاب ادعاء نامه ای علیه تمدن غرب، تلاش می کند نشان دهد که چطور انسان و خصایص انسانی زیر سایه تمدن غرب از میان رفته است. فصل اولش، عنوان انسان موجود ناشناخته است، عنوانی برگرفته از الکسیس کارل، که از اتفاق این کتاب محبوب نویسندگان مذهبی قم هم در دهه سی و چهل هست. او خلاصه ای از این اثر را در اینجا می آورد و این که گسترش علم جدید به حوزه طبیعت، سبب مجهول ماندن ماهیت و خصایص انسانی شده است. (ادعانامه ای علیه تمدن غرب، ص 43). در فصل بعد، دنبال این نکته است که بگوید، تمدن جدید، انسان را سرگشته و مضطرب کرده و این به خاطر بیزاری غرب و رویگردانی آن از دین است. وی برای اثبات این امر، به ورود اروپا به عرصه تمدن جدید اشاره کرده، تأثیر اسلام و فرهنگ عربی را روی بیکن بر اساس اعترافات موجود بحث می کند (ص 63). اینجا بحث از تأثیر تمدن اسلامی یا به قول سید قطب، عربی روی غرب است. اما به نظر وی، اشکال این بود که غرب در ادامه، از دین فاصله گرفت و این سرگشتگی و اضطراب از همان جاست. بخشی از این سرگشتگی، ناشی از نظریه داروین است، البته به گفته وی، هاکسلی آن را نقد کرده است (ص 70). داروین آدمی را در حد یک حیوان پایین آورد (ص 71). همزمان با استفاده از کشفیات علمی جدید از پیچیدگی انسان سخن به میان می آید. نیز از نظریاتی که در غرب در باره آشتی دادن علم و ایمان نوشته و گزارشی از کتابی با عنوان العلم یدعوا الی الایمان که از انگلیسی به عربی ترجمه شده بوده، ارائه شده است. (ص 77 ـ 78) . با این حال، در این بخش، مانند بسیاری از بخش های دیگر این کتاب، اساس کار بر دیدگاه های کتاب «انسان موجود ناشناخته» است، کتابی که نقد نگاه غرب و تمدن جدید در باره انسان و تنها و سرگشته گذاشتن اوست. شدت تنفر از حرفهای داروین برای تحقیر انسان، همچنان ادامه می یابد: «باظهور داروین، انسان یکباره تمام صفات ویژه و شرافت و موقعیتی که ادیان برایش قائل بودند و همچنین استقلال و حاکمیت و موقعیتی را که در عصر روشنفکری کسب کرده بود از دست داد، و ناگهان در جرگه حیوانات درآمد». نظر سید قطب این است که نظریات انسانشناسانه عصر جدید، عامل سرگشتگی و آشفتگی در زندگی فردی و اجتماعی انسان شده است . وی به کتاب ابوالحسن ندوی با عنوان ماذا خسر العالم بانحطاط المسلمین که بحث در باره تأثیر منفی انحطاط مسلمانان بر عالم است، استناد می کند (ص 95).👇
@jafarian1964

چرا بحث از اسلامی شدن علوم انسانی بالا گرفته است
چرا این روزها بحث از اسلامی کردن علوم بیش از گذشته مطرح شده است؟ در واقع چه نیازی یا احساسی سبب شده است تا این بحث این قدر داغ مطرح شود و مساله روز شود؟
داستان اسلامی کردن علوم یا اسلامی نشدن آن، در میان خواسته های دو گروه سیاسی مهم جامعه، وارد شده، یک گروه سیاسی با آن موافق و گروه یا جناح دیگر با آن مخالف است. بنابرین باید پرسید این مسأله تا چه اندازه سیاسی است ؟
البته سیاسی بودن در اینجا، به معنای سیاست روز نیست که آن هم تأثیر جدی دارد، بلکه به معنای درگیر شدن فکری دو حزب مهم سیاسی کشور به این بحث است که فعلا در عرصه جامعه ایران فعالند.اکنون که آشکار است که این بحث با مبانی و اهداف دو گروه سیاسی پیوند خورده، باید پرسید: آیا این ارتباط بنیادی و به دلیل نیازهای فکری جامعه است یا صرفا از سر مصلحت خواهی و جذب هوادار است؟
به نظر می رسد یک گروه که دایما می کوشد خود را متدین تر نشان دهد، در اینجا هم تلاش می کند تا دین را با علوم انسانی و اجتماعی که کارآمدی آن در دنیای فعلی در عرصه اداره جامعه مورد قبول قرار گرفته و راهی جز رفتن به آن سمت نیست، پیوند بزند و بتواند مدعی باشد که با ابزار دین ، به علاوه ی علوم انسانی اسلامی شده، می تواند فعالیت کند و جامعه را از مشکلات برهاند.
گروه دوم، با اتکاء به طبقاتی از جامعه که دین را با قراءت گروه اول قبول ندارند و به خصوص با تجربه چهل سال گذشته، قدری از حل و فصل مشکلات توسط دینداران سیاستمدار ناامید شده اند، می کوشند بانوعی نگاه استقلال خواهانه نسبت به فرهنگ و علوم انسانی، از محصولات علمی جدید آن که دیگر خیلی هم بر رفتن به راه آنچه به اسم دین مطرح شده، باور ندارد، برای حل مشکلات استفاده کنند.
در این میان، دانشگاه که محل تولید علوم انسانی و اجتماعی است، و حس می کند که دست کم بخش مهمی از این محصول علمی و غیر مرتبط با دین بوده و بسیاری هم جنبه جنبه مهارتی و کاربردی دارد ، و اساسا بخش های مهمی از آن، مثل علوم پایه و غیره، ارتباطی با دین ندارند، بیشتر به سمت این نگرش تمایل دارد. در حالی که مراکز آموزش دینی ، باز هم در تلاش هستند مسیر را به همان سمت یعنی تولید علوم انسانی اسلامی هدایت کنند. طبعا آنها هم به دینی که هر نوع علمی را دست کم در حوزه علوم انسانی تولید می کنند، باور دارند و هم نگران این هستند که در این میانه چیزی تولید شود که معارض دین باشد.
به طور معمول، مخالفان اسلامی کردن علوم انسانی، می گویند علوم انسانی و اجتماعی، علم است و علم هم وصف دینی نمی پذیرد. این نظر به عنوان یک اصل از طرف آنها، هم در علوم طبیعی و ریاضی و هم در علوم انسانی بکارمی رود. در حالی که مخالفان معتدل، در حوزه علوم انسانی قطعا تعبیر دینی را بکار می برند، و افراطی های آنها در حوزه پزشکی و علوم طبیعی به صورت کلی هم سعی می کنند عنوان دینی را ضمیمه آن علوم کنند. بالا گرفتن کار طب اسلامی در ده سال گذشته که سیاست دولت آن شخص هم دنباله آن و در ادامه همین اسلامی کردن علوم بود، از نوع همان نگاه اسلامی کردن علم است که آن هم این روزها غلبه یافته است.
در لابلای این حرفها، یک نکته مهم در اینکه چرا این بحثها حساس شده، عطف توجه به کارآمدی نظامی است که به نام دین در چهل سال حاکم بوده است. یادمان باشد که تلاش شده بود تا در حکومت اسلامی، یک نظام فکری جامع که حوزه علوم را هم در بر می گیرد، بر اساس دین ایجاد شود. دست کم گروهی این مطلب را مرتب می گفتند و در تلاش بودند، اما تاکنون چیز دندان گیری بدست نیامده است.
یکی از پایگاه فکری جریان تولید علوم انسانی اسلامی جریانی بود که با توجه و استناد به نگاه های هایدگری در نقد غرب، و انعکاس آن مباحث در ایران ـ بیشتر از دوره فردید به این سوی ـ که علم غربی را معطوف به تفکر فلسفی آن می کرد، سعی می کرد، در این طرف، بگویند که اینجا هم می شود علمی متناسب با دین ساخت. این جریان پیش از انقلاب هم دنبال تولید نوعی علوم انسانی بومی در سایه فلسفه اسلامی بود و میراث آنها به دوره پس از انقلاب رسید.
در مقابل بسیاری از کسانی که علوم انسانی را غربی می دانستند، و هنوز هم می دانند، کاری به این نداشتند که اینجا می شود علم اسلامی ـ انسانی درست کرد، اما عملا مطالب گفته شده توسط آنها و نیز جریانی مانند جریان نصر و انجمن حکمت، از سوی یک جناح مصادره و بکار گرفته شد. (دنباله دارد)
@jafarian1964

مطهری هنوز هم تک است
همچنان مثل قدیم چنین می‌اندیشم که استاد مطهری نه یک بلکه چندین سر و گردن از تمامی نویسندگان مسلمان ایران و جهان اسلام معاصر خود بالاتر است. آدمی فکور، معتدل، و جستجوگر. کسی که تلاش می‌کرد بفهمد، و این مهم‌ترین خصلت او بود. او به مهم‌ترین مسائل اجتماعی می‌اندیشید و جامعه را از طریق تفکر دنبال می‌کرد و این تفکر را در هر جایی دنبالش می‌گشت و وقتی می‌یافت، یافته‌هایش را کنار هم می‌گذاشت، روی آنها می‌اندیشید، حلاجی می‌کرد، در سخنرانی‌ها با مخاطبان در میان می‌گذاشت، گاه چند بار، همه جزئیات آنچه را یافته بود می‌نوشت، و نتیجه را به صورت یک کتاب منتشر می‌کرد. این درست است که برخی از افکار مطهری به دلیل رواج برخی از مسائل جاری آن زمان مانند مارکسیسم، رنگ گذشته به خود گرفته، امّا همچنان و همچنان آثار او نتیجه تفکری است پویا، جهت دار، معتدل و معقول و سرشار از تازه‌ها. بحث‌هایی که بسیاری از آنها همچنان تازه است و مدعیان اندیشه، تاکنون از آنها غفلت ورزیده‌اند. مطهری نه شعاری است، نه تفریطی و جمودگر، نه سطحی و بی‌عمق، بلکه تفکرش، تلاشی است یکسره پویا، با تعمق در سنت‌ها، با ملاحظه واقعیات خارجی، همراه با مَثَل‌های زنده اجتماعی، و خودش، معتقد به تحول و تطور و در عین حال مخالف با تندروی، روشی که دشمن تفکر است. مطهری نه فقط در کتاب‌ها که بیش از همه در یادداشت‌هایش نشان داده که چطور مسائل را حلاجی می‌کرده، چه مقدار بر افکاری جاری جامعه تسلط داشته و به رغم آن ‌که در چهارچوب زندگی عادی اجتماعی و دانشگاهیش بوده، امّا از روند تفکر، جریان‌های مهم فکری دنیا و از دیدگاه‌های رایج مطلع بوده است. مطهری دنبال جریان‌های سیاسی فعال نرفت، چون اهل فکر و اندیشه بود. مگر همه باید انقلابی باشند و اگر نباشند مطرودند؟ مطهری انقلابی انقلابی نشد، چون، مجبور بود همه چیز را آن گونه تحلیل کند، مطهری یکسره دل به کسی نسپرد، چون برای هر کسی بهره‌ای از دانش می‌شناخت. مطهری یک کارگاه فکری بود که عناصر و موادش از هر جایی فراهم می‌آمد. افکار او رنگ اسلامی و قرآنی داشت، امّا نه اسلام اخباری و صوری. او درک می‌کرد که باید برای هر فکری، حرمت قائل شد. طبعاً برای صاحب آن فکر را هم باید حرمتش را داشت. از چنین آدمی، انتظار نمی‌رفت که به سادگی کسی را طرد کند. چنان که درباره کتاب‌هایی هم که می‌دید، همین حرمت را قائل بود. آنها را با دقت می‌خواند، از آنها استفاده می‌کرد، یادداشت بر می‌داشت و به موقع، جای آنها را در نظام فکریش مشخص می‌کرد. انتقاد داشت، امّا نه هیچ گاه یکسره رد می‌کرد و نه دربست آن را می‌پذیرفت. جنس مطهری، جنس فکری بود، نه سیاسی. مطهری مردی دانشی بود، مردی که می‌کوشید با فکر و اندیشه دنیای خودش را بسازد. برای او عمل سیاسی اصالت نداشت، برای او تندروی جایی نداشت، برای او تفکر همه چیز بود. اگر با فکری و اندیشه‌ای مخالفت می‌کرد، نوعی تندروی در آنها می‌دید. دوری از تفکر می‌دید. کودکی بی بته، تفسیر نوشته بود، و این برای او پدیده‌ای شگفت بود. او به دنبال تفکری اصیل بود و از آدم‌های بی‌ریشه که اهل تفکر نبودند، به خصوص وقتی درباره مهم‌ترین مباحث اظهار نظر می‌کردند، نگران می‌شد. بخشی از نگرانی‌های او را می‌دانیم. بدون شک، هیچ کس جای مطهری را نگرفته است و همچنان ما نیازمند اندیشه‌های او هستیم. باشد کسانی که متولی نشر افکارش هستند، بیش از پیش به این مهم بپردازند و به خصوص تازه‌های فکر او را به جامعه بشناسانند. (یادداشت سال 93)

این اثر مقدمه ای است بر نظریه های انسان شناسیِ فرهنگی-اجتماعی که با نگاهی علمی به انسان شناسی می پردازد و نسبت به سایر آثاری که در این زمینه نگاشته شده است با انسان شناسی علمی همخوانی دارد.‌ نویسنده در کتاب اذعان می دارد آنچه بسیاری از مردم فکر می کنند انسان شناس می تواند با نگاهی به وضع ظاهری افراد از وضعیت روانی و چگونگی شخصیت آن ها آگاهی یابد، تفکری نادرست است. انسان شناسی علمی مورد نظر در این اثر، علمی است که ابعاد طبیعی و غیر جسمی(فرهنگی_ اجتماعی) انسان را بدون محدودیت زمان و مکان بررسی می کند.
این کتاب موضوع انسان شناسی را در نه فصل مورد بررسی قرار می دهد و اندیشه های انسان شناسی اجتماعی- فرهنگی را در سده های گوناگون زندگی بشر از عهد باستان تا سده بیستم به بحث می گذارد. مولف فصلی را به بحث در زمینه فرهنگ و شخصیت اختصاص داده و تغییراتی را که در سالیان اخیر در نظریه های انسان شناسی فرهنگی-اجتماعی رخ داده مورد توجه قرار داده است.
کتاب نوشته ی سکندر امان اللهی بهاروند است که انتشارات افرند در سال ۹۷ در ۳۲۹ صفحه آن را به چاپ رساند (مریم جعفرپور).
@UT_Central_Library

⚡️بنیاد و محور اساسی اندیشه شهید بهشتی آزادی بود

✔️شریف لکزائی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی🔻

🔹به جرات می توان گفت که بنیاد و محور اساسى اندیشه آیت الله بهشتى آزادى است، و شاید با اندک تاملى در آثار شهید بهشتى بتوان او را فیلسوف آزادى نامید، در واقع فکر او بر این اعتقاد و بنیان راستین استوار شده است که: «انسان شدنى است، مستمر و پویشى خودآگاه، انتخاب گر و خودساز، و بر اساس آگاهى هایى که در فطرتش زمینه دارد و در پرتو تجربه و عمل بارور مى شود، و با قدرت گزینشى آزاد که به او داده شده، جهت این پویش سازنده را آگاهانه و آزادانه برمى گزیند و در جهتى که خود انتخاب و اختیار کرده است، رشد مى کند، جلو مى رود و ساخته مى شود. ویژگى اساسى انسان همین خودسازى و محیط سازى آگاهانه و آزادانه اوست. ارزش او در همین است که مى تواند آزادانه به راه خیر و فضیلت درآید، یا آزادانه به راه زشتى و شر و پستى و ناپاکى فروغلطد. و این است آزمون بزرگى که در آن شرکت دارد.»

🔹اهمیت آزادى در اندیشه شهید بهشتى ناشى از نگرش او به انسان است، دو نوع نگاه به انسان وجود دارد. یکى نگاه قیّم مآبانه که معتقد است باید اندیشه ها و عقیده را به انسانها تحمیل کرد و دیگر نگاهى که انسان را موجودى آزاد و انتخاب گر مى بیند، دکتر بهشتى از این زاویه دوم به انسان نگاه مى کند و معتقد است که انسان ذاتا آزاد است، او در تعریف انسان مى گوید که او «موجودى آزاد و انتخاب گر است» و اهمیت و برترى انسان هم در همین «توان» او نهفته است🔺

@namehayehawzavi

🔸این رادمرد دینی از پیشروان و پایه‌گذاران‌ اندیشه بازگشت به قرآن و نهج‌البلاغه و خود مفسّر قرآن و مدرّس و شیفته نهج‌البلاغه بود. خدمات ارزنده او در تعلیم وتربیت اسلامی نسل جوان و مبارزه پیگیر و دشوار او با تفکّرات الحادی آن هم در هنگامی که روش‌های مناسب برای این مقابله فکری وسیاسی کمتر شناخته شده و میدان در برابر تبلیغات گروه‌های الحادی وابسته کاملاً گشوده بود یکی از صفحات درخشان زندگی اوست.

مبارزات او در دوران نهضت ملّی که تحرّک سیاسی مردم در خراسان را جهت و محتوایی اسلامی می‌بخشید سند افتخار دیگری در پرونده آن زندگی پربار و شرافتمندانه است.

او که از خانواده‌ای روحانی برخاسته و سال‌ها در حوزه علمیه مشهد، مدارج علوم دینی را پیموده بود بی‌شک یکی از پرسوزترین و مخلص‌ترین‌ اندیشمندان و مبلغان اسلامی بود که استحکام‌ اندیشه را با نوآوری در روشی به هم آمیخته و برای نسل تحصیل کرده و با فرهنگ، متاع فکری جذّابی را ارائه کرد. زندگی او سراسر به تعلیم و تعلّم و در بهشتی از صفا و پاکدامنی گذشت.

رحمت خدا بر او وحشرش با محمّد وآل باد که عمر را به عشق و ثناگویی آنان به سر آورده بود.

(سیّد علی خامنه ای)

@bazmeghodsian